جارێکیتر لە شەقامێکى پڕجوڵەى هەولێردا جەستەى ژنێک شەڵاڵى خوێنکرا ، چ کوشتنێک ، لەلایەن هەرزەکارێکى برایەوە ، کەکوژراو بکوژى بەپشت و پەناى خۆى ئەزانى ، ئەو برایە خوشکى بە هەموو جوانیەکانیەوە کوشت ، ئەبێت چ دڕندایەتیەک لە ناخى ئەم هەرزەکارەدا جینگڵى خواردبێت کە ئاوەها دڵڕەقاتنە جەستەى خوشکى بەرگوللە بدات . خوشکێک نەماڵى باوکى پەناگەى بووە و نەماڵى دایکى مناڵێکى بێچارە و بێنەوا و سەرەڕاى ئەوانە لە سیانزەساڵیدا بەشودرا کەهێشتا هاوتەمەن و هاوپۆلەکانى سەرقاڵى یارى مناڵانەى خۆیانن . 

 کچان و ژنانێکى هۆشیار و ئازادیخوز لەپێشترن کوشتنى ماریا بکەن بەباس و خواس و لێکۆڵینەوە و بەدواداچون بۆ ژیانى و  بە وردو درشتیەوە ، بەڵام لەبەرئەو تراژیدیایەى کەئەم مەرگە کوردانەیە بەدوایى خۆیدا هێناویەتى  منیش ئەمانەى لاى خوارەوەم  بوە بەبابەت و بەهیوام هەوڵێک بێت بۆ بەئاگا هێنانەوە ..  

    

وەک چۆن هەموو کوردستان لەبەردەم مەسرور و بنەمەڵەکەیدا ئاوەڵایە تەلەفیزۆنەکەشى K24 کەس نیە بتوانێت دەرگاى بەڕودا دابخات ، ئەم تەلەفیزۆنە بەبێ سانسۆر قسە لەگەڵ براى ماریا کە بکوژیەتى ئەکات لەکاتێکدا لەدەست یاسا هەڵهاتووە ، کەئەمەش پێچەوانەى قانونە ، سەیر ئەوەیە نە ئەنجومەنى دادوەرى بەو هەموو دادوەرەوە و نەداواکارى گشتى بەو هەموو ئەندامەیەوە نقەیان لەخۆیان بڕیوە و ورتەیەکیان لەزار نەترازاوە و ئەوەش بەمەبەستە هەتا کەیسەکەى ڕێڕەوى ئاسایی خۆى وەرنەگرێت چونکە هەموو ئاماژەکان ئەوە ئەگەیەنن کە پرۆسەى کوشتنەکە بەرنامە بۆ داڕێژراوە لەنێوان باوکى و مامى و بەو هەرزەکارە جێبەجێکراوە . وەشاندنى قسەى تۆمەتبارێکى هەڵهاتوو ئابڕوچونێکى قانونیە و ئەو تەلەفیزیۆنە ناچار لەواڵەکەى خۆیدا سڕیویوتیەوە بەداخەوە و زۆر بەداخەوە کۆمینتەکانیشى بەر ئەو سڕینەوەیە کەوتن . ئەم تەلەفیزۆنە هەمیشە سەکۆیەک بووە بۆ سوکایەتى بەژنان و هاندانى توند و تیژى و کەسانى بێمۆراڵ و مێشک خاڵى ئەهێنێتە سەر شاشەکەى و لەتازەترین بەرنامەیدا حاجى کاروانێک ئەهێنێت کەمێشکى یەکبینە سەرقاڵى ناوگەڵى مێینەیە و ئەڵێت :   ( هیچ ئافرەتێک لەدەرەوە و سۆشیال میدیا خراپ نابێ ، بێغیرەتى باوک و برا و مێردى نەبێ ) واتە ئەگەر بەغیرەت بن ئەبێت بەزمانى فیشەک و کوتەک بدوێن غافڵ لەوەى سەرچاوەى سەرەکى هەموو فەسادێکى کۆمەڵ سیستەمى حوکمڕانیەکەیەتى و هەتا ئێستا خاوەنى تەلەفیزۆنەکە و باوکى ژن و کچیان لە ٥ ملیۆن کەسى کوردستان شاردۆتەوە ، بەڵام کەسانى مێشک بۆگەن بەرئەدەنە مێینەى بێچارەى کوردستان. 

زۆرێک گوێبیستى وتەکانى بکوژى ماریا بون کەسانێک ئەگەر فریاکەوتبن ئەو کۆمینتانەیان خوێندبێتەوە کە بۆ کوشتنى ماریا نوسراون لەبەرنامەى TV K24ئەزانن کۆمەڵى ئێمە لەچ بێئاسۆیی و سەرگەردانی و ماڵوێرانیەکدایە .  

بەشى سەرەکى ئەو کۆمینتانە بێحورمەتیە بەگیانى ئەو قوربانیە و بێبەزییانە و دڕندانە پشتگیرى کوشتنی ئەکەن ، ئەگەر بەڕێژەى سەدى وەریبگرین ڕێژەکە مەترسیدارە ، ئەبێت ئەم مەرگ دۆستى و پەیامى مەرگە لەکوێوە سەرچاوەى گرتبێت . جگە لەکەلتورى پاشکەوتوى و پرتوکاوى کۆمەڵى کوردى و موتوربەکراو بەفاشیزمى ئیسلامى و نەریتى پیاو سالارى ، هەر ئەو کۆمینتانە دەرخەرى ئەوەیە کەداعش وبیرى داعشیزم چ ئامادەییەکى بەرفراوانى هەیە .

 ژنکوژى و حیزبى کوردى:

ژنکوژى و تیرۆرى مێینە لەلاى حیزبە چەکدارەکانى کوردستان و بزوتنەوەى کوردایەتى بەبەشێک لە (خەبات ) دانراوە ولەو بوارەدا  کۆیان لەهیچ دەستوەشاندنێک نەکردۆتەوە بەبێ هیچ پاساوێک و بگرە شانازییان پێوەکردووە ئەمەش لەسەردەمى بزوتنەوە چەتەگەرییەکەى ساڵى ١٩٦١ وە سەریهەڵدا و درێژەى کێشا و یەکێتیش خراپتر لەپێشوو برەوى بەم کەلتورى ژنکوژییەداوە ، بۆ بیر هێنانەوە لەماوەى دومانگدا و لەساڵى ١٩٧٩ لە شارى سلێمانى بیست ژنیان کوشتووە ( گۆڤارى کۆمەڵە ژمارە ٢ زستانى ساڵى ١٩٧٩ ) و پاش دەستبەسەراگرتنى شارەکان لەلایەن ئەو تفەنگچیانەوە  ئەم کەلتورە ئەوەندەیتر برەوی پێدراوە و هەتا ئێستا ئەم خوێنڕشتنە لەسایەى دوو بنەماڵەى چەتە و دژ بەکورد بەردەوامە .

ئێستا فاشیزمى ئیسلامى جێگەى بەپارتى و یەکێتى لەقکردووە کەشەرمنانە و ژێر پەردە پاکانەیان بۆ ژنکوژى ئەهێنایەوە و بەئاشکرا بەیداخى مێینەکوژییان  هەڵکردووە و پاساوى ئاینى و شەریعەتى بۆ ئەهێننەوە بەتایبەت بەرامبەر کەسێکى بەئاگاى وەکو ماریاى جوانەمەرگ کەپێش سەردەمەکەى کەوتبوو ، ئەگەر کەسێک گوێبیستى ووتە تۆمارکراوەکانى بێت ئەزانێت کەسێکى بەئاگایە و هەموو ئەو ڕێکخراوە درۆینانەى ژنانى بەجێهێشتووە . 

فاشیزمى ئیسلامى .. وەکو ئینسانێک سەیرى مێینە ناکات بەڵکو وەکو کاڵایەکى لەزەت لێبردن و ڕابواردن ئەڕوانن و ئەگەر بۆیانبلوێت ئەوا چوار ڕیز ئەکەن ، ئیتر ئەبێت مێینە کەسێکى بێئیرادە و بێزمان بێت و جل و بەرگ و هەڵسوکەوتى لەژێر فەرمانى وەکیلەکانى خوادا بێت و ڕۆژانە لەمینبەرى مزگەوت و کەناڵە جیاوازەکانیانە وە هەمویان لەسەر سوکایەتى بە مێینە هاوڕاو هاودەنگن بەبێ هیچ سانسۆرێک  ، جلى ماریاى جوانەمەرگ یان جگەرە کێشانى ئەمانە بابەتى هێرشى دڕندانەن و ئەوە هەڵگرتنى ملوانکەیەکى خاچ قیامەتێکى هەڵساندووە و هەریەکەى فتوایەکى بۆدەرئەکات و بەهەڵگەڕاوە ( مرتد ) لەئاین ناوى ئەهێنرێت و حوکمى ئەوەش کوشتنە .

 مێینە دژ بەمێینە :

سەرگەردانى و نەهامەتى لەشوێنێکى تریشەوەیە و خودى مێینەکان دژبەهاو ڕەگەزى خۆیانن هەرخۆیانن سەرزەنشتى خۆیان ئەکەن ، هەرخۆیانن هاوکارى فاشیزمى ئیسلامین و ڕێگەى بۆتەخت ئەکەن ، خۆیان هاوبەشن لەخوڵقاندنى فەزایەکى سەرکوت و توندو تیژى بەرامبەر مێینە بەبێ ئەوەى هەستى ئینسانیان بجوڵێت . مێینەیەک .. وەکو ئینسان تەماشابکرێت وەکو ئینسان ڕەفتار بکات و ئەبێت وەک کۆیلەیەک پابەندنى ئەوەى کەناویانناوە کەلتورى کۆمەڵ و داب و نەریت بێت ، یەکێک لە نمونەکان ئەمجۆرە مێینەیە ئەمە حکایەتەکەیەتى: 

 لە واڵى ڕۆشنگەرى بڕگەیەکم لەسیمینیارى قوتابخانەیەک بینى کەپارێزەرێک قسە بۆمناڵانى قوتابى ئەکات ، بەڕاستى قێزەون و دورە لەهەمو هەستێکى ئینسانى , باسى دایکێک ئەکات چۆن لەپارکى ئازادى سلێمانى پەلامارى کچەکەى ئەدات و لایەک لەقژى دەسکەنە ئەکات و لەبن و بێخى دەرئەهێنێت و بەحساب ئەم پارێزەرە ئەم دایک و کچەى لەدادگاى سلێمانى بینیوە و ئەڵێت یارمەتیمداوە.

 خاتو ڕۆژگار پارێزەرە ، پارێزەر کاتێک یارمەتى کەسێک ئەدات ئەگەر ببێتە بریکارى و لەکرێى پاریزەرایەتى هاوکارى بکات و دڵسۆزانە و پیشەییانە کارەکەى بۆمەیسەر بکات ، ئەم خاتونە سەرتاپاى قسەکانى بۆنى دروستکراوى لێدێت و لەخۆدەرخستن زیاتر هیچیترى لێناخوێندرێتەوە  جگە لە ڕیکلامێک بۆ بازاڕ گەرمى . 

   گریمان ئەو واقیعەیە بووە ، ئەکرێت ئاوەها بێشەرمانە باس لەکەرامەت شکاندنى کچۆڵیەک بکرێت لەلایەن هاوڕەگەزێکیەوە کەخۆشى بەو قۆناغى هەرزەکارى و کچۆڵەییەدا تێپەڕیوە ، ئەڵێت : ( ئافەرم بۆ ئەو دایکە ) ، ئەوە چ دایکێکە لەناو پارکێکى قەرەباڵخو پڕجوڵەى وەکو پارکى ئازادى سلێمانى ئاوەها قژى جگەر گۆشەکەى وەکو بنجە گیا هەڵبکەنێت , تەنها لەبەر ئەوەى لەگەڵ کوڕێکدا بینیویەتى ، زیاد لەمە ئەم پارێزەرە زۆر بێشەرمانە قسەى دایکى ئەگێڕێتەوە کەوتویەتى فریاى نەکەوتمایە سنگ و مەمکى بۆ دەرئەخست ، کەسانێکى ویژدان مردوو و بێبەرزەییى ئاوەها قسەى دایکێکى نەزان ئەگێڕێتەوە بەبێ ئەوەى هیچ بەزەییەکى بۆ ئەو کچۆلەیە ببزوێت.

پرسیارێک دێتە پێشەوە : ئایا دایکێک ئەوەندە دڕندایەتى لەگەڵ جگەر گۆشەکەیدا بکات لەگەڵیدا بۆ دادگا دێت هەتا کچەکەى سکاڵاى لەسەر تۆمار بکات ، چ ئەقڵێک ئەوە قبوڵ ئەکات ، لەکاتێکدا کەئەم بینیویەتى کچۆڵەکە لەوەزعێکى خراپدا بووە و گریاوە ، لەمیانە قسەکانیدا ئەڵێت : دادوەرەکە پێیوتوە دەستى دایکت خۆشبێت ئەبوایە ئەولایەى تریشى والێبکردیتایە ، ئەگەر ئەوە ڕاست بێت ئەوا ئەو دادوەرە کەسێکى بێکەرامەتە و بێلایەنى لەدەستداوە و لایەنگیرى لایەنێکى کێشەکەى کردووە و بەڕێگاى ناهەقیکردندا ئەڕوات . ئەو پارێزەرە ئەخەینە گرەوى ئەو پرسیارەوە ، ئەنجامى ئەو سکاڵایە چیبوو ؟ دڵنیابن هیچ وەڵامێکى نیە ، لەبەر بێبناغەیی قسەکانى.  

   لەهەموى مەرگبارتر و ماڵوێرانیتر ئەوەیە قسە بۆ مناڵە قوتابى ئەکات بەناوى سیمینیارەوە پەروەردەى سلێمانى ڕێگەى بەم لەوچەیە داوە ئاوەها هەستى مناڵان و مێردمناڵان بڕوشێنێت و کەسێکى ترسنۆک و ڕاڕا و بێئیرادەیان لێدەربچێت ، بەڕێوەبەرى گشتى پەروەردەى سلێمانى دڵشاد عومەرى گۆڕانخواز ئەڵێت : قوڕبەسەرى کەرتى پەروەردە ئەوەیە  ٦٠ % ى مامۆستاکانى ژنن . ئەو  بەڕێوەبەرە لەهەر شوێنێکیتربوایە کە قانون و ئیدارەى تێدابوایە شاربەدەر ئەکرا ، نمونەیتر : دەرگاى خوێندگاکانى کردۆتەوە ئیسلامیەک دێت نمایشى مردن و کفن و مەرگدۆستى بۆمناڵان ئەکات و یەکێکیتتر پێشنوێژییان بۆئەکات و یەکێکیتر مناڵانى باخچەى ساوایان ئەبات بۆلاى مەلایەکى مزگەوت ... لەدەڤەرەکەى جوتبرا سۆشیالیست بە دیموکراتى ئەڵێت ئەوە دەباشان کەوتۆتە کوێوە  ، ئەبێت لە هەموو وەزارەتى پەروەردە تەنیا و تەنیا خەمخۆرێک چنگ نەکەوێت بەر بەم سیمنیارچیانە بگرێت .

گریمان ئەم ژنە پارێزەرە ژنێکى تەڵاقدراوە و پێدەچێت ئەو ڕقەى گواستبێتەوە بۆ هاو ڕەگەزەکانى کەبەو شێوە دڵڕەقى وبێڕێزییە ئەدوێت ، تۆ خۆت ئەگەر لەژیانى هاوسەریتدا سەرکەوتوو نەبویت چى لەبوارى ژناندا کار ئەکەیت ، گریمان  کۆنە مێردت ئاسایش بووە ئەبێت قینت لەهەموو ئاسایش بێت ئەوانیش کەسانى باش و خەمخۆریان تێدایە ئەکرێت تۆکێشەیەکت لەگەڵ کەسێکى خەڵکى چەمچەماڵدا هەبێت هەموو چەمچەماڵیەک وەلا بنێیت . ماریاى جوانەمەرگیش کەبەتەمەنى سیانزە ساڵى بەشودراوە ڕەخنەى ئەوەى لەو ژنە دکتۆرە کە بۆ چارەسەر چوبووە لاى و هانیدا بوو بۆمناڵبون ، بڕوانین .. ئەوە بێت کەلتورى پارێزەر و دکتۆر کەخۆیانن ژنن چۆن هاوکار نابن لە کوشتنى سەدانى وەکو ماریا ، بەئاشکرا قسەى ئەو پارێزەرە هاندانە بۆتوندو تیژى و هاندانى کەسوکارى . لە واڵى ( ڕۆشنگەرى ) ڤیدیۆیەکەم بینى بەداخەوە ئەوانیش لایانبردووە ، هەرچەند خەڵکانێکى بەرچاو و خەمخۆر لەو ژنە پارێزەرە ڕاپەڕین و وەڵامى کەمەر شکێنیان داوەتەوە . بڕوانین ئەم ژنە پارێزەرە چ ئازارێکى دەرونى ئەم کچۆڵەیەییداوە و چ معاناتێکى بۆدروستکردووە ، چ فەزایەکى بۆ خولقاندووە هەتا کەسوکارى  بەرەو چارەنوسى ماریاى ببەن .  

• مەرگى ماریا ببێت هەوێنى بڕیارێک یان قانونێک مێینە کوژى بخاتە خانەى تیرۆرەوە .

• گۆرانیەکەى بکرێت بەوێردى سەرزمانى هەمو کەسێکى ئازادیخواز و لەهەموو بۆنەیەکى تایبەت بە مێینە .. 

ئاى لەو دەنگە زوڵاڵ و لێوانلێوە لە سۆز و هەستى ناسک ، ئەوە تاقانە گۆرانیەکەى ماریایە.