چ. گیڤارای پێشەوای یاخیی بووەکانیش ئەفەرموێت: خیانەتی سەربازێک تەنها کەسێک و زیاتر دەکوژێت، بەڵام ڕۆشنبیر دەتوانێت گەلێک بکوژێت.

دیسان دەڵێت: یاخی بوون دوا پلەی ئەخلاق بەرزییە، بەڵام یاخی بوون بەبێ ویژدان و ئەخلاق ئەوپەڕی بەد ڕەوشتیە.

هەموو ئەمانە لە نمونەی جەزا چنگیانییەکاندا هەیە.

لە سەرەتای حەفتاکاندا بەڕێوەبەری قوتابخانەی سەرەتایی دەربەندیخان ناوی سامی بوو، سەگێکی هەبوو ناوی نابوو (بەعسی) زوو زوو خۆی منداڵەکانی بانگیان دەکرد:
بەعسی..... بەعسی.
کەچی دوای تێکچوون و هەڵوەشاندنەوەی بەیاننامەی ١١ی ئازار، هەر هەمان شەو کە زۆر بەی خەڵکیی شاریان بەجێ هێشت و دوای پارتی کەوتن و چوونە شاخ، ئەو مامۆستا سامیە ناوی سەگەکەی گۆڕی بە (بارزانی)، پێشتر مامۆستا سامی پێیەکی لە قوتابخانە و پێکەی تری لەناو بارەگاکانی پارتیدا بوو.

 پاش هەڵگیرسانی شەڕی نێوان بنەماڵەی بارزانی و بەعسی، ئیتر مامۆستا ڕیگەکەی گۆڕی بۆ مونەزەمە و دائیرەی ئەمنەکان.

لەو دواییەداو پێش روخانی بەعس، ناسیاوێکم لە پۆڵۆنیا بینی باسی ژیلوان ناوێکی کرد، کە  لە سەفارەتی عێراقە پارە بۆ قوتابیەکان لە سەفارەت وەردەگرێت و دەستی دەڕوات، وەک ئەمنێکی دڕندە قوتابیەکانیش لێی دەترسان، دوای پرسیارکردن کە ژیلوان کێ بێت و کێ نەبێت، پرسیم، ئایا کوڕێکە لە تەمەنی خۆماندا، پرچی زەردە؟ ناسیاوەکەم ووتی: ئا ئا ئا خۆیەتی،  ئیتر دەرکەوت ئەو ژیلوانە کوڕی ئەو مامۆستا سامییە بوو.
چەند ساڵێک دوای ئەمە، کە ئەمەریکا سەدامی ڕووخاند، چ گیڤارا واتەنی هەر کە شۆڕش بەئەنجام گەیشت جرجەکان لە زێرابەکان دێنە دەرەوە و ئاهەنگی سەرکەوتن دەگێڕن، ناسیاوێکی دیکەم بۆی باسکردم، کە هەمان ژیلوان هەمیشە دەڵێ لەگەڵ کاک مەسعود چوین بۆ پۆڵۆنیا، لەگەڵ کاک مەسعود لە وارشۆ چاومان بە فڵان و فیسار کەس کەوت. ناسیاوێکی دیکەم ووتی: بەڵێ ڕاستە ئەو ژیلوانە هەمیشە لە دەوری مەسعود و مەسروری کوڕی مەسعودە.

من دەمێکە چەزا چنگیانی دەناسم، بەڵام پاش ئەوەی خێڵی بارزانی سەردەشتیان تیرۆرکرد، چەند نامەیەکم بۆ جەزا چنگیانی نووسی لەنامەکەمدا باسی ئەوەم بۆ جەزا کرد، کە عومەری خاوەنی کوردستان نێت، شەهید سەردەشتی بۆ بنەماڵە ئاشکرا کرد، چونکە شەهید سەردەشت بەناوی خوازراوەوە نووسیەنەکانی بۆ کوردستانپۆست دەنووسی، بۆ جەزام ڕونکردەوە، کە ئێمە لە کوردستانپۆست بەڵگەمان هەیە، کە شەهیدکردنی سەردەشت بەشێک لە تاوانەکەی دەکەوێتە ئەستۆی عەمەر فارسی کوردستان نێت، ئەو کاتانەش جەزا چنگیانی بابەتەکانی خۆی بۆ کوردستان نێتی عەمەر فارسی سەربە پاراستن دەنووسی، دوای چەند نامە گۆڕینەوەیەک جەزا وازی لە کوردستان نێت هێنا و بوو بە نووسەری کوردستانپۆست، بەڵام هەر گومانم لێی هەبوو، جەزاش حەزی دەکرد، وەک خاک و خەڵک دۆست پێناسە بکرێت، ئەویش باوەڕی لە لا دروست بوو، کە دەبێت دەسەڵات ڕیسوا بکرێت.
لە کۆبوونەوەیەکی ستافی کوردستانپۆست لە کۆپنهاگن، پێشنیار کرا، کە جەزا چنگیانیش بانگ بکرێت، وەکو چاودێرێک و لەگەڵماندا بێت و لەماڵی "کاک مستەفای حەسەنە گەورە" کۆبووینەوە بۆ تاوتوێکردنی بەرنامەی ئایندە و لێدوانمان لەسەر باری ژیانی گەلەکەمان و ئایندەیمان تاوتوێ کرد، هەرکەسە لە ئەندامانی دەستەی کوردستانپۆست ووتاری خۆیدا و پاشان باس و پێشنیاریش کرا، تەنانەت باس لە دروستکردنی هێزی چەکداریشی تێداکرا، هەر کە گوێم لە ووتەکانی جەزا بوو، زۆر زوو تێگەیشتم، کە جەزا ئەو پیاوە نییە و کەسێکی ڕیسوایە، تەنانەت بە چەند ئەندامێکی کوردستانپۆستم ووت کە جەزا چنگیانی کەسێکی هەڵەیە و ناتوانێت لەگەڵماند بمێنێتەوە، دەبیننەوە کە دەڕوات، چونکە لووت بەرز و فشەکەرە، ئەوەی ئەو لە مێشکیدا بوو هەرگیز خەڵک و خاک نەبوو، دڵنیاش بووم، کە بە ئێمە دەستەمۆ نابێت، ئەو وەک لەشفرۆشیک خەڵک و خاک و قەڵەم دەفرۆشێت، هەرچەند ئێمە نهێنیمان نەبوو، ئەوەی سەر زمان و بنی زمانمان ئەوەبوو، کە وەک ڕۆژی نیوەڕۆ ئاشکرامان دەکرد، پاش ماوەی دوو سێ هەفتەی پێنەچوو، ئەم جەزا چنگیانییە، وتارێکی نووسی، لەوێدا وتی ئەگەر بارزانی دەوڵەتی کوردی دروست بکات، من وێنەکەی لە چوارچێوەی زێڕ و ئاڵتون دەگرم، ئاخر کابرا تۆیەکی پولەکی و پیسکە و رەزیل، چۆن دەستت دەچێتە ئەوەی کارێکی وا بکەیت و پارە بدەیت بە چوارچێوەی ئاڵتون، تەنانەت نەک باشوور، بەڵکو هەر چوار پارچەی کوردستانت بۆ رزگار بکەن، ناچیت ئەو کارە بکەیت و دۆلارێک لە گیرفانت نایەتە دەرێ، بەڵام چونکە نووسین ئەوەندە بێ نرخ بووە بۆ خۆفرۆشێک و دەربارێکی وەکو ئێوە بۆیە تەنیا بۆ خۆهەڵکێشان نەبێت، کاری وا ناکەیت.

کاک پێشڕەو ئیسماعیل باش ئەم جەزایە دەناسێت، ئەوەتا لە کۆمێنتێکدا ئاوای بۆ نووسیوە:

وەکو لەم دواییدا بیستمەوە و بۆیان باسکردم، هەروەها کاک پێشڕەو ئیسماعیلیش لەسەرەوە ئاماژەی پێداوە، کە جەزا چنگیانی، خۆی لە پیرەژنێکی ئەڵمانی نزیک کردۆتەوە ئەویش متمانەی زۆر بە جەزا دەدات، گوایە وەسیەتنامەی نووسیوە، ئەگەر مرد هەموو ماڵ و موڵکەکەی بۆ جەزا بێت، جەزاش نەیکردۆتە نامەردی بۆ ئەوەی پیرەژنەکە  زوو بمرێت: گوایە بۆ ماوەی چەند هەفتەیەک لە ژوورەوە زیندانی کردووە، ئەویش لە کاتی سەردانییدا بووە کە چووە بۆ لای جەزا لە سانپێتەشبورگ، دوایی بە هەر فێڵێک بێت خۆی لە دەستی جەزا رزگار کردووە.(هەڵبەت خۆی باشتر وردەکاریی رووداوەکە دەزانێت، با لە فەیسبوکدا بۆمان بگێڕێتەوە).

جەزا چنگیانی ئەو ماوەیەی کە بۆ کوردستانپۆستی دەنووسی، لەگەڵ سیاسەتی رۆژدا گێڕی دەگۆڕیی و بیری دەکردەوە، سەرەتا بە حاکم قادر دەستی پێکرد، پاش چەند ساڵێک، کە کوردستانپۆست پشتی تێکرد و ناسیان، ئیتر خووی دایە فەیسبوک، لە ژێرەوە دەیویست پەیوەندیی لەگەڵ لاهوری شێخ جەنگی خۆش بکات، بە خەیاڵی خۆی یەکییتی چەند باڵێکە، ئەمیش ویستی خۆی بە باڵێکدا هەڵبواسێ، لەپاڵ ئاراس و لاهوری شێخ جەنگی خۆی لە بەڵا و غەزەبی حاکم قادر لابدا، کاتێک  وەکو پۆڵا سەعید زانی یەکێتییەکان لوتی پێناسڕن، ئیتر دوایی بایدایەوە بۆ لای پارتی و ئیستا بە شان و باڵی بنەماڵەی بارزاییندا هەڵدەدات، ئەوەی لە بیر چٶتەوە، کە هەر لێرەوە چی لەسەر نووسیون و چی پێ دەوتن، ئەوسا درۆزن، ئیستاش دوو قات درۆزنتر دەرچوو، کەسێک کە پیسکە و رەزیڵ بێت، خۆ ناچێت پارە لەسەر کڕینی شەرەف و ئەخلاق دابنێت،  کەمێک حەیا و ناموس بکڕێت، بیربکاتەوە، کە لەوەو پێش چی نووسیوە!؟

ئەو چاک دەزانێت، کە هیچ لە پەیڕەو و پرۆگرامی بنەماڵەی بلەی ئەحەڕەش و بنەماڵەی بارزانی و تالەبانی نەگۆڕاو، بەڵکو ئەمانە رۆژ بەرۆژ دڕندانەتر بەربوونەتە گیانی خەڵکی، ئایا هەر هەمان مەسعودی کوڕی مەلا مستەفا بارزانی نەبوو لەگەڵ خێڵی بلەی ئەحەڕەش و تالەبانی، کە ساڵی پار نیوەی خاکی نیشتیمانیان ڕادەستی باغداد کردەوە؟ نەک هەر ئەوەش بە چرکەساتێک چییە، جووت بنەماڵەی خۆفرۆش لە خیانەتکردن و خۆفرۆشی نەوەستاون چ بۆ تاران و ئەنقەرە، چ بۆ دوژمانی کورد، و بەرژەوەندی خۆیان لە دزیی و پیاوکوشتن.ئەوەی لەو ناوەندەدا گۆڕاوە تەنها ڕیسوایەکی وەک جەزایە، کە سەنگەری خوێڕێتی خۆی زیاتر تەسلیم بە بنەماڵەی بارزانی کردووە و دەستی داوەتە خۆفرۆشی و قەڵەمفرۆشی.

سەنەگەر گواستەنەوە بۆ باوەشی دوژمن هیچ جیاوازیەکی نییە لە نێوان گۆڕینەوەی کڕیاری لەشفرۆشی، لەشفرۆش تەنها مەبەستی پارەکەیە، ئیتر کاری بەکاری سپی و ڕەشەوە نییە.

لە کۆتاییدا دەڵێم کارکردن یان نووسین لە کوردستانپۆستدا بۆ نووسەر هەروا ئاسان نییە، هەروەکو لەسەرەوە ئاماژەم بە وتەیەکی گیڤارا داوە، کە دەڵێت: یاخی بوون دوا پلەی ئەخلاق بەرزییە، بەڵام یاخی بوون بەبێ ویژدان و ئەخلاق ئەوپەڕی بەدڕەوشتیە.