كورد و سكولاریزم و سه‌عاتی زنگوله دار.
Friday, 07/08/2015, 2:21
دیاره به‌رو پیش چوون مافی ره‌وایی هه‌ر گه‌ل و نه‌ته‌وه‌یه‌كه هیچ كه‌سیك له‌گه‌ل دواكه‌وتیی و نه‌زانی دا نیه . هاوكیشه‌كی زۆر قه‌رس نیه گه‌لیك نه خوینه‌وار ده‌یان كیشه‌یی هه‌یه له سه‌رو هه‌موشیانه‌وه نادادپه‌روه‌ری ، سته‌م ، هه‌ژاری و ده‌یان كیشه‌یی تر. دیاره نا داپه‌روه‌ری سته‌م به دوایی خۆی دا دنیت و سته‌میش هه‌ژاری و برسیتی.
ئایه سكولایزم و لادینی و وه‌لانانی دینی زورینه‌یی خه‌لكی كورد كیشه‌كانی كورد چاره‌سه‌ردكات ؟ یان نا كیشه‌یه‌كی تر بۆ ده‌یان كیشه‌یی كه‌ڵه‌كه بووی خه‌لكی كوردستان زیاد ده‌كات؟
له‌راستی دا دووھه‌م زۆر له واقعه‌وه نزیك تا یه‌كه‌م . به‌هه‌ر حال وشه‌یی
دوو واتایی سه‌ریكی لا خورئاوایه‌كان هه‌یه SECULARISM
1- جیاكردنه‌وه‌ی راسته‌و خۆی دین له دوله‌ت و ده‌ستوری ده‌وله‌ت .
2- یه‌كسان بوونی هه‌موو دینه‌كان و خه‌لك له‌به‌رامبه‌ر یاسادا . لیره‌دا بیرو بۆچونی تر هه‌یه كه پیان وایه سكولاریزم واتایی به هیچ جوریك دین نابیت به‌شدار بیت یان كاریگه‌ری هه‌بیت له به‌ریوه بردنی ده‌وله‌ت یان له باری گشتی كۆمه‌لگا دا.
له سایه‌یی ئه‌م بیركردنه‌وه‌یه‌دا ئه‌ورپا پیشكه‌وتنی باشی به خۆیه‌وه‌ی بینوه هیچ كه‌سیك ناتوانیت نكولی لیبكات به‌لام دیاره ئه‌م پیشكه‌وتنه‌وه راستوخۆ به‌رهه‌می سكولار نیه . به‌لكو به‌رهه‌می كار و تیكۆشان و جی به‌جی كردنی راستخوی یاسا به‌سه‌ر هه‌ر تاكیك دا ریگه نه دان به سته‌م له ژیر هه‌رناویكی دا و دابه‌ش كردنی داپه‌روه‌رانه‌یی داهاتی وولات به سه‌ر دانیشتوانه كه‌ی دا تا هه‌ژاری ته‌ن به هیچ كه‌سیك هه‌ڵنه‌چنیت.
لاینه پۆزیتفه‌كانی ئه‌ورپا زیاتر به‌لام لاینه نیگه‌تیفه‌كانیشیان زۆر وه‌ك داڕمانی ره‌وشتی و نه‌مانی خیزان و خۆپه‌رستی ده‌یان كیشه‌یی تر كه تاكی خۆرئاوایی ده‌ست و په‌نجه‌ی له‌گه‌ل دا نه‌رم ده‌كات.
ئه‌وه‌ی ئیمه له مودیلی كوردی سكولاریزمه‌كان ده‌بین ته‌نها لاسایی كردنه‌وه‌ی به‌شی نێگه‌تیفه‌كه‌ی ئه‌ورپایه به بی ئه‌وه‌ی له واقعدا هیچ به‌روپیش بردنیكی به‌رچاویان هه‌بیت یان ولات له هیچی كه‌م نه‌بیت سكولاریزم نه‌بیت!
هه‌لبه‌ته لیره‌دا سیاسه‌تی خۆرئاوا ده‌ستیان له‌كار دایه بۆ بلاو كردنه‌وه‌ی بیری خۆیان و جیبه‌جی كردنی ئه‌جندایی تایبه‌تی خویان كه سه‌رنجام بۆ دامالینه له دین و فه‌رهه‌نگ و روشته و دانانی دین و فه‌رهه‌نگ و روشتی خۆرئاواییه.
له سه‌ده‌یی نۆزه‌ده‌هه‌م دا كه‌شتیه بازرگانی و سه‌ربازیه‌كانی خۆرئاوایی كاتیك ده‌چوون بۆ خۆرئاوایی ئه‌فریقا ده‌چوون له‌گه‌ل خۆیان دا چه‌ند قه‌شه و ژماره‌یه‌ك ئینجیلیان له‌گه‌ل خۆیان دا ده‌برد .
ئیشی ئه‌مانه ئه‌وه بوو ده‌چوونه ولاته هه‌ژاره‌كانه‌وه سه‌رچاوه‌كانی سه‌ره‌وتی ئه‌و ولاتانه‌یان دیاری ده‌كرد له هه‌ر جوریك بوایه جا مه‌عده‌ن و كانزایی گرانبه‌ها یان هه‌رشتیك كه ئه‌مرۆ به سه‌روه‌تی نیشتمانی ده‌ناسریت. بۆ نمون ده‌یانزانی كه عه‌شیره‌تیك له ئه‌فریقا ناوچه‌یی قه‌له‌م رویان مه‌عده‌نی ئه‌لماسی تیدایه وه خۆشیان نازانن كه ئه‌م ئه‌لماسه بۆ چی باشه .
باشان قه‌شه‌یكی ئنجیل به ده‌ستیان بۆ ده‌نار بۆ ئه‌وه‌ی وتاریان بۆ بدا بیان كات به مه‌سیحی. له هه‌مووی سه‌یرتر ئه‌م قه‌شانه له لایه‌ن ئیمپارتوره سكولاره‌كانه‌وه نیردرابوون خۆیان باوه‌ریان به ئنجیل نه بوو ! به‌لام قه‌شه‌كانیان ده‌نارتا ئه‌فریقایه‌كان بكه‌ن به مه‌سیحی .
یه‌كیك له رۆشنبیره‌كانی ئه‌فریقا ده‌لیت كاتیك خۆرئاوایه‌كان هاتن بۆ ئه‌فریقا غه‌ربیه‌كان ئنجیلیان هه‌بوو ئیمه‌ش زه‌وی پاش چه‌ند ده‌هه‌یك بینمان ئیمه ئینجیلمان پیه و ئه‌وانیش بوونه خاوه‌نی زه‌وی! زه‌ویه‌كانیان له ئیمه سه‌ند و ئینجیلیان دا پیمان ، كه‌شتی سه‌رمایه‌داره‌كان به پاسه‌وانی كه‌شتیه جه‌نگیه‌كان ده‌هاتن و به‌نده‌یان ده‌برد بۆ دروستكردنی شاره گه‌وره‌كانی ئه‌مریكا.
ئه‌وه‌ی كه من ده‌مه‌وه‌یت هیمایی بۆبكه‌م ئه‌وه‌یه كه رۆشنبیره‌كانی ئه‌ورپا ده‌لین بازرگانه زیره‌كه‌كانی ئه‌ورپا ده‌چوون سه‌رۆكی یه‌ك عه‌شیره‌تیان په‌یدا ده‌كر له‌گه‌لی دا مامه‌له‌یان ده‌كرد بۆ نمونه یه‌ك ناوچه‌یی پرله مه‌عده‌نیان وه‌رده‌گرت له سه‌رۆك عیشره‌ته‌كه له به‌رامبه‌ردا چه‌ند كه‌ل و په‌لی مندالانه‌یان ده‌دا به سه‌رۆك عشره‌ته‌كه له‌و شتنانه‌ش كه دیان دا (سه‌عاتی زنگوله دار ) بوو!
یه‌كیك له‌و سه‌رۆك عیشره‌تانه‌ی كه سه‌عاتی وه‌رگرتبوو نه‌ی ده‌زانی ئه‌م سه‌عاته به‌كه لكی چی دیت كردبوویه ملی و به نیو عه‌شیره‌ته‌كه‌ی دا ده‌سورایه‌وه خۆی پیوه باده‌دا ده‌ی ووت من بووم به سكولار و شارنیشین!
هه‌ربۆیه كوردیش شیوه‌ی سود وه‌رگرتنی له ده‌سته‌واژه‌كانی سیڤیل سۆسایه‌تی و كۆمه‌لگایی مۆدرین و لیبرالیسم و ئاسانكاری و لیكتگه‌شتن و ئازادی و مافی مرۆڤ و به‌روپیش بردن و هاوشیوه‌كانی ئه‌م ده‌ستواژانه‌ی وه‌ك سوود وه‌رگرتنی ئه‌و سه‌رۆك عه‌شیره‌ته ئه‌فریقاییه له سه‌عاتی زنگوله دار .
واتایی سكولاریزم و موشته‌قاته‌كانی ته‌نها بۆ به‌ده‌ستهانی جیگا و ریگایی كۆمه‌له‌یاتی و سیاسیه. بۆ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی گیری كویره‌یی ته‌حقیركردن و قه‌ره‌بوكردنه‌وه‌ی كه‌م و كه‌سریه تا بلین گرنگ بوون له سكولاریزمی دایه و سكولاریزمیش له ئه‌ورپایی بوون دا .
ئیمه كه ئه‌ورپایی نین وه ئه‌ورپایه‌كانیش هیچ كات ئیمه به ئه‌ورپایی سه‌یرناكه‌ن. ته‌نهانه‌ت ئه‌گه‌ر قونه‌ركانیشیان به زمان بۆیاغ بكه‌ن دیسان به ئه‌ورپایی سه‌یرناكرین . له رونگه‌ی خۆرئاوایی و ئه‌مریكایه‌كانه‌وه ئیمه هه‌میشه هاولاتی ژماره دوو سێی دونیاین ئیمه كورد ئاسیایی و ئه‌فریقاییین ، هیچكاتیك ئه‌وان ئیمه به مرۆڤی ژماره یه‌ك نازانن و نابینن به‌لام هه‌ر بۆ دلخۆشی یه‌ك سه‌عاتی زنگوله دار ده‌كه‌نه ملمان و ده‌لین ئیوه‌ش بوون به سكولار و شارنیشین.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
