بڕیـار وایە لە رۆژی یەکـشەممەی (١٤/ مای/٢٠٢٣) هەلـبژاردن بۆ پەرلەمـان و بـۆ سەرۆک کۆماری تورکیا بکرێت. پارتی دەسـەڵاتداری تورکیا (پارتی داد و گەشەپێـدان) ئەردۆگانیان کاندیدکردووە. هاوپەیەمانی ئۆپۆزسیۆن، کە بە ناوی (هاوپەیمانی نەتەوە) وەیە. لە شەش پـارتی ئایـدۆلـۆژیـای جیـاواز پێکهـاتـووە لە: نەتەوەییـەکان، ئیسلامییە سیاسییەکان، عـیلـمانییەکـان. لە رۆژی دوو شـەممەی (٦/ ئـادار/ ٢٠٢٣) هـاوپـەمـانی نەتـەوە، بە فـەرمی (کەمـال کـلیچـدار ئـۆغـڵـو) ی (٧٤) ساڵ، (سـەرۆکی (پارتی گـەلی کـۆماری) یـان بـۆ رکەبـەرایـەتی ئەردۆگـان، بـۆ هـەڵـبـژاردنی (سـیانـزەمـین سـەرۆک کۆماری) تورکیا کانـدیـدکرد، لەبەر ئەوەی کە پارتەکەی (جە هە پە) گەورەتـرین پارتی ئـۆپـۆزسـیۆنە لە تورکیادا.

کەمـال کـلیچـدار، بە رەسەن کوردێکی عـەلـەوییە و خـەڵـکی شـاری (دێـرسـیـم)ە لە باکـووری کوردسـتان. کـلـیچـدار لە ساڵی (٢٠٠٨) دا، وەکو سیاسییەکی بـوێـر ناوی هاتە ناوانەوە، کە بەبی تـرس گەنـدەڵییەکانی بنەمەڵەی ئەردۆگان و ئەنـدامانی باڵای حیزبەکەی ئاشکراکرد و بە توندی رەخنەی لـێیان گرت. کـلیچـدار سیاسەتمەدارێکی میـانـڕەوە. تا ئێستا چەنـد جـارێک هـەوڵی کوشـتـنیان داوە. 

بـەڵام لـەو خـاڵانـەی کە هـاوپـەیمـانی نەتـەوە، وەکـو نەخـشـەڕێـگای داهـاتـوویـان لەسەری رێـکەوتن و بڵاویـان کـردەوە، ئەگەر دەسەڵات بگـرە دەست، جـێبەجـێیان دەکـەن. بە هـیج جـۆرێک نـاوی کوردیـان نەهـێـناوە.

هـەنـدێ لە بەرپـرسان و ئەنـدامانی (هـاوپەیـمانی نەتەوە) کانـدیـدکردنی کـلـیچـداریان پـێخـۆش نەبـوو، چـونکە کەسـایـەتیـیەکی کـاریـزمـا نییە. (ئەکـرەم ئـیمـام ئـۆغـڵـو)ی سەرۆکی شارەوانی ئەستەنبوڵ و (مەنسور یاڤاس)ی سەرۆکی شارەوانی ئەنکەرەیان بە شایستەتـر دەزانـن. هەنـدێ لە ئەندامانی پارتی گەلی کۆماریش بە پێچـەوانەی ئەو ناڕازییانەوە، کەمال کـلـیچـدار بە " گانـدی تـورکیا " ناودەبەن. کە چەند خەسەڵەتێکی بە خەسـڵەتەکانی (گـانـدی سەرۆکی هـیندسـتان) دەشـێوێـنن. وەکو خاکی و سادەیی. 

بەپێی چەند راپـرسییەکی جیـاواز لەنـاو خـەڵکیـدا، رێـژەی لایەنگـیرانی دەنگـدان، بە ئەردۆگان یا بە کلیچـدار لە یەکەوە نزیکن. رێژەیەکی زۆری خەڵکی تورکیا بە هـۆی داتەپینی ئابووری و دابەزینی نرخی لیرەی تورکی و هـەژاری و بێکاری لە لایەکەوە، لایەکی کەشەوە دەسەڵاتی تاکـڕەوانەی ئەردۆگان و ستەم و سەرکوتکـردنی ئـازادی و دیمـوکـراتی و حوکمڕانی میللیتاری و تەشـنەکردنی گەندەڵی و بەنـدكردنی بە هەزاران کـەس، بە تـوومـەتی بێ بنەمـای هـەڵبەستراو. بـوومەلـەرزەکەی مانگی فـێـبرواریش هـێندەی تـر قـوڕەکەی خـەستر کـردۆتـەوە. خـەڵکـیـیەکە بێـزار بـوونـە. چـاوەڕوانی حکومەتـێکی خزمەتگـوزار دەکەن، کە چاکسازی لە سیاسەت و لە ئابووریدا بکات و خەڵکی لە کـوێـرەوەری رزگاربکات. دکتاتـۆری نەمێنێـت و هـەنـاسەی ئازادی بـدەن. 

تا ئێستا شرۆڤـەکارانی سیاسی، پـێشبیـنی و رايـەکی تەواویـان لە سەر ئەوە نیـیە، کە لە هەڵـبژاردنەکانی داهـاتـووی تـورکیادا، کـلـیچـدار یا ئەردۆگان دەتـوانێـت زۆریـنەی دەنـگەکـانی دەنگـدەران، بە رێـژەی لە (٥١%) دا بە دەستـبهـێـنیـت، بـۆ ئـەوەی لە خـوولی یەکەمـدا ببێـت بە سـەرۆک کـۆمـاری تـورکیـا. 

ئەردۆگان میدیا و راگەیاندن و پارەیەکی زۆری بۆ بانگەشەی هەڵـبژاردن لە بەردەست دایـە، هـەنـدێ لە دەوڵـەتە ئیسلامییەکـان و کەنـداوی عـەرەبیش، حـەزدەکەن ئەردوگان دەربچـێت و دژی سیستمی عـیلمانین لە تورکیـادا. لە چـوار بەش بەشـێکێ کوردیش لە باکووری کوردستان، وەکو ئیسلامی سـونیی ئەقـڵ شـۆراوە، دەنگ بە ئەردۆگان دەدەن.

کەمـال کـلـیچـدار، کـۆمەڵێک بەڵـێنی داوە، گـەر ببێـت بە سـەرۆک کـۆمـار جـێبەجـێیان دەکات، لە پێش هەمـوویـانەوە، هـەڵـوەشانـدەوەی سیستمی سەرۆکایەتی و گەڕانەوەی سستمی پەرلەمانی، چاکسازی ئابووری و سیاسی، خزمەتگوزاری و باشترکردنی ژیانی خەڵکی، نەهـێشتنی زوڵـم و نادادپەروەری، رەگـەهـەڵکـێشانی دزی و گەنـدەڵی،.. هـتد. 

لە رۆژی دوای کانـدیدکردنی بۆ سەرۆک کۆمار، کـليچـدار وتی:"ئەمـڕۆ بۆ لەناوبردنی عـەرشی سـتەمکار زۆر نـزیک بووینـەتەوە". وتیشی:"ئەردۆگـان لە وڵاتـدا زیـانی بە دیموکـرتی گەیانـدووە". دەربارەی حوکمڕانیش، وتی:" گەلی خۆشـەویستم، پێکەوە بە راوێـژکـردن تـورکیا بە رێـوەدەبـەیـن".

نیازیـش وایە کە کـلـیچـدار، بـۆ پێشانـدانی سـۆزی خـۆی بـۆ کورد و بـۆ بەدەستهـێنانی دەنگەکانی کـورد، سەردانی (پارتی گەلانی دیـموکرات) بکات کە زۆرینەی ئەنـدامەکانی کـوردن. بەڵام هـەردوو هـاوسـەرۆکی (هـەدەپـە) مەدحـەت سنجـار و پـەرویـن بـوڵـدان پێشتر رایـان گەیـانـد، بـۆ دەنگـدان بـە کانـدیـدی ئـۆپـۆزسـیـۆن بـۆ سـەرۆک کـۆمـاری تورکیا مەرجـیان هـەیە. مەدەحـەت سنجار و سەلاحـەدین دیمرتـارش، پێشحالێی خۆیان بۆ کانـدیدکردنی کـلیـیچدار دەربڕی. بابـزانین گـفـتوگـۆی نێـوان کلـیچـدار و هـەدەپـە بە چی دەگـات و چی بەڵـێنێک بە کورد دەدەن. ئەگەر بیانەوێـت ئەمـە هـەلـێکی باشـە بـۆ خـستـنەرووی دۆزی کـورد و چارەسەرێکی ئاشتیانە لە رێی گـڤـتوگـۆوە لە تـورکیـادا.

بە بۆچـوونی زۆر لە شرۆڤـەکارانی سیاسی تورک و بیانیش، لەو بـاوەڕەدان، کە بەبێ دەنگەکانی کورد، نە ئەردۆگان و نە کـلیچـدار ناتوانن لە خوولی یەکەمدا لە (٥١%)ی دەنگەکان بەدەستـبهـێنن و ببـن بە سەرۆک کۆمار. ئەمەش جـێی مەترسیـیە. 

دووریش وەکو هەڵبژاردنەکانی پێشتر، ئەردۆگان بۆ بانگەشە بۆ پارتەکەی و بۆ خۆی سەردانی شاری ئامەد و وان بکات و بە زەردەخەنەیەکی دروستکراو هەنـدێ قسەیان بۆ بکات و داوا لە کورد بکات دەنـگی پێبـدەن. بەڵام بە درێـژایی بیست و یـەک ساڵی حـوکمڕانی دژایەتی کورد، لە کارە لە پێشیـنەکانی بـوو. تا ئەمـڕۆش دەستیان لە کورد کوشـتن وێـرانکردنی کوردستان، لە رۆژئـاوا و لە باشووری کوردستان هەڵنەگـرتووە. 

کەواتە دەنگەکانی کـورد کـلیلی یەکلایکـردنەوەی هـەڵـبژاردنەکانی تورکیـا دەبێت. پارتی گەلانی دیموکرات (هە دە پە) سێـیەم پارتە لە تورکیادا، دووەمـین پـارتی ئـۆپـۆزسـیۆنە، سێیەم کیتلەی پەرلەمانە. پـێگە و سەنـگ و دەنـگی خـۆی هـەیە. زیـاتر لە (١٠%) ی کورسییەکانی پەرلەمانی بەدەسـتهـێـناوە. بـۆیـە کـلـیـچـدار و ئەردۆگان و سەرۆکەکانی حیزبەکانی کەش بە هەندی دەزانن. هەر ئەم هۆیەشە کە ئەردۆگان هەوڵی ئەوەی دەدا لە پێش هەڵبژادنەکاندا (هە دە پە) هەڵبوەشێنێتەوە. حـیزبەکەی و حیزبی بزووتنەوەی نەژادپەرست، بۆ تاوانبارکردنی، گـەلێ تـاوانی هـەڵبەستراوی ناڕاسـت و بێ بنەمـایان داوەنەتە پـاڵ (هە دە پە) و پـاڵ پەرلەمـانتـاران و ئەنـدامـەکانی. هـەوڵی ئەوەشـیان دا پارێزبەنـدی لەسەر هەموو پەرلەمانتارانی (هە دە پە) هەڵبگـرن. بۆ ئەوەی بیانگـرن. چـونکە نەیـانتـوانی بە چـاوسـوورکـردنەوە و بە هـەڕەشـە، دەمیـانیـان پێ دابخـەن و وسکـتیـان بکەن، لە هـەڵماڵـین و پـرۆتسـتـۆکـردنی ئەو هەموو تاوان و پێشێلکارییە قـێزەوەنـانەی کە دژ بە گـەلی کوردمـان کـران و دەکـرێـن. 

پێـویستە کـورد بەوەش نەخـەڵـەتی کە (کەمـال کـلیچـدار) بە رەسەن کوردە و خەڵکی شاری دێـرسمی باکـووری کوردسـتانە، یـا بە بەڵـێنـەکانی، ئەوەیان هـیچ کە خـۆی بە کـورد نازانێـت،.. (تـورگـۆت ئـۆزال) یش سەرۆکێکی پێشـووی تـورکیا کـورد بـوو. (تەهـا جەزراوی) ش کورد بـوو. ئەتاتـورکیش بەڵـێنی شەرەفی بە کورددا، کە چی داوا و مافـێکـتان هەیە بە زیادەوە جـێبەجـێیان دەکەم. بەڵام کە دەسەڵاتی وەرگرت و خـۆی قـایمکـرد، بە دڕنـدەتـرین شێوە کەوەتە رەشەکـوژی و ژینۆسایـدکرنی کورد، تەنـانەت لە شـۆڕشی چیای ئاگـری (شـۆڕشی ئـارارات) و لە (شـۆڕشی دێـرسـیـم) دا، لە شـاری (ئاگری) و لە شاری (دێرسیم) دا و لە شارۆچکە و دێیەکانی دەڤەرەکانی تری باکووری کوردستان، زۆر دڕندانە ژیۆسایدی کوردیان کرد، تەنانەت منداڵانی ناو لانکی کوردیـان سەربـڕیـن. نکووڵییان لە بوونی نەتەوەی کورد کرد و زمـانی کـوردییـان قـەدەغـەکـرد. سیاسەتی وێـرانکـردن و خـاکی سووتماکیان لە کوردستانـدا جـێبەجێکرد. چی ناشێت بە کوردیان کـرد. تا ئەمڕۆش زۆربەی سەرکردە سیاسییەکانی تورکیا، هـەڵگری ڤـایرۆسی رەگەزپەرستین و لە تورک زیاتر هیچ نەتەوەیەکی تر بە شایستەی ژیان و مان نازانن. 

سەدامی گۆڕبەگۆڕیش، بەڵـێنی جێبەجێکردنی مافـەکانی کوردی دا، بەڵام بە ئـەوپەڕی نامەردییەوە، کەوتە رەشەکوژی و ژینۆسایـد و ئەنـفالکـردن و ژەهـربارانکردنی کورد و وێـرانکـردنی کوردستان و بە عـەرەبکـردن و گـۆڕیـنی دیمـۆگـرافیـای کـوردســتان. کەواتـە بەڵـینی داگـیرکەران تەنیا بۆ خەڵەتانـدن و سـوود وەرگرتنـە لە کات. رەفـتار و کردەوەکانیان بە پێچەوانەی بەڵێن و قسەکانیانەوەن. بەداخەوە کە سەرکردەکانی کورد هەرگیز وانە و پەنـدیان وەرنەگرتوون و نەیانتوانیوە نیازی گڵاوی ناخی داگیرکەران و نەیـارانی گـەلـەکـەمـان، بە وردی بخـوێـنـنەوە. دووبـارە و دەبـارە هـەر خـەڵـەتـاون و هـەڵـدەخـەڵەتـێن. چـونکە لە هـونـەر و لە گەمـەی سیاسەتـدا، نابـەڵـەد و کـۆڵـەوارن. 

کەمێک لە ناوەڕۆکی بابەتەکمان لامـاندا، بەڵام وەکو دەڵـێن قـسە قـسەی بەدوادا دێـت. مەبەستیشم ئەوەیە، کە چـتر دەنگـدەرانی کوردمان لە باکووری کوردستان، بە بەڵـێنی درۆ و بە زەردەخەنی دروستکراوی پاڵیۆراوانی سەرۆک کۆماری تورکیا نەخـەلەتـێن. گـەر راسـت دەکـەن، کـورد کـرداری لـێـیان دەوێـت، نەک بەڵـێن و درۆ. وەکـو دەڵـێن: هەنـدێ لە سەرکـردە سیاسییە بەربـژێـرەکان، بەڵـێـنی دروستکـردنی پـردێـک لەسـەر رووبـار لە شوێنێکـدا دەدەن، کە ئـەو شـوێنـە رووبـاری لـێ نیـیە.