ووشیاری تەندروستی خواردن پێویستیترین کارەکانی مرۆڤە کە دەبێت ڕەچاوی بکات، ئەوروپیەکان، بەتایبەت سویدیەکان ڕەچاوی جۆری خواردنەکانیان دەکەن، ئەنجامەکەشی دیارە کە تەمەنیان درێژترە،باڵایان بەرزتر و قوورسایشیان قورستربووە، لەچاو ٥٥ ساڵی ڕبردوودا، ئەمەش لە نەجامی لێکۆڵینەوە زانستیەکاندا دەرکەووتووە،کە سویدی لەچاو ساڵێ ١٩٦٢ باڵاو کێش وتەمەنی زیادی کردووە ، لە چاو سەرەتاکانی ساڵەکانی ١٩٦٢وەوە

بۆ ئەو مەبەستەش دەبینن کە دەیان جۆر ڕۆن و زەیت ونان، گۆشت لەبازاڕەکاند بەدی دەکرێت، هەروەها ووردە ووردەش دیارەدەی نەخواردنی گۆشت زیاد دەکات، تەنانەت ڕیستوڕانەکانی کە بە تەنها سەوزەمەنی تێدا دەفرۆشرێت ڕوو لەزیاد بوونە ( نەباتی)، بە تایبەت چینە ڕۆشنبیرەکانیان بە گشتی ڕوویان لە سەوزوخواردن کردووە، گوومانیشی تێدا نیە،کە کەسان هەن گوێی نادەنێ و هەموو جۆرە گۆشتێک دەخۆن.

جگە لەوەش ئێستا تەنانەت ترومبێڵی گازی سروشتی یان کارەبایی ڕوو لەزیاد بوونە، هەروەها تازەترین ترومبێل بەناوی "تسێلا" کە بە ووزەی کارەبا کار دەکات، یان بە ووزەی تیشکی خۆر، هەروەها ووزەی با، ئەم جۆرە ووزە هاوکارێکی بەهێزە بۆژینگە پارێزی و کەم کردنەوەی "کۆل ئۆکسید" (CO2) کە توخمێکی زیان بەخشە بۆ ژینگە وژیانی هەموو جۆرە گیاندارەکان بە مرۆڤێشەوە. ئەم هۆکرانەش وایکردووە کە کۆمپانیا گەورەکانی وەک "ڤاڵڤۆ، ئێچ،ئێم، ڕەچاوی قەبارەی نوێی مرۆڤ بکەن، ئیتر هەر لە پێڵاوە و جلوبەرگ و دانیشتنی ناو ترومبێل وکورسی ناو فڕۆکەکان.

https://www.google.se/search?851...0.0..0.75.477.8......2....1j2..gws-wiz-img.....0.MCcagxWN1o0
لەم دە ساڵەی دواید ووشیاری زیاتر دەدرێتە خەڵک دەربارەی مەترسی گۆشتی سوور، لەوانە ( مانگا، مەڕ بزن، سەرجەم گیاندارەکانی دیکە، جگە لەبەراز) هەروەها پەلەوەرەرو باڵندە سەرجەمیان، جگە لەنەعامە، کە بە گۆشتی سپی دەژمێردرێن، واتە گۆشتی سپی وەک بەراز، ماسی بە زیانی کەمترین دەژمێردرێت، بەڵام گۆشتی سوور زیان ئاوەرە، هۆکارە بۆتووشبوون بە نەخۆشیە ترسناکەکانی وەک سەرەتان.چوونکە ڕێژەی "کۆلۆیئۆسید" ئێجار بەرزە،مانگا، بزن،مەڕ، لەهەموویان ترسانکتر گۆشتی گا یان مانگایە کە ڕۆژنامە بەربڵاوەانی سویدی بڵاویان کردۆتەوە، ئێجگار ترسناک و سەرنج ڕاکێشە، بۆ نموونە ڕۆژنامەی " Sydsvenskan" ٢٤ئۆگۆستی ساڵی ٢٠٠٥ نوسی کە ٤ کیلۆ گۆشتی گا بەرانبەرە بە بڵاوکردنەوەی کۆلئۆکسید ترومبێلێک بۆ ماوەی نێوان شاری لوندی باشووری سوید تا شاری ستۆکهۆڵم واتا نزیکەی ١٠٠٠کیلۆمەتر.

 کەچی بۆ هەمان ماوە و هەمان چەندی گۆشتی بەراز واتا ٤ کیلۆ، دەکاتە ١٠٠ کیلۆمەتر لێخوڕینی ماشینێک، بۆ ئەو ماوە 'کۆلیدۆکسید' بەردەداتەوە و ژینگە و پیسی دەکات.  لە توێژینەوەیدا کە ناوەندی کشتوکاڵی سەربە زانکۆی شاری ئۆپسلای سوید بەئەنجام گەیشتووە، خاتوو "ئێلین ڕۆس" ئەنجامی داوە، ئەڵێ: وەک لەو لینکەشدا دەردەکەوێت یەک کیلۆ گۆشتی گیاندارە جیاوازەکان و ئالوەدەکردنی ژینگە بەگازی کۆلیدئۆکسید بەم شیوەیە کەلە لەم کڵێشيەی خوارەوە دەیبینیت.

یەک کیلۆ گۆشتی گا  ١٥٥ کیلۆمەتر. واتا یەک کیلۆ گۆشتی گا بەدرێژی و لێخوڕینی ١٥٥ کیلۆمەتر کە ژینگە پیس دەکات.

یەک کیلۆ گۆشتی مەڕ ١٢٥ کیلۆمەتر

........تێکەڵە........٩٥........

........پەنیر........٤٧........

........بەراز........ ٣٦........

........پەلەوەر........١٨........

........قورون........٢٤........

وەکووکۆرڤ بە عەرەبی (مقانق)  یان هەر خواردێک کە لەگەڵ نان وهەویر تێکەڵ دەکرێت، گۆشتی کەمی تێدایە، وەکوو کفتە بۆ نمونە.

........ماسی........ ١٨........

........برنج........١٢........

........چپس........١٢........

........ئایسکرێم........١٢........

........هێلکە........١٢........

........شیر........٦........

........دانەوێڵە........٤ .........

یەک کیلۆ گۆشتی کارژۆلە ٣ کیلۆمەتر، مەبەست ئەو گیندارانەیە کەتازە لەدایک بوون.

یەک کیلۆ کەلەرم، پیاز، باینجان ،کوولەکە تەنها بەشی ١کلیۆ مەتر لێخوڕینی ماشینیک کۆلیدۆئۆکید، بە ژینگەدا بڵاو دەکاتەوە.

یەک کیلۆ پەتاتە تەنها بەشی لێخوڕینی ٦٠٠ مەتر کۆلیدۆکسید بە ژینگەدا بڵاو دەکاتەوە.

توێژینەوەکەی زانکۆی شاری ئۆپسلا، هەروەها "پەیمانگای کارۆلین" Karolinska Institutet لە شاری ستۆکهۆڵم کە ٣٠٠٠ دۆکتۆرا دار کاری تێدا دەکات، هەمان بەئەنجام گەیشتینی ئەو ژمارانە دەسەلمێنن کە گۆشتی سوور جگە لە بەراز ڕێژەیەکی ئێجگار "کۆلئۆکسید" تێدایە، کە هۆکارە بەتووشبوون بە سەرەتان.

بۆ زانین سفرەکانی دەستی راست بۆ دووابارە نەکردنەوەی یەک کلیۆ گۆشتە، وە هەروەها سفرەکانی دەستی چەپ، بۆ دووبارە نەکردنەوە ژمارەی کیلۆمەترەکانە.

ببینە مەترسی گۆشتی بەراز تەنانەت لە پەنیریش کەمترە،بە واتایەکی دیکە سەرجەم گۆشتە سوورەکان مەترسی ڕاستیان هەیە بۆ تووش بوون بەنەخۆشی سەرەتان، جگە لە گۆشتی سپی، وەک بەراز ماسی پەلەوەرەکانی دیکە، جگە لە نەعامە.

ئەوەی باسمان لێوە کرد، بەڵگەی زانستیە، ئیتر هەموو کەسیش ئازادە کەباوەڕ بەجێ دەکات و ناکت.

ئەو زانیاریانەی کەلە ئاینەکانەوە  سەرچاوە دەگرن دوورن لەبنەمای زانستی و تەنانەت بناغەی ژیانیش بەوشێوە نیە، چوونکە توێژینەوە زانستیەکان پێچەوانەی باس دەکەن.

 ژیان لەدیدی زانستەوە لەو لینکەی خوارەوەدایە، نەک هاتنی ئادەم و حەوا لەبەهەشتەوە بۆ سەر زەوەی: