کازمی ئەستێرەی بەختی لای ئەمریکا دەدرەوشێتەوە!

Saturday, 22/08/2020, 21:50

چوونی کازمی بۆ ئەمریکا و خۆساغکردنەوەی بەلای ئەمریکدا چاوەڕوانکراو بوو. لە ڕۆژی پێنجشەمەی ڕابردوودا، کازمی لە کۆنفراسێکی ڕۆژنامەوانیدا، لەگەڵ سەڕۆکی ئەمریکا بە ئاشکرا دەریخست کە حکومەتەکەی لەگەڵ ئەمریکایە، هەرورها هەوڵدەدات لەو وڵات و سەڕۆکانەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست نزیک بێتەوە وەک، ئوردن و سعودیە و میسر کە هەنووکە لە خانەی دۆستی ئەمریکا هەژماریان بۆ دەکرێت و پشتیوانی لە سیاسەتەکانی ئەمریکا دەکەن لە ناوچەکەدا.
لەسەرەتادا لە میدیاکاندا پەنجە بۆ ئەوە درێژدەکرا، کە حکومەتەکەی کازمی حکومەتێکی کاتییە، ئەرکی سەرەکیی ئامادەکردنی عیراقە بۆ هەڵبژاردنێکی پێشوەختە، بەڵام کازمی وادەی هەڵبژاردنی دیاری کرد، بۆ ڕازی کردنی شەقام و نەهێشتنی بیانوی هەموو لایەنە سیاسییەکان بەڵام کاتەکەی ئەوەندە نزیک نییە، کە نەپەرژێتە سەر ئەوەی، کە تا خۆی لە دەسەڵاتە خاڵە گرنگ و سەرەکییەکانی کە لە ئەجێنداکەی خۆی و دەوروبەرەکەیەتی جێبەجێ بکات.
کازمی لەو ماوە کەمەی حوکمڕانیدا دەیەوێت کۆمەڵێک هەنگاو بهاوێت کە گرنگرترینیان، گەڕانەوەی شکۆی حکومەتی عیراقە. ئەو دەیەوێت عیراق لە ململانێ نێوان ئەمریکا و ئیراندا ساغکاتەوە و لە باوەشی ئیران دەریبهێنێت. هەموو ئەو کەسانەی کە لە پۆستە هەستیارەکان و سەربە ئیرانن بە خشکەیی دوریانخاتەوە. دەستکاری یاسای هەڵبژاردنەکان بکات، کە یەکێک بوو لە داواکارییەکانی شەقام. میلیشیاکان چەک بکات، هەموو هێزە چەکدارە سەر بە حزبەکان لە چوارچێوەی سوپای عیراقی ڕێکبخات، سنووری جوگرافیای عیراق بپارێزێت. بۆ پشتیوانی ئەو هەنگاوانەی کازمی پێویستی بە زلهێزێکی وەک ئەمریکایە کە دەبێت سۆزی ئیدارەی ترامپ، پینتاگۆن و سی. ئای. ئەی بەلای خۆیدا ڕابکێشێت، کە بێگومان ئەوش بەخۆرایی نییە، بۆیە کازمی لە سەفەرەکەی بۆ ئەمریکا هەر زوو پێش کۆنفرانسە ڕۆژنامەوانیەکەی ڕۆژی پێنچشەمە واتە پێش ٢٠/٨/٢٠٢٠ کازمی کۆمەڵێک گرێبەستی ئابووری لەگەڵ کۆمپانیا ئەمریکییەکاندا پێشوەخت واژۆ کردبوو، واتە ئەمریکا تیشکی میدیای ئەمریکی و دنیای نەخستە سەر کازمی تا پێشوەخت هەموو گرێبەستە ئابوورییەکانی پێ واژۆ نەکرد و مۆری ئەمریکی بوونی لە حکومەتەکەی کازمی نەدا.
یەکەم: ئەگەر بیەوێت دۆخی عیراق زێتر بشڵەژێنێت لە ڕێگەی میلیشیاکانی و خەڵکانێکی سەربەخۆی ڕێژەی کاری تیرۆری زێتر بکات و نەهڵێت دۆخی ئاسایشی عیراق سەقامگیر بێت. لەهەمان کاتدا تاران لە ڕێگەی خەڵکانی خۆی لە پەرلەمان و حکومەتی عیراق، هەوڵبدات دەستێوەردان لە هەڵبژاردنەکانی داهاتووی عیراق بکات، پشتیوانی لەو کەسانە بکات کە سەر بە ئەوانن و بەرژەوەندیی هاوبەش بە یەکتر دەیانبەستێتەوە. ئەمەش ڕوون نییە کە ئیران وەک جاران بتوانێت ئەوە بکات، لەبەرئەوەی دۆخی سیاسیی ئابووریی ئیرانیش ناجێگیرە، دەنگی ناڕەزای شەقام لە لوتکەیە، بە دڵنیاییەوە ئەو دەنگانە بێ خاوەن نین و سەر بە پارتی ئۆپۆزسیۆنی ئیرانین کە دژ بە دەسەڵاتدارانی ئەو وڵاتە لەسەر ئاستی ناوەوە و دەرەوەدا کار دژ بە دەسەڵاتدارانی ئیران دەکەن و مەترسیان لەسەر کورسی دەسەڵآت و بەرژەوەندیی دەسەڵاتداران هەیە، وێرای ئەوەش لەنێو خودی دەسەڵاتدارانی ئیران ناتەبایی و نەگونجان هەیە لەسەر نەهجی کارکردنی ئەو وڵاتە بە تایبەتی لە پلان و ستراتیژی دارێژراویان بۆ پەیوەندییە دەرکییەکانیان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ.
دوای هاتنی ترامپ بۆ دەسەڵات سیاسەتی ئەمریکا بەرامبەر ئیران ئاراستەیەکی جیاوازی وەرگرت لەوەی کە ئۆباما پەیڕەوەی دەکرد، بە تایبەتی لە مەسەلەی ڕێککەوتن لەسەر بەرنامەی ئەتۆمی ئیران. کەواتە ئیرانی ئەمڕۆ وەک ئیرانی چەند ساڵێک پێش ئێستا نەماوە و ئەگەر فۆکەیس نەخاتە سەر بارودۆخی وڵاتەکەی خۆی سەرقاڵی ئەملاوئیملا بێت ئەوا بێگومان کۆنتڕۆڵکردنی وڵاتەکەی خۆی لەدەست دەترازێت.
دووەم : ئیران هەوڵبدات دەست لە عیراق هەڵبگرێت و هێز و میلیشیای خۆی لەو وڵاتە نەهێڵێت، لەسەر بیناغەی دوو دەوڵەتی هاوسێ، مامەڵە لەگەڵ عیراق بکات، نەک وەک وڵاتێک کە شکۆی سیاسی لە دەستداوە و لە هەموو ڕوویەکەوە لاوازە. ئەم هەڵوێستەش بێگومان لە ریزی میلیشیا و خەڵکانی سەر بە ئیران لەسەر ئاستی شەقام و حکومەت لە عیراق پشتیوانی لێ ناکرێت چونکە بەرژەوەندییەکانیان دەخاتە مەترسیەوە، لەبەرئەوە ئەوانە بەبێ سێودوو لێکردن هەوڵدەدەن لەنێو خاکی عیراقدا ئیران دەسەڵاتدار بێت. وێرای هەموو ئەوانە، لە ئەنجامدا ئیران ئەوە دەکات کە لە بەرژەوەندیی خۆیەتی نەک ئەوەی لە بەژەوەندیی نۆکەر و بەکرێگیراوەکانی لەسەر ئاستی شەقام، پارت، سەڕۆکی پارتەکان، میلیشیاو، حکومەت و پەرلەمانە لە عیراق.
هەنووکە نەک تەنیا لە عیراق ئەڵبەتە گرنگترین گرفت کە ڕووبەڕووی گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەبێت، مەسەلەی بەچەتەکردنی گەلانی ئەو ناوچەیەیە، لەلایەن زلهێزە ناوچەیەکان و دنیادا لەژێر دروشمی جیاوازدا و بووە بە دیاردەیەکی زەقی مەترسیدار. ئەم دیاردەیە زێتر دوای بەهاری عەرەبی گەشەی کرد. زێتر لە سەدەیەکە ئەو ناوچەیە بە گشتی ئارامی بەخۆیەوە نەبینیەوە، بەهۆی دەستێورەدانی دەرکی و دامەزراندنی حکومەت و دەسەڵاتی دیکتاتۆر و مڕۆڤکوژ لەلایەن زلهێزەکانی دنیادا، کە گەلانی ئەو ناوچانەی هەرەسان کرد بوو، لەبەرئەوە ئەوان تروسکای و ڕزگاربوونیان لەم دۆخە ناهەموارەدا لە هەڵگیرساندنی شۆڕشی چەکداری، خەباتی ژێرزەمینی، ڕاپەڕین و خۆدۆزینەوە لەبەری ئۆپۆزسیۆندا دەدی، پێیان وابوو بەگۆڕینی حوکمڕانە زاڵمەکان ئەوان ڕزگاریان دەبێت.
بەهاری عەرەبی خەونی گەلانی ئەو ناوچانەی هێنایە دی بە لابردنی سەڕۆکە دیکتاتۆڕەکان، بەڵام ئەوان خەونی ئەوەیان نەهاتە دی کە ژیانێکی هێمن و ئاسودە لەسەر خاکی خۆیان فەراهەم بکەن و تێیدا یاسا و دەستور و داد بەرقەرار بێت. بێ گومان ئەوەش لەبەرئەوە بوو زۆرینەی سادە و خەڵکی شەقام، بێئاگا بوون لەوەی، کە ستراتیژیەت و پلانی زلهێزەکانی دنیا و ناوچەکە، گۆڕانی بەسەردا هاتووە، ئەوجارە نەخشەیەکی دی داڕێژراویان هەیە بۆ سەپاندنی هەژموونی دەسەڵات، لەیەکەم قۆناغیش پێویستیان بە بەچەتەکردنی خەڵکی ناوچەکە بوو، کە ئەمڕۆ هێز و میلیشیای چەکداری نافەرمی و سەر بە پارت و دەوڵەتانی دراوسێ لە ناوچەکەدا، بە تایبەتی لە عیراق، بەرژەوەندیی هەموویانی خستۆتە مەترسیوە، قورسە کۆنتڕۆڵکردنی و بووە بە خاڵێکی سەرەکیی، کە کازمی دەبێت هەوڵبدات، دەسەڵات بۆ سوپای فەرمی عیراق بگەڕێنێتەوە بۆ ئەوەی بتوانێت پارێزگاری لە بەرژەوەندیی ئەوان بکات و شەڕی هەموو ئەو میلیشیانە بکات.
بۆ مەسەلەی هەرێم، ئەو مەلەفانەی کە کازمی لەگەڵ ئەمریکا تاوتوێ کردوە بمانەوێت یان نا ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ کاردانەوەی دەبێت لەسەر پەیکەری سیاسی هەرێم، بەرژەوەندیی ئەوانەی لە دەسەڵاتدان و ئەو کەس و لایەنانەی کە بەشداران لە حکومەتی بنەکە فرەواندا، ئینجا لەسەر شەقام و کۆی گشتی میللەتانی ئەو ناوچەیە. یەکپارچەی خاکی عیراق و پاراستنی سنووری جوگرافی، کە مانای ئەوەیە کازمی مسۆگەری ئەوەی کردوە کە دەسەڵاتی ناوەند لە باشوووری کوردستان لە جاران زۆر زێتر کارا بکرێت، کە ئەمە مەسەلەی کۆنتڕۆڵکردنی دارایی و داهاتی دەروازە سنووریەکان دەگرێتەوە، کە بۆ ساڵانێکی زۆرە کۆمەڵێک کەس لە دەسەڵاتدان، بۆ خۆیان تەخشان و پەخشان بە دەرامەتی ئەوە دەڤەرە دەکەن. بە دڵنیاییەوە لە ژوورە داخراوەکاندا کازمی مەسەلەی گەندەڵی ئیداری و ئابووریی و سیاسی هەرێمی بە وردی لەگەڵ ئەمریکیەکان باس کردەوە، ئەوانیش هێڵی گشتی جۆری مەمەڵەکردنی ئەویان لەگەڵ ئەو جۆرە مەلەفانە دیاریکردوە، یان بەلای کەمی، ڕێککەوتنێک لەنێوان کازمی و ئەمریکادا هەیە بۆ ئەو مەسەلەیە، کە بەدڵی هەردووکیانە، مەرچ نییە ئەوە بەدڵی دەسەڵاتدارانی هەرێم، یان ئەو پارت و لایەنانە بێت، کە بەشدارن لە حکومەتی بنکە فرەواندا، ناشزانرێت لە ژوورە داخراوەکاندا ڕێککەوتنەکانی کازمی و ئەمریکا لەسەر چ بیناغەیەک بوووە. لەبەرئەوە جێگەی سەرسورمانە کە هەندێک لە میدیا ئەلیکترۆنییەکانی هەرێم، بە تایبەتی ئەوانەی سەر بە بەرهەم ساڵحن، بەبێ ئەوەی هیچ بەڵگەیەک و دۆکیۆمێنتێکیان لا بێت یان بڵاویان کردبێتەوە، دەهۆڵی ئەوە دەکوتن، کە سەفەری کازمی بۆ کورد هەواڵی خۆشی پێیە، تێناگەم دەبێت ئەو هەواڵە خۆشە چی بێت ئاخۆ سەربەخۆی کوردستانە کە هەموو لایەک لێ بێئاگان!؟.