سنوری ئازادی مرۆڤ.لەسنوری زەوی فراوانترە.بۆیە مرۆڤەکان هەوڵی گەیشتن بەمانگ ومارس و ئەستیرەکانی دەرەوەی زەوی دەدەن.12.04.1961  لەرۆژی نووسینی ئەم وتارەدا )گاگارین( یەکەم مرۆڤ چووە سەرمانگ .

1961 باشوری کوردستان خەڵتانی خۆین بووە. بەناو شۆڕشیکردوە. تائیستا نازانن چۆن هەنگاو بۆ ژیانیکی ئارام بنین .

گۆڕان : پرۆسێسە . ئیستراتیجیە . ئامانجە . ئایدیۆلۆژی نیە .

دابران: پرۆسێسە . ئیستراتیجیە. ئامانجە . ئایدیۆلۆژی نیە.

رۆحی سیاسەت ڕۆشنبیریە.

دابڕان چیە؟پڕۆسێسی جیاکردنەوەی دوودیدی تیكەڵاوی جیاوزی نێوکۆمەڵگایەکی گێژکراوە.لەڕوی پڕۆسێسی  سیاسی و زانستیەوە(گۆڕان ودابڕان)لەیەکەوە دوورنین خاوەن یەک پەیامن لەدووچمکی جیاوازەدا.چمکی سیاسی وچمکی کۆمەڵایەتی. لەئەنجامدا هەردووکیان بە دوودەست چەپڵە لێدەدەن. ئەویش کۆمەڵگا و سیستەمێکی سیاسی مۆدێڕن.

ئیستراتیجیتی گۆڕان : گۆڕینی ئاوزان وسیستەمی سیاسی باشوری کوردستانە.ئەو سیستەمەی لەسەرسترکتوری پڕێمێتیفی رۆژهەڵاتی وخێزان ودەسەڵاتیکی سیاسی مافیا دەژی.

 ئیستراتیجی دابڕان:راڤەلەسەر پەتای(ئیسلامی سیاسی)دەکات.

ئەوپەتاییەی کۆمەڵگای ئیفلیج کردوە.بۆاری ئازادی وئایندەی نەوەکانی پیسکردوە ئیستراتیجیتی دابڕان .  جیاکردنەوەی دینە لە سیاسەت.

دیکارت یەکەم کەس بوو. کۆتای بەکێشەی نێوان زانست و ئاین هانی.

سەردەمانێک دین وکەنیسە ئەوروپای ئیفلیجکردبوو.بەهۆی خەباتی کۆمەڵە ڕۆشنبیرێک دەسەڵاتی دین وپاپا وکەنیسەیان پچوکبووە لەسنوری کەنیسە زیاتر نەترازا.گەورەترین پارتی سیاسی ئیستالەئەوروپادا(سوسیال مسیحە)لێ لەپەرلەمانی ئەوروپیدا باسی پیرۆزی مسیح وتەورات وینجیل وکەنیسە.کۆمەڵگابە بەهەشت و دۆزەخ گەوج ناکەن و خوا ناکەن بە خێو بۆ ترساندنی مرۆڤەکان.

دابڕان دووخزمەتی گرنگ دەکات :

١: ئیسلام وەک دین مزگەوت وەک بنکەی هزری ئیسلام لەپۆخڵاواتی سیاسەت دەپارێزی.ئەوانەی دژی ئەو پڕۆژەین ئیسلامی ساختەچی و درۆزنن ئەوانەی ئیسلام وەک(هۆ. وسیلە)بۆ ویستی خۆیان بەکاردەهێنن. یانی کافرە ئیسلامەکان. 

٢: راهێانێی  کۆمەڵ بەڕاڤەکردن لەمەڕ چمکەکانی ڕۆشنبیری. پەیامی سەرەتای ئیسلام رێفۆڕم بۆ نەک دین . دواجار بە هۆی زرنگی محەمەد و ڕۆشنبیرانی ئەو سەردەمەی قورەیشەوە پەیامە ریفۆرمێکە بەرگی قەوارەیەکی بەهێزی لەئاستی بەرژەوەندی کۆمەڵگای قورەیشدا بەبەرداکرا.پەلکێشانی هێزی ئیسلام بۆ داگیرکردنی ووڵاتان وناوچەکانی تری دەرەوەی قورەیش لەسەرویستی بازرگانی قورەیشەوە  ورۆحی ئابوری وکۆلۆنیلیکردن بووە.بۆیە لەهەموو هیرشێکی سوپای ئیسلام بۆداگیرکردنی ناوچەیەکی نۆی.کۆمەڵی بازرگان لەپاشکۆی سوپای ئیسلامەوە چاوەرێ کۆتای جەنگ وکرینی تاڵانییەکانەوە بوون.

(الانفال والاغنام والاسری)پەرتوکێکی بەنرخە لەوبارەیەوە راستیەکانی ئاشکراکردوە.

قۆرئان:نەووتەی خوایە،نەلەئاسمانەوە هاتۆتە خوارەوە.نووسەری قورئان ئەوکۆمەڵە ڕۆشنبیرە بوون لەپەیامی ریفۆرمی محەمەدەوە نزیک بوون.

سەردەمی محەمەد سەردەمی رۆشنگەری  ڕێسانسێکی کۆمەلایتی پێش ریسانسی ئەوروپی بوو.سەردەمی محەمەد بەبەراووردکردن لەتەک سەردەمی(پێش ئیسلام وخەلافەت)بەسەردەمی زێرێنی ئیسلام دادەنرێ.

                     

سەردەمی گەوجایەتی (جهالة ):

1: سەردەمی گەوجایەتی(جهالة )ی یەکەم . پێش دروستبوونی ئیسلام.

2: سەردەمی گەوجایەتی(جهالة)ی دووهەم . سەردەمی خەلافەت دوای مردنی محەمەد.

3: سەردەمی گەوجایەتی(جهالة)ی سێهەم.سەردمی دروستبوونی ئیسلامی سیاسی      بەڕابەرایەتی  جمال الدین ئەفغانی1838.1897 .

4: سەردەمی گەوجایەتی(جهالة)ی چوارەم:سەردەمی بەهاری عەرەبی.(ئێستا).

ئیسلامی سیاسی ئەم سەردەمە تاڵ وخویناویە نامرۆییەی لەسەرەتای ساڵانی حەفتاکانەوەجیهانی ئیسلامی بۆگەنکردخاوەنی ئەم پڕۆژەیەش خاوەن بەرژەوەندیەکانی جیهانی سەرمایەدارین لەتک کۆمەڵە سیخورێک لەجیهانی ئیسلامدا.کەجەمال عبدالناصر کێشەی بۆئەمەریکالەڕۆهەڵاتی نیوەڕاستدا دروستکرد سەفیری ئەمەریکی تشارلز فریتمان ووتی:

باشترین چارەسەر بۆ جمال عبدالناصر ئیسلامی سیاسیە .

(دیفید لۆنج) پسپۆڕ لە بۆاری ئیسلام و سعودیە دەڵێ:

پیویستە سەردەم بگەڕینەوە بۆ سەردەمەی خەلافەت ( جەهالەت).   

ئیسلامی سیاسی لە باشوری کوردستان :

دووفاکت دوو هێز وچەند ئامانجێک .

1: بزوتنەوەی سیاسی باشور. جەلالی و مەلای(دووچمکێ ناڕەسەنی بزوتنەوەی نیشتمانی کوردین)دابڕاو لە زانستی و ڕۆشنبیری سیاسی وئیستراتیجی نیشتمانی و نەتەوەی.بزوتنەوەی سیاسی ونیشتمانی لەڕۆحی گەشەبوونی رۆشنبیری کۆمەڵ دروستدەبێ دەبێ لەتەک شۆرشدا بەردەوام لەگەشەبوندابێ.شۆرشی کورد لەجیاتی کۆمەڵگابەرەوئاستیکی بەرزی هوشیاری بەری؟ کۆمەڵگای بە پیرۆزکردنی سەرکردەی تاقانەوەگەوجکردکەلێنێکی فراون وبۆشاییەکی ترسناکی لەنێوکۆمەڵدا دروستکرد.کەسایەتی تاکی کوردیان سوک ورسواکرد کوردبوون  وخۆشەویستی نیشتمانیان لای تاکی کورد بەشەرمەزاری کرد. 

2 : بەهۆی ناکۆکی نێوانی ئەودووانە.کۆمەلگا قاشکرابەدووبەشی دژ بەیەک.

لەنیوانیاندا بۆشاییەک دروست بوو. بزوتنەوەی چەپی کوردیش وەک بزوتنەوەی چەپ ئەلتەرناتیفی نەبوو.ئەو بۆشایە ئیسلامی سیاسی پڕیکردەوە.ئیسلامی سیاسی کوردیش.هەڵگری پەیامێکی نەتەوەی ونیشتمانی نین ونەبوون.بۆچونکە سەرجەم ئیسلامی سیاسی دروستکراوی بیگانەن.

یانی لەئاست ویستی بێگانەدا سیاسەت دەکەن نەک کورد.

بڤەوترسی ئیسلامی سیاسی کوردی. زۆر خراپترە لە بڤە وترسی بەعس.

درندایەتی بەعس دەبووبە فاکتی بۆخوێندنەوەی سیاسەتی کۆلۆنیالبوونی کوردستان.یانی سەرچاوەیەک بۆهوشیاری تاکی کورد.لێ ئیسلامی سیاسی وچەپەکان دەبن بە ڤایرۆسێک بۆ داتەپینی کەسایەتی نەتەوەی کوردی.

کۆمۆنیستەکانی کورد: دەڵین نیشتمانی من ئەو پێڵاوەیە لەکاتی پیویستدا لە پیدەکەم.

ئیسلامیەکانی کورد: دەڵێن هەمووخاکی کوردستان دەکەم بە قوربانی پیڵاوەکانی عومەر.

گەرگشت چمکە ڕۆشنبیرەیەکانی کۆمەڵگالەئاست بەرژەوەنی نەتەوە و نیشتماندا نەبن بە چەپکە هێزێک. هێزی کۆمەڵگا قاشدەبێ ئایندە وژیان دەبێ بەزووخاو.

ئیسلام ودیموکراتی.وەک حوشتر وقاپقاپ وایە.لەقورئاندا 163جار داوای کوشتنی نەیارەدەکات.کۆمەڵگای دیموکراتی بێ نەیار(ئۆپۆزیسۆێن)وەک کۆمەڵگای مزگەوت وایە لە مزگەوتداتەنیا (مەلا)یەک ڕاڤەدەکات و دەقەکانی قورئان دەخۆێنێتەوە.بۆ هیچ گۆێگرێ نیە سەرنجێک لە دەقکێکی قورئانی بدا.

الم يامركم القران بالقتل ؟

( وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُم مِّنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَلاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ حَتَّى يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِن قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذَلِكَ جَزَاء الْكَافِرِينَ  ) البقرة191

(فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللّهِ لاَ تُكَلَّفُ إِلاَّ نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَسَى اللّهُ أَن يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَاللّهُ أَشَدُّ بَأْساً وَأَشَدُّ تَنكِيلاً ) النساء84

( يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفاً مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُونَ ) الأنفال65(

( فَإِذَا انسَلَخَ الأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُواْ الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُواْ لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّكَاةَ فَخَلُّواْ سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ) التوبة 5.

فەلسەفەی پیرۆزی لە ئیسلامدا :

خوا . قورئان . محەمەد .

ئەگەر محەمەد پەیامنیری خوا بێ ؟ ئەوە پەیامەکە پیرۆزە نەک محەمەد.

ئەگەر قورئان پەرتووکی خوا بێ ؟ ئەوە پەیامی قورئان پیرۆزە نەک قورئان .

ئەگەر خوا پەیامی پیرۆزی بۆ مرۆڤایەتی پێ بێ؟ ئەوا پەیامەکە پیرۆزە، نەک شتێکی تر .

ئەمە خوێندنەوەیەکی فەلسەفیانە و ئەکادیمیانە و زانستیانەی پیرۆزیە لە ئیسلامدا. نەک نۆیژ و رۆژ و حەج و رۆپۆشی ئافرەتان و ریش و دەزبیح .

پیاوە مەزنەکەی ئیسلام محەمەد دەڵێ : (ما محمد الا بشرا مثلکم ).

ئیسلامی سیاسی و گرفتی کوردی.

ویل دۆڕانت : خورافات پەرستی گەورەترین کۆسپی گەشەکردنی کۆمەڵگایە.

ابن راشد دەڵێ: التجارة بالادیان هی التجارة الرائجة فی المجتمعات التی ینشر فیها الجهل .

علی باپیرکافرە :

بەپێ ووتەکانی پێغمبەری موسوڵمانەکان. علی باپیر کافرە. چونکە پێغمبەری بە شەیتان داناوە .

علی باپیر دەڵی: خوا هاتە خوارەوە پێکەوە پیاسەمانکرد. 

دەڵێ : خەوم بە محمەدەوە بینی وترێم لە تەکدا خوارد .

محمەدە  دەڵێ : من کذب علی عامدآ متعمدآ  فمأواە النار .

من رأنی‌‌ فی منامە هو صادق فقد رأنی .لانە الشیطان لا یتمثل بی.

و قلة من البشر هی التی تحظی بروأیاە من المنام . 

رأنی : یانی بینینێکی چرکە ساتی.نەک دانیشتن وترێ خواردن لەتەک محەمەدا.

لانە الشیطان لا یتمثل بی. یانی ئەوکەسەی خەوەکەی لەچرکە ساتیک زیاتر بێ .خەوی بەمنەوە نەبینیەوە بە شەیتانەوە بینیوە . کەواتە علی باپیر محەمەد دەکات بە شەیتان.

کورتەیەک لە میژووی ئیسلامی سیاسی :

تابۆکان ناشیرینش بن ئاشکرابوونیان جوانە.

یەکەم چالاکی ئیسلامی سیاسی( تیرۆر) بوو. جمال الدین ئەفغانی ئەندازیاری ئیسلامی سیاسی .

• بەهۆی یەکێک لە هەوادارەکانیەوە لە01.06.1896نصرت الدین شاه تیرۆرکرد.

• ایة اللە سید ابوقاسم کاشانی 1882-1962. سیخوری ئەمەریکا بوو. بۆ کودەتا دژی محمد مصدق یارمەتی ئەمەریکای داو.ئەفسەری ئەمەریکی باڵابڵند(جۆن والد)دەڵێ: ایة اللة بهبهای و ایة اللة کاشانی.سیخوری ئەمەریکی بوون وموچەی تایبەتیان هەبووە و سێکسی قاچاخایان کردەوە.

• ساڵی 1979سەرۆکی ئەمەریکی کارتر . راوێژکاری ئاسایشی نەتەوەی بریجینیسکی و ریتشارد بومی سەرۆکی CIA.یارمەتی خومەینی یاندا بۆ ڕمانی شاە.

• سافاکی ئیرانی لەسەر داخوازیCIAیارمەتی ایة محەمەد صدر یان داو پارتی (الدعوة) یان دروستکرد.    بڕوانە ئەم پەرتووەک

• CIA. Die Ganze Geschichte . Tim weiner..2007

• لەمانگی ئۆگۆست  1985ڕێکەوتنێک لە نێوان (ابو الحسن بنی صدر) و نۆێنەری مۆساد. (ئاری بن میناشیا) لەسەر فرۆشتنی 96 موشەکی (تاو) واژوو کرا.

• سید قطب .دەڵی ئێمەی ئیسلام تەنیا بەهۆی تیرۆر وتوندو تیژیەوە بەرنگاری مۆدێڕین دەبینەوە، ئەم زەلامە نووسەری25پەرتووکە بۆ گێژکردنی مرۆڤ. نەخشەی تیرۆری جمال عبدالناصری کێشا .

• ئیخوان لە 1981 ئەنوەر ساداتیان تیرۆرکرد. بڕوانە ئەم پەرتووکە

• Der Krieg im Dunkeln..Die wahre Macht ser Geheimdiendte. Udo Ulfkotte. 2006.

گەر دەتەوی لە ئیسلامی سیاسی باش تێبگەیت ئەم پەرتووکە بە زمانی کوردی بخوێنەرەوە.

بەهاری عەرەبی و پێگەی ئیسلامی سیاسی لە پڕۆژەکانی ئیمپریالیزمدا.

2013 ...د. جەزا چنگیانی.

12.04.2015