لە بەرواری   ١١- ٣- ٢٠١١  زەمین لەرزەیەکی گەورە بە پلەی ( ٩ ) ی ڕێختەر ژاپۆنی هەژاند. سۆنامییەکی گەورەی  لە سەر کەنارە ئاویەکانی ئەو وڵاتە لێکەوتەوە  کە بەرزی شەپۆلەکانی دەگەیشتە ( ١٤)  مەتر. ئەمەش بـوو بە هۆی  پەککەوتنی  سیستەمی سارکردنەوە لە کورە ئەتۆمیەکانی فۆکۆشیما و بەدوایدا  بەرزبونەوەی پرێشەری کورەکان و چالاکی تیشکی و  لەکۆنتڕۆڵ دەرچون و تەقینەوە.

ئەم کارەساتە ژاپۆنی خستە ناو قەیران و تەنگانەیەکــــــــی یەکجار گەورەوە.

بەڵام چۆن  توانییان  تێپەڕێنن و لێی دەرچن  ؟

نە هاوارکردن و نەگریان. نە لەخۆدان و پاڕانەوە و کڕوزانەوە. هیچ لەمانە ڕوینەدا،

سەرەڕای ئەو کارەساتە گەورەی بەسەریان هات ئارامی و بێدەنگی خۆیان پاراست.

بۆ بە دەستهێنانی  پێداویستی ڕۆژانەو  خواردن و ئاو ڕیزیان دەبەست .  بێئەوەی نۆڕەبڕی لەیەکتری  بکەن  و  مافی یەکتری  پێشل بکەن.بێ ئەوەی دەنگ بەسەر یەکتریدا بەرز بکەنەوەو قسەی ناشرین بەیەکتری بڵێن.

باڵەخانەو ئەپارتمانی کوالێتی بەرز. وایکرد زۆربەیان تەنها زیانیان بەرکەوێ و بەتەوای نەڕوخێن.

خەڵکی تەنها ئەو شتانەیان دەکڕی کە پێویستیان پێبوو . نەک پەچنین و پەزمەندە کردن . ئەوەش بۆ ئەوەی کەس بێبەش نەبێ و هەمووان بەشی خۆیان  بەرکەوێ .

هیچ ئاژاوەو پشێویی وهەڵپەکردنێک لە ناو شارو لە مارکێت وفرۆشگاکان ڕوینەدا. لەسەر جادەکانیش  یاساکانی هاتو چۆ وەک خۆیان جێبەجێ دەکران بێ ئەوەی هیچ سەرپێچییەک ڕوبدات.

پەنجا کارمەند لە ناو وێستگەکە مانەوە ( سەرەڕای مەترسی مردن ). بەردەوام بە ئاوی دەریا وێستگەکەیان سارد دەکرەوە بێئەوەی چاوەڕوانی ڕێزو سوپاس و پلە بەرزکردنەوەو خەڵاتکردن بن.

چێشتخانەو فرۆشگاکانی خواردن نرخەکانیان دابەزاند. ئامێرە ئۆتۆماتیکیەکانی پارەڕاکێشان، وەک خۆیان مانەوە. بەهێزو لەشساغەکان یارمەتی لاوازو پیرو پەککەوتەو نەخۆشەکانیان دەدا.

گەنج و پیرو منداڵ، هەریەکەو دەیزانی دەبێ چی بکات و چۆن هەڵسوکەوت و ڕەفتار بکات.

بەدانایی و بەرپرسیارێتیەوە کاری دەکرد. نەک چەواشەکاری و قۆستەوەی هەل.

هیچ پەیامنێرو ڕاگەیاندکارێکی سوک و چروک و بێ ویژدان دەرنەکەوتن بۆ ناودەرکردن و خۆ دەرخستن.

 ئەوەی هەبووتەنها کارکردن بوو بەئارامی، لەپێناوی تێپەڕاندنی دۆخەکە بەسەلامەتی.

کاتێک کارەبا پچڕا. خەڵکی لە فرۆشگاکان و مارکێتەکان، ئەوەی لەناو دەستیاندا بوو گەڕاندیانەوە  شوێنی خۆیان و چونە دەرەوە بێ ئەوەی بایی یەک  (یەن)  بدزن.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ئەمە ئەو ڕەوفتارو ئاکارە  بەرزانەی کۆمەڵگان  کە دەکرێ قەیران و تەنگانەکانی پێ تێپەڕێندرێ. 

ئاکارو ڕەفتارێک کە یابانیەکان  گرتیانە بەرو پەیڕەویانکرد بێ ئەوەی لە وتارەکانی  مزگەوت و پەرستگاکاندا ترسی دۆزەخ و مژدەی بەهەشتییان بەگوێدا  درابێ. 

وانەیەکیان فێری جیهان و مرۆڤایەتیکرد کە نابێ لە یاد بکرێ.