کاتی ئه‌وه هاتووه به‌رۆکی مێژوونووسه‌کانی کورد بگرین ! (به‌شی یه‌که‌م)
Saturday, 06/08/2011, 12:00
مه‌لا مسته‌فا له‌سه‌ر قازی موحه‌مه‌د ده‌ڵێت: قازی موحه‌مه‌د خائین بوو.زرار سڵێمان به‌گ ی ده‌رگه‌ڵه‌یی ، له‌بیره‌وه‌رییه‌کانی خۆیدا (ساڵانی: 1943-1977) نهێنی زۆری بۆ ئاشکراکردووین، به‌تایبه‌تیی له‌سه‌ر که‌سایه‌تی مه‌لامسته‌فا، که مێژووه‌که‌ی و هه‌موو تایبه‌تمه‌ندییه‌کانی وه‌ک سه‌رکرده‌و رابه‌رێک بۆ خستووینه‌ته ژێر پرسیاره‌وه، بۆیه‌پاش خوێندنه‌وه‌ی کتێبه‌که، به‌پیویستمزانی له چه‌ند به‌شێکدا قسه‌ی له‌سه‌ر بکه‌م.
به‌ر له‌هه‌ر شتێک ده‌مه‌وێ به‌خوێنه‌ران بڵێم، ئه‌م کتێبه یه‌کێکه له ڕاستگۆترین کتێبه‌کان، که له سه‌ر مێژوو نووسرابێته‌وه، کاتێک باس له‌راستگۆیی ده‌که‌ین، ده‌بێت ده‌ست بۆ ئازا و نه‌ترسیی ئه‌و که‌سه‌ش دریژ بکه‌یت که بڵێین ئه‌و که‌سه، به‌راستگۆییانه رووداوه‌کانی باسکردووه، ئاخر ئه‌وه تهنها که‌سه ترسنۆک و به‌رژه‌وه‌ندییپه‌رسته‌کانن، مێژوو به‌بیرکردنه‌وه ده‌نووسن و ده‌یشێوێنن، لێ به‌ویژدانه‌وه ده‌ڵێم زرار سلێمان به‌گ له‌سه‌ر مێژووی نوێی گه‌له‌که‌مان دڵسۆزانه و نه‌ترسانه ئهوهی دیبێتی به‌شێکی زۆری بۆ نووسیوینه‌ته‌وه، چونکه نووسه‌ر توانیویه‌تی ده‌ست له‌شته تابۆکان بدات. جگه له‌وه‌یش بابه‌ته‌کان هێنده به‌زمانێکی شیرین نووسراونه‌ته‌وه له‌یه‌که‌م په‌ڕه‌وه خوێنه‌ر بڕیار دهدات ده‌ستبه‌رداری نه‌بێت. به‌سه‌رهاته‌کان پڕن لهڕووداوی سه‌یر و به وێنه‌کێشانی: (گوند، کانی، شاخ و داخ ، ڕاوی که‌ڵه‌کێوییه‌کان ، سه‌ربازیی و شوانیی و زیندانیی و ته‌خته‌کالۆس و شه‌ڕی عه‌شرهته‌کان له‌گه‌ڵ حکومه‌ت، باوه‌ژنداریی، زڕ دایک، خزمه‌تکاریی چاوچنۆک و دوو ڕویی، شکانی باسک و گرتنه‌وه‌ی به‌شێوه‌ی سه‌یر، پاشان ئاشی ئاو و له‌قه‌له‌قی چه‌قه‌نه‌ی ئاش و قه‌نیله‌که بۆ ڕووناکی به‌کار هاتووه...) کتێبه‌که پڕه له ووشه و زاراوه‌ی جوتیاریی، ده‌کرێ له‌خوێندنه‌وه‌یدا ئه‌و وێنه‌یه‌ت ده‌ست بکه‌وێت و پێت بڵێ که ژیان له‌و سه‌رده‌مه‌دا به‌ر له70 ساڵ چۆن له‌کوردستان و ئه‌و ناوچه‌یه‌دا خه‌كی چۆن گوزه‌راندوویانه.
نه‌هامه‌تیی میلله‌تی کورد تهنها له‌وه‌دا نییه، که‌م له‌سه‌ر مێژووی خۆی ده‌زانیت و بۆی نووسراوه‌ته‌وه، به‌ڵکو له‌وه‌یشدایه‌مێژوونووسه‌کانی راستگۆنه‌بوون، هه‌ر وه‌ک دوژمن مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ نووسینه‌وه‌ی مێژووه‌که‌یدا کردووه، من کاتێک باس له‌م کتێبه‌ی زرار به‌گی ده‌رگه‌ڵه‌یی ده‌که‌م، ده‌زانم به‌ده‌یان و به‌سه‌دان که‌سی تری وه‌ک ئه‌م هه‌ن، که‌بیریان لێنه‌کردۆته‌وه‌کارێکی پیرۆزی وا بکه‌ن، یان ئه‌گه‌ر بیریان لێکردبێته‌وه، له‌ترساندا ده‌ستی بۆ به‌رن، ئه‌گه‌ر ده‌ستیشیان بۆی بردبێت زۆر درۆزنانه‌قسه‌یان له‌سه‌ر کردووه‌و به‌شی زۆریان شاردۆته‌وه، بۆیه‌گۆڕستانه‌کانمان پڕن له‌و که‌سه‌ترسنۆکانه‌ی که مێژوویان خستۆته ژێرگله‌وه، هه‌موو ئه‌مانه په‌یوه‌ندییان به‌و خووه‌ناشرین و که‌لتوره‌وه هه‌یه که باو و باپیرانمان بۆیان جێ هێشتووین و به‌ته‌مه‌ڵی و نه‌خوێنده‌واریی په‌روه‌رده‌یان کردووین. له‌کۆمه‌ڵگا پێشکه‌وتووه‌کاندا، خه‌ڵکه‌کان وشیر و وریان، هه‌ست به‌لێپرسینه‌وه ده‌که‌ن، هه‌ر که‌سه له‌شوێنی خۆیه‌وه، وه‌کو تاکه که‌س، وا خۆیان راهێناوه که هه‌میشه رۆژژمێره‌که‌ی له‌گه‌ڵ خۆیدا پێیه، هه‌رچیی بڵێت، ببینێت به‌دوور و درێژی تێیدا ده‌نووسێته‌وه، ئه‌مه ئه‌لف بای نووسینه‌وه‌ی مێژووی تاکه که‌سه‌کان خۆیانه، ئیتر چۆن له‌ده‌ستیان ده‌رده‌چیت مێژووی وڵات و گه‌له‌که‌یان نه‌نووسنه‌وه، ئێمه‌ی کورد خۆمان به‌وه رانه‌هێناوه، بۆیه له به‌تاڵی خۆماندا ساویلکانه بڕوا به‌وانه‌یش ده‌که‌ین که به درۆ مێژوومان بۆ ده‌نووسنه‌وه، له‌کاتی نووسینه‌وه‌ی ئه‌م به‌شه‌یاندا، سه‌رنجی من بۆ لای ئه‌وه‌چوو ، ئه‌و رۆژ و بۆنه درۆزنانه‌یه که بۆ دیکتاتۆره‌کان ده‌نووسرێته‌وه، سه‌دام حوسێن که خه‌ڵکی عوجه‌یه و خوێنه‌رێکی تێدا هه‌ڵنه‌که‌وتووه، که‌س نازانێت که‌ی له‌دایک ده‌بێت و که مردیش له‌بیر ده‌چیته‌وه له چ ساڵیکدا مردووه، که‌چی بۆ سه‌ددام رۆژێکیان دروست کرد، مه‌لا مسته‌فای بارزانیش که هه‌موو ده‌زانین خێڵی بارزان خوێنه‌وار نه‌بوون، که‌س بایه‌خ به‌رۆژ و ساڵی له‌دایکبوون نادات، که‌چی مه‌سعودی کوڕی بۆ ئهوهی یاده‌وه‌رییه‌کی بۆ دابنێت، وای بۆ نووسی که باوکی له14 3 1903 دا له‌دایک بووه، رۆژی 14 مارس، ئه‌و رۆژه‌یه (کارڵ مارکس) کۆچی دوایی کردووه. له دروستکردنی و داتاشینی هه‌ر بۆنه‌یه‌کدا مه‌به‌ستێکی سیاسیی له‌پشته، ره‌نگه‌په‌یامی مه‌سعود بۆ کورد و بۆ مرۆڤایه‌تیی ئه‌وه‌بێت، (کارڵ مارکس)تان کۆچی دوایی کرد، وا بارزانیی نه‌مر جێگای گرته‌وه. من گومانم له‌رۆژی له‌دایکبوونی مه‌سعودیش هه‌یه که له 16 8 1946 له‌دایک بووبێت، چونکه هه‌موو ده‌زانین له %95 عێراقییه‌کان له1 7 دا له‌دایک بوون.
ئه‌م کتێبه خوێنه‌ر به که‌سایه‌تیی مه‌لا مسته‌فا ده‌ناسێنێت، خوێنه‌ر وا لیده‌کات، وا بزانێت له مه‌لا مسته‌فاوه نزیکه گوفت و قسه‌و کرداره‌کانی خوێنه‌ر تووشی شۆک ده‌کات، چۆن میلله‌تێک ئه‌مه رابه‌رایه‌تی کردووه، چۆن ئه‌فه‌ندیی و نووسه‌ر و خوێنه‌واره‌کانیش به‌شان و باڵیاندا هه‌ڵداوه، بۆیه لێره به‌دواوه ئه‌و به‌شه گرنگه‌ی په‌یوه‌ندی به‌که‌سایه‌تی بارزانیی و هه‌ندێک له‌سه‌رکرده‌کانی تریشه‌وه هه‌یه باسی ده‌که‌م و به‌خوێنه‌ری ده‌ناسێنم، چونکه‌پاراستن ئه‌و کتێبه‌یان له بازاڕه‌کاندا کۆکرده‌وه، بۆ سزای نووسه‌ر و له‌ناوبردنی، بۆمبایان فڕێدایه‌ناو ماڵه‌که‌یه‌وه.
+++++++++++++
مامۆستا زرارزۆر به‌کورتی باسی کۆمه‌ڵه‌ی هیوا، دادگایی، جاسوس، زیندان، شاره‌کانی که‌رکوک، موسڵ، هه‌ولێر، ڕه‌واندز و دیانه‌مان بۆ ده‌کات، ئه‌و کاته‌ی هێشتا ماڵات و ووڵاخی به‌رزه‌به‌شێک بوون له‌ژیانی خه‌ڵکی، ده‌کرێ سه‌دان وێنه‌ی جوان و که‌ره‌سه‌ی نووسینی ڕۆمان، یان فیلیم له‌ناویدا هه‌ڵه‌ێنجین، دوای دووساڵ زیندان له‌کاتێکدا تهنها له‌سه‌ر گه‌یاندنی نامه‌یه‌ک دادگایی ده‌کرێ و 15ساڵ حوکمی ده‌ده‌ن و رێکه‌وت که‌سێک به‌غدادیی ده‌بینێ له‌ناو زینداندا و ئه‌ویش هه‌ر زیندان بووه دیاره ئه‌ندامی حیزبی شیوعی بووه‌نامه‌یه‌کی بۆ مه‌لیکی ئه‌وسا دنووسێ ، دوای ماوه‌یه‌ک وه‌ڵام ده‌درێته‌وه‌و مه‌لیک حوکمه‌که‌ی ده‌کاته دووساڵ، پاشان ده‌بێته‌وه‌وه به‌‌سه‌رباز و ئیتر ژیانی سیاسیی لێره‌وه‌‌ده‌ست پێده‌‌کات. گوێگرتن له‌‌ڕادیۆ له‌ماڵه‌‌ناسیاوێکیدا له‌ڕه‌واندز، له‌‌تۆڵه‌ی ئه‌و دووساڵ زیندانه‌‌و ده‌نگی دروستبوونی کۆماری مهاباد بڕیاری چوونه‌‌ناو کۆماره‌وه‌‌وه‌ک سه‌ر بازێک دهدات. پاشان نووسه‌ر مه‌ردانه8تفه‌نگ ده‌بات له‌گه‌ڵ دووسه‌‌ربازی تر، که‌سێکی هاوڕێ و به‌‌چیاکانی کوردستاندا هه‌ڵده‌زن بۆ کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات، یان کوردستانی کوێستان ، من نامه‌وێت دێڕ به‌دێرێ کتێبه‌که‌‌بهێنمه‌‌ناو نووسینه‌که‌مه‌وه، به‌ڵام ئه‌مه‌‌شاکارێکه‌‌ده‌کرێ وه‌ک ڕۆمانێکی پڕ لهڕووداوی سه‌یر و سه‌‌مه‌ره ، ڕاستگۆی سه‌رچاوه‌یه‌که‌‌له‌ناو ئه‌و نووسینه‌دا ده‌کرێ پشتی پێ ببه‌ستی .
ڕه‌نگه‌‌خوێنه‌ر بڵێ به‌چیدا ده‌زانی ڕاستگۆیه؟ ئه‌مه‌‌پرسیارێکی ته‌واو به‌جێیه، من ده‌ڵێم چونکه‌‌هیچ شتێکی نه‌شاردۆته‌وه، بۆنمونه کاتێک له‌گه‌ڵ سڵێمان به‌گی باوکیدا شه‌ڕی ده‌بێت ، فاڵچییه‌ک له‌که‌رکوک فاڵی بۆ ده‌گرێته‌وه پێی ده‌ڵێ 12ساڵ له‌نیشتمان دور ده‌که‌ویته‌وه و ده‌چی بۆ چیاکانی قه‌وقاس ، نووسه‌ر ده‌ڵێ هه‌ر نه‌مده‌زانی قه‌وکاس که‌وتۆته کوێنده‌‌ر.
ده‌مه‌وێ به‌خوێنه‌ران بڵێم ئه‌م به‌شه تایبه‌ته به‌ڕوخانی کۆماری مههاباد ، ئه‌و مێژووه هه‌‌ڵده‌مه‌وه، که به نادروستی مه‌‌لامسته‌‌فایان لێ کردووین به‌‌ئه‌فسانه‌یه‌ک که له‌ڕاستیدا وانه‌‌بووه، بگره هه‌ر به‌‌ڵایه‌‌ک بووه له به‌رده‌م ئازادیی نه‌ته‌وه‌که‌مدا ، هه‌میشه دژایه‌تی که‌سانی ڕۆشنفکر و نیشتمانپه‌روه‌ره‌کانی کردووە دژی زانست بووە ، لە بەشی دووهەمدا دەتوانم ئاماژە بە چەند فاکتێک بکه‌م لە نێو ئەم کتێبەدا. ئایا ده‌زانن چوارئه‌فسه‌ره شه‌هیده‌که‌ی که ڕژێمی عێراقی له داری دان مه‌لامسته‌فا هۆکار بووه، ئه‌و بۆ‌ته هۆی ئهوهی ئه‌م که‌سه جه‌وامێرانه ته‌سلیم بوونه‌وه به‌ڕژێمێکی داگیرکه‌ر با چاکتر بزانن له‌وهی که له‌ته‌ک پیاوێکی نه‌خوێنده‌واریی دواکه‌وتودا بن . بۆ ڕاستی ئەمەش ئەوەتانێ لە سلێمانی پەیکەر بۆ ئەفسەرەکان کراوە بەڵام لە سنوری هەرێمی زەرد هەر باسیشی ناکەن .
په‌یکه‌ری چوار شه‌هیده‌که
قسە زۆر کراوە لە سەر کۆماری مههاباد و لە ئێمەیان کردووە بەئەفسانەیەک کە بەراستی نازانین لەکوێوە خۆمانی بۆ ئامادە بکەین ، نوسەر لە کتێبەکەیدا باسی دیدارێک دەکات لەگەڵ قازی محەمەدا ، دیارە پیشتر لەچەند جێگەی تر دیوێتی و مامۆستا زورار ڕێزی زۆری هەبووە بۆی ، دواجار کە کۆماری ئازبایجان دەڕوخێ و چارەنووسی کۆماری مه‌هابادیش دەکەوێتە مەترسییه‌وە ، دیدارێکی تر لەگەڵ چەند بەر پرسێکدا دەکەن بۆلای قازی محەمەد ، ئەو پیاوە نە بڕوای بە بەرگریکرن بووە و نەبڕوای بە دەرچوون بووە و بڕیاری داوە مههاباد و خەڵکەکەی جێ نەهێڵێ ، لێرەدا لەقازی محەمەدا ڕۆحێکی گاندیانە دەبینی، بەڵام لەگەڵ دوژمنێکی هەڵەدا ، ئەو سۆفییەکی پاک بووە، بەڵام شا و ڕژێمەکەی دڕندەبوون . ئینگلیزەکان بەڕاستی دژی سۆڤیەت بوون و دوژمنایەتی تەواویان کردووە . قازی بە ئەفسەرەکانیش دەڵێ بچنە سەربازخانە چی تفەنگ و پێویستی هەیە لەگەڵ خۆتاندا بیبەن ، لێرەدا رادەوەستین و دەڵێین قازی بۆ نەڕۆی؟ کەسێک هەیە وەڵامی ئەم پرسیارەمان بداتەوە؟ ئەوانەی لەسەر کۆماریان نووسیوە جگە لەوە لەخۆیانەوە قسەیان کردووه و پشتیان بە سەرچاوەیەک نەبه‌ستوە کە نە لەدورو نەلەنزیک لە مههاباد و کۆمارەوە نزیک ببێت.
لەو دەمەدا بارزانییه‌کان دەست دەکەنە گفتوگۆ لەگەڵ شای ئێراندا و مەلامستەفا وەک وەفتێک دەنێرنە تاران و ماوەی مانگێگ لەوێ دەمێنێتەوە و شێخ ئەحمەدی برای لە چاوەڕوانیدا دەبێت ، مامۆستا زرار دەڵێ: قازی زۆر قسەی کرد (
بەڵام به‌داخه‌وه پێمان ناڵێ قسەکانی چی بوون)، ئەمە چەند جارێک لە کتێبەکەدا دووبارە دەبێتەوە ،
مەلا مستەفا دوای ئەوەی شەوێک خۆی لەجێگەکەی دەدزێتەوە و دەچێتە قونسوڵی ئەمەریکی لەتاران، ئیتر بەختی دەکرێتەوە بۆ ئەوەی شا ببینێت و مانگە و دوا دەگەڕێتەوە و پەیامی شا دەگەیەنێت بە شوێن کەوتۆکانی کە لەڕاستیدا زۆریان بۆ خەونی ئازادیی کوردستان گەیشتونەتە ڕۆژهەڵاتی ووڵات و کۆماری مههاباد . کاتێ لە مەلا مستەفا دەپرسن ئەی چارەنوسی قازی و هاوەڵەکانی بەچی دەگات؟ له وه‌ڵامدا دەڵێ:
-
شا ووتوێتی ئەوانە (خائینن بەرامبەر بەئێران) کاتێکیش هەواڵی لەداردانی قازی بەمەلامستەفا دەگات ، گەیەنەرەکە کە ئەفسەرێکی سوپای عێراقی بووە و هاتووە بۆ خەونی ئازادی کوردستان خەبات دەکا، مەلامستەفا پێی دەڵێ:
- من ووتم بۆ تۆ خۆت عاجز دەکەی ئەوانە خائین بوون چی لەخائینێک چاوەڕێ دەکەیت؟
مەلامستەفا ڕازی بووە لە سایەی شادا بچنە هەمەدان و تەسلیم بن و چەک دابنێن ،بەڵام شێخ ئەحمەد ڕازی نابێت و ئیتر شەڕ دەست پێ دەکات، شەڕەکان تەنها مامۆستا بۆمان دەگێڕێتەوە کە کێ کردوێتی. دەنگۆی ئەوە هەبووە لای ئورمێوە بارزانییه‌کان شەڕیان کردووە ، بەڵام کەسێک نییە ئاوا وەک نووسەری ئەم کتێبە وردە کاری شەڕەکانمان بۆ باس بکات ، بۆیە دەکەوینە گومانەوە و دەڵێین ئه‌و شه‌ڕه هیچ نەبووە. خێزانی بارزانییه‌کان ئاودیوی کوردستانی باشور دەبن و پاش ماوەیەک بارزانییه‌کان چاوەڕوانی لێبوردن دەکەن لە مەلیکی عێراق ده‌که‌ن، بەلام ئەو لێیان نابورێ و ئەمانیش دوای مشت و مڕێکی زۆر بڕیار دەدەن بەرەو کۆماری باکۆ و یەکێتی شورەوی بکەونە ڕێ، لێرەدایە کاروانە مێژوویەکەی مەلامستەفا دەست پێدەکات ، بەڵام لەناو ئەم کتێبەدا بۆمان دەر دەکەوێت کە مەلامستەفا بەپشتی هاو ڕێگەکانی پەڕیوەتەوە و ئەوەی باسی دەکەن و دەینوسن و نووسراوە لەسەر ئەو کاروانە ، ئەم کتێبە بەتاڵی دەکاتەوە.
وێنه‌ی ئاوی ئاراس
پاڵەوانەکان زۆر بوون لەنادیاردا ، جێگەی خۆیەتی و بەپشتیوانی ئەم بیرەوەریانە بڵێین بارزانییه‌کان چاکتر بڵێم ئەو تاقمەی لەگەڵ مەلا مستەفادا بووە هەر خەریکی تەعدا کردن بوون لە خەڵک و دەست گێڕ و کوشتنی خەڵک بەدرێژای ئەو ساڵەی کۆماری مههاباد، هەر ئەو ترسەش بووە کە لە شەڕەکانی حیزبی دیموکراتدا قیادە مۆقەتە زۆر بەخێرایی هەر جێگەیەکی دەویست بۆ پاسدارانی پاک دەکردەوە ، کەچی ئیستاشی لەگەڵ بێت حیزبی دیموکرات لە ماستاو ساردکردنەوەی خۆی نەکەوتووه بۆ پارتی و بنەماڵەی بارزانی ، بەر لە چەند ساڵ لەسەفرە و زەروون چاوم بەکتێبێکی تازەی قاسملۆکەوت بۆ یادی 40 ساڵەی کۆماری نوسیبوو لەوێدا شەلم کوێرم قاسملۆ کەوتبووه ناوی و لەوەسفی شەڕی به‌رزانییه‌کان و مقاوەمەتی گیانبازیانەی ئەوان کتێبەکەی پڕ کردبوو، کەچی ئەم کتێبە کە کەسێک لەگەڵیاندا بووە شێوەیەکی تر شەڕەکانمان بۆ دەگێڕێتەوە سەربازی وون لێرەدا (محەمەد قودسی) بووە ، ئەم پیاوە جوامێرە هەموو پلان و پاککردنەوەی ڕێگا و چوونە سۆڤیەت و گەڕانەوەی بۆ مەلامستەفا مەیسەر کردووە کەچی مێژوو نوسان ئەمەندە غەدارن هیچ باسی ناکەن، جگە لە مامۆستا زرار . بەڵام لە کۆتایدا نازانین لەچیرۆکی ناوکتێبەکەدا (محەمەد قودسی) چی بەسەر دێت و چۆن کۆتایی بە چیرۆکەکەی دێت ؟
کاروانەکەی بارزانی بۆ سۆڤیەت ،ڕاستی وەک هاوڕێەکم لە هەولێر ووتبووی دوای بلاو بوونەوەی ئەم بیرەوەریانە خەڵکی ووتبویان بارزانی چی و گەشتی چی ؟ ئەوە گەشتەکەی مامۆستا زرارە بۆ یەکێتی سۆڤیەت ، چەند شەڕێک کراوە لەگەڵ سوپاو جاشەکانی ئێراند، بەڵام دژوارترینیان کە دوا شەڕیش دەبێ لە نزیکی سنور لە لاپەڕەی 173دا تالاپەڕەی 175 باسی دواشەره‌که لەگەڵ عەشایرەکانی ناوچەکە و جاشە کوردەکان و سوپای ئێران ده‌کات، لێرەدا چەند شەهید دەدرێ و مەلامستەفاش لەدووری چەند کیلۆ مەترێکەوە لە شەڕەکە دەڕوانێ ، ئەمەیە پاڵەوانی ڕێگەکە .دوای تەواو بوونی شەڕەکەش بەدووان دەڵێ لە هێزەکەی خۆی بەراستی سەری خێڵی بەرزانتان بەرز کردەوە ! سەیری لاپەڕەی ١٧٥ بکەن . لێرەدا جێگەی ئاماژەکردنە کە محەمەد تۆفیق ووردی:) لەنامیلکەیەکدا کە پڕه لەدرۆ (چوونی بارزانی قارەمان بۆ سۆڤیەت)، لەوێدا مەلامستەفای لێکردووین بە پاڵەوان و کەچی مێژوو ئیستا شتێکی ترمان بۆ دەگێڕێتەوە ، ئەمە جگە لە ڕیاکاریی و نووسینەوەی درۆ هیچی تر نییە.
ئەوەی جێگەی دڵخۆشییە لەناو ئەم بیرەوەریەدا پەڕینەوە لە ئاوی ئاراسیش باس دەکات و ئەو ئەفسانەیەش پوچەڵ دەکاتەوە کە پێی گۆش کرابووین کە بارزانی یەکەمین کەس بوە لە ئاوەکەی داوە، ڕاستتییه‌کەی وابووە کە دواهەمین کەس بووە کە چۆتە ناو یەکێتی سۆڤیەت .
سەرەتا زۆر ئاڵۆزە بزانرێت هێزەکە چەند بوون؟ بەڵام دوایی دەر دەکەوێت کە 525 کەس بوون و 9 کەسیان شەهید و برینار دەبێت و لە سەر گوندێکدا ناچار دەبن دوو بریندار جێ بهێڵن ، خوێنەر نازانێ چارەنوسی ئەو برینارانە بەکوێ گەیشتووە ، مرۆڤ دەتوانێ لێره‌دا بڵێ هۆنراوەکەی پەشێو زۆر ڕاستە بۆ سەربازی وونی نووسیوە لە هەموو بستە خاکێک پروسکی شەهیدێکی تێدایە.
ڕەنگە دوای بڵاو بوونەوەی ئەم نووسینە ، مامۆستا زورار لە زۆر شت ژوان بێتەوە ، ئەمە تەنها بۆچوونە ، بەلام نە تەمەنی و نە ئەو هەموو جوامێریەی لەناو لەکتێبەدا جێگەی گرتووە ڕێگە دەدات ژوان بێتەوە، ئەم کتێبە دەبوو زۆترین قسەی لەسەر بکرایە و دەبوو مامۆستا لە دەیان مێزگردا دانیشتنی لەگەڵدا بکرێت و پرسیارە شاراوەکانی ناو ئەم کتێبه‌ی پێ ئاشکرا بکرێت، من هیوام وایە بەقەوارەیەکی زۆرترەوە چاپ بکرێ چونکە ئەمە ئەو کتێبەیە، هەموو ئەو ئەفسانە پوچانەی ناوی مێژووی کاروانەیەکەیە لەگەڵ مەلامستەفادا دەخاتە ژێر پرسیارەوە کە لەسەر کاروانەکەی مەلامستەفا بۆ یەکێتی سۆڤیەت نووسراوه.
12 ساڵ ژیان لە وولاتێکی زەبەلاحدا و دووبەرەکیی و شەڕی مام و برازاو ڕەفتارەکانی مەلامستەفا بەشی دووهەمی ئەم نووسینەمان دەبێت ، بریا هەموو کورد ئەم کتێبەی دەخوێندەوە بۆ ناسینی زیاتر کەسایەتییه‌کان ، لای خۆمەوە دەست خۆشی لە مامۆستای بەڕێز زورار دەرگەڵەیی دەکەم کە بەراستی جوامێری نواندوە بەرامبەر بەگەلەکەی . خۆزگە دەمزانی مامۆستا پشتی بەهزری بەستووە بۆ نوسینەوەی ئەم کتێبە یاخود لەیەکەمین ڕۆژەکانییەوە یاداشەکانی تۆمار کردووە ، چونکە زۆر وردە لە جێگەکان ناوەکان ناوی گوندو ڕوبارو خەڵک و بەروارەکانیش. جارێکی تر دەست خۆش و بەهیوام تەمەن درێژبیت و لەش ساغ ، چاوەڕوانی بەشێکی تر بکەن.
چاوه‌ڕێی به‌شی دووه‌م بکه‌ن
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
