زۆر جار بە پێی هەڵکەوتەی جوگرافی، بەسەرهاتە مێژووییەکان، سایکۆلۆجیەتی خەڵکەکەی ، شارەکان جگە لە ناوە ڕەسمییەکانیان ناسنامەی تریان هەیە کە دربڕینێکە کە گوزاڕشت لە شارەکە ئەکات ، " سلێمانی" یش جگە لە ناوە رەسمیە بابانیەکەی خۆی وەک ئیشارەتێک بە ڕابردووە پڕ لە شانازییەکەی لە مقاوەمەت و گیانی نیشتمانپەروەری و ڕاهاتنی ژیانی ڕۆژانە لەگەڵ خوێن و فرمێسک بە شارەکەی "هەڵمەت و قوربابی " وەک ناسناوێک لە ناو مێژووا جێی خۆی گرتوە و گەرچی هەیە ئەم ناسنامەیەی پێ هەزم ناکرێ، بەڵام بەم و ئەو لاناچێ هیچ موزایەدەیەکی سیاسی و یارییەکی ناوچەگەریی ناتوانێ وەک تابلۆیەک بیگۆڕێ بە تابلۆیەکی تر،  دیارە ناوهێنانی سلێمانی بە " سەری مارەکە" لە ئەدەبیاتی بەعسا زوو و فراوانتر لەو ناسنامەیە تێئەگەین، لەوانەیە لای هەندێ لا لێرە و لەوێ ئەو ناسنامەیە زۆر مایەی خۆشحاڵی نەبێ ، جا بە مەبەستی " کاڵ کردنەوەی" و ووردە ووردە لەبیر بردنەوەی، دەسەڵات هاتوە وەک خێرێک بە شارەکە ناوی لێ ناوە " پایتەختی رۆشنبیری"! مەرامە شاراوەکانی پشتی ئەم خێر و سەدەقەیە شیاوی پێکەنینە، چونکە بە تەبیعەتی حاڵ سلێمانی هەر لە دروست بوونیەوە شارێکی ڕۆشنبیریی بوە و پێویستی بە چوونە هیچ موسابەقەیەکەوە نیە تا ببێ بە پایتەختی بوارەکەی خۆی ،شاعیرە گەورە و ئەدیبە دیار و هونەرمەندە هەڵکەوتوەکانی خۆی بۆ خۆی باشترین و ڕاستگۆترین پشتگیریی مێژووە بۆ شارەکە کە سالم و مەحوی و گۆران و بێکەس و..و ..و..هتد.. ێەو ئەستێرانەن کە لەوە بەرزترن بتوانرێت کەس خۆی لێ گێل بکات ، رەوتی روانگە و رەهەندییەکان دوو نموونەی زیندوی زیندوبوونی هەمیشەیی ژیانی ئەدەبی سلێمانیە، سەیرە بە سێ چوار شاری هەرێم دەسەڵات وەک شەوی بەرات ناسنامە ئەبخشێتەوە، ئەم نقوڵ و ئەو خورما و ئەو پەنیر..إ!بێ ئەوەی دەسەڵاتداران ئەقڵیان بەوە بشکێ کە زۆر دەمێکە و ئەوکاتەی سلێمانی و شارەزوور و کۆیە سەرچاوەی ڕۆشنبیریی کوردستان بوون ڕەنگە ئەوان قەڵەمیان نەدیبێ ، خۆ ڕۆشنبیری وئەقڵ و مەعریفە بە "کتابنا  و کتابکم" نایەتە کایەوە گەر بناغەی دانەڕێژرابێ ، هەندێک لە ئەدیبە بلیمەتەکانی سلێمانی لە تامەزرۆیی فێربوون و شارەزایی پەیا کردن لە ئەدەبی ووڵاتانی تر سەفەرییان کردوە و لەوێ کۆچی دواییان کردوە ، کەم نین ئەو شاعیر و ئەدیبانەی سلێمانی کە ئەوەنە ئاستی رۆشنبیرییان بەرز بوە کە بە فارسی و عەرەبیش بەرهمیان هەیە ، خۆ ئەمەش سلێمانچێتی نیە ئەمە واقیعێکی رابدوو و ئێستای سلێمانیەکە خۆی هەر بۆ خۆی نەک هەر پایتەخت نیمچە ووڵاتێکی ئەدەب و ڕۆشنبیریی بوە و  هەیە ، ئەوەی ئەیەوێ بە نووسراوی حکومی !! وەک نووسراوی مووچە برین یان دامەزرانن مامەڵە لەگەڵ سلێمانیا بکا نەک هەر بە هەڵەیا چوە بە یەقینەوە فڕی بەسەر هەر هیچ نە بێ شارەکانی کوردستانەوە نیە، لەو سیاسەتەشا بوونی دایەرەیەک بەناوی رۆشنبیریەوە هیچ لەوە ناگۆڕێت کە سلێمانی لەکەیەوە پایتەخت و دیوانی ئەهلی ئەدەب و مەعریفەت بوە ، خۆ " سالم" فەرمانبەری هیچ دەزگایەکی رۆشنبیریی نەبوە..خۆ "گۆران" لە شەڕە حیزبایەتیەوە نەبوە بە شاعیر.. ڕەنگە ئەو  بلیمەتانە لە ژیانا بوونایە بۆ دامازرانن وەزارەتی بەناو رۆشنبیری داوای تەزکیەی حیزبی لێبکردنایە ، ، ئەمەیە جیاوازی لەوەی ناوچەیەک ، شارێک لەدروست بوونیەوە هەڵگری شانازی پایتەخت بوونی خۆی بکا لەگەڵ بیرکردنەوەیەکی حیزبیانەی نا مەعریفی گوایا ئێمەیان خۆش ئەوێ ناویان لێ ناوین پایتەختی رۆشنبیری!! بەڵکو  ئەمە خوایە ئەو هەڵمەت و قوربانییەی هەندێک کەس و تەرەف بە بیستنی گوێچکەیان ئەخورێ ، لای خەڵک کاڵ ببێتەوە وبە تەنیا پایتەختی رۆشنبیرییە ،  بەڵام نازانن ئێستا لای خەڵک شارەکەی هەڵمەت و قوربانی پایتەخت و بورجە بەرزەکەی ئەدەبی کوردستانە واتا پێکەوە دووانەیەکی مێژووی سلێمانین ، مقەستی قردێلەی دەزگا بەناو رۆشنبیرەکانیش ناتوانێ ئەو خراپ مامەڵەی دەسەڵاتی هەرێم بەرامبەر بە سلێمانی بپچڕێت بە مامەڵە رۆشنبییریەکانیشەوە ، سەیرم لێیەت دەزگایەکی رۆشنبیری هەبێ زۆر دڵی بەوە خۆش بێت گوایا سەر بە وەزارەتی رۆشنبیرییە!!و لە شارەکەیا هۆڵێکی شانۆیی نەبێ ، ستودیۆیەکی حکومی بۆ هونەرمەندان نەبێ ، گەر بەهانە قەیرانی داراییە بوە و هەیە ررۆشنبیر ئەبێ جورئەتی هەبێ و لەو دەسەڵاتە " نا ڕۆشنبیر"ە بپرسێت  ئەی داهاتی خەڵک کوا. !؟

خولاسەی کەلام ، گەر هەبێ بیەوێ رابردووی سلێمانی وەک پایتەختی مقاوەمە بە ناو و  ناسناوی تر تێکەڵبکا و بشێوێنێ زۆر سەهوە ، چونکە پێش  ئەوەی ئەم گەلە گورگەی بەربونەتە سفرەی بەرێوەبردنی هەرێم " سلێمانی" خاوەنی ناسنامەی خۆی بوە و ئەبێ ، ئەوانەش کە ئەیانەوێ بە خێر ئاسا بە ناسنامەیەک یەکێکی تر بسڕنەوە با بچن ناسنامەی رابردووی خۆیان بدۆزنەوە چونکە لای ئێمە هەیە و وا لە  لە ئەرشیفا..............