هۆلاکۆ دوای ڕووخاندنی دەوڵەتی عەباسی لە بەغداد، چاوی لەوە بوو کە هەموو وڵاتانی موسڵمان بخاتە ژێر ڕکێفی خۆی. لەهەموویان گرنگتر بۆ ئەو دوای عیراق شام و میسر بوو. کە ئەو کات مەمەلیکە موسڵمانەکان ١٠ ساڵ بوو دەوڵەتی ئەیوبی موسڵمانیان ڕووخاند بوو و لە دەسەڵاتدا بوون. مەمالیک لەسەرەتادا کۆیلە بوون و دیلی جەنگ بوون. سوڵتانەکانی ئەو کات بەتایبەتی ئەیوبیەکان، بڕیاریان دابوو لە منداڵیەوە ڕاهێنانیان پێ بکەن، لە زۆرانبازێ و شمشێر و ڕەمح وەشاندن و تیر هاوێـژشتن، بۆ ئەوەی بۆ داهاتوو بەکاریان بهێنن، بەڵام ئەوەیان...
لە شیکردنەوەی ڕووداوەکانی ئەم دواییەی تورکیە و ئەگەری دەستپێکردنەوەی دانوستانەکانی ئاشتی لەگەڵ پەکەکە، ئەوەی بە ڕوونی دیارە، درێژەدان بە سیاسەتی فێڵبازانە و شەڕانگێزانەی حکومەتی فاشیستی تورکیە و ئاکپارتیە.ئەم حکومەتە کە لە مێژە پشتی بە سەرکوتکردنی داخوازییەکانی نەتەوەی کورد و سەپاندنی توندوتیژی...
هە رلە گەڵ کشانە وەی هێزەکانی بەعس لە کوردستان لە ساڵی ۱۹۹۱ ەوە ،بە ڕێوەبردنی ولات وکۆمەڵ کە وتە ئە ستوی ئە وهێزە چە ک دارانە ی لە شاخ بوون ،کە دوایی بە هاوکاری ئە مریکاو هاوپەیمانان دە سەڵاتیان پێ دراو پارێزران. بە هۆی نە بوونی ئامانجی سیاسی وە هیچ فکریکی سیاسی لای ئەم گروپانە ،نەک نەیان توانی بۆشایی...
له 1920 به‌ریتانیا ده‌وڵه‌تی عێراق-ی دامه‌زران و ده‌سه‌ڵاتی پاشایەتی به‌خشی به گروپێک له سونه مه‌زهه‌بی عێراقی،بۆ ئه‌وه‌ی نێوێنه‌رایه‌تی سه‌راپا نه‌ته‌وه‌ه‌یی ومه‌زهه‌بە جیا جیاکانی عێراق بکات ،له (1920- 1958.) ، لە ماوەی (٣٨ )ساڵی سیستەمی دەسەڵایەتی پاشایەتی...