سیاسەت بە نرخی ڕۆژ
Sunday, 14/04/2013, 12:00
لە ناو بزووتنەوەی سیاسی شۆڕشگێڕانەی خەڵکی کوردستان دا سوونەتێکی زۆر باو کۆنترۆڵی عەقڵی سەرجەم سیاسەتمەدارەکانی کردووە و وایکردووە کە زۆربەی زۆریان ناتوانن و نەیان توانیوە پێش وەخت بەرنامە کارێکی ڕۆشنیان هەبێت، واتە نەبونەتە خاوەنی بڕیارێکی سیاسی سەربەخۆ، چونکە سەرجەم بڕیار و پلان و بەرنامەیان لەگەڵ ئاڵوگۆڕە سیاسی و ئابووریەکانی ناوچەکە و جیهاندا گۆڕیوە ، واتە پێش وەخت تیۆرێکی سیاسی ڕاست و دروستیان لەمەڕ مەسەلەکان نەبووە، خاوەن ڕایەکی دروست و سەربەخۆ نەبوون ، هۆیەکەشی نەبونی میتۆدێکی زانستی بووە بۆ شیکاری پەیوەندیەکانی بەرهەم هێنان و پەیوەندیە چینایەتیەکان . پارتی و یه‌کێتی هەر زۆر لە مێژە هەتا ئەمڕۆشی لەگەڵ بێت هەریەکەیا ن خاوەنی دەیان و سەدان پەیمان و ڕێککەوتن و نشست و بێبەڵێنین ، تا ئێستا سەرجەم نەیان توانیوە و ناشتوانن ئاسۆیەکی ڕۆشنیان هەبێت بۆ داهاتوو ، هەریەک لە ڕابەرانی سیاسی خاوەنی بەڵێن نامە و پەیمان نامەی ستراتیجین بەڵام هیچ یەک لەمانە کە شەو سەردەخاتە سەر سەرینی نووستن نازانێت بەیانی چ خەبەرە، نازانێت تەمەنی ئەو وادەو بەڵێنانە چەندە تەمەن دەکات. هیچ گەرەنتیەک لەو پەیماننامە و بەڵێننامانەدا نیە. ڕۆژانە دەبیستین ده‌سه‌ڵاتی کوردی پەیمان نامەی ستراتیجی دە بەستن بەڵام پاش ماوەیەک لە ژێر کاریگەری ئاڵوگۆڕێکی سیاسی ناوچەیی دا دەکەونە بەر کاریگەری (بە مەرجێک هێشتا مۆری پەیمان نامەکە وشک نەبۆتەوە) کەچی نەک تەنها یەک لایەنە بەڵکو هەردولا هەر خێرا لە خێراتر دەکەونە بڕو بیانوو دۆزینەوە بۆ تەرەفی بەرانبەر .
یان مەسەلەیەکی زۆر گرنگ تر کە بۆتە کلتوری سیاسی و بۆتە ترادیسیۆنێک کە هه‌ردوو پارتی سیاسی لە هەوڵی ئەوەدان ڕێککەوتنێکی ستراتیجی مۆر بکەن بەڵام پێش ڕێککەوتن بیر لە پاشەکشە دەکەنەوە ، بەر لەوەی ڕێککەوتنەکان خاڵبەندی بکرێت هەریەکە لای خۆی حسابی پاشەکشەی خۆی کردووە ، بەڵام ئەم ترادیسیۆنە لەناو سیاسیەکانی ئەوروپادا پابەندبوون و ئیلتیزامی ئەخلاقی و سیاسی خۆیان دەپارێزن . هەمیشە بەدوای بەهێز کردنی ئەو خاڵانەن کە لەسەری ڕێککەوتون ، بەخاتری لەدەست نەدانی پایە کۆمەڵایەتی و جەماوەریەکەیان ناچار دەبن کە خۆیان پەیوەست بکەن بە ناوەرۆکی ڕێککەوتننامەکەوە، ئەگەر کێشەیەکیش هاتە پێش ئەوا ستراتیج ناکەنە قوربانی تاکتیک، وردبینی و پاراستنی بەرژەوندیە جەماوەری و حیزبیەکانیان لا مەبەستە نەک بەرژەوەندی دەوڵەتانی ناوچەکە بەڵام بە داخەوە لە کوردستان دا سەرجەم کێشە سیاسیەکان ڕەنگ دانەوەی کێشەو ململانێی وڵاتانی دراوسێ بووە لەناو کوردستان دا بە پراکتیک کراوە . نەک کێشەی حیزبە سیاسیەکان بۆ خۆیان ، ئەم سوونەتە سیاسیە لای ئێمە پێچەوانەی هاوکێشەکەیە، هیچ کاتێک ده‌سه‌ڵاتدار و سیاسەتمەدارانی کورد زۆر کەم نەبووە کە ئیلتیزامی ئەخلاقی یان پەیوەست بوونێکی جیدی بەو بڕیارەوە کە لەسەری ڕێککەوتون پەیوەست بووبێت و وەفاداری خۆی بەرانبەری نیشان دابێت ، لە کوردستان هەمیشە تانە و تەشەری سیاسی ویردی سەر زمانی سیاسیەکانمان بووە ، ئەمە کارێکی وایکردوە کە ئەم ترادیسیۆنە ڕۆچێتە ناو چین و توێژەکانی کۆمەڵ و لە ناو کۆمەڵگادا ڕیشەیەکی زۆر سلبی دابکوتێت. بە واتایەکی تر لە کوردستان سیاسەت بە نرخی ڕۆژ دەکرێت، واتە ئەمڕۆ زروفی ناوچەیی ئەمە دەخوازێت دەبێت خێرا خۆی و ماهیەتی سیاسی خۆی و بەرنامە کاری خۆی لەبیربچێتەوە ودەست و برد بەدوای ئەنجام دانی پرۆژە نوێیەکەوە بێت بە بێ دیراسەکردنی کە ئایا ئەم بارە هی کۆڵی ئەوە یان ئایا دەرنجامەکەی چی دەبێت ، بێ گوێدانە پاشە ڕۆژو بێ ئەوەی بیر لەوە بکاتەوە کە ئەو حیزبە تەنها مڵکی خۆی نیە و لە پشتیەوە ڕیزی ملیۆنی ئینسان تەماشای ڕەفتاری سیاسیان دەکەن . واتا ئەحزابی سیاسی لە کوردستان هیچ کاتێک مەرجەعەکەی خەڵک نەبووە ، قیبلەی پرسیان جەماوەر نەبووە، بەڵکو دەوڵەتانی دراوسێ بووە. پەنا بردن بۆ پشتیوانی کردن لە ئەنجامدانی کارێک د ا هەمیشە دەوڵەتانی دراوسێ کێشەی سیاسی حیزبە کوردیەکانیان چاره‌سه‌ر کردووه، چونکه هیچ کاتێک کێشەی خۆیان نەبووە ، بەڵکو بە پراکتیک کردنی سیاسەتی دەولەتانی دراوسێ بووە لەناو ساحەی سیاسی کوردستان، بەو پێیە کێشەی نێوان دوو حیزب یان شەڕی نێوان حیزبە سیاسیەکان شەڕی دەوڵەتانی دراوسێ بووە ، شەڕی نێوان دوو ئامانجی جیاواز بووە، هەر لایەک هەوڵی داوە هەیمەنەی فڵان دەوڵەتی ناوچە لە کوردستان لاواز بکات و هەیمەنەی خۆی باڵا دەست بکات ، نموونەی ئاشکرامان تورکیا و ئێران کە کوردستانیان کردوەتە دوو کیشوەری جیاواز، هیچ هاوپەیمانیەتێک لە سایەی ئەم دو و هەیمەنە جیاوازەد ا پیرۆزی نامێنێت . واتە پەیمان نامەکانیش دەبێت پارێزەری بەرژەوەندی دەوڵەتانی دراوسێی تیا بێت ئەگینا ئەو هاوپەیمانیەتیە بەر لە دایک بوون دەمرێت . خۆ لەسەر قاچ گرتنی دەسەڵاتی کوردی هەمیشە لە قازانج و بەرژەوەندی دەوڵەتانی درواسێدا بووە ، هەتا ئەحزابی کوردی نەبێتە خاوەنی بڕیارێکی سەربەخۆ ، یان نەبێتە خاوەنی هەیمەنەی سیاسی خۆی ئەوا ناتوانێت چوار چێوەیەکی سیاسی ئابووری بۆ خۆی داڕێژێت ، هەر بۆیە زیاتر لە 22 ساڵە تا ئێستا خەڵکی کوردستان لە چاوەڕوانیدان ئاخۆ کەی دەسەڵاتداران دەتوانن سەربەخۆیی خۆیان ڕابگەیەنن و جارێکی تر پشت بە نەزەر و پێشنیاری دەوڵەتانی ناوچەکە نەبەستن . گرەوی سەرکەوتن و نزیک بووونەوە و دیموکراسیەت گەڕانەوەیە بۆ ڕای جەماوەر ، نەک بۆ نەزەر و پرس و ڕای ئەو دیو مەرزەکان.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
