سەرکردایەتی شکستخواردوی پارتی و یەکێتی: دەیەیەک لە گەندەڵی و چەوساندنەوە

لە 13/12/2014، ئەمریکا بڕیارێکی بەرچاوی دا بە دەرهێنانى ناوى یەکێتی و پارتی لە لیستی تیرۆریستی وڵاتەکەیدا. ئەم بڕیارە کە مەبەست لێی پاڵپشتی زیاتر سەقامگیری ناوچەکە بوو، سەلماندی کە هەڵەیەکی کارەساتبار و وێرانکەریش بوو . دوای دە ساڵ و بە سەرکردایەتی مەسعود بارزانی و بافڵ تاڵەبانی، هەردوولا هەرێمی کوردستانیان بەرەو شکست و گەندەڵی و کاولکارى بردووە ئەویش لە ئەنجامى  خراپ بەڕێوەبردنى دسەڵاتەکانیانەوە، نەیانتوانی تەنانەت سەرەتاییترین پێداویستییەکانی ئەو خەڵکە دابین بکەن خزمەتى میلەتەکەیان بکەن

لەدوای دەرهێنانیان لە لیستەکەدا، پارتی و یەکێتی برەویان زیاتر بە گەندەڵییەکاندا، ئەمەش قەیرانە ئابووری و سیاسییەکانی هەرێم توندتر کردووە. شکستی هەرە بەرچاوى هەردوو حیزب بریتیە لە دابیننەکردنى خزمەتگوزارییە سەرەکییەکانی وەک کارەبا، ئاو و پەروەردە. ئەمانە مافە سەرەتاییەکانی مرۆڤن کە تا ئێستاش لە ناوچەکەدا گەشەینەکردووە. هەردوو لایەن لەبری ئەوەی پێگەی خۆیان بۆ باشترکردنی حوکمڕانی بەکاربهێنن، سەرچاوەکانیان بۆ قازانجی تاکە کەسى بەکارهێناوە . ئەوان بە شێوەیەکی زۆر بەرچاو بەشداربوون لە قاچاخچێتی نەوتی نایاسایی، قازانجەکەشیان گواستۆتەوە بۆ هەژماری بانکە بیانییەکانیان نەک وەبەرهێنان لە ژێرخانی هەرێمدا. ئەمەش بووەتە هۆی نایەکسانی ئابووری بەرفراوان و دانیشتووان قورسایی ئەو خراپ بەڕێوەبردنەیان لە ئەستۆ گرتووە.

جگە لە گەندەڵی ئابووری، سەرکردایەتی یەکێتی و پارتی بە سەرکوتکردنی خۆپیشاندانەکان و سەرکوتکردنی ناڕەزایەتییەکان دەستێکى باڵایان هەبووە . یەکێک لە شکستە هەرە زەقەکانی سەرکردایەتیەکەیان لە سەردەمی جینۆسایدی داعش بۆ سەر ئێزدییەکان ڕوویدا. سەرکردایەتی کورد لە جیاتی پاراستنی گەلەکەی خۆی، ئێزیدییەکانیان جێهێشت بۆ دڕندەترین دووژمن کە ئەویش داعش. ئەم شکستەش لە مامەڵەکردن لە کاتی قەیرانێکی وەها گەورەدا، ڕەنگدانەوەی سەرکردایەتییەکە کە زیاتر خەمی مانەوەی خۆیانە لە دەسەڵاتە نەک خۆشگوزەرانی هاووڵاتیانی.

جگە لەوەش پارتی و یەکێتی بە بەردەوامی دەنگە ئازاد و ناڕازیەکانى چالاکوانان و ئازادى خوازانیان  خنکاندووە. ئەو ڕۆژنامەنووس و چالاکوانانەی دەوێرن ڕەخنە لە حکومەت بگرن، ڕووبەڕووی تۆقاندن و دەستگیرکردن و تەنانەت تیرۆرکردن بوونەتەوە. کەسایەتییەکانی وەک شێروان شێروانی، جیهان تەها، کاوە گەرمیانی، و زەردەش عوسمان بێدەنگ کران بەهۆی ئەوەی لە دژی ئەو گەندەڵی و پێشێلکارییانەى مافی مرۆڤ لە کوردستان وەستانەوە کە لەلایەن پارتى و یەکێتییەوە ئەنجامدەدرێن، . ئەم گیانلەدەستدان و دەستگیرکردنانە تیشک دەخاتە سەر سروشتی تاکڕەوی زیاتری پارتی و یەکێتی کە سەرکردەکانیان هەمیشە دەیانەوێت لە سەر کورسى دەسەڵات بن و هەرکەسێک ڕەخنەیان لى بگرێت بە هەڕەشە بۆ سەر ئایندەیان لێى بڕوانن

پەڵەیەکى ترى ڕەشەى دەسەڵاى هەردوو حیزب پڕۆسەی هەڵبژاردن بوو. سەرەڕای ناڕەزایی بەربڵاو و دابەزینی جەماوەری، پارتی و یەکێتی توانیویانە سەرکەوتنی سیاسی مسۆگەر بکەن، لە هەڵبژاردنەکانی ئۆکتۆبەری ٢٠٢٤دا. ڕاپرسییەکان ئاماژەیان بەوە کردبوو کە لایەنەکان پشتیوانی لەدەست دەدەن، لەگەڵ ئەوەشدا توانیویانە کورسی زیاتر لەوەی چاوەڕوان دەکرا بەدەستبهێنن. ئەمەش ئاماژەیە بۆ پرۆسەیەکی هەڵبژاردن کە زۆر کەموکوڕ بووە ، کە بە تۆقاندن و ساختەکاری لە دەنگەکاندا و دەستکاریکردنی ڕای گشتی بۆ مسۆگەرکردنی بەردەوامی باڵادەستی ئەو دوو حزبە شکاوەتەوە.

سەرەڕای ئەوەش، هاوردەکردنی زیاتر لە ٣٥ هەزار ئۆتۆمبێلی نایاسایی، کە دەبوو  ئەوانە لە دوبەی لەناوببرانایە، نموونەیەکی دیکەی ئاشکرایە بۆ پێشێلکردنى یاسا  کە لایەنەکانە بۆ دەستکەوتى خۆیان کردوویانە. سەرکردایەتی لەبری ئەوەی چارەسەری پێداویستییە گرنگەکانی هەرێم بکات، بەردەوامە لە دەوڵەمەندکردنی خۆی لە ڕێگەی ڕێگەی نایاساییەوە بووە، ئەمەش هۆکار بووە لە بەردەوامی دابەزینی پێگە و سەنگى هەرێمى کوردستان لە سەر ئاستى نێودەوڵەتى.

دوای دە ساڵ لە بڕیاری لابردنی پارتی و یەکێتی لە لیستى تیرۆردا،پێموایە کە هەردوو حیزب  تەنیا بەرەو خراپتر ڕۆشتوون . دابیننەکردنى خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکان، ڕۆڵ بینین لە کۆمەڵکوژی ئێزیدییەکان، سەرکوتکردنی ناڕەزایەتییەکان و دەستکاریکردن لە پرۆسەی هەڵبژاردن، نیشانەی حاشا هەڵنەگرانەی کە پارتى و یەکێتى  لە گەندەڵى و تاواندا نوقووم بوون.

بەڕای من کاتی ئەوە هاتووە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە هەڵوێستی خۆیدا بچێتەوە و پارتی و یەکێتی بخاتەوە ناو لیستی تیرۆرەوە. خەڵکی کوردستان شایەنی باشترن، نەک بەرژەوەندی نوخبەی دەسەڵاتدار لە پێشینە بگیرێت. ته نها له ڕێگه ی ئه و گۆڕانکارییه وه هه ڕێم ده توانێت به هیوای ده ڕبازبوون له چنگی سه ڕکردایه تییه کی گه نده ڵ و سته مکار دەربکات, که نه یتوانیوه ئه و ئارامی و ئاسایش و خۆشگوزه ڕانییه ی گه لی کوردستان ئاواتى بۆ دەخوازێت دابین بکات.