ئیسلام  وەک یەکێک لە ئاینە ئیبراهیمیەکان ، ئاینیکە لەرووی ناوەڕۆکەوە هیچ جیاوازی نیە لەگەل ئاینیە ئاسمانیەکانی تر  بەتایبەت ئاینی مەسیحی و جووەکان.
---------------------------

ناوەڕۆکی ئەم ئاینانە چەسپاندنی وەحدانیەتی خودایە لە فرە خودایەوە بۆ یەک خودایی ، لە فۆرمیشدا زۆر لە یەک نزیکن ، بوونی  پەیامبەرە کە وشەکانی خودا لە کتابیکی موقەدەسدا دادەریژن و دەیکەن بە مانفیستی ژیان بۆ کۆمەلگاکانیان ، واتە ئەرکی پەیامبەرەکان نیوندگیری و روونکردنەوەی وتەو داواکاریەکانی خودایە لە سەر مرۆڤ .

   بەلام یەکێک لەو تایبەتمەندیانەی لە ئاینی ئیسلامدا هەیە و لە وانی تردا نیە ،پێداگری ئەم ئاینەیە لە کایەی سیاسی و ئابوری و پاوانخوازی و داگیرکاری ، بەجۆرێک ئەم ئاینە شۆردەبیتەوە بۆ ئەو سێ پایەی دەسەڵات کە ئەساسی دروستکردنی دەوڵەت و ئیمپراطۆرەکان بووە. کە خودی رۆح کە جەوهەری ئاینە لە بیر دەکات و لە زۆر وێنەو فۆرمدا خەلیفەو والیە ئیسلامیەکان لە میژوودا دەوری خوێن ڕیژوو مرۆڤی جەلادیان بینیوە ، بونی لێبوردەیی و تولێرانس لە زۆربەی خەلافەتە ئیسلامیەکاندا بوونی نەبووە، تەنانەت وەک بەربەریەک چاویان لە کۆیلەوکەنیزەک و کچ و ژن و  سەروەت و سامانی نەتەوەکانی تر بووە،  پاوان خوازی دەسەڵات لە باوانەوە بۆ وەچەکانیان  وبونی ئەو هەمووە  فتوحاتانەی کە بووە هۆی رژانی دەریایەک لە خوین و هەزاران مرۆڤی تیدا بوون بە قوربانی  لەمیژووی پڕلە خوێنی ئەم ئاینەدا، ئەو راستیە دەسەلمێنن کە چەند ئەم ئاینە بە حەزەکانی دنیادا ئاڵاوە وچۆن خودا و رۆحیش دەبنە جیگەی گومان و خودی ئاینەکەش وینەیەکی زیاتر جەلاد وەر دەگرێت وەک لە میهرەبانی و خۆشەویستی . دەریایەک خۆین ڕشتن بۆ دەسکەوتە مادی و سیکسیەکانیان بەشیکی گەورەیە لە میژووی ئەم ئاینە. 

   بەشیک لە دەقە قورئانیەکانی ئەم ئاینە کە تەرخان کراوە بۆ کوشتن و برین و جینۆساید کردنی ئەوانەی وەک خۆی بیر ناکەنەوە، ئەوەمان پێ دەڵێت کە چەند ئەم ئاینە پڕە لە رق و قین و تۆڵە سەندنەوە کە سەر دەکێشیت بۆ شۆفینیزم و هەموو ئایدیا ترسناکەکانی تری ئینسان. نمونە زۆرن هەم لە دەق و هەم لە پراکتیزە میژوویەکاندا و لە هەموو بەرچاو رۆشنتر کارەساتەکەی بنی قریزە و یەهودیەکانی مەدینەیە ، کە لە میژووی ئیسلامدا بە یەکەم دەستدریژی و جینۆساید دیتە ئەژمار کردن کە خودی محمد پەیامبەری ئیسلام سەرپەرشتی دەکرد. 

ئەرکی خودا پەرستی و ئەوی پیی دەوتریت بەندایەتی بۆ خودا ، لە ئاینی ئیسلامدا لە چاو تەماع و چیژە سیکسی و ئارەزووە دنیایەکاندا هاو سەنگ نیە و تیوەگلانی ئەم ئاینە لە ویست بۆ دەسەڵات و قۆرغ کردنی هەموو کەلێن و پایەکانی دەسەڵاتداریەتی و حەز بۆ فرە ژنی، ئەم ئاینەی لە تەواوی ئاینە ئاسمانیەکانی تر جیا کردۆتەوە،  زیاتر لە ئایدۆلۆژیا و فەلسەفەیەکی محمدیانە زیاتر نیە بۆ ژیان کە زۆریک  لە مرۆڤەکان ئەو تیروانیانەیان هەیە بۆ ژیان کە بیجگە لە خود پەرستی شتیکی تر نیە .

رۆح و پاکردنەوەی دەروون کە بە تزکیە نفس ناودەبرێت لە ئاینی ئیسلامدا تەنها کاتێک دەکرێت کە خواست و ویست بۆ دەسەڵات بەلا بنرێت ، کە ئەوەش مەحاڵە بکرێت ، تا سیاسەت و خواستی دەسەڵات لە هەناوی ئیسلام و ئیسلامیەکاندا نەسەنیتەوە ئەوەی کە دەوترێت پاکبونەوەی دەروون یان رۆح شتیکی ئاستەمە، هەرگیز پیکەوە نایەنەوە رۆحیکی جەلاد لە ناو جەستەیەکی میهرەباندا ، کە تۆ جەلاد بیت ناتوانیت میهرەبان بیت .

ئاینی ئیسلام دەیەوێت لە یەک کاتدا هەم جەلاد بێت و هەم میهرەبان ، خودی دەقە قورئانیەکان پڕن لە و دووو رۆحە دژانە ، بۆیە ئەوەی کە دەوترێت ریفۆرم کردن لە ئیسلامدا یان باشترکردن و گونجاندن کردنی ئیسلام لە گەڵ پێشکەوتنە خیراکانی دنیا شتێکی ئاستەمە. تەنها ریفۆرم کردنێک کە بتوانێت رووە میهرەبایەکەی ئیسلام بەسەر رووە جەلادیەکەیدا لاسەنگ بکات، نوسینەوەیەکی تری قورئانە بە دراندن و سپی کردنەوەی هەموو ئەو دەقە توندو تیژانەی کە پڕن لە  هاندانی مرۆڤ بۆ کۆمەڵ کوژی و ئەو رۆحە جەلادەی لە   ناودەقە قورائانیەکاندا ئامادەن ..