بەرەی ناسیۆنالیزمی کورد لەباشوردا هەرلەسەردەمی شاخیانەوە تا ئەم چرکە ساتەیشی لەگەڵدا بێت،هەرساتەو دەکرێت چاوەڕێی جەنگێکی تری ناوخۆییان لێ چاوەڕوان بکرێت هەروەک ئەو کۆ جەنگەی لەمێژووی ڕابردودا کردویانە لەدژی یەکتری. دەکرێت بپرسین ئاخۆ گەر ناسیۆنالیزم بەمانای چەمکێک بێت خۆی لەسەرو کایە چینایەتیەکانەوە ببینێتەوە،هۆکار چی بوە وابەردەوام ئەو حزبانەی باشوور بەتایبەتیش پەدەکەو یەنەکەو پارتە بچوکەکانیتریشی لەگەڵدا بێت جەنگی دژی یەکتریان کردوە و کوڕی کوردیان بەکوشت داوە؟ ئاخۆ لێرەدا نابێت ئاوڕێک لەمێژووی وڵاتانی دیکەیش بدەینەوەو بەمێژوەکەیاندا بنواڕین کەبزانین لەلایەن دەسەڵات و ئەحزابی بەناو ناسیۆنالیستی و ئەحزابی ئاینیان،چەندین شەڕیان بەرپاکردوەو بەهەزاران هەزار مرۆڤی هاوزمان و هاو نەژاد لەخۆیان بەکوشت دراون؟ باشە ئەوان بۆچی خەڵکی هاوزمانی خۆیان کوشتون؟ ئاخۆ ئەوە لەبنەڕەتدا لەپێناو چیدا بوە؟ ئایا لێرەدا نابێت بگەین بەو دەرئەنجامەی کەئەوەی ڕودەدات لەکایەی جەنگدا،ڕاستەوخۆ دەرگیری نێو کێشمەکێشە چینایەتیەکانە؟ ئاخۆ خەڵکی کورد زمان لەدەرەوەی پێناسە گشتیەکانی جیهانەوەن،تەنها لەبەر ئەوەی خاوەن دەوڵەتی خۆیان نین،ئیتر دەبێت بەچاوێکی جیاوازترەوە ببینرێن و لەکێشمەکێشە چینایەتیەکان بەدەربکرێن؟

ئەو شەڕەی دوێنێ ڕویداو ئەوەی ئەمڕۆ ڕویداو ئەوەی سبەینێ ڕودەدات،نەک بەدەرن لەیاساو ڕێسا چینایەتیەکان،بەڵکو هەڵقوڵاوی نێو ئەو ململانێو کێشمەکێشە چینایەتیانەن و شەڕەکە،شەڕە لەپێناو سەپاندنی هەیمەنەی چینێکی کۆمەڵایەتی دەسەڵاتدار بەسەر کۆی لایەنەکانی تری نێو سیاسەت و پەیوەندیە کۆمەڵایەتیە باوەکەدا.

 پارتی دیموکراتی کوردستان و حکومەتەکەی یانی یەکێتی و چوار پێنج حزبەکەی تری نێو ئەو حکومەتە،ماوەی بیست و شەش ساڵە بەڕاستەوخۆ نوێنەرایەتی چینی چەوسێنەری دەسەڵاتدار دەکەن و کۆی پەیوەندیەکانیان لەگەڵ دەوڵەتانی چواردەور و دەوڵەتانی جیهاندا لەپێناو پاراستنی هەیمەنەتی چینایەتیدایە. ئیتر مەسەلەی کوردایەتی و نەفی کردنی شەڕی ناوخۆی براکان و کوشتنی کورد بەدەستی کورد حەرامەو هێڵی سورە،لەدرۆیەکی شاخدار زیاتر شتێکیتر نیە. بۆ مەگەر کورد زیاترە لەعەرەب وائێستا لەدەیان لاوە بەربونەتە یەکتری و کوشتوبڕی کۆمەڵگا درێژە پێ دەدەن؟ بۆ مەگەر کورد لەتورک جیاوازترە،وائێستا بەشێکی زۆری زیندانەکانی تورکیا پڕە لەخەڵکی تورک زمان کەلەلایەن دەوڵەتی تورکەوە زیندانی کراون.بۆمەگەر کورد جیاوازترە لەفارس و پاکستانی و کێوکێیتر کە لەنێو زیندانەکانیاندا پڕاوپڕن لەبەندکراوانی سیاسی و ئەوانەی ناڕازین بەو دەسەڵاتە دیکتاتۆرو چەوسێنەرانەیان؟

 بەڕێزان من ئێستایش ئەو پرسیارە دەکەمەوە:ئاخۆ لەبری پەیەدە ئەنەکەسە دەسەڵاتی بەدەستەوە بگرتایە لەڕۆژئاوای کوردستاندا،ڕێی تێدەچو پارتی و دەوڵەتی ئەردۆ داعش پەلاماریان بدایە؟ ئاخۆ هۆکار بۆچی دەگەڕایەوە لەحاڵەتێکی وادا؟ ئاخۆ تەنها هۆکار بۆئەوە نەدەگەڕایەوە کەئەنەکەسە دەبوە جێبەجێ کەری پرۆژە چینایەتیەکانی پارتی و دەوڵەتی ئەردۆ داعش؟ کەوایە هاوکێشەکە ڕونەو پێویست بەخۆ گێل کردن و هێنانەوەی بەهانەی بێ مانا ناکات. پەیەدەو شۆڕشەکەی لەڕۆژئاوای کوردستاندا هەڵگری چەمک گەلێکی جیاوازن و هاوتەبا نین لەگەڵ ئەو خواست و بەرژەوەندی وئەجێندایانەی پارتی و دەسەڵاتدارانی باشور بەشوێنیەوەن. شۆڕشی ڕۆژئاوای کوردستان خاوەنی ئەڵتەرناتیڤێکی جیاوازەو لەهەگبەکەیدا مژدەیەکی نوێی وەرچەرخانی مێژووی هەڵگرتوە کەهەموو ساتێک دووبارە نابێتەوە.هەڵگرتنی مژدەی وەرچەرخانی کۆتای هێنان بەچەوساندنەوەی چینایەتی و کۆتای هێنان بەوەهمی ناسیۆنالیستیانە.تەنها ئەم هۆکارەیشە کۆی بەرەی نەیاری ئەو شۆڕشەی تووشی شۆک کردوە. ئەگەر وانیە،ئەی خێرە ئەردۆ داعشی فاشی ڕێزو حورمەت دەدات بەوالیە کوردیەکەی لەباشوردا بەڵام دێت و جینۆسایدی گەلی زەحمەتکێشی باکوری کورد زمان دەکات،یان بەکۆی سوپاکەیەوە پەلاماری ڕۆژئاوای کوردستان و شۆڕشەکەی دەدات؟

بەڕێزان،مێژوو پڕاو پڕە لەو وەهمە ناسیۆنالیستیەی خۆی لەسەرو خەتی چینایەتیەوە دەناسێنێت.هەرلەسەردەمی شەڕی ناوخۆی ئەمریکاو ڕزگاری ئەمریکا لەساڵی 1776 وە تا دەگات بەشۆڕشی فەرەنسای 1789 و دوای بەدەستەوەگرتنی دەسەڵات لەلایەن ناپۆلێۆنی لاوەوە،ئیتر جەنگەکان لەژێر سەری هەیمەنەی ئایدۆلۆژیا ناسیۆنالیستەکاندا بوە بۆ شاردنەوەی خەتە چینایەتیەکان و زاڵ کردنی هەیمەنەی چینە بۆرژواکان بەسەر چینە کارگەرو زەحمەتکێشەکاندا. مرۆڤ گەر مێژوو بەشێوازە دروستەکەی بخوێنێتەوە باش لەناوەڕۆکە ترسناکەکەی ناسیۆنالیزم تێ دەگات. بەڵام مەخابن،کاتێک ئاستی هۆشیاری سیاسی چینایەتی لاوازە،ئیترە خۆش کردنی ڕێگای جەنگی بەرژەوەند خوازانەی چینە دەسەڵاتدارەکان لەژێر ناوی پاراستنی شەرفی نیشتیمان و تەڵاقی دەوڵەتدا ڕەونەقێکی سەرسوڕهێنەری پێدەدرێت. دەکرێت بپرسین:ئاخۆ گەر ئاستی هۆشیاری سیاسی چینایەتی لەبار بوایەو دەست بردن بۆ خۆڕێکخستن بچوایەتە مەیدانی هاتنە مەیدانەوە،ڕێی تێدەچوو سەرانی ناسیۆنالیزم ئاوا بەئاسانی بیان توانیایە لەڕێی خیانەتەکانیانەوە هێشتا فەزڵ فرۆشی بنوێنن و خۆیان وەک قارەمانی گەل نیشان بدەن؟ ئاخۆ گەر ئاستی هۆشیاری سیاسی چینایەتی لاواز نەبوایە لەسەردەمی جەنگی یەکەمی جیهان و جەنگی دوەمی جیهاندا ڕێی تێدەچوو سەرانی بەرژەوەند خوازی دەوڵەتی بۆرژواکان وا بەئاسانی بیان توانیایە مەیدانی جەنگەکانیان گەرم بکەن و ملیۆنان مرۆڤ بکەنە سوتەمەنی نێو بەرژەوەندیەکانیان؟ ئاخۆ گەر ئێستا بێت ئەو دەوڵەتانە دەتوانن لەژێر هەیمەنەی پاراستنی نیشتیمانی و پاراستنی ئەمنی قەومیدا مرۆڤەکانیان ڕاپێچی نێو جەنگێکیتری وەک ئەو دوو جەنگەی ڕابردوو بکەن؟ کەوایە ئەوەیش ئێستا بۆ پارتی و هەیمەنەتەکەی دەست دەدات ئاستی لاوازی هۆشیاری سیاسی چینایەتی و ناڕێکخراوبونی چینوتوێژە زەحمەتکێشەکانە،بۆیە توانویەتی لەڕوی هێزی سەربازیەوە لەشکری زۆرو زەبەندی هەبێت و لەڕێی وەهمی دەوڵەتی کوردی و ناسیۆنالیزم و ئاڵاوە، هەیمەنەتی حزبی و بنەماڵەیی خۆی بسەپێنێت و بێ هیچ سڵەمینەیەکەوە دەست ببات بۆ شەڕی کورد کوشتن،کەدیارە لای من پێچەوانەکەی ڕاستەو بەشەڕی چینایەتی ناوی لێ دەنێم.

شۆڕشی ڕۆژئاوای کوردستان و هاوپەیمانەکانی هەڵگری چەمکی کۆتای هێنانی ناسیۆنالیزم و چەمکی هەیمەنەی دەوڵەت نەتەوەن،بۆیە هەر لەپارتیەوە تادەگات بەدەوڵەتانی چواردەور بەنەیارو دوژمنی خۆیانی دەزانن. ئەو شەڕەی ئێستایش هەیە نەتەواو دەبێت و وەنە کوشتنی کورد بەدەستی کوردیش کۆتای پێ دێت!

تاهیر حاجی حەسەن