ترس بەرهەمی هۆشە، هۆشیش گومان بەرهەم دەهێنێت. لە سەردەمی مۆدێرندا، گومان وەک زیرەکی ئاماژەی پێ دەکرێت نەک سوربون لە خۆ. هەموو ئەو کەسانەش، کە لەهەڵبژاردنەکاندا سەردەکەون مەرج نییە کەسانێکی زیرەک بن، نەخێر پێش هەمو شتێک کەسانێکی بڕیاردەرن، بە خراپ بێت یان بە باش، بڕیاردەریشن لەوەی، کە دەیانەویت ببنە سەرکردە و سەرۆک. ماوتسی تونگ کە هەموو جیهان دوای کەوتبو کەسێکی بێ مێشک و گێل بوو. لەم سەردەمەشدا، کە شتەکان زۆر ئاڵۆز بوون و گیریان خواردوە و قوفڵدراون، بڕیاردان کارێکی ئاسان نییە ، پێوسیتمان بە کەسێکە بە خراپ و بە باش بڕیار بدات ، هەتاوەکو ماشینەکە بخولێنێتەوە، جگە لەوەی هەموو کەندیدێک، کە لە بازرگانیدا کاری کردبێت شانسی زیاترە، ئەوەش لەنەستی تاکەکاندا جۆرێکە لە ئاسودەیی، باوەڕی وایە کە ئەو کەسە لە گیروگرفتی ئابوریی ڕزگاریان دەکات، ماکرۆنیش بەهەمان شیوە؛ لەبەر ئەوەی لە بانکدا کاری دەکرد، لەکەندیدەکانی تر شانسی زیاتر بوو، لەم سەردەمەدا کە خەڵکی لە تەنگژی ئابوریدا دەژین.

هەندێک لە دکتۆرەکانی کوردستان بەزمانی دیپلپۆسی لەمەگەزینی دیپلۆماسیدا دوای ئەوەی کە ترەمپیان بە پیاو چواند، ئێستاکە شیکار بۆ ئەم وتەیەی ترەمپ دەکەن. بە وتەیەکی سیاسیی دەیچوێنن، دەلێن گوایە ترەمپ سیاسەت دەکات. خۆ ئەوە ئەگەر ناوی مەگەزینی دیپلۆماتیک نەبوایە! کە جارە جارەش بەزامنی فەقێکانیش قسەی تێدا دەکرێت. یان هەندێک برادەری ئازیز چاوەڕێی ئەوەبون، کە ئەمەریکا ئۆردوگان بەهەمان دەردی سەدامدا ببات و لەشکرەکەی وێران بکات، جگە لەوەی کە لە مێژوودا هەرگیز دوو ڕووداو وەک خۆیان دووبارە نابنەوە، لەهەمان کاتدا ئەمە هەر ڕێی تێناچیت، چونکە تورکیا و عێراق هەمان پێگەیان نییە لە جیهاندا. یان کەسانێک ڕەخنە لە یەپەگە دەگرن کە نەدەبوا وێنەی ئاپۆ هەڵواسن و خۆیان نزیک بکەنەوە لە پەکەکە، وەک ئەوەی، کە تورکیا هەر دژی پەکەکە بێت، نازانن تورکیا تەنیا کوردی وەک جاشێک پێ قبولە وەک ئەنەکەسە و بارزانی. هەندێک لە کەسانی دڵسۆزیش داوای بە پەلەیان لە ڕۆژاڤا دەکرد کە خێرا بچنەوە باوەشی ئەسەد وەک چارەسەرێک. گریمان ئەوا ڕێک کەوتن، هەر خێرا سوریا بە ئاشتی بێت یان بە شەڕ خاکی سوریا بەعەفرینەوە وەردەگرێتەوە، تورکیا ئاودیو دەکرێت، بەڵام دوایی سوریا چی ئەدات بەکوردان؟ ئایا یەپەگە ئامادەیە ئاشبەتاڵ بکات؟ ئامادەیە واز لەو شۆڕشە بهێنێت، کە دەستی پێکردوە ؟ جگە لەوەی، کە لە ڕابوردوودا هەوڵێکی وا دراوە، بەلام یەپەگە ڕازی نەبووە بە داواکاریەکانی سوریا .

جا ئەگەر دکتۆرەکان و پیاوە ڕۆشنبیرەکان دەیانەوێت شیکاری سیاسی بۆ سیاسەت بکەن، ئەوا باشتر وایە لەوە بکۆڵنەوە، کە:
- بۆچی بارزانی بێ دەنگە؟

- بۆچی عەلی قەرەداخی هیچی نەوت؟

-بۆچی پەرلەمانی کوردستان بە وشەیەکیش باسی ڕۆژاڤایان نەکرد؟

- بۆچی ئەندامەکانی گۆڕان رەخنەبارانی پەکەکە و ئەوروپا دەکەن بەڵام بەیەک وشەش رەخنە لە پیاوەکانی بارزانی ناگرن کە پێشڕەوی سوپای تورک دەکەن لە قەندیل؟

- یان بۆچی ئەنەکەسە، پێشرەوی لەشکری تورکیایە و لەهەمان کاتا بارزانی دەڵێت کە هەموو هەوڵێکی دەدات بۆ یارمەتیدانی ڕۆژاڤا ؟

شیکاری ئەوەمان بۆ بکەن، کە بۆچی دەڵێن گوایە پێشمەرگەکانی پارتی خۆیان ئامادە کردوە بۆ یارمەتی دانی ڕۆژاڤا و چاوەڕوانی بڕیاری سەرۆکن؟ ئایا ئەمە جێگای پێکەنین و گاڵتە جاڕی نییە ؟
- با دختۆرەکان لەم قسانە بکۆڵنەوە، بەڵام وادایرە کە ئەم باسانە بڤەنو نانبڕاویان دەکەن. بەتایبەتی بە گۆترە قسە نەکەن، چونکە زانستی لێکۆلێنەوەی سیاسی، بریتیە لە زانیاری لەسەر زانستی ئابوری و سیاسی و جوگرافیا و زۆر زانستی تر، کە دەبێت مرۆڤ کاری بۆ بکات هەتاوەکو بتوانێت ڕایەک بدات بەدەستەوە، بۆ نمونە ئابوریناسی فەرەنسی (ژاک ئەتالی) ساڵێک لەمەو بەر باسی کشانەوەی ئەمەریکای دەکرد لە پانزەساڵی داهاتودا پیش ئەم ڕووداوانە. بڕیاردانی ترەمپیش بەشێکە لەم پرۆسەیە.
ژاک ئەتالی دەڵێت ؛
پانزە سالی داهاتوو ئەمەریکا دەکشیتەوە لە خۆ سەپاندن بەسەر کاروباری جیهاندا، ئەو وەک هێزێکی بالادەست دەمێنێتەوە بەڵام وەک هێزێکی زاڵ نامینێتەوە، کەمتر توانا یان ئارەزویان ئەبیت کە کۆنترۆلی جیهان بکەن.............. بۆیە لە ئێستاوە تا سی ساڵی تر دانیشتوانی جیهان ستایلی مۆدێرنیتێی ئۆکسیدەنت وەردەگرن، مۆدێلی ئۆکسیدەنت بڵاودەبێتەوە بە جیهاندا. ........... ئەو پرۆسەیە لە ئێستاوە دەست پێدەکات........ لەبەر ئەوەی هێزێک بەتەنیا ناتوانێت جێگای ئەمەریکا بگرێتەوە، لەبەر ئەوەی ناتوانرێت سوپایەکی جیهانی دروست بکرێت وەک ئەوەی ئێستاکە دەیبینین، کاتێک گیروگرفتی سوریا هەیە کەس نایەوێت و نایەتە پێشەوە بۆ دۆزینەوەی چارەسەرێک، بۆیە جیهانێک دروست دەبێت کە بازاڕ کۆنترۆلی دەکات، کۆمپانیا گەورەکان حوکم دەکەن و قانون دەسەپێنن، بەتایبەتی ئەو کۆمپانیایەی کە داواکاریە سەرەکیەکانی مرۆڤ جێبەجێ دەکەن، لە جیهانی ئازادایشدا ئەوەی گرنگە، سیکیوریتێ و رابواردنە، هەروەها ئاسیۆرانسو و ڕێ پیشاندەر، نمونەی ئەو کۆمپانیایانەش گوگلە کە هەر لەئێستاوە دەوری هەیە، ئەمانە هەموویان دەسەڵات دەگرنە دەست، لەهەمان کاتدا نایەکسانییەکی بێ هاوتا بە جیهاندا بڵاودەبێتەوە و کەسیش باسی گیروگرفتی ئێکۆلۆژیستی ناکات. بازاڕ دەبێتە ئێسپاسیکی بێ سەروبەر، کە بەم هۆیەوە دژواری و نایەکسانیەکی بەهێز لە ناو کۆمەڵگەدا دروست دەبێت ........تاد.

بەڵام لەگەڵ ئەم هەموو ئەم رووداوانەدا دەبێت بڵیین، کە شۆڕشی ڕۆژاڤا ئیرادەیەکی بەهێزە، وەک فەرەنسیەکانیش دەڵێن ؛ ئیرادە شاخ بەرز دەکاتەوە. لە مێژوشدا هەمیشە ئیرادەی بەهیز گۆڕانکاری گرنگ و گەورەیان خولقاندوە، بە لۆژیکیش، ئیرادەی بەهێز دەکەوێتە کاتی گونجاوەوە؛ ئا لەم کاتەدا کە ئەوروپا بەدەست ئیسلامی رادیکالەوە دەناڵێنێت، پێوستیان بە ئیرادەیەی ڕۆژاڤایە. بۆیە ئەوان دەتوانن ئەوروپا و جیهان وەک شاخ بەرزبکەنەوە و رەوتی مێژوو بە ئەراستەیەکی تردا بەرن.