هاتنی ئەمریکا زۆر ترسناکە و شەری جیهادیەکانی دنیا بۆ کوردستان دێنێت

Tuesday, 12/08/2014, 12:00

1619 بینراوە

هەرچەندە هاوکاری سەربازی ئاسامانی ئێستاو هاوکاتئەگەری دواترهاتنی هێزی سەربازی زەمینی ئەمریکالەلایەن سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان و چاودێرانی کوردەوە بە گشتی وەک هەنگاوێکی "باش" شرۆڤە دەکرێت لە جەنگ دژی داعش، بەڵام ئەم تێڕوانینە بەرهەمی بیرکردنەوەیەکی سادە و کورت بینە، کە ماڵوێرانبوونی دواتری کوردان بەدوای خۆیدا دێنێت و پاڵپێوەنانی کوردستانە بۆ بوون بە مۆڵگەی جەنگێکی هەرێمی و جیهانی نەخوازراو و پێشتر نەبینراو.
چەپڵەلێدان بۆ هاتنی هێزی سەربازی ئەمریکا کە تەنانەت لەلایەن هەندێک میدیاو میدیاکارانی بەناو "بێرکابەری" کوردەوە بە "هەواڵە خۆشەکە" لێکدەدرێتەوە، نەبونی هەستی بەرپرسیاریە و نیشاندانی بێباکیە لەبەرامبەر خوێنی خەڵکی سیڤیل و بێتاوانی کوردبۆ ئەو قازانجە تایبەتی و حزبیانەی ئەم جۆرە میدیا و میدیاکارە چەواشەکارە حزبیانە لە هاتنی هێزگەلێکی لەوجۆرەدا بۆ کوردستان دەیبیننەوە.
گەڕانەوەی پۆستاڵی سەربازانی ئەمریکا بۆ هەرێمی کوردستان بەمانای هاتنی هەموو جیهادیەکانی دنیا دێت بۆ شەڕێکی کارەساتئامێزی درێژخایەن بۆ چوار پارچەی کوردستان و بە قوربانیکردنی خەڵكی بێتوانای کورد لە هەموو دنیا کۆتایی دێت بۆ سیاسەتی جەنگی زلهێزە جیهانیەکان و هێزە هەرێمیەکان کە بەهەنایەکیان گەرەکە بۆ هێرشبردنە سەر کورد.
هەر هەنگاوێکی هاتنی هێزی سەربازانی ئەمریکا، ناتۆ و هاوپیەمانەکانیان بۆ هەرێمی کوردستان، مەترسی جەنگێکی ماڵوێرانکەر لە سەر حسابی خوێنی کورد زیاتر و ترسناکتر لە هەر چوار پارچەکە دەردەخەن، چونکە لە ژێر دەمامکی ئەم هێرشە توندڕەوەی کە ئێستا داعش لەسەر کوردستان و کوردانی دەکات لە عێراق و سوریادا، هەوێنی ئەو کینە و توڕەییە دەبینرێت کە لەلایەن پان عەرەب ناسیۆنالیستەکان و ئیسلامیستە توندڕەوەکانەوە بۆ کورد هەیە، کە بەرهەمی تێڕوانینی ئەوانە لەسەر ئەوەی پێی دەڵێن "خیانەتی کوردان" و دەگەڕێتەوە بۆ پاڵپشتی کورد بۆ جەنگی داگیرکردنی عێراق لەلایەن ئەمریکاوە لە ساڵی ۲٠٠۳، کە دواجار سەرۆکە عەرەبە سوننە مەزهەبەکەی عێراق، یان بڵێێن بەناو "شێرەکەی قەعقەع... میراتگەری عومەری کوری خەتاب"، سەدام حسێن، لە ئەنجامدا سەری خوراو ڕژێمەکەشی لەگەڵ خۆیدا پێکەوە خراپتیاچوون.
ئەم شەڕەی کە ئێستا لە کوردستان دەکرێت لەلایەن پان عەرەب ناسیۆنالیستەکان و ئیسلامیستە توندڕەوە مەزهەب سوننەکان لە دژی گەلی کورد بەگشتی، بەشێکی زۆری بۆ ئەو کۆنە کینە دەگەڕێتەوە.
بێگومان پان عەرەب ناسیۆنالیستەکان و توندڕەوە ئیسلامیستەکان ئەجێندایەکی دژە کوردیان هەردەم هەبووە، بەڵام هەرگیز بەمشێوەیە ڕێکخراو نەبووە لەسەرئاستی هەرێمی و و جار نا جار توانراوە سەرکردایەتی سیاسی کورد مامەڵەیان لەگەڵدا بکات و کاریشیان لێبکات.
لێ، بەرفراوانی تەڤلی بوونی ناوچە سوننە نشینەکان لە سوریا و عێراق دژی گەلی کورد لە فۆرمی "فەتحی" جیهادی سوننە، ئێستا لایەنێکی کاریگەری بۆ ئەو هەستە پڕ لە توڕەییە دەگەڕێتەوە کە ئەم هێزانە بەرامبەر کوردیان هەیە بە هۆی ئەو پاڵپشتیە کوێرانەیەی لە ئەمریکا کرا لە سالی ۲٠٠۳دا.
ئەمە بۆ ئەوەش دەگەرێتەوە کە زۆربەی هەرەزۆری سیاسی و بزوتنەوە پان عەرەب ناسیۆنالیستەکان و توندڕەوە ئیسلامیستەکان لە عێراق وناوچەکەدا تا ئێستاش پێیان وایە کە گەر ئەو پاڵپشتیەی کورد نەبوایە لە عێراق، کە پێگەی ستراتیژی زەمینیان دایە دەست هێزەکانی ئەمریکا لە ئۆتۆنۆمیە دیفاکتۆ کۆردیەکەی ئەو کاتەی باکوری عێراق، ئەوە رژێمەکەی سەدام حسێن هەرگیز بەو دەرەدە نەدەچوو کە بردیان لە ساڵی ۲٠٠۳بە دواوە.
هەربۆیە، ئەوەی ئێستا لە عێراق و سوریا روودەدات دژی کورد بەشێکی دەرەنجامی ئەو پشتگیریەی کوردەکانی باشوری کوردستان بوو لەکاتێکدا سەرکردایەتی سیاسی دەیانتوانی بێهەڵوێست بمێننەوە و ئەو شەرە ئەمریکیە لەسەر خۆیان نەکەنە ماڵ و بەقازانجی خۆشیان بشکێتەوە لە ساڵی ۲٠٠۳، بەتایبەتی کە دەیانزانی کورد لە ناوچەکە دەمێنێتەوە و هاسوێی ئەو هێزانەیەو ئەمریکا دوای بەرژەوەندیەکانی وەک هەمیشە، بەتەنیا کورد جێ دەهێڵێت.
بە دیوێکی دیکەدا، ئەو هەڵوێستەی ساڵی ۲٠٠۳ی هێزەکانی باشوری کوردستان کە پێویست نەبوو،ئێستا کاریگەریەکانی لەسەر ئەم هەرێمە بەدیار دەکەون و لایەنێکی ئەم شەڕەی داعشە کە وەک تۆڵە لە کوردی دەکەنەوە.
لەکاتێکدا ئەم کینەیە راستیەکی خۆی هەیەو ئاشكرایە ئێستا، هەر دەستێوەردانێکی دەرەکی و هاتنی هێزی سەربازی ئەمریکا بێگومان کە بۆ ماوەیەکی کاتی دەتوانێت هێزەکانی داعش دووربخاتەوە لە هەرێم، دواجار لە داهاتووداجەنگێکی ماڵوێرانکەر بۆ کورد و چوار پارچەی کوردستان لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت،بەوەی هاتنی ئەمریکا ئەو کینە کۆنە دژی کورد زۆر قوڵتر دەکاتەوە.
زیاتریش، هاتنی ئەمریکا ئەو بەهانەیە دەداتە هەرچی پان عەرەب و جیهادیەک هەیە دنیاداکە بێنە کوردستان و شەرێکی جیهانی بێپێشینەی دژاور لەدژی کوردان لە فۆرمی "جیهاد بۆ خودا" رابگەیەنن.
ئیتر کوردستان دەبێتە مۆڵگەی شەرێک کە زلهێزەکانی دنیا و هێزە هەرێمیەکان بە ئاسانی شەڕ و کۆنە کینی خۆیانی تیادا بڕژن و تەسفیە حسابی خۆیانی تیادا یەکلایی بکەنەوەو، نمیاش و توانستی سەربازی و سیاسی خۆیان لە دژی یەکتری لەسەر حسابی خوێنی کوردە بێتاوانەکان وەک کاری هەمیشەی خۆیان،تاقیبکەنەوە.
لێرەدا تاکە قوربانی تەنیا و تەنیا هاوڵاتیانی بێتاوان و بێچەکی چوارپارچەی کوردستان دەبن، لەکاتێکدا هێزە چەکدارەکان لانی کەم دەتوانن بۆ بەرگری لەخۆیان تاوەکو دەربازبوون کەمێک بەرگری بکەن و بەرەو حەشارگەکان و هاوپەیمانەکانیان هەڵبێن.
پێویستە کورد لە بیری نەکات هەرێمی کوردستان ناوچەیەکە ئێستا هەر چی هێزی شەرەنگێزی هەرێمی و نێودەوڵەتی هەیە رۆڵی خۆی تیادا دەگیڕێت، بۆیە هەر هەنگاوێک لەو شێوەیە بۆ گەڕاندنەوەی سەربازانی ئەمریکی جگەلە خاپوربونی ماڵی کوردان بەرهەمێکی دیکەی نابێت.
سیاسەتی ژیرانە ئێستا ئەوەیە کە بەهانە نەدرێتە جیهادیەکانی دنیاو هەموو بۆ شەرێک بەناوی خودا بێنە کوردستان و کوردی سیڤیل بۆ چەندین ساڵی دواتر بکەنە ئامانجی کارە قێزەوەنەکانیان.
ئارگومێنتی دژیئەم بۆچونە دیارە ئەوەیە کە بۆچی لە تورکیا بنکەی ئەنچەرلیک هەیەو بنکەی سەربازی ئەمریکی لە وڵاتانی کەنداو هەن و ئەو ولاتانە وایان بەسەر نەهاتووە؟
پێش هەر شتێک ئەو کین و توڕەییەی بەرامبەر کورد هەیە بەرامبەر وان نییە، وەڵامی زیاتریش لەم سەردەمەدا ویکیلیکس و رۆژنامەنوانی ئۆنلاین خۆشبێ، ئاسانە وەریبگرین.
تورکیا لە دوو ساڵی ڕابردوودا یارمەتیدەری سەرسەختی داعش بووە لە دژی کوردەکانی رۆژئاوای کوردستان. ئەمە لەلایەن زۆر لە میدیاکانی ناوچەکەو جیهانەوە سەلمێنراوە.
هەتاوەکو نوسینی ئەم بابەتەش سەرۆکی تورکیا بەرگری لە داعش دەکات و بە ئاشكرا دەڵێت کەو دژی ئەو بۆچونەیە داعش بە "تیرۆریست" لە قەڵەم دەدەن.
لەلایەکی دیکەوە دەزگای لێکۆڵینەوەی بروکینسی ئەمریکی ئاشكرایکردوە لە راپۆرتی کۆتایی ساڵی ۲٠۱۳ ی خۆیدا کە وڵاتانی کەنداو، هاوپەیمانەکانی ئەمریکا لە خۆرهەڵاتی ناوین، بڕبڕەی پشتری هاوکاریە ئابوریەکانی قاعیدە و داعشن لە ناوچەکەدا.
زیاتریش، پێگەی ویکیلیکس لە بەڵگە نامە نهێنیەکانی باڵوێزخانەکانی ئەمریکا لە کەنداو ئاشكرایان کردووە کە ئەمیر و شێخەکانی سعودیە و قەتەر و کوەیت بە ئاشکرا دەڵێن کە ئەوان پارە دەدەنە ئەو گروپە توندڕەوانە، لەبەرامبەر ئەوەی تەقینەوە و پشێوی لە وڵاتەکانیان ئەنجام نەدەن.
بۆیە دەکرێت بنکەیەکی سەربازی بێتە هەرێمی کوردستان، بەڵام ئەو کاتە باشوری کوردستان ئیختیارێکی نابێت یان ئەوەیە هاوکاری داعش بکات بۆ کوشتنی کوردان لە رۆژئاوای کوردستان و ناوچەکانی دیکە، یان ئەوەیە ببێتە بڕبڕەی پشتی هاوکاریە ئابوریەکانی داعش لە ناوچەکە.
پرس ئەوەیە، گەر هەرێمی کوردستان بخوازێت بچێتە یاریەکی لەو شێوەیە لەگەڵ داعش، تا چەند ئەخالقی دەچێتە ژێر پرسیارەوە، ئینجا، تا چەند دەتوانێت سەرکەوتوو بێت، لەکاتێکدا ئەو کینە و توڕەییەی پان عەرەب ناسیۆنالیستەکان لە کوردیان هەیە لە تورک و عەرەبە سونەکانی وڵاتانی کەنداویان نییە، لەلایەکی دیکەشەوە، تەجروبەی ئەم مانگەش پیشانیدا کە دەسەڵاتی هەرێم لە ڕاستیدا نەیتوانی بۆ تەنیا مانگێک لەگەڵ داعش بکەوێتە گەمەیەکی سیاسیەوە و، ئەو "دەوڵەتە کوردیەی" لەسەر "خێری داعش" خەریک بوو درووست دەبوو، لە چاو تروکانێکدا بووە گەورەترین مەترسی بۆ جێنۆسایدی گەلی کورد لە باشووری کوردستاندا.
سەرۆکی ماوە درێژکراوەی هەرێمی کوردستان کە لە رۆژنامەی واشینگتۆن پۆستی ئەمریکی داوای یارمەتی ئەمریکا دەکات، هەنگاوێکی ژیرانەی نەنا بەرووی کۆتایهێنان و پاراستنی گیانی خەڵكی ئەم هەرێمە لەو شەرەی کە یەخەی کوردی گرتووە ئێستا لە ناوچەکەدا، لە ڕاستیدا ئەم باوەڕنەبونە بە هێزی گەلی خۆت و ئەم بێباوەڕییە بەخودی خۆی و ئەم سواڵکردنە بەردەوامە لە غەرب بۆ بەناو "یارمەتی"، کە بۆتە پیشەی هێزە سیاسیەکانی هەرێم لە دوای سالی ۱۹۹۲ بەدواوە، هەنگاوێکی نەک ژیرانە نییە، بەڵكو زیاتر پشتراستیکردەوە کە لە سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستاندا هیچ تێگەێشتنێک وبیرکردنەوەیەکی بە بەرهەم لەسەر ویستی قازانجی گشتی خەڵكی کوردستان هەتاوەکو ئێستاش بوونی نییە لە سیاسەت و سیاسەتی دەرەوەیانداو، تا ئێستاش قازانجی حزب لەسەروو قازانجی گشتەوە دێتبۆ ئەوان.
ئەمە هەروەکو چۆن بۆ هێرشەکانی داعش و لەبەرامبەر بەرخۆدانی گەلی رۆژئاوای کوردستان ئەم سەرکردایەتیەی هەرێمی کوردستان دوو ساڵە بەردەوام یەکێتی نەتەوەیی رەت دەکاتەوە و لەبری یەکدەستی کوردان، ئابڵوقەی لەسەر دانان، ئەو ئابڵوقەیەش کۆمەکی هێرشەکانی داعشی کرد لە دژی خەڵكی بێتاوانی رۆژئاوای کوردستان.
هەروەها، ئەو هەنگاوانەی کە بارزانی ناونی لەم یەک دوو مانگەی دوایدا لە عێراقو هەرێمی کوردستان دیسان ئەو بێ بەرنامەیی و سیاسەتە هەڵانەی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستانی دەرخست، ئەوەتا دوو مانگە یەکێتی نیشتمانی کوردستان و پەکەکە دەڵێن شەری داعش لازمەو سەرۆکایەتی هەرێم رەتی دەکاتەوە، بەوەی "هیچ بەرەیەک نەکرێتەوەئەمە شەرێکی تایفیە"، لەکاتێکدا داعش بۆ جەنگێکی درێژ خایەن زیاتر لە ۱٠٠٠ کیلۆمەتر بەرەی جەنگی لەگەڵ هەرێمی کوردستاندا دەکردەوە و فروانی دەکرد لە موسڵەوە تاوەکو خانەقین.
ئێستا دەرکەوت کە ئەو هێزەی جەنابی هەرێم لە بەرامبەریدا یەکێتی نەتەوەیی و بەرەی یەکگرتووی رەتکردەوە،هەنوکە ئەو داعشەیە کە هەرێمی کوردستان و هەرێمەکەی جەنابی خودی سەرۆکی بە ئامانج گرتووە بە کارە توندڕەوەکانیانو، هەڕەشەیە لەسەر هەولێری پایتەختی ئەم سەرکردایەتیەی باشوری کوردستانی ئێستا لێیە.
سەرکردایەتی سیاسی کورد لە ساتەوەختێکی ناسکدایە ئێستا، بیری کوور و ژیر پلاندان بۆ داهاتوو ئێستا زۆر پێویستترەلە قازانجی حزبی و بەردەوام ڕێکردن لەسەر ڕەوڕەوەی هەڵەکانی چەند ساڵی رابردوو، کە چەندبارە بونەتەوە بەبێ وانە لێوە فێربوون، ئەمەش چاری ئەم هەلومەرجە ترسناکە ناکات.
ئەگەر سەرکردایەتی کورد لە باشوری کوردستان بەڕاستی دەخوازێت کوردستان نەبێت بەمۆڵگەی جەنگی جەنگخوازەکانی دنیای ئەمڕۆ و خوێنی کورد بە هەدەر نەچێت، وەکسوریەکانی هاوسێمان، هەروەها بە دڵ مەبەستیانە کورد و کوردستان بپارێزن، ئەوە پێویستە بیربکەنەوەو لە عەقڵیەتی حزبایەتی هەرئێستا خۆیان بە دوورخەن، چونکە دەسەڵاتخوازی گەر خەڵک ئەمڕۆ لەبەرامبەری بێدەنگە دواجار تەجروبەی بەناو "بەهاری عەرەبی" سەلماندی کە دادی خۆدی دەسەڵاتدارانیش نادات لەڕەوشە ئاڵۆزەکاندا.
خۆ بەدوورگرتن لەو پاڕانەوەیەش لە ئەمریکا بە ناوی گەلی کوردەوە کە ئابڕووی ئەم گەلە دەبات و دواجار زۆر ترسناکە، پێویستییەکی دیکەی ئێستایە.
راستە ئەو هەموو چەکەی ئەمریکا دەینێرێت بۆ هەرێمی کوردستان ئێستا زۆربەی زۆری دەکەوێتە دەستی هێزەکانی پارتی دیموکراتی کوردستان (پ.د.ک)و لەم ڕێگەیەشەوە بە پاڵپشتی ئەمریکا، سەربازانی پارتی دەکرێت بەسەر حزبەکانی دیکەدا زاڵ بن و پرستیژی ئەم حزبەش بۆ ماوەیەکی کور بەرزبکاتەوە، بەڵام ئەی ژیانی هاوڵاتیانی ناحزبی و بێتاوانی ئەم وڵاتە چی؟ ئەی دواتر کە هەموو جیهادیەکانی دنیا جەنگێکی جیهادیستی جیهانیان دژی کورد و کوردستان لە هەر شوێنێکی ئەم دنیایە ڕاگەیاند چونکە ئەمریکا لە کوردستانە، ئەوکاتە چی؟
بڕیارە کورتەکان هەمیشە دەرەنجامەکانیان زێدە ترسناکن. بە گرتنی چەند گوند و ناحیەیەک لە ناوچە دابڕێنراوەکان ئەمەندە ئەم سەرکردایەتیەی هەرێمی کوردستان لوت بەرزبوو،"دەوڵەتی کوردی" ڕادەگەیاند و هەموو پێکهاتە کوردستانیەکانی دیکەشی لە کوردستان دەستبەجێ لەبیرکردلە شەو رۆژێکدا.
لێ، ئەوەی ئەمڕۆ لە خانەقین و جەلەولا و شەنگال و مەخمور و گوێر روو دەدەن، بەرهەمی ئەو پەلەپروسکێیە بوو لە سیاسەتدا. قەتڵوعامی ئێزدیەکانیش کە ئێستا یان لە داهاتوو بەرپرسانی هەر دەردەکەون و دەدرێنە دادگا،بەرهەمی ئەو سیاسەتە بوو کە ژیانی هاوڵاتیانی بۆ قازانجی بەرتەسکی حزبی و شەخسی پشتگوێ خست.
ئێستا لە هەموو کاتێکی دیکە پێویستە هەنگاوبهاوێژن بۆ بەگرتن لە دووبارەبونەوەی ئەم سیاسەتە شپرزەو پر هەڵانە، کە بێباکانە لە گیان و گوزەرانیخەڵک دەڕوانێت و سەوداو مامەڵە لەگەڵ رۆژانەی دژواری ئەم خەڵكە دەکات، بێگومان بە بیرکردنەوە و دانوستانی جدی لەگەڵ هەموو لایەنەکان، بە نایەرە حزبیەکانیشەوە، چونکە هەروەک چۆن کورد خۆی بەتەنیا فریای خۆی کەوت لە شەنگال و هاتنی هێزەکانی پەکەکەو هەمئاهەنگی پێشمەرگەو یەپەگە لە رەبیعە بەریان بە جینۆساید و ئەنفالێکی دیکە گرت،هەر ئاواش یەکێتی نەتەوەیی کوردان و گەلانی دیکەی کوردستان تەنیا گارەنتی سەرکەوتنە لەبەرامبەر داعش و نەیارانی هاوشێودا، نەک هانابردن بۆ هێزگەلێک لە ناوچەکەو جیهاندا، وەک ئەمریکا و هاوپەیمانەکان، کە لە ئەزەلەوە لە ناو کۆشکی سپی خۆیانەوە سیاسیە ئەمریکیەکان ئەمڕۆ تۆمەتباری سەرکردایەتیەکەی دەکەن بە درووستکردنی قاعیدە و هێزەکانی وەک داعش و هاوشێوەکانیان لە ناوچەکەدا، وەک هیلەری کلینتۆنی وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ئێستا ئیدارەی ئەمریکی تۆمەتبار دەکات.
تەجروبەی دوو ساڵی رۆژئاوای کوردستان سەلماندویەتی کە شەڕی ئەم هێزە بەناو "ئیسلامیستە" توندڕەوانە و خۆپاراستن لە هێرشەکانیانتەنیا و تەنیا بە رێکخستنی سیاسی جڤاک لەسەر ئاستی جەماوەری دەتوانێت سەرکەوتوو بێت لە چوارچێوەی خەباتی کوردستانیانە بە یەکێتی نەتەوەیی و پێکەوەژیانی ئاشتیانەی هەموو پێکهاتەکان و بەشداری جەماوەری ژنان و لاوان بۆ پاراستنی رەوا.
دەبێت کورد لە سەر ئاستی جەماوەری ئێستا سیاسیانە رێکخستن بکرێت لە هەرێمی کوردستاندا بۆ بەرگری رەوا، هەروەکو لە رۆژئاوای کوردستان دوو ساڵە ئەم میتۆدە باشترین بەرگری لە جیهاندا نیشانداوە دژی هەموو هێزە ئیسلامیستە توندڕەوەکان هاوکات هێزە دیسپۆتەکانی کە لە دەسەڵاتدان لە ناوچەکەدا.
جەنگی جڤاکێکی سیاسی کە لە رۆژئاوای کوردستان لە هەمئاهەنگی زۆربەی هێز و حزبە سەرەکیەکانی ئەو پارچەیە رەنگی داوەتەوە پشتراستیدەکاتەوە کە تەجروبەیەکی سەرکەوتووی بێوێنەیە بۆ خۆ پاراستن، لە کاتێکدا تەجروبەی دەستێوەردانی بیانی و سەربازی ئەمریکاو ناتۆ بە درێژایی مێژووی سەلماندویانە کە تەجروبەیەکی فاشلن و قوربانی بە لێشاوی خەڵكی سیڤیل دەرەنجامە کوشندەکەیەتی، ئەفگانیستان و عێراق و هەرێمی کوردستانبەڵگەی زۆر دیاری شکستی ئەو شێوە دەستێوەردانەن.
ئەگەر هێرشی ئاسمانی ئەمریکا و تەداخولی سەربازی ئەمریکی و ناتۆ لە جیهاندا چیرۆکێکی سەرکەوتوو بوونایە،ئەوە ئێستا خۆرهەڵاتی ناوین لەم ڕەوشەی ئێستادا نەدەبوو، ئەفگانیستان بەدەستی تاڵیبان و خێڵەكیە شەرەنگێزەکان و عێراق لەم قەیرانە و هێرشی داعش لەسەرهەولێر هەرەشە نەدەبوو.
ئەگەر هاتنی هێزی سەربازی ئەمریکا هەنگاوێکی سەرکەوتوو بوایە لە جیهانداو هێرش و جوڵەکانی لە "جەنگ دژی تیرۆر" توانیبای ئامانجە گوتراوەکانی خۆی سەرکەوتوانەجێبەجێکردبایە، ئێستا لە خۆرهەڵاتێکی ناویندا "بێ تیرۆریزم" و هەمووان لە "دیموکراسی و ئاشتیدا"دا ژیانمان دەکردو،بەشمەینەتینەدەبووە میوانی رۆژانەی خەڵكیبێتاوان و منداڵانی هەژار و نکوڵیلێکراوەکان لە کوردستان و ناوچەکەو جیهاندا.