پێشمەرگە جەنگاوەرانی ئازادییو رزگاریی یان ئامرازێكی دەستی ستەمكاریی-به‌سی ته‌واوکه‌ر.

Sunday, 25/04/2010, 12:00

خۆ مەسەلەی شەڕی كوردكوژیی دوای راپەڕین كە لە مانگی 5ی 1994ەوە دەستیپێكرد "جگە لە دهۆك" تەواوی شارەكانیشی گرتەوەو كارەساتی 31ی ئابی بەدوای خۆیدا هێنا كە پەڵەیەكی مێژوویی رەشە بە تەوێڵی ئەنجامدەرانییەوە. لەم خولەی شەڕدا هەر رۆڵەی كورد نەكوژرا، تەنیا گوندو شارەكان وێران نەكران، دیل تیرەباران نەكرا، بەڵكو تانكو تۆپی بەعسیش راكێشرایە نێو شەڕەكەوەو دەستدرێژی كرایە سەرنامووسی چەندین كچی كوردیش، ئایا ئەوانەی بەم كارە هەستان لە هیندستانەوە هاتن یان لە قەفقاسەوە؟!!. ئایا "عەلی حەمدی،مەحموودی حاجی تۆفیق،عوسمان عوزێری،ئەحمەد عەبدوڵڵا،خالیدی حاجی فەرەجی كۆكۆیی،ئەحمەد شوانی، فاخر مێرگەسوری، شێخ محەمەدی هەرسین، مەجید شوانی، ئیبراهیم عەزۆ، ئەورەحمانی ساڵحی خلە، دكتۆر خالید سەعید،حسێن بابە شێخ، عەلی عەسكەری، شێركۆی شێخ عەلی، جەزای عەلی كاتب، جەمالی عەلی باپیر، وریای شێخ وەهاب، حەسۆ میرخان ژاژوكی، غەریب هەڵەدنی، رێباز، عوسەی قالە منەوەر،عەلی بۆسكانی، حەسەنی حەمە نوقڵە، حەسەن كوێستانی، محێدین رەحیم، ملازم كەریم،نوری حەمە عەلی،شەفیق ئاغا، عەبدولی سۆران، دلێری شێخ رەزا، حەمە دوزی، هاوڕێ رێناس، رەئوف كامل، "و سەدەها كەسایەتی پێشمەرگەییو سیاسیی تر وەك خاڵە شیهاب لە زیندانەكانی بەعسدا شەهیدكرانو یا بەر چەكی كیمیاوی كەوتن؟! نەخێر بەڵكو ئەوانە بەدەستی پێشمەرگەی حیزبە كوردییەكان لەناوبراون.
كاتێك لە چاوپێكەوتنەكاندا لە مەسعود بارزانییان دەپرسی بۆچی بەم شێوە بەربوونەتە گیانی یەكترو ئەو وڵاتە وێران دەكەن؟ ناوبراو وەڵامێكی ئەوەندە سەیری دەدایەوەو دەیوت: ئێمە چەند ساڵە لە شاخ هەر فێری وێرانكردن بووینو خوومان پێوە گرتووە!!وەك ئەوەی شەڕو كوردكوژییووێرانكارییو پەلگرتنی دەستی سوپای بێگانە مەسەلەیەكی حەتمیی بێتو جەنابیو جەنابەكانی تر نەتوانن خۆیانی لێ لابدەنو لێگەڕێن چوار پیاوی ژیر ژیانی ئەو خەڵكە رێكبخات. هەروەها تاڵەبانیش كە نەفیرعامی دژی پارتییو بنەماڵەی بارزانی كە بە ئاشبەتالأ ناوی دەبردن، راگەیاندو ئاگری خولێكی دیكەی شەڕی كوردكوژیی هەڵگیرساندو حیزبەكەی داستانی حوزەیرانی لەبەردەم لقی چواری شاری سلێمانی ئەنجامدا ، پاشتر باسی لە بێتاوانی خۆیانو كاك مەسعودی برای دەكرد،باسی لە موقەدەسی بنەماڵەی بارزانی كرد!!
سەبارەت بەم كانیباڵیزمەو رۆڵی پێشمەرگە تیایدا، لە ژمارە 12ی گۆڤاری "ئاڵای سوری كوردایەتی" كە لەسەرەتای ساڵی 1984دا لەلایەن راگەیاندنی پاسۆكەوە لەشاخ بڵاوكراوەتەوە نووسراوە:" ساڵی پارمان بەڕێكرد، ساڵێك بوو بڕواو هەر نەیەتەوە، لە وڵاتی خواپێداودا ساڵی مافی مرۆڤو ساڵی ئافرەتو ساڵی منداڵانو ساڵی بەرهەمو ساڵی كرێكارانو...هەیە، ساڵی پاری ئێمەش چ ناوێك هەڵناگرێ لەساڵی براكوژیو كوردكوژی بەولاوە!.دەبوایە بە پێی هەلومەرجی رەخساوی شەڕی (عێراقو ئێران)، پارمان ساڵی برایەتیو یەكێتیو تەباییو هاوكاری)بوایە، دەبوایە ساڵی (كوردستانی گەورە)و مافی (دیاریكردنی چارەنووس)و(قۆناغی نوێی پێشكەوتووی رزگاری خوازی كورد)بوایە...كەچی پێ بە پێ ی شەكەت بوونو كەنەفت بوونی داگیركەرانی كوردستانو گەندەلأو لەق بوونی رژێمە رەگەزپەرستەكەی
(ێەدام) ...شەڕی براكوژیو كوردكوژیو كلكایەتی ئەم سیاسەتو ئەو سیاسەتی داگیركەر...تادەهات كڵپەی دەستاندو تەڕو وشكی پێكەوە دەسوتاند. یەك هێزو كۆڕو كۆمەڵی ئەم دیوو ئەودیو نەماوەتەوەلەو شەڕە گڵاوو ناڕەوایە خیانەتی یەوە نەگلاى...ئەوەندەی بەدووی یەكدا رامان كردووەو بۆسەمان بۆ یەكدی ناوەتەوەو لە یەكتری چووینەتە سەنگەرەوەو تفەنگمان بە یەكەوە ناوە،یەك سەدی ئەوەمان بەرانبەر دوژمنە داگیركەرەكە نەكردووە، ئەوەندەش لەبەردەم سوڵتانە رەگەزپەرستەكان چەمیوینەتەوە،سەد ئەوەندە سەركەلمان لە یەكتر گرتووە!...جارانمان گۆیانیو جەزیریو موكریانی لەگەلأ "جاف" ێكدا لە گەرووی زاخۆو سەر ئەزمەڕو نزیك بۆریە نەوتەكانی كەركوك لە سەنگەرێكدا خوێنیان تێكەڵاوی یەكتری دەبوو...پێشتریش بارزانی یەكو هەولێرىیەكو سلێمانىیەكو دیاربەكرىیەك لەژێر فەرماندەی قازی محەمەدی نەمردا لە سەقزۆ بانەو مەهاباددا خوێنی خۆیان دەكردە ئاودێری بەیداغە شەكاوەكەی مەهاباد!..
كەچی ساڵی پار مالأ لە خانەخوێ حەرام بوو!!ئەم دیو ئەودیوی بە دوژمن دەزانیو لوولەی تفەنگەكەی دەكردە كوردو پاشی دەكردە دوژمن. قەرەداغو شارباژێر پاوان كرابوو، باڵەكایەتییو بادینان(الارچ المحرمە!) بوو، شارەزوور دەشتی راوشكاری كورد بوو!...هەر پار ئەوەندەی ناوچەی رزگاركراومان سەندۆتەوەو ئەوەندەی یەكتریمان هەڵكەندووە، هەر ئەوەندە لەگەلأ یەكتری دابنیشتینایە، ئەوەندەمان بەرامبەر داگیركەران بكردایە، ئێستا هێندەی (نەمساو لۆكسەمبۆرگ) ناوچەی رزگاركراومان دەبوو.
ئەوەندەی بە زمانی بێگانە ماستاومان بۆ بێگانە كردووە،هەر ئەوەندە لەگەلأ یەكتریدا دابنیشتینایە(كوردستانی گەورە خەیاڵی شاعیرانە) نەدەبوو...ئێمە دەزانین تا تاپۆی (كوردایەتی!) لە باخەڵی پارەوپول ئاخنراوی مۆتەكە كلاسیكیو مێردەزمەكانی سەركۆڵەی سنگی كورد دابێت،ئەمەش پینەكرێت لە لایەكی ترەوە هەر هەڵدەتەقێت...
بۆیە روودەكەینە پێشمەرگە، چونكە بێ ئەوان ئەو بازرگانانە دەبێ دوكانەكانیان داخەنو سەری لوتی خۆیان رەشكەن...و دەیڵێن با ساڵی ئەمساڵ بكەینە ساڵی برایەتیو هاوكاریو تەبایی...با ساڵی نوێمان ساڵی كوردستانی گەورەو (ئازادیو یەكسانی)بێت...هەرهیچ نەبێت با ساڵی (یەكدی نەكوشتن)و(كورد نەكوشتن) بێت...
پێشمەرگەی كوردستان!.. ئێمە ئەم سەرگوروشتەو راوەرێوی یە بۆ ئەوانە ناهێنینەوە كە لە سیاسەتو پەت پەتێنو بازرگانیدا چقەیان دەرداوە...ئەوان جگە لەو هەموو ساڵە تاقی كردنەوەیەی هەیانە مامۆستاو فێرگەی"مخابراتی نێودەوڵەتیش" دەرسی داداون...ئەوانە تازە وەك شێخی كەرەشین مەودای گەڕانەوەو بە خۆداچونەوەیان نەماوە...
بەڵام ئێوە چاوبەستان لێدەكرێتو بە هەڵەدا دەبرێنو ئێوەن دەكرێن بە ئامراز بۆ دەربازكردنی نیازە گڵاوەكانی ئەو سیاسی یە محترفە خۆفرۆشانە...بۆیە تۆیت دەتوانی ئەمساڵ بكەیتە (ساڵی كوردایەتی)و (ساڵی كوردستانی گەورە)و ساڵی برایەتیو یەكێتیو هەڵمەت بردنە سەر دوژمنان)...
ئەمە دەستوورەو پەندی تاقی كراوەی كوردەواریە..ئەگەر خۆمان هەبینو پشتو پەنامان خواو نەتەوەكەمان بێت وەكو ئەوە وایە شاباشی خۆمان بدەینو قنج هەڵپەڕین..خواش فەرمویەتی(ان اللە لا یغیر ما بقوم حتى یغیروا ما بانفسهم)."
هەروەها لە لاپەڕە 10ی هەمان گۆڤارەوەو لە ژێر ناونیشانی"لە سەنگەری پاسۆكەوە" بانگەوازێكی بۆ پێشمەرگەی حیزبە كورد كوژەكانی كوردستان كردووەو دەڵێت:"دەزانین دەستێ جلی خاكیو چەكێكو دانە شاخ، مەبەست نین بۆ ئەوەی مرۆڤ شایەنی ئەو ناوە بڵندو بەرزو پیرۆزە بێت كە پێی دەگوترێت پێشمەرگە...لاشمان روونە كە بارێكی وا ئاڵۆزو شێواو زەمینەو دەرفەتی ئەوە خۆش دەكات كە دەیان پاشەلأ پیسو رابردوو رەشو نیازگڵاو ببنە سەردارو شۆڕشگێڕو رابەر!! دەشزانین كە تا حالأ وابێت دەستی رۆژگار سەدان قالۆرەپیاو جەردەو داخ لەدلأ را دەرفێنێتە سەنگەرە پڕ شەرەفەكانی پێشمەرگایەتیو بەناحەق ئەو ناوە لەخۆ دەنێن.
لە هەمووشی سەختو دژوارتریش ئەوەیە، رێ لە هەزاران دڵسۆز رەوێلأ دەكرێتو چەواشە دەكرێت، هەتا لە ژێر ناوی پیرۆزی كوردایەتی تاوان بە خەڵكی بێ نیازو دڵسۆز دەكرێت...سەد حەیف خەسارێكە كە جێی نابێتەوە...
ئەم بارە گڵاوەش تەنها بە تۆو برا پێشمەرگەكانت راست دەبێتەوە...ئەویش تەنها بەوە دەبێت، ئیتر مەدە بە لا ملتاو "اشهد بلا"ی ناهەقی تووتی ئاسایی یان بۆ مەكێشەو تفەنگیان بۆ بە كوردەوە مەنێ ...بزانە چۆن یان دەبێ ببنە پیاو...یان دەبێ لە كۆڵمان ببنەوەو ملی شكاوی خێنەتكارەیان لە كوردستاندا بشكێنن...تا ئەوەش نەكەیت هەر بە تەنها بەناو "پێشمەرگە"یت و بەس."
بەڵام ئایا ئەم خەونەی لە بانگەوازەكەی پاسۆكدایە هاتەدی؟ ساڵی 1984 بوو بە ساڵی برایەتیو كوردستانی گەورە؟ پێشمەرگە لە ناوەوە بوو بە ناوەرۆك كە واتای لەشكری رزگاریی كوردستانو هێزی پارێزەری ئازادییو كەرامەتو شەرەفی كورد؟!بەڵكو بە پێچەوانەوە تا ئەو كاتەی هێزە سیاسییەكان ملكەچی لە لایەكو فشاری دەوڵەتی ئێران لە لایەكی ترەوە یەكی خستنو بەرنامە جەنگییەكانی خۆی پێ سپاردن ماوەیەك لە خۆخۆریی وەستاندنی . دوای راپەڕینو گەڕانەوەش بۆ كوردستان خراپتر لە پێشوو كەوتنەوە كوردكوژییو پێشمەرگە هەر نەبوو بە پێشمەرگەو وەك هێزێكی خێڵەكیی دەمارگیر بۆ بەرژەوەندییو لە بندەستی حیزبە تاكڕەو دەسەڵاتخوازو نادیموكراتەكانیاندا بێ ئیرادەیەكی ئازادی كوردانە وەك ئامرازێك بە كارهێنران.
لە راستییدا كاتێك سەیری ئاكارو بێئیرادەیی هێزی پێشمەرگەوملكەچییان بۆ سەركردە حیزبییەكانیان دەكەیت هاوشێوەی هەمان ئەو هێزە خێڵەكییە كە "مێجەر سۆن" لە ساڵی 1918دا لە كاتی سەردانیدا بۆ باشووری كوردستان چاوی پێیان كەوتووەو لە راپۆرتەكەی سەبارەت بە هەرێمی سلێمانی باسی لێوە كردووە. سۆن لەو راپۆرتەدا باس لەوە دەكات كە ژمارەیەك جەنگاوەری كوردی بینیوە لە شەڕێكی خوێناویی گەڕاونەتەوەو تێیدا نزیكەی پەنجا پیاوێكیان لێ شەلو شكست بووەو بێئەوەی لەنێویاندا كەسێك هەبێت بزانێت ئەو پەلامارو شەڕو كوشتوبڕە لەسەر چی روویداوە!!كاتێك لەو بارەوە پرسیاری لێكردوون، وەڵامەكەیان تەنیا ئەوە بووە:"سەرۆك پێمانی گوت شەڕی پیاوەكانی حەمە بەگ بكەینو ئێمەش كردمان"!! باشە ئەوانەی بە درێژایی شەستەكانو هەشتاكانو نەوەتەكان خەریكی هێرشكردنە سەر یەكتریو كوردكوشتن بوون دەیانزانی ئەو هەموو تاوانە لەپای چی؟!!ئەوانەی دوای نەفیر عامەكەی تاڵەبانی چەكیان دژی پارتی ئاگرداو ئەوانەشی بە فەرمانی بارزانی سواری تانكەكانی حەرەس جمهوریی بوون، دەیانزانی بۆ وادەكەن؟!!ئەگەر دەیانزانی بۆ كردیانو ئەگەریش نەیاندەزانی بۆچی؟!!
دیارە كاتی خۆی هەر لەشاخ كەسانێك هەبوون ئەو بارەیان بۆ قووت نەدەچووو لە رێگەی نووسینو نامیلكەو شیعرو چیرۆكەوە تراژیدیای شۆڕشو پێشمەرگەیان بۆ راگواستووینو رەخنەی توندیان لەو ریالیتەی سەركردایەتی شاخ گرتووە، لەوانە نامیلكەی "لم یعد الێمت ممكنا/ناكرێ چیدی بێدەنگەی لێبكرێ"، هەروەها چیرۆكی "كۆچی سوور"ی حەمە كەریم عارف كە ناڕەزایەتییەكی توندی لای پێشمەرگە دروستكردو دواتر بە فەرمانی بەرپرسان لە شاخ كۆكرایەوەو سووتێنرا.چونكە شۆڕشگێڕانی شاخی بە "شۆڕشگێ" ناوزەد كردبوو.
راستییەك هەیە كە نكۆڵی ناكرێت، ئەویش ئەوەیە لە شۆڕشی كوردستاندا، لە سۆنگەی تاكڕەوییو تەبیعەت ئاغایەتیی سەركردایەتییەكەی لە لایەكو دواتریش بەهۆی ئەوەی كە لادێو خێلأو چیا بنكەی سەرەكیی درێژخایەنی جوڵانەوەكە بووە، هەموو كاتێك زۆرینەی هێزی جەنگاوەری كورد خەڵكانی لادێیو نەخوێندەوارو دەروێش وگوێرایەلأ بوونو سەركردایەتیش پێیان خۆش بووە ئەوانەی روویان تێدەكەنو دەبنە پێشمەرگە زیاتر لەوانە بن، ئەوان هەمیشە لە گەنجی شارەكانو خوێندەوار دەسڵەمینەوەو بە چاوی گومان سەیریان دەكردن، هەربۆیە ژمارەی گەنجانی خاوەن بڕوانامەو كەسانی دكتۆرو ئەندازیارو خەڵكانێكی هۆشیار لەناو پێشمەرگەدا بە پەنجەی دەست دەژمێردران. "سەعید كاوە" لە بیرەوەرییەكانییدا راشكاوانە ئاماژەی بەم دیاردەیە داوەو دەڵێت ئەوەی جۆری دووەم هەر زوو زویر دەكراو دەردەپەڕێندرا، هەروەها گەر بە هەڵەدا نەچووبم "نەوشیروان مستەفاش" باسی لەو ناهەموارییو دژوارییانە كردووە كە رووبەڕووی گەنجانی شار لەناو هێزی پێشمەرگەدا بوونەتەوەو رەخنەی ئەوەیان لێدەگرێ كە نەیانزانیوە بە باشیی قەیاسەی هێستر ببەستن!!!
لەكاتی نووسینی ئەم بابەتەدا كتێبێكم لەبەر دەستدایە كە ناونیشانی" نوكتەی شاخ"ی لەسەرەو نووسەرەكەی"مامۆستا ئازاد سابیر عەلی شۆراوی" یە، گوایە رووداوی "خۆشی" سەردەمی شاخە روویانداوە، هەر چیرۆكێكی ئەم كتێبە لایەنێكی نەرێنیی دەرونیی پێشمەرگەت دەخاتە بەرچاو بە شێوەیەك خوێنەر لەجیاتی خۆشیی تووشی لەشداهێزرانێكی قورس دەبێتو بەزەیی بە كوردو شۆڕشكەیدا دێتەوە!ئێمە بە كورتی چەند "نوكتە"یەكتان لەو كتێبە بۆ رادەگوازین:
1- لە لا 36 باسی شوانێكی دێی"عەلی مەنێوری" دەكات كە چۆتە ریزی هێزی پێشمەرگەوەو كادرێك لێی دەپرسێت:
"-چی پاڵی پێوەنای ببیتە پێشمەرگە
-لە وەڵامدا دەڵێ"وەڵڵا مەڕو گایەلەكەی عەلی مەنێوری"
2- لە لا 56دا باسی پێشمەرگەیەكی ناسراو دەكات كە دەمانچەیەكی شكاوی هەبووە ویستویەتی كابرایەكی پێ هەڵخەڵەتێنێو پێی بفرۆشێت، كاتێك كابرا دەمانچەكە تاقیدەكاتەوەو شكاویو بێكەڵكییەكەی ئاشكرا دەبێت، پێشمەرگەی ناسراو بە كلكە دەمانچە بەردەبێتە گیانی كابراو تێروپڕی تێهەڵدەدات!!
3- لە لا 83دا باس لە پێشمەرگەیەك دەكا چەند جارێك كاری پێدەسپێرن پێی هەڵناسوڕێت،بەرپرسەكەی لێی توڕە دەبێت، پێشمەرگەكەش پێی ناخۆش دەبێتو بە بەرپرسەكەی دەڵێت نۆكەرتم وا لێم توڕە دەبی، بەرپرسەكەش دەڵێت"خۆزگە نۆكەرم نەبوویتایە تەنها كەریك بویتایە، بەڵام كەرێكی تەواویش نیت"!
4- لە لا 80 حەمە رێگر قۆڵی پێشمەرگەیەكی شكاندووە، ئەویش دەچێت لای مامۆستا جوامێر شكاتی لێدەكات، ئەویش لەجیاتی لێكۆڵینەوە گاڵتەی پێدەكاتو دەستی خۆی گۆج دەكاتو دەڵێت:" بزانە چیشی لە من كردووە، خوای انتقامی هەردووكمانی لێ بسەنێ.."!!
5- لە لا 90 باس لە كوڕەكەی حاجی رەزای چەمچەماڵی دەكات كە بێ ئاگاداریی باوكی بووە بە پێشمەرگە، باوكیشی دەچێت بیهێنێتەوە، بە بەرپرسەكەی دەڵێت :"قوربان ئەم كوڕەی من نە شوانی نە سەپانی نە گاوانی پێ نەكراوە لەبەر خۆڕیەتی هاتووە بووە بە پێشمەرگە"!!
6- لە لا 92دا باس لە بەرپرسێك دەكات كە لە بازگە هەواڵی ئەوە دەپرسێت كە ئەو پێشمەرگانە كێن كە لە مقەڕن؟ پاسەوانی بازگەش دەڵێت:"قالەی ئەحە بەرازو عەبەی پۆلیسو سالە رێوىو ئەحەی سەگ كوژو تۆفە كەڵەشێر"، بەرپرسەكە كە گوێی لەم وەڵامە دەبێت دەڵێت بۆ من حەدیقەی حەیواناتم داناوە یان بارەگای حیزب!!!
7- لە لا 93 لە گۆپ تەپە لە گوندی ئۆمەر گومەد پێشمەرگە لە مزگەوتەكە خەوتوونو دووانیش حەرەس بوون، سەگێك پێیان وەڕیوە، یەك لە پێشمەرگەكان فیشەكێكی ناوە بە سەری سەگەكەوەو "تۆپاندویەتی"!! لە راستییدا كوشتنی سەگی هەر ماڵێكی لادێیی كارێكە مەگەر هەر لادێیی ناخۆشییەكەی بزانێ.
8- لە لا 113 باس لە گەنجێكی جوانكەڵەی گوندی باوە دەكات بۆتە پێشمەرگە لە كەرتی 3ی هەمەوەند، پێشمەرگەیەك پێی گوتووە:"هەڵیئەگری؟" كوڕە توڕە ئەبێتو ئەچێت شكاتی لێ ئەكات. كاتێك بانگی ئەكەن ئەڵێت خۆ خراپم نەوتووە، مەبەستم مزەلییەكو دوو رومانەو چەند مەخزەنێكە"!! دیارە ئەم مەسەلەی هەڵگرتنە قسەی زۆری لەسەرەو هەندێك بەرپرسیش سەریان لێی خوراوە!!
ئەوەی لەم كتێبەدا تێبینیی دەكرێت، بریتییە لەو بێزارییەی كە خەڵكی لادێ بە دەست مانەوەی پێشمەرگە لە ماڵەكاندا چێشتوویانە! زۆربەی "نوكتەكان" باس لەوە دەكات كە بەشێك لەو ماڵانە بە بیانووی ئەوەی پیاویان لە ماڵ نیە تەنانەت ئامادە نەبوون دەرگا لە پێشمەرگەش بكەنەوە! یاخود چۆن هەندێك لەو پێشمەرگانەی بە ساوەر یان بە هێلكەو ڕۆن یان نیسكێنو كنگرو كێبەرخە رازیی نەبوون داوای مریشكی سوورەوەكراویان كردووە!! ئەم دیاردەیە بە وردی لە لایەن "كرمانج گوندی"یەوە لە نامیلكەی "30 سالأ خەباتو وڵاتێكی وێران" ئاماژەی پێدراوە، ئەو نامیلكەیەی زۆر بە جوانی رەخنەی ئەو ئاكارە چەوتو نالەبارانەی كردووە كە "شۆڕشی نوێی گەلەكەمان" بە دەستییەوە ناڵاندوویەتیو خەڵكی دەستقڵیشاوی زەحمەتكێشی لادێی وەرس كردووە.
"ئەبوشوان" كە یەكێكە لە بەرپرسەكانی حشعو لە كتێبی" پشتئاشان لەنێوان ئازارو بێدەنگیدا" پاش ئەوەی لە پێشەكی كتێبەكەیدا باس لە سەركردەو رابەری حیزبەكان دەكاتو دەڵێت دەیانەوێت ئەندامو لایەنگرانیان وەك رۆبۆتی بێگیان پیلانو فەرمانەكانیان جێ بەجێ بكەن. باس لە رووداوێك دەكات كە پاش شكستە گەورەكەیان لە پشتئاشانو پاشەكشەیان لە گوندی كۆیلە روویداوەو دەنووسێت:" كە گەیشتینە ناو ئاوایی ئێواریەكی درەنگ بوو زۆر ساردیش بوو، ناوگوند هەمووی قوڕو چڵپاو بوو، ژنەكانیان لەسەربانەوە سەیریان دەكردین.پێشوازییەكی ئەوتۆیان لێ نەكردین، داوای حەوانەوەمان لێكردنو ئەگەر بتوانن خۆراكێكمان بدەنێو هەرچەندیش بێت هەر باشە، بەڵام زۆر بە ناشرینی وەڵامیان داینەوەو وتیان نە نانمان هەیە بتاندەینێو نە جێی حەوانەوەش، ئێوەی پێشمەرگە شەڕكەرنو هەر خەریكی یەكتری كوشتننو بۆ رزگاریی گەل چەكتان هەڵنەگرتووە، سوكایەتییەكی باشیان پێكردین" لە راستییدا سەمەرەی هەرە سەرسوڕهێنەر ئەوەیە كە ئەو راستییەی رەشەخەڵكانێكی نەخوێندەواری گوندی كۆیلە لە ساڵی 1983دا وەك رۆژی رووناك زانیویانە، دوای نزیكەی سى سالأ كەسێكی وەك ئێمە دەیەوێت بە نووسینێكی بەڵگەیی بۆ خوێنەرانی روون بكاتەوە!!!بەڵام وەك وتوویانە ئەزموون لە هەموو شت بەهێزترەو " قەت بیستن نابێتە بینینو چێژتن"!هەرچەندە هەریەكەو لە ئێمە گەر درۆ لەگەلأ خۆماندا نەكەین زۆر زیاتر لەوەمان بینیوە ماهییەتی ئەوانەمان بۆ دەرخات كە خۆیان بە جیڤارای كوردستان دەزاننو منەت بەسەر لاوو گەنجانی ئەمڕۆدا دەكەنو بەناوی شەق لەبەرد هەڵدانو شەرعییەتی شۆڕشگێڕانەوە 19 ساڵە بكوژو بخۆرو ببڕی باشووری كوردستان خۆیانن!!!
شایەنی باسە، ئەو سەركردایەتییە نابەرپرسو ئاغا تەبیعەتەی حیزبە جۆراوجۆرەكانی شاخ، وێڕای ئەوەی پێشمەرگەكانی خۆیان لەسەر كوشتنو راونانی پێشمەرگەی یەكدی پەروەردە دەكردو بە پێچەوانەی هەموو شۆڕشێكی پارتیزانییەوە كە دەبێت پێكدادانو وێرانكاریی لە خەڵكی سیڤیل دوور بخاتەوە، ئەوان مالأو حاڵی خەڵكی سیڤیلیان لە گوندەكاندا دەكردە سەنگەرو لە ئاكامدا بە تەواوەتی وێران دەكران، ئەوەی كە "مەحموود سەنگاوی" لە بیرەوەرییەكانیدا وەك داهێنانێكی مەزنی سەربازیی لە گوندەكانی گەرمیان شانازیی پێوەدەكات!! تەنانەت ئەو سەركردایەتییە دەربەستی پەروەردەكردنی دەرونیو هۆشیاركردنەوەو چاندنی گیانی ئازادییخوازییو نەتەوایەتیی شۆڕشگێڕانەو گەلپەروەرییو مافەكانی مرۆڤ نەبوو تا رێگەی لە لادانی پێشمەرگە بگرێت. بەڵكو بەو بێبایەخییو بێدەربەستییو بێسەروبەرییەی كە دەبینرا، بەو خۆپەرستییو نادادپەورەرییەی هەبوو، بەوەی كە هەر بەرپرسەی بە دۆلأو چیاو قەدپاڵێكەوە ئاغایەك بوو، ئەمەش رۆحییەتی پێشمەرگەی دادەڕزاندو ژمارەیەكی زۆری تووشی لادانی خەتەرناك كرد. دیاردەكانی كوشتنی هاوڕێیانی سەنگەر لەكاتی رووبەرووبوونەوە لەگەلأ دوژمندا، چەپڵەلێدانی پێشمەرگە بۆ مەرگی بەرپرسەكەی، دیلكردنی پێشمەرگە لەلایەن پێشمەرگەوەو تەسلیمكردنەوەی بە دوژمن، هەڵاتنی هەندێك دەرەجەدارانی پێشمەرگەو گەڕانەوەیان بۆ ناو مۆڵگەی دوژمنو كەوتنە وێزەی خەڵكی شارەكان، هەموو ئەم دیاردە دزێوانە لە شۆڕشی باشووری كوردستاندا زۆر بە زەقی و شێوەی نائاسایی روویانداوە كە لە هیچ جوڵانەوەیەكی دیكەدا نموونەی هەر نیە یان زۆر كەمە! زۆر لە گەنجانی دڵپاكی ساكاری كورد كە بەهۆی فشارو لە داخی دوژمنی سەرسەختی گەلەكەیو بەمەبەستی پێشمەرگایەتیی روویان لە چیا كردو لە حیزبێكی كوردستانییدا جێگیر بوون بەڵام نەیانتوانی خەونی ئەنجامدانی ئەركی پێشمەرگەیەكی راستەقینە بەدیبهێننو لەوسەرەوە بێهیواو دڵشكاو نزیكترین دەرفەتیان قۆزتەوەو یان بەرەو ئەوروپا رۆیشتن یاخود بە ناكامی گەڕانەوە بندەستی دوژمنەكانیانو خواردنەوەی ئەو جامە ژارەیان لەو كانیباڵیزمو بێسەروبەرییەی شاخ لا پەسەندتربوو.
ئەگەر تەماشایەكی بیرەوەرییەكانی هەندێك لەو پێشمەرگانەی شاخ بكەین زۆر نموونەی لەو شێوەیەمان بەرچاو دەكەوێت. "شازین هێرش" كە پێشمەرگەیەكی دێرینی یەكێتییە لە ژمارە 4ی گۆڤاری"چیا"ی كۆمەڵەی پێشمەرگە دێرینەكاندا بەشێكی لەبیرەوەرییەكانی خۆی سەبارەت بە "داستانی قەیوان ماوەت" گێڕاوەتەوە، ناوبراو لەو گێڕانەوەیەیدا باس لەوەدەكات چۆن لە بناری بەنەدوورەی زنجیرە كێوی "حەسەن بەگ" لە پشت كونەماسییەوە جێگیر بوون تا سەنگەر بگرنو چاوەڕێی پەلاماری دوژمن بكەن، لەو سەرچیایە پێشمەرگە لەنێوخۆیاندا لێیان بووە بە شەڕجوێنوهەراو ژمارەیەكی تێدا چەك كراوە نەوەك فرسەت بێنن لە پشتەوە هاوەڵانی خۆیان بكوژن. دواتر باس لەوە دەكات چ ناعەدالەتییوجیاوازییەكی گەورە لەنێو هێزی پێشمەرگەدا هەبووە، چۆن ئەوانەی "سەرەوە" هەمیشە تێرخۆرو تێرشۆربوونو سەیری تەلەفیزۆنی ملەوەنیان كردووەو ئیمتیازاتیان باشتربووەو ئەوانەشی لە سەنگەری شەڕدابوون چۆن بێنانو بێبەرگو بێ بەتانی شەو تا بەیانی لە بەفروسەرمادا هەڵ لەرزیون، دواتر كاتی پاداشتیش ئەوانەی بە درێژایی سێ مانگو نیو كە لەو شەڕەدا رووبەڕووی مەرگ بوونەتەوە یەك پلە دەرەجەیان بەرزنەكراوەتەوەو ئەوەش غوبنێكی گەورەی لا ژمارەیەكی زۆر لەوانە پێكهێناوە، دواتر سەركردایەتی تیپ ژمارەیەك پێشمەرگەی ماندووو خاوەن ئەزموونیان بەناوی بێ ئیلتیزامییەوە چەك كردووەو بە تێهەڵدان تا زیندانی بەرگەڵویان بردوون. شازین دەڵێت كە برادەرێكی شەقوەشێنی خراوەتە ئەو هێزی ئینزیباتییە بۆ چەككردنو تێهەڵدانی هاوسەنگەرەكانیو بە شازینی گووتووە"ئێستا دەڕۆم هەر شەقێك دەیهاوێژم كوندەیەك میزی پێوەیە"!! ئاكامەكەشی وەك شازین دەڵێت بە لەدەستدانی نزیكەی سەد پێشمەرگەیەك كۆتایی هات ئەوانەی دوای شەڕەكە تەحەموولی ئەو هەموو ئیهانەو سووكایەتییە نەكردووەو چەكەكانیان جێهێڵاوەو خۆیان تەسلیم بە دوژمن كردۆتەوە، یەك لەوانە پێشمەرگەی دەنگخۆش "ئەحەڕەشی بەكر قڕقێنە" بووە كە دوای گرتنو تێهەڵدانی چاوی بە شازین كەوتووەو ئەویش پێی گوتووە:"ئەی ئێستا بە تەمای چیت؟ گوتی:ئەڕۆمەوە دایكی هەرچی كوردو شۆڕشە دەیگێم!!!"
دیارە نامانەوێت لەم بابەتەدا باس لە هەڵوێستی هێزە سیاسییەكانی كوردستانو پێشمەرگەكانیان سەبارەت بە هاوبەستەگیی نەتەوایەتییو چۆنێتی بازرگانییكردنیان بە هێزو لایەنە سیاسییەكانی پارچەكانی دیكەی كوردستانەوە بكەین، چونكە هێزێك لەسەر بنەمای "هەرچی دەبێ بابێ" هەڵسوڕێتو دەربەستی پێشمەرگەكانی خۆی نەبێو نزا روودانی بۆ چەند كارەساتێكی وەك هەڵەبجە بكات، ئیدی چ دەربەستێكی پێشمەرگەو خەباتگێڕانی پارچەكانی دیكەی كوردستانە، بە تایبەتی شۆڕشی باشووری كوردستان بەدرێژایی چوار دەیەی تەمەنی خاوەن ئیرادەیەكی ئازاد نەبووە هەمیشە كاتێكی فشارو پاشتر سووتاوی دەوڵەتانی هەرێمییو جیهانیی بووە. ئەوەی هەر لە سەرەتای شۆڕشی ئەیلولو لە بندەستی بارەگای بارزانییدا ئاوەكەی رژا، كاتێك سەدیقی ئەنجیری ئەندامی رێبەرایەتی حیزبی دیموكراتی كوردستان رەوانەی دیاری عەدەمكراو تۆزی بە ئاسماندا برا، پاشتر بە گرتنو كوشتنو راوەدونانی ئەندامانی دیكەی تری ئەو حیزبە كۆتاییهات، "داستانی" گرتنو كوشتنی "سلێمانی موعینی/فایەق"و "خەلیل شەوباش"و هاشمی حەق تەڵەب/قادر شەریف" هەروەها راونانی "عەبدوڵڵای ئیسحاقی/ئەحمەد تۆفیق"ی سكرتێری حیزبو پاشتر كوشتنی لە بەغدا لە مێژوودا شاراوە نیە. پاش شۆڕشی گەلانی ئێرانیش، پێشمەرگەكانی پارتی لە پێش پاسدارەوە كەوتنە پەلاماری كوردانی خێرلەخۆنەدیوی رۆژهەڵاتو لە داستانەكانی نەغەدەو شنۆو دزڵیو چەندین داستانی دژە نەتەوەیی دیكەیان لە راوە دیموكراتدابۆ ئاغایانی تاران تۆمار كرد!. یەكێتیش كە پێشتر لەو رووە موزایەدەی بەسەر پارتییدا دەكرد، لە ناوەراستی نەوەتەكانەوە بە جۆرێك قۆڵی لێهەڵكرد كە لە دەڤەری سەوزدا قڕانی پێمەرگەكانی كۆمەڵەو دیموكرات دەستیپێكردو بە رۆژی رووناكو لە شوێنە گشتییەكانو بەبەرچاوی هەموو خەڵكەوە خوێنی پێشمەرگە كوردەكانی كۆمەڵەو دیموكرات بە دەستی كورد تاڵانفرۆش كرا!!.
لەو رووەوە، كوردانی باكوورو خەباتگێڕانیان لەلایەن داستان تۆماركەرانی باشوورەوە كەمتریان پیًَ نەكراوە، هەر لە كوشتنی دكتۆر شڤانەوە تا كوشتنی كوڕو كچە دیلەكانی پەكەكە لە هەولێر بەبەرچاوی خەڵكەوەو تا پەلكێشكردنی سوپای تورك بۆ سەر چیا سەركەكانو دەستێكەلأ كردن لەگەلأ میتو ژیتەمو ئەرگەنەكۆن بۆ پاكتاوكردنی جوڵانەوەی ئازادیی نەتەوەیی كوردی باكوورو گۆڕینی باشووری كورستان بۆ بنكەی تەسفیە لە رۆژگاری ئەمڕۆدا ئەو داستانانە دریژەی هەیە!!
بۆیە حەق وایە لەمەودوا هەركاتێك سەركردەیەكی كوردو دەروێشانێكی حیزب بڕیاری كوردستانبەدەركردنی خەڵكانێكی جیابیرو رەخنەگر لە شاشەی تیڤییەكانیانەوە راگەیەننو بێنە سەرشەقام بۆ دەمكوتكردنو سزادانی گەنجە ئەندام پەرلەمانێكی ژیرو دڵسۆز، سەیرێكی مێژووی پرشنگداریان بكەنو بزانن چەندە پیرۆزو پاكیزەو بێگەردن. پێشمەرگەش بۆئەوەی پیرۆز بێت پێوێستە ناوەرۆكێكی مەزنی هەبێ، لە خەڵكی ژیرو هۆشیارو خاوەن ئیرادە پێكهاتبێتو تەنیا ئەركی رزگاركردنو پاراستنی خاكی كوردستانو بەرگریی لە ئازادییو سەروەریی راستە قینەی گەل بێت، نەك ئامرازێكی ملكەچی ئەم پارتو ئەو پارت كە لە بنەڕەتدا بۆ قازانجو بەژەوەندیی چەند بنەماڵەیەك هەڵدەسوڕێن،چونكە هیچ ناوێك بێ ناوەرۆكێكی پاكوباشو رەسەن پیرۆز نابێ.