پێكهاته‌ی كۆمه‌ڵگا دابه‌ش ئه‌بێت به‌سه‌ر چه‌ند چین و توێژێكدا .هه‌رچین وتوێژێك به‌قه‌د هێزو توانا و پێگه‌ی  كاریگه‌ری ده‌بێت له‌سه‌ر سیسته‌می سیاسی وكۆمه‌ڵایه‌تی ده‌وڵه‌ت .

یه‌كێك له‌وچین وتوێژانه‌ش چینی خوێندكار (قوتابی )و لاو گه‌نجانه‌ به‌گرینگترین چینی كۆمه‌ڵگا دائه‌نریت له‌ڕووی هیزو توانا ،وه‌ك ناوئه‌برێت به‌سه‌ری ڕم .یاخود چینی پۆڵا به‌ده‌ست .  بێگومان كۆمه‌ڵگای كوردیش وه‌ك هه‌ركۆمه‌لگایه‌كی تر خاوه‌ن ئه‌م چینه‌ زێڕینه‌یه‌ .هێزوتوانایه‌كی گرینگن ،به‌ڵام ئه‌وه‌ی گرینگه‌ ئه‌وه‌یه‌ له‌م هه‌موو كێشه‌وقه‌یران وگه‌نده‌ڵی و ناعه‌داله‌تیه‌ چۆن بتوانن ڕؤڵی ڕزگاركردن ببینن وببنه‌ هۆكاری گۆڕینی سیته‌م و ده‌رباز بوون له‌م كێشه‌و قه‌یران و ده‌سڵاته‌.

هێربرت ماركۆز /بیرمه‌ندی ناسراو باس له‌چۆنیه‌تی به‌كارخستنی ڕؤڵی ئه‌م چینه‌ ئه‌كات كه‌چۆن ده‌توانن ڕۆڵ ببینن  له‌وشیاركردنه‌وه‌ی كۆمه‌ڵگا به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌سیسته‌می كه‌حوكم ئه‌كات .ده‌ڵێت قوتابیان جگه‌له‌وه‌ی ڕۆڵ ئه‌بینن له‌وشیاركردنه‌وه‌ی كۆمه‌ڵگا  به‌ڵام بۆهه‌ڵگیرساندنی شۆڕش ده‌بێت ئه‌م چینه‌ به‌هه‌مه‌هه‌نگی وهاوبه‌شی له‌گه‌ڵ چینه‌ زوڵم لێكراوه‌كانی تری كۆمه‌ڵگا  یاخود چینه‌په‌راوێزخراوه‌كان  كاربكه‌ن بۆكۆكردنه‌وه‌ی ناڕه‌زایه‌تیه‌كان و هه‌ڵگیرساندنی شوڕش 

ماركۆز پێی وایه‌ ده‌بیت هاوكاری یه‌كگرتووی هه‌بێ له‌نێوان ئۆپزسیۆنی قوتابیان وشؤڕش گیڕه‌كانی تری كۆمه‌ڵگا دواكه‌وتووه‌كان .ئه‌وه‌ی له‌ڕو انگای ماركۆزه‌وه‌ ده‌رئه‌كه‌وێت .قوتابیان وه‌ك توێژێكی خاوه‌ن وه‌حی وهێزو گه‌نج وبه‌تواناییان كاریگه‌رترین ده‌سته‌و چینن له‌كۆمه‌ڵگا كه‌هیوایه‌ك هه‌بیت بۆگۆڕین وڕاماڵینی سیسته‌م وده‌سڵات وكۆتای هێنان به‌ كێشه‌ وقه‌یران و گه‌نده‌ڵی  به‌شێوه‌یه‌ك دوای گؤڕینی به‌رژه‌وه‌ندی گشتی فه‌راهه‌م ده‌كرێت  بایه‌خی زیاتر به‌به‌هاكان ده‌درێت 

باشترین نمونه‌ له‌ڕؤڵی خوێندكاران .شؤڕشی خوێندكاران له‌هاوینی ساڵی (1968)له‌پاریس 

تێبینی ماركۆز به‌باوكی رؤحی ئه‌م شؤرشه‌ دائه‌نرێت

 ده‌بێت خوێندكاران سیسته‌م و ده‌سڵات به‌ئاگا به‌هێنه‌وه‌ له‌كۆمه‌ڵگای كوردی  به‌ڵام ئه‌وه‌ی جێگای سه‌رنجه‌ ئه‌ی كێ خوێندكاران خۆیان به‌ئاگا به‌هێنه‌وه‌ له‌كۆمه‌ڵگای كوردی .

به‌كالریۆس له‌زانسته‌ سیاسیه‌كان