وەرگێڕانی: رەزا شوان..
بێگومان عێراقی نییە.. هـەژارترین سەرۆکی پێشوو لە جیهاندا، رەتیدەکـاتەوە کە مووچـەی خانەنشینی وەربگرێت. 

سەرۆکی پێشووی ئۆرگـوای (خـۆسیە مـوخیکا) کە ناوی " هـەژارتـرین سـەرۆکی جیـهان" یان لێنا.. بە هۆی شێوازی ژیانی و دەست نەبەڵاوێ لە خەرجکردنی سامانی وڵاتەکەی. لە دانیشتنی ئەنجوومەنی پیرانی وڵاتەکەیدا وتی:" من نامەوێت لە بری ئەو ماوەیەی کە وەکو ئەندامێکی ئەنجوومەنی پیـران خزمەتم کـردووە، هیچ مووچەیەکی خانەنشینی وەربگرم" 

خۆسیە موخیکا، لە ساڵی (٢٠١٣) دا، بە سەرۆکی ئۆرگوای هەڵیان بژارد، وەکو خۆی وتـی، بە هـۆی" ماوە دڕێژی ماندووبوونمەوە ناتـوانم ماوەی سەرۆکایەتیم تا ساڵی (٢٠٢٠) درێژە پێبدەم". خۆسيە ماوەی پێنج ساڵ سەرۆکی ئـۆرگوای بوو. ئەندامی چـالاکی ئەنجوومەنی پیرانیش بوو. هیچ مووچەیەکی خانەنشینی لە دەوڵتەکەی وەناگرێت، بە فرۆشتنی بەربوومی کێڵگە ساکارەکەی دەژی.

خۆسیە موخیکا تەمەنی (٨٣) ساڵە. بە ئۆپۆزسیۆنێکی رابـردووی چەپ دادەنرێت.  

خۆسیە موخیکا، لە دوای پێنج ساڵ حوکمڕانی وەکو سەرۆکی ئۆرگوای لە رۆژی سێ شەممە (١٤ی/ ئاوگوست/٢٠١٨) دا، بە شێوەیەکی فەرمی، نامەی دەست لە کارکێشانەوەی خۆی نارد بۆ خاتـوو (لویسا توبۆلۆنسک) ی سەرۆکی ئەنجوومەنی پـیران، کە پێشتر جێگری سەرۆکی ئۆرگوايش بوو، خێزانی موخیکا بوو.. لە دەست کارکێشانەوەکەی ئاگاداری کردەوە. 

لە نامەکەیدا وتی:" هۆکاری دەستکێشانەوەم، تایبە بە خودی خۆمەوە، دوای گەشتی درێژی ژیانم ماندووم" لە نامەکەیدا ئەوەشی نووسیبوو:" سەرەڕای ئەمەش، لەبەر ئەوەی هێشتا ئەقڵم کارەکات و پەکی نەکەوتووە، ناتوانم لە هاوکاریکردن و لە جەنگی بیرۆکەکاندا دەست بکێشمەوە" 

خۆسێە موخیکا، ئۆپۆزسیۆنێکی قسەلەڕوو بوو.. ناسراوە بەوەی کە قسەلەڕوو و توانج لێدەر و پلاهـاوێژە، بۆیە هەر لەو نامەیەیدا نووسیبووی:" داوای لێبووردن لە هەر هـاوڕێیەک دەکەم، کە لەوانەیە لە لووتکەی گفـتوگۆدا، من هەستیم بریندار کردووبێت" 

موخیکا، لە ساڵی (٢٠١٣)دا، داوای لێبووردنی لە سەرۆکی ئەو کاتەی ئۆرگوای خاتوو (کـریستینا فـرناندیز) کرد، کە پێشتر بە "پیرێـژنە قـۆتڕکە" ناوی بردبوو.. هەروهـا داوای لێبووردنی لە مێردەکەشی (نیستور کـرشنەر) کرد، کە ئەویش سەرۆکێکی پێشووی ئـۆرگوای بوو، کە چاوێکی گزبوو، بە "چاوخێلەکە" ناوی دەبـرد. 

توانجەکانیشی لە میانەی کۆنگرەیەکی رۆژانەمەوانیدا وتن، بێ ئەوەی ئەوە کە بزانێت مایکەکان کـراونەتەوە و قسەکـانی تۆماردەکەن.

خۆسیە موخیکا، لە ساڵی (٢٠١٦) دا، وتی:" سەرۆکی فەنزوێلا (نیکۆلاس مادۆرو) وەک ـ بـزنی شێتە" 

هۆکـاری راستی ناوبانگ دەرکردنی خۆسیە موخیکا، ئەوەیە (دەستبڵاو نەبوو) وەکو سەرۆکێکی وڵاتەکەشی لە ماوەی فەرمانـڕەواییدا، رەتیکـردەوە کە لە (کۆشکی سەرۆکایەتی) دا بژی. لە خانـووە ساکارەکەی خۆیـدا دەژیا.

موخیکا و هاوسەرەکەی، پێش ئەوەی کە لە ساڵی (٢٠٠٥) دا هاوسەرگیری بکەن، بۆ ماوەیەکی درێـژ هاوبەش و هاوڕێ و هـاورێبازی خەبات بوون، لە جـەنگی پـارتیزانی درێژخایەنی وڵاتەکەیدا پێکەوەبوون.

ئێستاش پێکەوە دەژین و ماڵەکەیـان لە گێڵگەیەکی ساکـاری گوڵـدایە، لە نزیکی شاری(مۆنتڤـیدیۆ).

موخیکا، بەشی زۆری ئەو مووچەیەی وەکو سەرۆکێک وەردەگـرت، دەیبەخشی بە کۆمەڵە خێرخوازییەکـان.

خۆسیە موخیکا لەو کاتەوە کە بوو بە سەرۆکی ئۆرگـوای، تا ئەمڕۆش لە ئۆتۆمبیلێکی (فـۆکسواگـن) ی قالـۆنچەیی مۆدێل (١٩٨٧) زیاتـری نییە. 

دەست لە کارکێشانەوەی موخیکا، لە پۆستی سەرۆکی وڵاتەکەی، کۆتۆپڕ نەبوو، لەدوا دانیشتنیدا لەگەڵ ئەنجوومەنی پیراندا، لە (١٤ی/ ئاوگوست/٢٠١٨) دا، رایگەیاند، کە نامەی دەست لەکارکێشانەوەی دەنێرێت بۆئەنجوومەنی پیران بۆ قبووڵکردنی.

لەو دانیشتنەدا، هەندێ لە سیاسییە رکەبەرەکانی، دڵنـیا نین، کە بە یەکجـاری واز لە چالاکی سیاسی دەهێنێت.

سیناتۆر (لویس ئەلبیرتۆ هێربیر) ئاماژەی بەوە دا، کە ئەو باسە لە ئارادایە، موخیکا بۆیە دەستی لە کارکێشایەوە، تا لە هـەڵـبژاردنەکانی سەرۆکـایەتی ساڵی (٢٠١٩) دا بەشداری بکات.. ئەوەشی وت:" سروشتییە بەلامانەوە بڕۆای پێبکەین ئەوەشە کارێکی نایابە پشووبدات و بحەسێتەوە و نەبێت بە ئۆپـۆزسیۆنی پارتەکەمان.. ئێمە هیوای کاتێکی هێمنی بۆ دەخـوازین" 

سەڕای هـیواخوازی پشووخـۆشی بۆی، لە لایەن هـاوڕێکانی لە ئەنجوومەنی پـیراندا، بەڵام هەندێ لە رەخنەگران لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا، وتیان: پێویستە موخیکا، داوای لێبووردن لەو کارانەی بکات، کە لە ماوەی ئەندام بوونی لە رێکخراوی (تۆبامارۆس) ی ئۆپـۆزسیۆنی چەپـدا لە شەستەکـان و حەفتاکـانی سەدەی رابردوو کردوونی.