روسیا، بۆ پێکانی ئامانجە ئابووریی، سیاسیی و سەربازییەکانی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستتدا مەبەستیەتی ببێت بە تاکە هێز کە هەموو دژەکان لە ژێر چەتری خۆیدا کۆبکاتەوە. چاودێرانی سیاسیی پێیان وایە هەنوکە "روسیا"،  پەیوەندییە دیبلوماسییەکانی بە شێوەیەک پیادە کردوە کە  خەریکە دەبێتە تاکە زلهێز لە ناوچەکەدا کە سەڕۆکی وڵاتانی ئەو ناوچەیەی لە فەلەکیی خۆیدا دەخولێنێتەوە و بە ئاسانی دەستی "روسیا" لە هەموو رووداوەکان، رێککەوتنەکان و گرفتەکاندا دەبێنرێت.  

سەرکەوتنی پەیوەندییە دیبلوماسییەکانی "روسیا" لەگەڵ سەڕۆکی ئەو وڵاتانە بە خۆرایی نییە، بەڵکو،"روسیا" خوێندننەوەی بۆ بارودۆخەکە کردوە و میدیا و هێزی ئابووریی و سەربازیی روسی بۆ ئەو مەبەستە خستۆت گڕ بۆ ئەوەی کاردانەوەی زیاتری هەبێت لەسەر دۆستەکانی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستتدا. لە دەرئەنجامدا هەنوکە تێبینی دەکرێت کە پەیوەندیی "روسیا" لەگەڵ ئیران، تورکیا و ئیسرائیل و سوریا و چەند وڵاتێکی تر باشە وە "روسیا"، دوور نییە لە داهاتویەکی نزیکدا ببێت بە ناوبژیوان لە نێوان سوریا و ئیسرائیل!

لە سەرتای هەڵگیرساندنی جەنگ تا هەنوک کە بۆ شەش ساڵ دەچێت، سووریا کاول بوو بە ملیۆنان خەڵکی بێتاوان بوون بە قوربانی و دەربەدەر بوون بەڵام  "روسیا" نەیهێشت هاورێ دێریەنەکەی کە "ئەسەد"ە بروخێت.  پلە یەکی خوازەکانی روسیا مانەوەی "ئەسەد" بوو لە دەسەڵات، وەک کەسێک کە دەسەڵاتەکانی بەکاردەهێنێت بۆ پارێزگاری کردن لە بەرژەوەندییەکانی "روسیا" لە ناوچەکە.

پاراستنی "ئەسەد" تەنیا پێویستی بەوە نەبوو کە "رووسیا" دژ بە "ئەمریکا" بوەستێت، بەڵکو پێکانی ئەو مەرامە پێویستی بەوەش هەبوو کە رووسیا  ڕووبەڕووی چەند گروپێکی تر ببێت وەکو "ئەلنوسرە و ئەلقاعیدە وە ئەو گروپە چەکدارە میانڕوانە کە ئەمریکا یارمەتی دەدان و مەشقی سەربازیی پێ دەکردن". ئەوە لە کاتێکدا بوو کە لە سەرتای جەنگی دژ بە "داعش" "ئەسەد" تەنیا  ٢٠% تا %٢٥ لە خاکی سوریای لە ژێر دەسەڵاتدا بوو. روسیا روخانی "ئەسەد"ی پێش تەواو بوونی جەنگی دژ بە "داعش" قبوڵ نەبوو بەهۆی ئەوەی لە سەرەتای جەنگەوە "روسیا" لە رێگەی پاراستنی "ئەسەد" هێز و هەیمەنەی خۆی پیشانی دەوروبەر دا و بە رووخانی "ئەسەد" غروری  "روسیا" دەڕوشا، لەگەڵ ئەوەی کە روونە خەونی "روسیا" زۆر لەوە گەورترە کە تەنیا پارێزگاری لە مانەوەی "ئەسەد" بکات و تەنیا چاوی بڕیبێتە "سوریا"!

روسیا، بە درێژایی مێژوو پلانی داڕشتووە بۆ بەرژەوەندییە سیاسیی، ئابووریی و سەربازییەکانی لە دنیای سێیەمدا. بۆ ئەو مەبەستە لەسەر دوو ئاست کاری کردوە، یەکەم، لەسەر ئاستی بەکارهێنانی نەتەوەکان لە رێگەی کۆنتڕۆڵ کردنی جوڵانەوە سیاسییەکانیان بە رێگەی سەرکردەکانیان. دووەم، لە رێگەی پروپاگەندە کردن بۆ "ئایدۆلۆژیایەکی فکری سیاسیی فەلسەفی" تایبەت بە پشتبەستن بە فکر و ئەزمونی "مارکس و لینین"ی، بە گروپ کردنی خەڵک و کۆکردنەوەیان و دروست کردنی ئەحزابی وەکو "ئەحزابی شیوعی"  وەک پارتێکی عەقائیدی و ناساندنی بە نێو پێکهاتەکانی نێو کۆمەڵگەی دنیای سێیەم و گرتنی جڵەوەکە بە دەستی خۆی لە رێگەی کۆنتڕۆڵ کردنی سکرتێر و کەساییەتی یەکەمی ئەحزابی شیوعی لە جیهانی سێیەمدا. 

گومانی تیاددا نییە "روسیا" لە وڵاتانی سەرماییەداریشدا هەوڵیداوە بۆ دامەزراندننی ئەحزابی شیوعی بەڵام بەهۆی بارودۆخی سیاسیی و ئابووریی ئەو وڵاتانە و بوونی دەسەڵات و سیستەمیی دیموکراتی سەقامگیر، "روسیا" نەیتوانیوە سەرکەوتوو بێت لە  بەکارهێنانی ئەو پارتانە بۆ بەرژەوەندیی خۆی تا ئاستی پێویست وەکو وڵاتانی " ئەمریکا، ئوسترالیا، بریتانیا" و دەیان وڵاتی تر.  هەروها "روسیا" سەرکەوتوو نەبووە لە دەستتێوەردان لە کاروباری ناوەخۆی ئەو وڵاتانەی کە توانیوییانە لەسەر پێی خۆیان ڕابووەستن و خاوەن دەسەڵاتی سیاسیی ئابووریی سەقامگیر بن نمونە وەک "چین" و "یابان".

مۆسکۆ، لە جیهانی سێیەمدا تا رادیەکی باش توانیویەتی بە مەرامە سیاسیی و ئابوورییەکانی بگات، بەهۆی باری نەلەباری ئەو میللەتانە و هەژاری و جەنگ و بوونی حاکمی دیکتاتۆر و ناجێگیری سیستەمی دەسەڵات، زەمینە زیاتر لەبار بووە بۆ "روسیا" کە بتوانیت خۆی لە کاروباری ئەو میللەتانە هەڵقوڵتینێت و سوومەند بێت لە سامانە سروشتییەکانی ئەو وڵاتانە و بەکاریانبهێنێت بۆ بەرژەوەندییەکانیان نمونەی زیندو وەک "ئەفریقا" و "رۆهەڵاتی ناوەڕاست".  

روسیا،  بەهۆی شوێنی جوگرافیا و هاوسنووری لەگەڵ رۆژهەڵاتی ناوەڕاستتدا و بوونی ناسەقامگیری سیاسیی و ئابووریی و بوونی شەڕی مەدەنیی و دەسەڵاتداری دیکتاتۆر لەو ناوچەیەدا زەمینەیەکی لەباری رەخساندوە بۆ روسیا کە بۆ خەونە ئابووریی، سیاسیی و سەربازییەکانی لەو ناوەچەیەدا کاربکات و هەوڵبدات دەستی بگات بە خاڵە ستراتیژییە جوگرافییەکانی ئەو ناوچەیە بۆ نمونە "دەریای ڕەش".  

بۆ زیاتر لە سەدەیەک دەچێت  "روسیا" لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستتدا بۆ بەرژەوەندییەکانی یاریکەرێکی باش بووە و دەستێکی باڵای هەبووە لە چاڵ هەڵکەندن بۆ میللەتانی ناوچەکە، تا دەگات بە هەموو ئەحزابە شیوعیەکانی ئەو ناوچەیە کە دۆست و لایەنگری سۆڤیەت بوون و متمانەی خۆیانیان پێ بەخشیبوو بەوەی کە "روسیا" دژی ئیسرائیلە، دژی ئیستعمارە، دژی نەتەوە پەرستییە، دژی ئایین و خورافیاتە، دژی سەڕۆکە دیکتاتۆرەکانی ناوچەکەیە وە بە هەڵگرتنی  دروشمی بریقەداری وەک  بەرەو "سۆشیالیزمی و کۆمۆنیستی و بونیاتنانی دیکتاتۆرییەتی پرولیتریا" و دژ بە سەرمایەداری دا فڕیوی دابوون و ئەوانیش بە گژ سەڕۆک و دەسەڵاتدارە دیکتاتۆرەکاندا دەچوون، کە لە دەرئەنجامدا بە هەزارانیان لە ژێر ئەو دروشمەدا لە سێدارە دران و "روسیا"، ئاوڕێکیی لێنەداوە! 

مۆسکۆ، لە پێناو بەرژەوەندییەکانی، لە دنیای سێیەمدا دەستێکی باڵای هەبووە لە دروست کردن و بە قەبە کردن و بە جەماوەر کردنی" ئەحزابی شیوعی"  بە تایبەتی لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستتدا. دواتریش وەک فشار ئەو هێزە جەماوەرییەی بەکارهێناوە بەرامبەر بە دژەکانی بۆ سەپاندنی مەرجە ئابووریی، سەربازیی و سیاسییەکانی، ئینجا کە ئەمەی بۆ چۆتە سەر پشتی لەو هێزە جەماوەرییە کردوەو بە دەستی هەمان دیکتاتۆرەکانی ناوچەکە بە  قەلاچۆ کردنیانی داوە، وەک "حزبی شیوعی عیراقی، حزبی شیوعی میسری، حزبی شیوعی سودانی، حزبی شیوعی لیبی، حزبی تودەی ئیرانی، حزبی شیوعی لیبی  حیزبی کۆمۆنیستی تورکی" بە دەیان ئەحزابی شیوعی تری وڵاتانی ناوچەکە!

روسیا، یاری بە چارەنووسی وڵات و نەتەوەکانی تریش کردوە لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست نمونە "کوردستان"ی داگیرکراوەیش یەکێک بووە لەو وڵاتانەی کە "روسیا" قسوری پێنەکردەوە لە یاریکردن بە چارەنووسی بزوتنەوە سیاسییەکانی و خواستە نیشتمانیی نەتەوەییەکانی، دامرکاندن و بەرەو هەڵدێر بردنی شۆڕشەکانی. ئەزمون و مێژوو پێمان دەڵێن ڕیککەوتوە کە "روسیا" هۆکاری سەرەکی بووە لە دامرکاندنی بزوتنەوەی رزگاری خوازی کورد نمونە "کۆماری مهاباد" و "ڕێککەوتنی ١١ی ئازاری ١٩٧٠".

هەنوکە، چاودێرانی سیاسیی لە سەر ئاستی جیهان، شێکرەوە سیاسییەکان پێیان وایە کە "روسیا" توانیویەتی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستتدا پەیوەندیە دیبلوماسییەکانی بەرەو پێشەوە  ببات کە لە ئەنجامدا پێگەی بەهێز بووەو وە دوای تەواو بوونی جەنگی دژ بە "داعش" هەوڵدەدا مەرجی خۆی بسەپێنێت. کە بێگومان کوردیش یەکێکە لەو نەتەوانەی کە لە ناوچەکە کە چارەنووسی دەکەوێتە ژیر دەستی "روسیا"!  وە پێش وەخت "روسیا" لەگەڵ نەیارانی "پرسی کورد" دۆستە!

  لە دەرئەنجامدا دەردەکەوێت کە بەکارهێنانی کارتی " روسیا" و ئاماژەدان بە "ئەمریکا" لە هەڵبژاردنی ئەو بەرەیە وەکو فشارێک بۆ دەستکەوت و سەپاندنی مەرج بەسەر "ئەمریکا"دا هەنوکە ئەو خوازە  لە قەبارە و ئەندازەی پارتە کوردییەکاندا نییە بە تایبەتی لە باشووری وڵات، وە ئاشکرایە کە "روسیا" هەنوکە و لە ئاییندەش بەرژەوەندییە ئابووریی و سەربازییەکانی لە چاوی عەبادی، ئەسەد، روحانی و ئەردوغان دا دەبینێت.