لە دو کۆبونەوەدا ، ئەنجومەنی وەزیران بڕیاری چاکسازیی دەرکرد لە  ڕوی ئابوریەوە ،لە هەندێ بواردا ،بۆ کەمکردنەوەی خەرجی و زۆرکردنی داهات .. ئەویش بە دۆزینەوەی سەرچاوەی تری دارایی جگە لە نەوت .. بڕیاری کەمکردنەوەی موچەی پلە باڵاکان کارێکی پەسەند بو  بۆ ئەم دۆخی قەیرانە .. زیادکردنی سەرچاوەی داهات ، تەنیا بە دروستکردنەوەی کەرتی کشت و کاڵی  و ئاژەڵ داری ئەکرێ  لە ئێستادا ، پێشەسازی پێویستە پەرەی پێ بدرێ  بەڵام  کاتی ئەوێ تا لەسەر پێی خۆی ئەوەستێ ... لەم  بارە ناهەموارەدا پیشەسازی فریای ئەم قەیرانە ناکەوێ .. گەلێ کاری تر هەیە پێویستە بکرێ بۆ کەمکردنەوەی خەرجی ..

 هاشمی ڕەفسەنجانی لە سەردەمی سەرۆک کۆماریی دا ، لە  وترایک دا بۆ خوێندکارانی ئێران ، داوای لێ کردن : " ئەو قەڵەمەی پێی ئەنوسن ، کە زۆری دائەدەن تا کەمێکی پێوە ئەمێنێ ، ئیتر ناتوانن بەدەست بیگرن ، فڕێی مەدەن ، ئەتوانن کاغەزێکی وەک لولە تێوە بپێچن تا بۆتان بگیرێ و تا ماوەیەکی تر سودی لێ ئەبینن ، بەم شێوەیە یارمەتی ئابوریی ئێران ئەدەن "

 گەرئاوا بە سادەیی سەیری بکەین ، قەڵەمێک  نرخێکی ئەوتۆی نیە تا وا دڵت پێوەی بسوتێ .. بەڵام بۆ وڵاتێکی وەک ئێران .. ڕەنگە چل ملیۆن خوێندکاری تێدا بێت ، گەر وای دابنێین هەر خوێندکارێک مانگی قەڵەمێکی ئەوێت ، واتە چل ملیۆن قەڵەم بۆ هەمو ئێران .. ئەو پارچە بچوکەی ئەمێنێتەوە ، نزیکەی  چارەکی قەڵەمەکە ئەبێت ، گەر فڕێ بدرێ ، واتە دە ملیۆن قەڵەم فڕێ ئەدرێ لە مانگێک دا ، گەر پەیڕەوی ئامۆژگاریەکەی ( هاشمی ڕەفسەنجانی  ) بکەن ، نیوەی ئەو دە ملیۆنە فڕێ ئەدرێ ، واتە مانگی پێنج ملیۆن قەڵەم پاشەکەوت ئەکرێ ، ساڵی شەست ملیۆن قەڵەم ئەکات لە هەمو ئێران دا .. راستە ئەوەش بەشی خۆی یارمەتی ئابوری ئێران ئەدات .. حکومەتێکی هاوسێی هەرێم  ئاوا بە وردی چاو ئەخاتە سەر بە فیڕۆدانی سامانی وڵاتەکەی .. ئێران کە تەنیا لە % ٢٥ ی داهاتی خۆی بە هەناردەکردنی نەوت دابین ئەکات ، ئەوی تری ،  % ٧٥ ی داهاتی بە دەرامەتی ناوخۆ  دابین ئەکات ..

 لەم  هەرێمەی ئێمەش دا  حکومەتێکی نابەرپرس  لە ژیان و گوزەرانی خەڵک ، و شکست خواردو ، ملیاران دۆلاری بە فیڕۆداوە ، کەس چارەنوسی نازانێت  ،، هەرێمێکی بچوک ژمارەی دانیشتوانی ناگاتە ( ٥ ) ملیۆن .. لە ماوەی ئەم دەساڵەدا ، لە ٢٠٠٣ ڕوخانی رژێمی بەغدا تا ٢٠١٣ دەرکەوتنی قەیرانی دارایی ،ساڵانە دەوروبەری ( ١٠ )  ملیار دۆلاری تێکڕا لە بەغداوە بۆ هاتوە .. ئەم داهاتە لە داهاتی وڵاتانی وەک سوریا ، لوبنان ، ئەردەن زیاترە .. بەرپرسانی حزب و حکومەت ، درێغیان نەکردوە لە دروست کردنی ڤێلا و باخ و مەلەوانگە .. بۆ خۆشگوزەرانی خۆیان

حکومەت ، بۆ چارەسەرکردنی قەیرانی دارایی  ، دەست ئەکا بە گیرفانی کارمەندەکانیا ، ئەیەوێ لە قوتی ئەوان ، کورت هێنان لە بوجەی خۆی دا پڕبکاتەوە .. موچەخۆر کە بەشێکی گەورەی دانیشتوانی هەرێم  پێک ئەهێنێ ، ژیایێکی  سادەی بە موجەکەی دابین کردوە . چەند ساڵە لەسەر ئەو شێوازەی ژیانی ڕاهاتوە ، داهات و خەرجیی خۆی ڕێکخستوە ، ئێستا چۆن ئەتوانێ بە چارەکێکی ئەو موچەیەی بژی .. بە تایبەت ئەوانەی ڕاژەیان زۆرە ، ڕەنگە زۆربەیان خاوەنی خێزانێکی گەورە بێت..

 حکومەت ، ناتوانێ دەست بۆ ئەو ملیارەها دۆلارە بەرێ ، کە لە گیرفانی ملیاردێرەکانی ئەم هەرێمەدایە ،، هەموی بە هۆی ، وە لە ڕێی حکومەتەوە دەستیان کەوتوە .. ئەو کومپانیا وەبەرهێنانەی ، سەدان دۆنم زەویان وەرگرت بۆ دورست کردنی پڕۆژەی وەبەرهێنان ، یەکەی نیشتەجێبون  ( خانو و شوقە ) یان لەسەر دروست ئەکرد  و بە نرخێک ئەیان فرۆشت نرخی بینا  و زەویەکەی لە کڕیار وەرئەگیرا  ، نرخی بیناکە لە جێی خۆیدایە .. ئەی پارەی زەویەکە ئەچوە گیرفانی کێ ؟! بێگومان گیرفانی کومپانیا  ، کە بەرپرسێکی گەورەی لە پشت بوە بەشی زۆری سودەکەی بۆ ئەو بوە .. هەمو ئاسان کاریەکیان بۆ کرا ، زۆربەیان باجیشیان بە حکومەت نەداوە . ..

 ئەو ژمارە زۆرەی خانەنشینانی مفتە خۆر ، ڕەنگە لە ( ٢٠٠٠٠٠ ) دوسەد هەزار تێپەڕێ ، تەنیا یەک ڕۆژیش نە پێشمەرگە بون ، نە کارمەندی حکومەت .. موچەیەکی مفت وەرئەگرن ، زیاتر لەو کەسەی پاش  ( ٣٠ ) ساڵ خزمەت  خانەنشین ئەبێت  .. حکومەت ناتوانێ موجەکەیان ببڕێ ، باری شانی دارایی سوک بکات .. بەڵام ئەتوانێ موچەی یەکێک کەم بکاتەوە ،  کە ساڵەهایە ڕەنج ئەدات و بە موچەیەک ژیانی بەڕێ ئەکات ..

 تەنیا ڕێگای دەرچون لەم قەیرانە چاوەڕوان کراوە .. کە بە هۆی زۆریی موچەخۆر ، بە تایبەت مفتە خۆڕەوەیە وە دزینی ملیارەها دۆلار .. بڕینی موچەی مفتە خۆرەکان و  گەڕانەوەی سامانی دزراوی بەرپرسانە .. وە گەڕانەوەی گوندنشینەکانە بۆ گوندەکانیان ، وەگەڕخستنەوەی زەوی و زار و باخەکانیان .. ئێستاش ئەم لادێیانە ملیۆنەها کەس ئەژیێنێ گەر بەرهەم  بهێنرێ ..

  کاتێ کیشوەری ئەمریکا دۆزرایەوە ، زەوی و زارێکی زۆر و بێ خاوەن بو .. ئەوروپیەکان دەستیان کرد بە کۆچ کردن بۆ کیشوەری نوێ .. ئەو کاتە نە نەوت ، نە سامانێکی شاراوەی وەک زێڕ و ئەڵماسی تێدابو .. تەنیا ئەو سامانەی ئەوروپیەکانی  ڕاکێشا کۆچ بکەن ، ئەو زەوی وزارە فراوان و ( بێ خاوەن ) ە بو  ... هەریەک لەوێ زەویەکی  گەورەی بۆ خۆی داگیر ئەکرد و بەرهەمی  ئەهێنا .. زەوی و زارەکان هێندە گەورە بون بە تەنیا خۆیان بۆیان بەرهەم نەئەهات ، ناچار بۆ پەیداکردنی دەستی کار ئەهاتن لە کیشوەری ئەفریکا کور و کچی گەنجیان ئەڕفاند و ئەیانکردنە بەندە ، بۆ ئیش و کاری کشت وکاڵ و ناوماڵیش .. کاتێ هەمو ڕۆژەڵاتی ئەمریکا پڕبوەوە ، زەوی چۆڵ نەما کۆچبەرە تازەکان داگیری کەن ، دەستیان بە کۆچ کرد بۆ ناوەوە و تا خۆراوای ئەمریکا بە ڕێی وشکانی بە  هەمو ئەمریکادا بڵاو بونەوە .. لەم کۆچە پڕ لەمەترسیەدا هێندەیان  لەناو چون زیاتر لەوانەی لە جەنگی نێوان ئەمریکا  و ئینگلیز دا کوژران .. ئەوروپیەکان ئاوا ئەمریکایان ئاوەدان کردەوە و دروستیان کرد و ژیانیان بۆ خۆیان دروست کرد .. ئیتر بۆ گوند نشینەکانی ئێمە ناتوانن  کۆچێکی کورت و ئاسان ، بێ مەترسی بۆ گوندەکانیان بکەنەوە و ئاوەدانی بکەنەوە ، ئیتر چاوەڕوانی موچەی مفت لە حکومەت نەکەن ؟ بێگومان گەر موچەی مفت نەمێنێ ناچار ئەبن ، زۆریش ئاسانە .. ئەوروپیەکان هەمو دەریای ئەتلەسیان بڕی ، بە کەشتی کۆنی ئەو سەردەمە ، کۆچێکی پڕ مەترسی و دژوار ، کۆچی ئێمە زۆر ئاسانە ، لادێکان زۆر نزیکن ، تەنیا لێبڕان و بڕینی موچەی مفتی ئەوێ ..