تاوان و سزای كوردستان

Friday, 26/03/2010, 12:00

ئەو تاوانەی ئەم دواییەی، لە شاری كەركوك ڕویداوە، وەك میدیاكان باسی لێوە دەكەن، كارەساتێكی جەرگبڕە. پێشتریش لە شاری مەخمور، تاوانێكی هاوشێوە ڕویداوە لە سەر دەستی چەند كەسێكی دەست ڕۆیشتووی پارتی. لە ژمارە 317 و 320ی هەفتەنامەی میدیا بە تێرو تەسەلی باسی ئەو تاوانە كراوە. سەیر نیە، لە هەرێمی كوردستان تاوانبار وەك پاڵەوان ئەرزو گەز لێكبدا و، ستەملێكراویش لە ترسی ئەوەی لە كاتی سزادان هاواری كردووە، یان بە گریانەوە شكایەتی كردووە، یان ناوی حزبی زڕاندووە، جێگای نەبێتەوە، نەبادا بەر تاوانێكی تریش بكەوێ. بەڵام سەیر لەوەیە، بەناو پارتە ئۆپۆزۆسیۆنەكان پاش ڕوودانی چەندین تاوانی لەم جۆرە، جەماوەر نەهێننە ناو شەقام بۆ جێ بەجێكردنی دادوەری. وەك بڵێی ئۆپۆزۆسیۆنی كوردی بە دەردی عەباسەكەی "ئەحمەد مەتەڕ"ی شاعیر كەوتوون، كە هەمیشە شمشێرەكەی بۆ ڕۆژی تەنگانە تیژ دەكا، كەچی لەولاوە دوژمن بەردەوام دەست درێژی دەكاتە سەر ناموسی! ئەم هۆكارەش وایكردووە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ، تاوان و گەندەڵی كۆمەڵایەتی پەرە بستێنێ و، ئایندەی دانیشتوانی هەرێم بخاتە نێو شەپۆلە سەر شێتەكانی مەترسیەكی گشتی، بە هۆی كەڵەكەبوونێكی زۆر بتەقێتەوەو، ئیتر ئەم هەلەی ئێستا لەبار بچێ. لەم هەڵبژاردنەی دواییە، بەناو دەسەڵاتی كوردی لە موسڵ توشی شكستێكی گەورە هات. كەسێكی وەك نوجەیفیش، كە تا سەر ئێسقان دوژمنی كوردە، توانی بە تەنیا نزیكەی 250 هەزار دەنگ بێنێ. تا ئێستا بە وردی باسی ئەم شكستە نەكراوە، بەڵام ئەمەو هۆكاری دەنگدانی دانیشتوانی موسڵ بە كەسێكی دژ بە كورد، دەگەڕێتەوە بۆ ئەم دەسەڵاتە ئینتحارییەی هەرێمی كوردستان. ڕاستیەكەی ئەم دەسەڵاتە وەك هێرشبەرێكی بێ ئومێدە لە دەربازبوون، بۆیە دەیەوێ پاش لەناو چوونی، ئەوەندەی لە دەستی هات لە گەڵ خۆی بیبات بە پێی قەناعەتێكی سەقەت: گەر بۆ من نەبێ با لە پاش من بۆ كەس نەبێ!
ساڵانێكی دوور و درێژە پارتی و یەكێتی ئاوا هەڵس و كەوت دەكەن. لە موسڵ، لە ساڵی 2003 ەوە، واتە پاش ڕوخانی سەدام، پارتی حوكمێكی سەیرو سەمەر بەڕێوە دەبا. چەكدارانی ئەم حزبە چەند ساڵە كەوتوونەتە گیانی خەڵك، هەرچی هەیانە فەرهودی دەكەن، بەتایبەت سەیارە و زۆر جاریش خاوەنەكەی دەكوژن بە تۆمەتی تیرۆریستی. ئەم سەیارە دزراوانە، كە پێی دەڵێن علوج، دەهێنرانە هەرێم و هەرچۆنێك بێ دەفرۆشران. ئەوەی پێی دەڵێن پێشمەرگە، نابودترین و قێزەونترین وێنەی نیشانی دانیشتوانی سیڤیلی موسڵ و شارەكانیتر دا. هەرچی بەهای مرۆڤایەتی هەیە نیشان نەدرا، بۆ ئەوەی وەك بەرگریكەری ڕاستەقینەی گەلی كورد، نامەیەكی جوان بگەیەنن بە عەرەب و ئەوانیتریش، وە هەروەها وێنەیەكی جوانی دادوەری نیشان بدەن، بۆ ئەوەی دوژمنداری ئەوان دژ بە كورد گەر كەمیش نەبێتەوە، زیاد نەكا. هەرچەندە من ڕام وایە، كە گەلانی عێراق بە گشتی تەواو بێزارن و دەیانەوێ هەركەسێ عەدالەت بەرپا بكا، ئەو حاكم بێ ئنجا با جوولەكەی ئیسڕائیلیش بێ. پارتی، دەیتوانی بە ئاسانی كەركوك و موسڵ بخاتە ژێر ڕكێفی خۆیەوە، بە دامەزراندنی دەسەڵاتێكی دادپەروەر، بۆ سەرسامكردنی پێكهاتە غەیرە كوردەكان لە لایەك، وە پاراستنی مافی كوردیش لەو ناوچانە لە لایەكی تردا. بەڵام دەسەڵاتێك بە زۆر خەڵكی خۆی قڕان بكا، ئافرەت هەتك بكا، هەڵكوتێتە سەر ماڵی كورد لە كەركوك و، لێپێچینەوە لە گەڵ تاوانبارانی نەكا، قێزەونیە چاوەڕێی پلانی داڕێژراوی لێبكەی بۆ بەرژەوەندیە باڵاكانی میللەت و، پتەوكردنی مافی كورد لە داهاتوودا. بەڵام ئایا بۆ لێپرسراوە بچوك و مامناوەندیەكان، بەو زەقیە، دەسەڵاتی پارتی دژ بە خەڵكی سیڤیل بەكار دەهێنن؟ مەسەلێكی عەرەبی هەیە دەڵێ: گەر خاوەن ماڵ دەهۆڵچی بێ، سەرجەم خێزان سەماكەر دەردەچن. كە سەركردەكانی ئەم دەسەڵاتەی هەرێمیش ساڵانێكی دوور و درێژە ئاو دەڕژێنن هەڵبەت، بچوكەكانیشیان پێی لێدەخشێنن. لە بەر ئەوەی هەردوولاش پێویستیان بە یەكترە، بێ گومان تاوانی یەكتر دەپۆشن! بێ دەنگ بوون لە ئاست ئەم تاوانانە، زەنگێكی ترسناكە، ناواخنەكەی پرسیارێكی قوڕسە: دەبێ ئەم گەلە پیاوەتی و مێرخاسی نەمردبێ؟