پەروەردەی تاک و هەڵگرتنی بیروباوەری پتەوی پڕ لە شۆڕشگێری و خۆبەخشی، ئەگەر لە زۆربەی وڵاتان و دنیای مۆدرنی ئەمڕۆدا باوی نەمابێت، ئەوا بێ گومان لە وڵاتانی داگیرکراوی وەک کوردستان و بۆ میللەتانی ژێر دەستی وەک کورد، هێشتا کارێگەرترین چەک و ئامرازە کە دڵی داگیرکەرانی ئەو وڵاتە دەلەرزێنێت، ئەجێندا و کورسیەکانیان دەخاتە مەترسیەوە، لەبەرئەوە دەبینین کە یوسف ڕەبانی ناسراو بە "ڕێزان چاوید" ی لە دایک بووی ساڵی ١٩٧٩ی شاری مهاباد، نەوەی سلێمانی موعینی و خوشکەزای سیامەندی موعینی، یەکێک بووە لە دامەزرێنەران و فەرماندەکانی پژاک (پارتی ژیانەوەی کورد)، مەبەست و جێگە سەرنجی دەزگە هەواڵگریەکانی تورکیا و ئیران بوو، بۆیە بە درۆن لە ٦/٨/٢٠٢٢دا لە شاری قامیشلو شەهیدیان کرد. 

چارەکە سەدەیەکە لە باشووری کوردستاندا سەرانی حزبەکان، بۆ بەرژەوەندیی و ڕاکردن لە هەڵگرتنی لێپرسراوەتی قورسی نیشتمانیی و نەتەوەیی، مەسەلەی بوونی حزبێکی عەقائیدی هەڵگری دروشمی نیشتمانیی و نەتەوەیی و بیروباوەڕی پتەوی شۆڕشگێری و خەبات و خۆبەخشی و پەروەردەکردنی تاک لەسەر ئەو بیناغەیە، لەبەرچاوی خەڵکدا سووک دەکەن، لەبری ئەوەدا شەقامی باشووریان تەنیوە بە قەحپەخانە، لە چوار مشقی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، لەشفرۆش ڕوو لەو دەڤەرە دەکەن و بووە بە لانە و مەئوای ئەوان. ئەم دیاردەیە واقیعێکی تاڵە کە لە هەر چوار پارچەی کوردستان و وڵاتانی ناوچەکە خەڵک دەرکی پێ دەکات.

گۆڕەپانی سیاسیی باشووری کوردستان گۆمێکی بۆگەنە، بگرە بەو حزبانەی کە لە دەسەڵاتدان و تا دەگات بەو حزبانەی کە خۆیان بە ئۆپۆزسیۆن لە قەڵەم دەدەن، لەو زەلکاوەدا مەلە دەکەن. دەرهێنانی فلیمی بێڕەوشتی، دزین و دەوڵەمەند بوونی نامەشروع، بووە بە ئامرازێک بۆ زامن کردنی پۆست، هاتنە نێو خەڵک، حزب دروست کردن، دامەزراندنی کەناڵی زەبەلاح، کردنی بە مەیدانی خۆدەرخستن، نەڕاندن و ڕیز کردنی وشەی قەبە و بریقەداری بێ بنەما، بۆ ئەوەی بە کورترین ڕێگە بگەنە دەسەڵاتی هەرێم.  ئەم جۆرە زەمینەیە هەرگیز چاوەڕوانی ئەوەی لێ ناکرێت، کە سەرکردەیەکی خاوەن کاریزاما و بە هەڵوێستی لێ بەرهەم بێت، بگاتە ئەو ئاستەی بتوانێت متمانەی خەڵک بەدەست بهێنێت، لەسەر داوای ئەو، کەی پێویست کات شەقام بوروژێنێت.

لاسایی کردنەوەی سیاسیی و خۆ تاقیکردنەوە، لەسەر شانۆی سیاسیی هەرێمدا باوە. لەسەر ئاستی دەسەڵاتدا سیاسەتی تەوافق و پشکێنە لە هەرێم لاسایی کردنەوەی دەسەڵاتی سیاسیی بەغدادە، هەروها لەسەر ئاستی ئۆپۆزسیۆن، داواکردنی نەوەی نوێ بۆ وروژاندنی شەقامی هەرێم و داگیرکردنی پەرلەمان، لاسایی کردنەوەی سەدرە. ئەو جۆرە لاسایی کردنەوەیە هەرگیز سەرکەوتوو نابێت، لەبەرئەوەی هەرێم و بەغداد، دوو دۆخی جیاواز و دوو تایبەتمەندی جیاوازیان هەیە. 

عیراق وڵاتێکە خاوەن سیادە و ئاڵایەکی ددان پێنراوە، بەڵام کوردستان داگیرکراوە و خاوەن هەندێک دامودەزگەی کارتۆنییە، کە لە پاڵیەوە کۆمەڵێک مشەخۆر بوون بە میلیۆنێر. شەقامی عیراقی لەسەر بنەمای مەزهەب و ئاین دوروژێت، هەنووکە، ڕەوتی سەدر پێگەی ئاینی سەدر وەک ئامرازێک بەکاردەهێنن بۆ دەستکەوتی سیاسی و چوونە دەسەڵات و پاراستنی سنووری عیراقی یەکگرتوو، بەڵام گەلی کوردستان جگە لە مەسەلەی جۆری سیستەمی دەسەڵات، خاوەن پرسێکی نیشتمانیی و نەتەوەییە، کە تا ئێستا چارەسەر نەکراوە، بە واتەیەکی دی، کۆمەڵگەی عەرەبی شیعە لەگەڵ کۆمەڵگەی کورد، بەرژەوەندیی و ئامانجە سیاسیی و نیشتمانیی و نەتەوەیەکانییان، وەک دوو هێڵی تەریب وایە، بۆیە ئەو زەمینەیەی کە لە عەرەبستاندا هەیە هەمان زەمینە لە کوردستاندا نییە، هەر لاسایی کردنەوەیەک لەلایەن هەر هێزێکی سیاسیوە کە لە دەسەڵاتدا بێت یان لە بەرەی ئۆپۆزسیۆندا بێت، بە نەزۆکی لە دایک دەبێت.

سەرانی حزبەکانی هەرێم، هەموو بەها بەرزەکان و بیروباوەرە پتەوەکانی کە کلیلی پەروەردە کردنی تاکی کوردە لەدەستداوە، بۆیە بە خەون و خەیاڵیش هەرگیز ناتوانن ئەندامێکی وەک"ڕێزان چاوید"  لە ڕۆژهەڵاتی کوردستانەوە بەرهەم بێنن و ئامادە بێت لە ڕۆژئاوای کوردستان شەهید بێت. ئەو جۆرە پەروەردەکردنە و کارکردن لەسەر هەست و نەستی سیاسیی تاکی کورد لە هەر چوار پارچەی کوردستاندا، سنوورێکی بەرفرەوانتر بۆ خەبات و تێکۆشان دەرەخسێنێت، یکگرتن و پێگەی جەماوەریی بەهێز دەکات، قەوارەیکی خاوەن ئامانجێکی یەکگرتوو پێشانی دنیا دەدات، دەبێت بە مەترسیەکی مەزن لەسەر پلان و ئەجێندای داگیرکەران.

 بەدڵنیاییەوە ماکی ئەو جۆرە پەروەردە کردنە لە پارچەکانی دی کوردستاندا کە لە قوڵایی ژێر دەسەڵاتی تورکیایە دەبینرێت، لە ٦/٨/٢٠٢٢دا هەدەپە خۆپیشاندانێکی دەیان هەزار کەسی لە ئامەد ڕێکخست، کەچی لەهەمان ڕۆژدا نەوەی نوێ دوای ئەو هەموو بانگەوازەی بۆ وروژاندنی شەقامی هەرێم کردی، نەیتوانی سەرکەوتوو بێت. بێ گومان ناتوانرێت هۆی ئەوە تەنیا بۆ مەسەلەی دڕندەیی دەسەڵاتی هەرێم بگەرێتەوە، بە هەموو پێوەرێک بێت، دەسەڵاتی سیاسیی تورکیا پلەی یەکەمی هێناوە لە دڕندایەتی و پێشێل کردنی مافی مرۆڤدا، بۆیە کێشەکە لێرەدا ترس نییە لە دەسەڵات، بەڵکو کێشەکە زۆر لەوە گەورەترە، کە ئەویش ئەوەیە، هەنووکە شەقامی باشوور متمانەی بەو حزبانەی ئەوێ نەماوە و دەرک بەوە دەکات، کە سەرانی ئەو حزبانە ناتوانن نوێنەرایەتی و ڕابەری پرسی نەتەوەیی کورد بن، ئەو بارە قورسە بەو جۆرە کەسایەتییانە هەڵناگیرێت، ئەو جۆرە پەروەردەیە ناتوانێت ڕێبەرایەتی مەشخەڵی شۆڕشی چەکداری لە پارچەکانی دی کوردستاندا بکات و  کەسێکی وەک "ڕێزان چاوید" بەرهەم بێنێت، ئەوجا ببێت بە خاوەن پێگەی جەماوەریی پتەو و داوای خۆپیشاندانی میلیۆنی بکات و شەقام بوروژێنێت.