له‌ دوای 3 مانگ ، لە گفتو گۆی نێوان حکومه‌تی عێڕاق و مه‌لا مسته‌فابارزانی  سه‌رکرده‌ی شۆڕشی ئه‌یلوول ،له‌10 / 3 /  1970  رێکه‌تنامەیەک ،له‌لایه‌ن مەلا مستەفا و سه‌دام حسین جێگری سه‌رۆک کۆماری عێراق ، له‌قوتابخانه‌ی  (ناوپردان )ئیمزا کرا و له‌ 11  ئازار ی  1970،  بڵاو کرایەوە.

دوای ئه‌و رێکه‌وین نامه‌یه‌ ، په‌یامنێری (لۆمۆندی )-ی فه‌ره‌نسی پرسیارێکی رووبه‌رووی سه‌دام کرده‌وه‌: 

-ئایا ئێوه‌ گه‌لی کورد به‌ به‌شێک له‌ نه‌ته‌وه‌ی عه‌ره‌ب داده‌نێن.

 سه‌دام ده‌ڵێ :

_عێراق له‌سه‌ر نه‌خشه‌ی نیشتمانی عه‌ره‌بی یه‌ ،ئێمه‌ دژی ئه‌وه‌ نین که‌ که‌مینه‌ ی نه‌ته‌وه‌یی ، له‌ وڵاتانی عه‌ره‌بی بژین ،به‌ڵام ئه گه‌ر ئێمه‌ خاکیان بۆ دابین بکه‌ین ،ئه‌وا خاک یان بۆ جیا دەکەینەوە ،حکومه‌تی عێراق و حیزبی به‌عس ، ئۆتۆنۆ می بە کورد دەدن ،  نه‌ک خاک.

له‌ 7 / 7 / 1970رژێمی عێراق ، لە ده‌ستوری کاتی عێراق له‌ به‌ندی حه‌وته‌م – لە بارەی رێکه‌وتن نامه‌ی 11-ی ئازاری 1970دا ده‌ڵێت: 

(عێراق له‌ دوو نه‌ته‌وه‌ی سه‌ره‌کی کوردوعه‌ره‌ب پێک هاتووه ).

له‌و ده‌ستوره‌ کاتییه‌دا ، ده‌یان پلان و نه‌خشه‌و به‌رنامه‌ ی سیناریۆ ی داڕێژراو  جێ به‌جێ کرا :‌

*له‌  17  / 12 /   1970 عێراق هه‌وڵی تیرۆر کردنی ئیدریس بارزانی له‌ به‌غداد دا .

*له‌ 29/ 9/ 1971 وه‌فدێک له‌زانایانی  ئاینی به‌ دووئۆتۆمۆبیل له‌ به‌غداده‌وه گه‌یشتنه‌ لای مه‌لا مسته‌فا بۆ گفتوگۆ ، نازم گزار به‌رێوه‌به‌ری ئه‌منی عامه‌ ، له‌ سینارێویه‌کدا میکرۆفۆنێکی بۆ یەکێک لەمەلاکان   دانابوو ، بۆ ئه‌وه‌ی ده‌نگی مه‌لا مسته‌فا تۆمار بکات ، ئەو  وه‌فده‌ نەیان زانی بوو ،  بۆمبی چێنراویان  پێوه‌ لکێنراوه‌. 

مه‌لا مسته‌فا پێشوازی له‌وه‌فده‌که‌ کرد ،دوای چه‌ند خوله‌کێک ،مه‌لایەک  ویستبووی به‌ ریکۆرده‌که‌ ، ده‌نگی مه‌لا مسته‌فا تۆمارکات ، ته‌قینه‌وه‌یه‌ک ناوپردانی هه‌ژاند ، له‌کاته‌دا چایچی یه‌که‌ چای  ده‌ هێنا بۆ میوانه‌کان ، که‌وتبوه‌ نێوان مه‌لا مسته‌فاومه‌لا که‌ ی رژێم ،چایچی یه‌که‌ کوژرا، مه‌لا مسته‌فا به‌رنه‌که‌وت . 

* له‌ مانگی 12/ 1971 ده‌وڵه‌تی عێراق ، چوارسه‌د هه‌زار ، کوردی فه‌یلی ، له‌ سنووری عێراقه‌وه‌ ، ئاو دیوی ئێران کرد و ده‌ستی به‌سه‌ر  ماڵ و موڵک وسه‌روه‌ت و سامانیانیان دا گرت و   تاڵانی کرد .

*عێراق کۆمپانیای نه‌وت خۆماڵی کرد ،ژێر خانی ئابوری عێراقی بوژانده‌ وه‌ .

.*سه‌دام  سیناریۆ  جیا جیاکانی دا ، هەموو کادێره‌ پێشکه‌وتوه‌کانی حیزبی به‌عسی له‌ناو برد.

*له‌ 17 / 7/ 1973 حیزبی به‌عس و حیزبی شیوعی عێراق ، به‌ره‌ی نیشتمانیان دامه‌زراند ،پارتی دیوکراتی کوردستان نه‌چووه‌ ناو ئه‌و به‌ره‌یه‌وه‌ ، بە نهینی یارمەتی لە ئەمەریکاو ئیران وەردەگرت ،گفتوگۆی بەرەو ئاراستەیەکی دژوار برد ،   په‌یوه‌ندی نێوان مه‌لا مسته‌فاو سەدام ی ، سارتر کردەوە .

*سه‌دام هه‌موو دام و ده‌زگای (ئه‌من و ئیستیخبارات و موخابه‌رات )ی بە تەوای کۆنترۆڵ کرد ، گرنگی زیاتری به‌سوپای عیراق داو فراوانتری کرد ،  چه‌کی نوێی کڕی . 

سه‌دام ده‌ستی به‌سه‌ر حیزبی به‌عس دا گرت ،ده‌سه‌ڵاتی ئه‌حمه‌د حەسه‌ن به‌کری لاواز کرد .

دوای 4 ساڵه‌که‌، سه‌دام حسین جێگری سه‌رۆک کۆماری  عێراق له سیناریۆیه‌کی تردا ، ناوەرۆکی بەیاننامەی ئازاری   ١٩٧٠یان جێ بە جێ نەکرد ، لە دوای ١١ی ئازاری  ١٩٧٤ ، شەڕ بەرپا بوەوە  .

نه‌خشه‌ی رێکه‌وتن نامه‌ی 11- ی ئازار ی 1970ی  سه‌دام وحیزبی به‌عس ،سیناریۆیەکی ،پڕ  له‌ پیلان و بەرنامەو نه‌خشه بۆ داڕێژراو بوو ، زنجیرەیەک  سیناریۆی جیا جیای ره‌گه‌ز په‌رستانه‌ی چه‌ق به‌ستوو بوو ،له‌ گه‌ڵ داوا کارییه‌ سه‌ره‌تاییه‌کانی  گەلی کوردا یه‌کیان نه‌ده‌گرته‌وه‌ .

 لە کاتی ، رێکەوتنی بەیانی ١١ی ئازاری ١٩٧٠ی نێوان سەدام و بارزانی  ، ناکۆکییەکانی نێوان یەکێتی سۆڤیەت و ئەمەریکا،جۆرە هاوکێشەیەکی دروست کردبوو .

عێراق سەر  یەکێتی سۆڤیەت و ئیران و تورکیا سەر بە ئەمەریکابوون .

ئەمەریکا و ئێران ، لە پێناوی  بەرژەوەندی خۆیان ،  لە ١٩٧٢تا ١٩٧٤ هاوکاری بارزانی یان کرد .

هێنری کیسنجەر لە یاداشتەکەی دا وتویەتی ، لە ١٨ی شوباتی ١٩٧٥(شای ئێران) م ، لە (زیوخ)بینی و پێ ی وتم :

-بە نیازم لە گەڵ سدام حسین رێبکەوم ،گومان دەکەم و دەترسم ، بە هۆی کێشەی (حکومەتی عێراق و کورد)ەوە ، (کێشەی کورد )ببێ بە (کێشەیەکی نێودەوڵەتی) ، بگات بە ( نەتەوە یەکگرتوەکان )، بەمەش (کێشەی کورد) لە (ئێران ) سەرهەڵدەداتەوە .

کیسنجەر دەڵێ بە (شا )م وت :

-بەم رێکەوتنەتان کورد دەروخێنن .

کیسنجەر هەواڵەکەی گەیاند  بە (جیرڵد فۆرد)ی سەرۆکی ئەمەریکا .

لە ١٩٧٥دا ئەمەریکاو ئیران ، بۆئەوەی لە(سەدام و عێراق ) نزیک ببنەوە ،یارمەتیەکانیان لەکورد بڕی ، (شا) ی ئێران ، ناوەرۆکی رێکەوتنی جەزائیری بەسەر بارزانی دا سەپاند ،

له‌6ی ئازاری  1975رێکه‌وتن نامه‌ی جه‌زائیری له‌ نێوان  سەدام حسین ی جێگری سەرۆک کۆمار و  محه‌مه‌د ره‌زا ی پەهلەوی شای ئێران و هه‌واری بۆمەدیەن  سه‌رۆکی کۆماری جه‌زائیر . له‌ جه‌زائیر جێ به‌جێ کرا،  ئه‌نجامه‌که‌ی به‌ ئاش به‌تاڵ وبێ هیوایی و ترس وگومان وچاره‌نووسێکی نادیا ر بوو.

شۆرشی ئەیلوول لە ١٩٦١- تا ١٩٧٠ ، داوی (١٥)ساڵ ،دوای ئەو هەموو شەهید کۆمەڵکاژییەی کوردو  نەهامەتیانەی خاپورکردنی گوندەکان ،ئەنجامەکەی هەرەس بوو .

سوپای عیراق و ئەمن و ئیستیخباراتی ،  گەیشتنە هەموو سنوورەکانی  نیشتمان ،  بۆ  کۆمەڵکوژی کورد وخاپورکردنی گوندەکان وگوستنەوەی جوتیارەکان بۆ ئۆردوگاکان .

شؤڕشی نوێ له‌ 1976 تا 1988، شؤڕشی نوێ ،دوای (١٣)ساڵ ،ئەنجامەکەی ، ئەنفال و کیمیا بارانی هەڵەبجەو گوندەکان و خاپوورکردنی نیشتمان و گۆڕە بەکۆمەڵەکان بوو.

لە ئازاری ١٩٩٩١ راپەرین بەرپا بوو ، نیشتمان ئازاد کرا ،  دوای ڕاپه‌رین ، سوپای عێراق و موجاهیدین ، لە بەر بێ دەنگی و بێ هەڵووێستی ئەمەریکاو و وڵاتانی هاوپەیمان ، راپەرین یان تێک شکا