چی بکەین؟ لە چاوەڕوانی فریادڕەسێکی تر بین؟ یان خۆمان هەنگاوی یەکەم هەڵبهێنین؟

Sunday, 15/11/2020, 16:28

میسیا ئەو کەسە پیرۆزەیە کە جولەکەی ئارتۆدۆکسی سەرباری هەمو نەهامەتیەکانیان لەو باوەرەدا بون کە بۆ ڕزگاربونیان و گەڕانەوەیان بۆ ئەرزی پیرۆز پێویستە بێدەنگ و بێکردار لە چاوەڕوانی ئەودا بن. ئەویان بە تەنها فریادڕەسێك دەزانی کە ئەو ئاواتە مێژوییەیان بهێنێتە دی و ژیانێکی ئارام و خۆشگوزەرانیان لەسەر زێدی سەدان ساڵ کۆچکردو لێی بۆ فەراهەم بکات. بە پێچەوانەی ئەوەوە جولەکە ڕۆشنبیر و ڕیالیستەکان لە کۆتایی سەدەی 19 وە لە بیر و هەوڵی ئەوەدا بون کە ئەرکەکانی میسیا بخەنە ئەستۆی خۆیان و هەزاران هەنگاو لە یەکەم هەنگاوەوە دەسپێبکەن.
نەبونی هێز و ووزەی یەکگرتوی توێژێکی لەخۆبوردو بۆ هەنگاو هەڵهێنانەوە بە ئاراستەی بنیاتنانی بازنە و چوارگۆشەیەکی ڕێکخراوەیی بە پرنسیپ و بەرنامەی کرداری لە ژێر هەر ناوێکدا بێت بە مەبەستی ڕزگاربون لە دۆخی قەتیسماوی پڕ لە نەهامەتی ئەمڕۆی کوردوستان لە ژێر سایەی دەسەڵاتی بنەماڵەکان و ئۆپۆزسیۆنی هەڵپەرست و خۆپەرست، هەمان هەلو مەرجی هێناوەتە دی کە خەڵکانێکی زۆر تەنانەت کەسانێك کە لە ئاستێکی هۆشیاری سیاسی پەسەند دان لە چاوەڕوانی ئەو مێسیا کوردە بێت و لە چاوەڕوانیدان ئەو بێت و بچێتە ژێرباڵیانەوە بۆ بردنیان بەرەو ژیانێك کە نان و ئازادیەکان و کەرامەتی خەڵکی کوردستانی تیا پارێزراو بێت.
لە یادمە ساڵی 1976 لە سەردەمانی هەرزەکاریم پاش کۆتایی هاتن بە فلیمێکی پڕ لە هەستبزوێنی شۆڕشگێڕانە بە ناوی (زاباتا) لە سینەما دڵشادی شاری سلێمانی، پێشاندانی خەبات و تێکۆشانی سەرکردەیەکی شۆڕشی جوتیارانی مەکسیك بو، کە کۆتاییەکەی بە کوشتنی پلان بۆداڕێژراوی زاباتای شۆڕشگێڕ هات و بەوەش کۆتایی بە ڕاپەڕین و شۆڕش هێنرا. وەك تێڕوانی ئەو سەردەمەی من و زۆر لە تەماشاکەرانی لاوی خوێنگەرم، بەیادهێنانەوەی مستەفا بارزانی و ئاشبەتاڵی پلان بۆ دارێژراو بو. کاتێك تەماشاکەران دوای کۆتایی خەمباری فلیمەکە،هۆڵی سینەماکەیان بە جێهێشت و هاتنە سەرشەقام، توڕە و بێزار بون بەرامبەر ناڕەوایی دەسەڵاتە دکتاتۆریەکەی حیزبی بەعس، کە لە پەردەی فلیمەکەی زاباتا و لە مەکسیکەوە خرایەوە بەر چاویان. هەموان بە شەقامی کاوەدا بە شێوازێك بەرەو بەردەرکی سەرا ڕێمان دەکرد کە لە ڕومان و لە ناخماندا ئاگری تورەیی و ناڕەزاییان دەباری و قومبەلەیەکی ئامادەی تەقینەوە بوین. بەڵام هەموان لە چاوەڕوانی کەسێکدا بوین کە توڕەییەکانمان بکاتە دروشمێك و یەکەمین خۆپێشاندانی دوای ئاشبەتاڵی 1975 سەرهەڵبدات. وەك دەمبینی لە خۆم وئەوسەدان دەنگە توڕە و ناڕەزایەدا گیانی بوێری تا دوا ترۆپك بەرز بوبۆوە، بەڵام تاقە کەسێکمان ئەو باوەڕ بە خۆ بونەی تیا نەبو کە بیر لە دەسپێشکەری و پێشرەوی بکەینەوە. دوا ئەنجام هەموان سەرکزانە بەرەو ماڵی خۆمان و کارەکانمان ملمان نا . پاش مێژویەکی نزیك لە نیوسەدەیی بینینی فلیمی زاباتا لە پەنجەرەی ئەم یادەوەریە کورتەوە هەمیشە لەمڕۆ و لە مێژوی گەلەکەمان دەڕوانم. زاباتا شەهید کرا وکۆتایی بە خەبات و هیوای جوتیاران و هەژارانی مەکسیك هات.
شێخ مەحمودی حەفید سەرباری بڕوای زۆربەی مێژونوسان بە دڵسۆزی و ئامادەیی بۆ قوربانی، ڕەخنەی ئەوەی ئاراستە دەکەن کە لە بری پەنابردنە بەر هاوکاری و دەستەگەری و بەتایبەتی هاوکاری مونەوەران، تفەنگ و خەنجەر بەدەستەکان و بنەماڵەکەی لە خۆی نزیك خستبۆوە و بەشێك لەوان بە خراپ نفوز و دەسەڵاتی شێخیان بەکاردەهێناو لەناو خەڵکدا ناشرینیان دەکرد. پاش شێخی نەمر سەرباری بنیاتنان و بونی چەندین ڕێکخراوی جیاواز، هێشتا هەنگاوەکان نەیانتوانی بە ئاراستە و ڕێکارێکی بەئەنجام بگەن. سەرباری چەندین هۆکاری جیاواز یەکێك لە هۆکارەکان باوەڕ بەخۆ نەبونی تاکە ڕۆشنبیر و هۆشیار و ناڕازیەکان بو کە بەبێ مێسیایەکی ناودار بتوانن ئایندەیەکی ڕۆشن بنیات بنێن!
پاش دەیان ساڵ لە خۆبەدەستەوەدان، باوەڕ بەخۆ نەبونی کەسانی بەناو شۆڕشگێڕی ئەو سەردەمە پەنایان بردنە بەر کەسایەتیەکی خێڵەکی وەکو ( مستەفا بارازانی) و کردیانە فەرماندە و (قائدی زرورە)ی خۆیان و خەڵکی کوردستان. پێگەیەکیان پێدا کە دوائەنجام هەر ئەوانە خۆیان ناچار بن لە دژی ئەو''بارزانیە نەمرە '' بچنە ڕیزی دوژمنانی گەلەکەمان و ببنە هاوکاریان لە ژێر ناوی ''بەرەی پێشکەوتنخوازان''. هەر هەمان ئەو کەسانە (برایم ئەحمەد و تاڵەبانی) کە بنیاتنەری نفوز و دەسەڵاتی بارزانی و بنەماڵەکەی بون پاش دو ساڵ لە داڕمان و ئاشبەتاڵی بارزانی کۆنترۆڵی تورەیی و هیواکانی خەڵکیان کرد و لە چوارچیوەی ڕێکخستنەکانی شار و چەکداری شاخ بە ناوی یەکێتی نیشتیمانی کوردستانەوە سەریان هەڵدا.
دوای هەزاران قوربانی و شەڕە ناوخۆییەکانیان و نۆکەرایەتی بۆ دوژمنانی جیاوازی گەلەکەمان دۆڕاوەکانی 66 و 75 لە 91 دا سودمەند بون لەو بۆشاییەی دەسەڵات، کە بە هۆی هەلومەرجی دەوڵەتیەوە لە کوردستان هاتبووە دی. ئەوانیش بە هاوکاری یەکتری بەم رۆژەیان گەیاندین کە زۆر کەس ناهۆشیارانە هیوا بە سەردەمانی بەعس دەخوازن و خۆشحاڵی سەرماچکردنێکی کازمین!.
پاش دەرکەوتنی ڕاستیەکانی ئەوان بۆ زۆربەی خەڵکی کوردستان، سەرکردەیەکی هاوبیر و هاوقوتابخانەی ئەوان بە ناوی نەوشیروان مستەفا زیندویی و هیوای بەخشیەوە بە خەڵکی کوردستان و هیوای گۆڕانکاری و چاکسازی و بنیاتنایەوەی زیندوکردەوە. هەر ئەویش لەو ڕێگایەوە بووە بەربەستی بنیاتنانی ئۆپۆزسیۆنێکی دلسۆز بە خەڵك و ڕادیکاڵ. مەخابن بۆ ئەوانەی جێگای باوەڕیان بو بە کرداری بووە هاوکارێکی دەسەڵات بۆ مانەوەی و میراتگری نەریتی بنەماڵەکان و دژ وەستانەوەی بەرامبەر ناڕەزاییە پاکژە خۆڕسکیە جەماوەریەکانی وەکو 17ی شوبات. هەر ئەویش ئەو سیستەمی بنەماڵەییەی کە لە نوسینەکانی شەهید ئارام دا ڕۆژانە وەکو قوتابی سەرەتایی لە ئەڵقە ڕۆشنبیریەکاندا بە گوێماندا دەدرا و رەوتی ڕێکخراوەکەی خۆی ( کۆمەڵەی ڕەنجدەرانی کوردستان) بو، بەسەر خەڵك و دۆست و لایەنگرانی خۆیدا سەپاندەوە. ئەو بەناو ڕزگارکەرەش ساڵانێك پیش مردنی لە ململانێی ئەوانەدا بو کە میراتگری سیاسی و موڵکداریان لە ناو گۆڕاندا ڕەتدەکردەوە و دژیان دەوەستایەوە و بە دەنگێکی نەڕ و خۆسەپێنی و لە ڕێگای جێهێشتنی دوان و کۆبونەوەکان، وەڵامی خۆسەپێنانەی دەدانەوە.
لە ئەنجامدا نەوشیراون و بزوتنەوە بەناو گۆڕانکاریەکەی زیاتر لە دەسەڵات خەڵکانی دلسۆز و لەخۆ بوردوی بەرەو بێهیوایی و پاسیفکردن برد و خزمەتێکی بێوێنەی پێشکەش بە دەسەڵاتدارامی بنەماڵەیی پارتی و یەکێتی کرد.
بە باوەڕێکی بەهێزەوە دەڵێم کە ڕەخنە و ناڕەزایی سەرەکیم بەرامبەر بەو سەرکردانە نیە، هەر لە شێخ مەحمودەوە تاکو بارزانی و تاڵەبانی و نەوشیروان، ئەوان جێگای سەرزەنشتی پلە یەك نین، بەڵکو ئەوانەی دەوروبەریان کە سەرکز بون لە ئاستیاندا و بەرە و خۆسەپێنیان بردون و ڕێخۆشکەر بون بۆ پیرۆزکردنیان تاوانباری پلە یەکن نەك خودی سەرکردەکان.
ئایا شکستخواردنی سەدەیەکی گەلەکەمان و زۆر لە گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوەند لە ڕێگای هیواپێدان و پاشکۆیی کوێرانە بۆ سەرکردەی سەردەم و زرورە بەس نیە بۆ ئەوەی بە دیدێکی نوێوە لە داهاتو بڕوانین؟
سەرباری تەوای ئەو تاقیکردنەوە تاڵانەی مێژوی سەدەیەكی گەلەکەمان لەگەڵ سەرانی ناسراو هێشتا هەمان بیرکردنەوەی پەنابردنە بەر سەرکردەکان و چاوەڕوانی سەرهەڵدانیان لە برەودایە و دڵسۆزانێکی زۆری هەستبریندار و ئامادەی خەبات و تێکۆشان، لە چاوەڕوانی مێسیایەکی تری نوێدان و خۆیان بەو هیوایەوە قەتیس داوە.
بێگومان ئەمەش گەرچی تەنها هۆکار نیە بەڵام هۆکارێکی گرنگی پەرتەوازەیی و نەبونی یەکگرتوییە لە بازنە جیاوازەکاندا بە مەبەستی کارکردن بۆ گۆڕانکاریەکان جا ئیتر ڕیشەیی بێت یان نا، ئەم دیاردەیە نیشانەی هێشتا لاوازی کەسایەتی و بڕوا بەخۆنەبونی ئەوانەن کە بە خۆدابڕین لەو چاوەڕوانیەی مێسیا کۆتایی بە هەوڵ و هیواکانیان دێت، ئایا هەرگیز لە خۆیان نەپرسیوە و هێندە باوەڕدار نەبون بە خۆیان کە بڵێن دور نیە خۆمان بتوانن ببنە یەکێك لە ئەو پێشڕەویە دەستەییەی کە لە مێژوی زۆر لە گەلانی دونیادا بونی هەبووە و سەرکەوتنی بەدەست هێناوە؟ با بینەرانی بە ئاگای فلیمی زاباتاکانی گەلەکەمان ئەو ڕاستیەیان لە بیردا بێت کە سەرباڕی توڕەیی و ناڕەزایی نەبونی دەسپێشکەری و چاوەڕوانی مێسیا تەنها ئەنجامی ملکەچ کردنی سەرکزانەمان دەبێت بەرە و ماڵ و کارەکانی خۆمان و لە باشترین حاڵەتسدا گەڕانەوە بۆ دوبارە و سەدبارەکردنەوەی بۆڵە و خورتەخورتی ناو ووتارەکانمان و کۆمێنتی فەیسبوکەکانمان.