پرۆسەی هەڵبژاردن: هیوای گۆڕانکاری لەسایەی درۆی بەرپرسان و نائومێدیی و راستییە تاڵەکاندا
Tuesday, 29/04/2014, 12:00
٣٠ ی ئەپریلی ٢٠١٤ رۆژی دەنگدانە و لە کوردستان و ئێراقدا خەڵک دەنگ دەدەن. لەباری ئێستادا ئەگەر گۆڕنکاریەکان بە خێرایی کیسەڵیش بڕۆن، بەشداریکردن لە پرۆسەکەدا باشترە لە بەشداری نەکردنی. بەڵام بالەوەگەڕێین و چاوێ بە فاکت و راستیەکاندا بخشێنییەوە.
باشوری کوردستان لە ساڵی ١٩٩١ یەکەوە لە چنگی یەکێتی و پارتی دایە، تائێستا ئەو بەشەی کوردستان لەنێوان ئەو دوو هێزەدا پاوانکراوەتە سەر ناوچەی سەوز و زەرد. بەرپرسە باڵاکان هایلایڤ دەژین، هەریەکەی خاوەنی چەندین ڤێلا، کێڵگەی زەبەلاح، هۆتێل، کارگە و نەخۆشخانە و پرۆژەی گەورەگەورە و چیو چین. گەندەڵی و جوداکاری و قۆرغکردن قورگی کۆمەڵگەی گرتووە. کۆمەڵگە و مرۆڤەکانی بە شێوەومیتۆدی جۆراوجۆر گەمارۆدراون و کڕدراون، دیارە بە پارەی خەڵک خۆیان.
وڵاتانی داگیرکەر راستەوخۆ و ناراستەوخۆ دەستیان لەکاروباری ناو کوردستاندا هەیە، جگەلە کۆمپانیا بچووکەکان تورکیا کاریگەری مەترسیداری بەسەر سامانی سروشتی کوردستانەوە پەیداکردووە و گفتوگۆ لەسەر ناردنی نەوت بۆ دەرەوە لەگەڵ بەغدا راستەوخۆ دەکات. تورک خۆیان هاتوون و بەپێی بەرژەوەندیەکانیان خوێندگە و زانکۆی تورکیان لە چەندین شوێن لە کوردستاندا کردۆتەوە. رێژەی عەرەب لە شارەکان مەترسیدارانە زیادیکردووە و موڵک دەکڕن و لەژێرناوی خەڵکی دیکەدا خانووی بەزر و پڕۆژەی جۆراوجۆر دروست دەکەن.
دادگا لەماوی ٢٣ ساڵدا نەیتوانیووە تەنها یەک بەرپرسی باڵای تاوانبار و گەندەڵی پارتی و یەکێتی بداتە دادگا، دادگا تەنها بەخەڵکی بێپشتووپەنا و هەژار وەستاوە و دەوەستێت، زۆرجار مافی ئەو خەڵکە بێپشتیوانە پێشێل دەکرێت. جگەلەوەی دامەزراوی وەکو ئەنجومەنی کۆمەڵایەتی پارتگەرا و چارەسەری عەشایەری کاریگەری دیاریان بەسەر کۆمەڵگەدا هەیە، بەجۆرێک کە گەیشتن بە دادوەری ئیفلیج کردووە و وایکردووە پێشێلکاریەکانی مافی مرۆڤ بەتایبەتی دەستدرێژی و تاوان دژ بە ژنان زێتر و زێتر بن.
لەهەموو ئەو ساڵەدا نەتونرا دەستورێکی مۆدێرن بۆ کوردستان دابڕێژڕێت، کوردستان هەنگاوی دیموکراتیزەکردن بنێت و پارتەکان چەک بکرێن، میلیتسگەرایی نەهێڵدرێت، خەڵک لەژێرچنگی بنەماڵە و حزب بهێندرێتەدەر و لە بڕیار و هەنگاوەکانیان ئازاد بن، پەرلەمان ببێتەخاوەن دەسەڵاتی یەکەم، دادگا سەربەخۆ بکرێت، دەسەڵاتی جێبەجێکردن بخرێتە ژێر چاودێری پەرلەمان و هەنگاوەکانی تاکڕەوانە نەنێت، دڵنیایی داد لە کۆمەڵگەدا جێگیربکرێت و مسۆگەری پاراستنی ژیان و ئاسایشی خەلک بەشیوەیەکی مۆدێرنانە بکرێت. ئەوانە هیچی نەکران. لەهەموو ئەو ساڵەدا نەتواندرا دەسەڵاتێکی نیشتیمانی یەکگرتوو دروستبکرێت، لەناوچەی سەوز بنەماڵە و پارتی سەوز دەسەڵاتداربووە و لە ناوچەی زەرد بنەماڵە و پارتی زەرد دەسەڵاتداربووە.
هەڵبژاردنی پێشوو گۆڕانێکی لە ناوچەی سەوز و لەبەرەی سەوزدا دروستکرد، هەروەکو بزوتنەوەی گۆڕان لە سکی یەکێتی هاتۆتەدەر و قەیرانەکەش لەوێ خەستبۆتەوە. بزوتنەوەی گۆڕان کە بانگاشەی گۆڕانی دەکرد و دەسەڵاتی بە دز و گەندەڵ ناودەبرد، ئێستا خۆی خەریکە لەگەڵ دەسەڵاتە دز و گەندەلەکە حکومەت پێکدەهێنێت! گۆڕان پێیوایە وەزیرەکانی ئەو لەوانەی یەکێتی لەناوچەی زەرد و بنەماڵەی بارزانیدا دەستیان زیاتر دەڕوا و دەتوانن گۆڕان بکەن. بزوتنەوەی گۆڕان ئێستا ئەویش لەجۆرێک قەیراندایە، چونکە واپێدەچێ بەشێکی لایەنگرانیان باوەریان بە بەشداری گۆڕان لەدەسەڵاتدا نییە.
سەبارەت بە ئێراق و سیستەمی بەناو فیدرالی. تالەبانی و بارزانی دژی گشتپرسی لەسەر مافی چارەنوس وەستان و پشتیان لە گەل کرد و چوونە بەغدا، گوتیان "هەمیشە ئێراقی بووین و ئێراقی هیواوئاشتی دروستدەکەینەوە"! کەچی کێشەبنچینەییەکانی وەکو سنور، سامانی سروستی، ئاسایش، بەرگری و دەرەوە بێچارەسەرمانەوە، بارودۆخەکان خراپتر بوون و بەرەوئاڵۆزتر دەچن. ماددەی ١٤٠ وەکو بڕیارێکی مردووی لێهاتووە و کێشە و چارەنوسی کەرکوک نادیارە. لە کەرکوکدا هەرگیز پارتی و یەکێتی نەیانتوانی یەکگرن و هەریەکەی بەپێی بەرژەوەندی پارتەکەی هەنگاوی ناوە. ئێستا لە کەرکوکدا کورد یەک لیستیش نییە. دەسەڵاتدارانی کورد لە بەغدا هەریەکە و بەدوای بەرژەوەندی پارتەکەیەوە بووە. ناکۆکی نێوان مالکی و بارزانی بەشێوەیەکی سەرەکی لەسەر پارە و نەوت بووە. سیستەمی فیدرالی هەرگیز نەبووە سیستەمیکی تەواوی فیدرالی. ئێستا هەندی لە نوێنەری پارتەکان دەڵێن "ئەوە فەشەلی هێنا و دەبێ سیستەمی کۆنفیدرالی داوابکرێت!؟" تێگەیشتنیان لە سیستەمە فیدرالیەکەدا هەژاربوو، واپێدەچی تێگەیشتنیان لە سیستەمە کۆنفیدرالیەکە هەژارتریشە. دەبێ هەرگیز لەوەبگەن کە ئەوان لە داوی پەتای خێڵەکیزم و نانەتەوەییبوون ئاڵاون؟! دەبێ هەرگیز سەیری بۆنمونە کۆسۆڤۆ و مۆنتینیگرۆ بکەن و بزانن ئەوان چۆن ناسیۆن و وڵاتیان دروستکرد و جیابوونەوە!؟
سەبارەت بە کوردستان و ئێراق، بنەماڵەی بارزانی/پارتی تاکڕەوانە هەنگاویان ناوە و هەنگاو دەنێن، کارەکان دەکەن و پاشان پارتەکانی دیکەش بەجۆرێ لە جۆرەکان بەدوایان دەکەون و بەشداری لە پێشێلکاریەکان دەکەن. رێککەوتنەکانی نەوت لەگەڵ تورکیا و هەلکەندنی خەندەق لە سنوری رۆژئاوا بۆنموونە. دەسەڵاتی کوردی لەچنگی ئەوان کۆبۆتەوە و ئەوەش مەترسیەکی بەڵگەنەویست لەسەر بەرژەوەندیەکانی گەل دروست دەکات. وابزانم هەرەسی ١٩٧٥ لەبیری زۆربەماندا ماوە.
بەکورتی وەکو جاری پێشوو لەوتارێکدا نووسیم "له سایه‌ی ئەو دەسەڵاتەدا، کورد وه‌کو نه‌ته‌وه ئیفلیج بووه، نایه‌کگرتوو و پارچه‌پارچه‌یه، که‌سایه‌تی مرۆڤی کورد که‌سایه‌تیه‌کی تێکشکاوه، کۆنه‌په‌رستی قوڕگی کۆمه‌ڵگه‌ی گرتووه، گه‌نده‌ڵی هه‌ناسه‌ی له کۆمه‌ڵگه بڕیووه، پره‌نسیپه نیشتیمانی و نه‌ته‌وه‌ییه‌کان تێکشکاون، ده‌سه‌لاتی بنه‌ماڵیه‌یی و میلیتسگه‌را له ئارادایه، کۆمپانیا و که‌سانی گه‌نده‌ڵی تورک و عه‌ره‌ب و بێگانه له کوردستاندا ته‌ڕاتێنیانه، سامانی سروشتی هه‌رزانفرۆش ده‌کرێت، داهاتی نه‌ته‌وه‌یی ده‌دزرێت، نیشتیمان له‌ژێر ناو و بۆنه‌ی جۆراوجۆردا هه‌راج ده‌کرێت، به‌سیج و میت ته‌ڕاتێنیانه، میتۆدی مافیایی سه‌رده‌سته، خزمخزمێنه، درۆ و ساخته، به‌رتیل و واسته هه‌ڕمێنیه‌تی، کۆمه‌ڵگه بێبه‌رهه‌مه و خه‌سێندراوه..."
بەپێی پروپاگەندەکانی هەڵبژاردن ئەگەر دیموکراسیخواز، ئازادیخواز، یەکسانخواز، مافخواز، پێشکەتووخواز و دادوەر هەبێت، ئەوە هەر ئەوانن، ئەگەر شۆڕشگێر و کوردستانی هەبێت هەر ئەوانن. بەتایبەتی ئەگەر گوێ بدەیتە کاندیدە دەسترۆیشتووەکان یان بەرپرسە باڵاکانیان.
بەکورتی ئەوە بۆ ٢٣ ساڵ دەچێت، ئەو بەرپرسە دەسەڵاتدارانە دەدزن و دەبڕن و بەهەدەر دەدەن و تاڵان دەکەن و دەفرۆشن، ئەوان ٢٣ ساڵ درۆیان کرد و ئێستاش هەر درۆ دەکەن. نەمبیستووە ناسیۆن و ستات بە درۆ، دزی و گەندەڵی، ناپاکی و نیشتیمانفرۆشی دروست بکرێت! نەمبیستووە خەڵک و کۆمەڵگە لەتونایاندا هەبێ گۆڕانکاری بکەن لەکاتێکدا نانی درۆ و گەندەڵی بخۆن و تاوان و ناپاکی موی سەریان نەبزێوێ!
بزووتنەوەی گۆڕان بە چوونە ناو دەسەڵات بەهای خۆی دەرخست و ئەوەش زەبرێکی کوشندەیە بە ئۆپۆزیسیۆن دەکەوێت. خەڵک و کۆمەڵگە پێویستیان بە ئۆپۆزیسیۆنی راستەقینەیە کە لەتوانایدا هەبێ دەسەڵاتی گەندەل و پاوانچی بنەماڵە و پارتی خاوەن میلیتس وەرگێرێ. لەباشوری کوردستاندا ئەو ئۆپۆزیسیۆنە تائێستا نییە.
ئومێدم بە ئەنجامی هەڵبژاردن هێندە نییە، چونکە مرۆڤەکان ئازاد نین و کۆمەڵگە لەژێر فەرمانڕەوایی دەسەڵاتی بنەمالەیی و پارتی میلیتسگەرای پاوانچی دایە، هیوادارم من هەڵەبم و دەنگەکان بتوانن شتێ بگۆڕن.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
