جه‌ماعه‌تی موافیچ و په‌رله‌مانتاره کۆیله‌کانی ده‌سه‌ڵاتی قه‌ره‌قوش
Thursday, 14/04/2011, 12:00
له مێژووی سیاسی ده‌سه‌ڵاته یه‌ک له دوای یه‌که‌کانی عێراق و رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌راست و دنیادا ئه‌وه‌نده ڕووداوی سه‌رسوڕهێنه‌ر و سه‌مه‌ره هه‌یه له لایه‌ک مایه‌ی گاڵته‌جاری و پێکه‌نینه و له لایه‌کی تریشه‌وه ده‌توانرێت وانه و په‌ندی زۆر گرنگ و چاره‌نوسسازی لێ هه‌لبهێنجرێت و ئه‌زمونی حوکومڕانی کوردستانی پێ ده‌وڵه‌مه‌ند بکرێت و له سایه‌ییدا کۆمه‌ڵێکی ته‌ندروست و به‌خته‌وه‌ر و پێشکه‌وتوو ده‌سته‌به‌ر بکرێت و ئایینده‌یه‌کی گه‌ش بۆ نه‌وه‌کان فه‌راهه‌م بکرێت.
له سه‌رده‌می مه‌لیک غازی له عێراقدا ئه‌نجومه‌نێک هه‌بوو به ناوی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران له شێوه‌دا هه‌ر وه‌ک په‌رله‌مانی کوردستان ، ئه‌نجومه‌نی نیشتیمانی عێراق ، دۆمای ووڵاتی رووسیا یان کنیستی ئیسرائیل ده‌چوو به‌ڵام له میکانیزم و ناوه‌رۆکدا جیاواز بوو. ئه‌ندامانی ئه‌و ئه‌نجومه‌نه ڕاسته‌وخۆ له‌لایه‌ن کاربه‌ده‌ستانی ئه‌و کاته‌ی عێراقه‌وه ده‌ستنیشان ده‌کران، واته شێوازی دامه‌زراندن په‌یڕه‌و ده‌کرا و به رێگای دیمۆکراتیانه و سندوقه‌کانی هه‌لبژاردنه‌وه پیاده نه‌ده‌کرا ، نوێنه‌ره‌کانێش له که‌سانی سه‌رۆک خێڵ، تیره، هۆز، شاعیر، نوسه‌ر، که‌سایه‌تی ناوچه‌کان پێکهاتبوو. نوێنه‌رانی ئه‌نجومه‌ن له ڕووی ماف و ئه‌رکدا یه‌کسان نه‌بوون، مافێکی زۆر و ئه‌رکێکی زۆر که‌م و ئاسایی، یه‌کێک له‌و ئه‌رکانه‌ش ئه‌وه بوو که له هۆڵی ئه‌نجومه‌ن پێیان سپێردرابوو. هه‌ر کاتێک که کێشه‌یه‌ک یان پرۆژه‌یه‌ک یان هه‌ڵوێستێکی سیاسی هه‌بووایه نوێنه‌رانی ئه‌و ئه‌نجومه‌نه کۆده‌بونه‌وه بۆ ڕاوێژ و گفتوگۆ له‌سه‌ری ، سه‌رۆکی ئه‌نجومه‌ن ئه‌و پرۆسه‌یه یان ئه‌و پرۆژه‌یه‌ی ده‌خسته ده‌نگدانه‌وه و یه‌ک یه‌ک ده‌نگه‌کانی نوێنه‌ران وه‌رده‌گیرا و ده‌بوایه هه‌ر یه‌کێک له‌و ئه‌ندامانه بیووتایه (موافیچ) که ووشه‌یه‌کی عه‌ره‌بیه به واتای ڕه‌زامه‌ندی یان ڕازیبوون ، ته‌نها ووشه‌ی موافیچ ئه‌و ئه‌رکه بوو که نوێنه‌رانی ئه‌نجومه‌ن کاریان پێده‌کرد له ده‌ره‌وه‌ی ئه‌و ووشه‌یه‌ش کارێکی تر نه‌بوو که گوزارشتی لێبکه‌ن . زۆربه‌ی نوێنه‌ره‌کانی کوردی ئه‌و ئه‌نجومه‌نه شاره‌زا نه‌بوون له زمانی عه‌ره‌بی هه‌ندێک جاریش بابه‌تێک پێچه‌وانه‌ی خواستی خۆشیان بوایه له به‌ر تێنه‌گه‌یشتن ده‌یان ووت موافیچ. هه‌ر له‌و ڕۆژگاره‌دا و له سه‌ر و به‌ندی ده‌سه‌ڵاتی حوکمی هاشمیدا خه‌ڵکی عێراق به ئه‌ندامانی ئه‌و ئه‌نجومه‌نه‌یان ده‌گووت (جماعە موافق) واته گروپی موافیچ یان جه‌ماعه‌تی موافیچ .. ئه‌و ده‌سته‌واژه‌یه دواتر بوو به په‌ند له‌ناو خه‌ڵکدا و له‌سه‌ر زار بوو بۆ لاقرتی و تانه‌دان به‌کارده‌هێنرا، گه‌ر که‌سێک ناحاڵیبوایه و سه‌ری ڕه‌زامه‌ندی بله‌قاندایه له کاریکی نا‌ڕه‌وا و هه‌ڵوێستیه‌کی نا سیاسی یان ناکۆمه‌ڵایه‌تی ده‌یانووت لێمان بووه به جه‌ماعه‌تی موافیچ.
پاش تێپه‌ربوونی ده‌یان ساڵ به‌سه‌ر ئه‌و مێژووه‌دا تازه به تازه به‌شێکی به‌رچاو له ئه‌ندامانی په‌رله‌مانی کوردستان هه‌مان په‌تای جه‌ماعه‌تی موافیچی نوێنه‌رانی ئه‌نجومه‌نی سه‌رده‌می پاشایه‌تییان تووشبووه و به هه‌مان ته‌رز به‌ڵام له جیاتی زاریان ده‌ستیان به‌کارده‌هێنن چونکه له لایه‌ن ئاغاکانیانه‌وه ده‌میان به زنجیر داخراوه و گوێیان مسی تێکراوه و وه‌ک ڕۆبۆت ئاسا و که‌سانی بێ ئیراده ده‌ستی شه‌رمه‌زارییان بڵندده‌که‌نه‌وه و هه‌ڵوێست دژ به ویستی گه‌له‌که‌یان تۆمار ده‌که‌ن.
له 10 نیسانی 2011 دا په‌رله‌مانی کوردستان دانیشتنێکی سازدا بۆ لێپرسینه‌وه له وه‌زیری پێشمه‌رگه به‌هۆی ئه‌و بارو دۆخه گرژه‌ی که له‌دوای 17ی شوباته‌وه ده‌سه‌ڵاتدارانی دووجاری قه‌یران و تانگژه‌یه‌کی گه‌وره کرد ، باشتر وایه بڵێین شانۆگه‌ریه‌کی هه‌رزان و بێ نرخ و قێزه‌وون مه‌گه‌ر هه‌ر له ده‌سه‌ڵاتێکی وه‌ک ئه‌وه‌ی که له‌و ده‌ڤه‌ره‌ی ئێمه‌دا هه‌بێت و پیاده بکرێت ، له‌م دانیشتنه‌دا په‌رله‌مانتاره بوێر و جوامێره‌کانی ئۆپۆزسیۆن توانیان به پرسیاره ئاگرینیه‌کانیان له‌باره‌ی ئه‌و کاره دره‌ندانه‌ی ڕژێمی گه‌نده‌ڵ دژ به شه‌قام و خه‌ڵکی ناڕازی کوردستان ئه‌و وه‌زیره دووچاری ڕامان و په‌شۆکاوی بکه‌ن، ڕه‌نگ هه‌ڵپروسکاو، درۆده‌نگ، شه‌رمه‌زار، نیگه‌ران، ته‌نانه‌ت تووشی ماخۆلان بوو بوو به شێوه‌یه‌ک که هه‌ر چوار په‌لی له جوڵه‌دا بوو په‌ڕه‌کانی ده‌ستی لول ده‌کرد و ده‌یکره‌وه و دایده‌خسته‌وه‌و ده‌یخسته‌وه سه‌ر مێزه‌که‌ی به‌رده‌می، کورسیه‌که‌ی ژێریشی که‌وتبووه سه‌ما، لچ و لێوی ده‌له‌رزی و گه‌رووی به ده‌ریایه‌ک له ئاو ته‌ڕ نه‌ده‌ب، ته‌نانه‌ت دوژمنیش به‌غیلی پێ نه‌ده‌برد، هه‌ر که وه‌ڵامی پرسیاره‌کانی ده‌دایه‌وه ته‌نها ڕووی ده‌می له لای چه‌پی هۆڵه‌که بوو که په‌رله‌مانتاره به هه‌ڵوێسته‌کانی ئۆپۆزسیۆنی لێ دانیشتبوو له ناخیدا هه‌ستی ده‌کرد ته‌نها ئه‌وان له هۆڵه‌که‌دان ، جا به‌ڕاستی ئاغاکان ڕێز له کۆیله‌کانیان ناگرن هه‌ر بۆیه لای ڕاستی هۆله‌که‌ی نه‌ده‌بینی، قسه‌کانی ئه‌و وه‌زیره ئه‌وه‌نده بێ سه‌ره و به‌ره بوو خودی خۆشی بڕوای پێ نه‌بوو هه‌ر بۆیه‌ش که‌وته بێ حورمه‌تی به خوێنی شه‌هیدان و سوێندخواردن به درۆ...له کۆتاییدا و له سیناریۆیه‌کی گاڵته جار و نزمدا په‌رله‌مانتاره کۆیله‌کان ده‌ستی شه‌رمه‌زارییان بۆ ئه‌و وه‌زیره‌ی فه‌رمانڕه‌وای قه‌ره‌قوشی به‌رزکرده‌وه و چه‌پڵه‌ی بێ عاریان لێداو بۆ جارێکی تر متمانه‌یان پێ به‌خشییه‌وه، هه‌ڵوێسته‌یه‌کم کرد و سه‌رنجم راکێشرا بۆ ئه‌و په‌نده کورده‌واریه ی که ده‌ڵێت (حه‌یا قه‌تره‌یه‌که که تکا تکا) (بێ عار دای له ده‌ریا و ده‌ریا ووتی ته‌ڕ ته‌ڕ نه‌باشه‌ن) جا به‌ڕاستی سه‌ره زله‌کانی ده‌سه‌ڵات هه‌موو به‌ها مرۆڤانه‌که‌یان دۆڕاندووه و له‌ناو کۆمه‌ڵ بێزراو بوون. ئای که سته‌مه مرۆڤ و خه‌ڵکه شۆڕشگێڕه‌کان سه‌روه‌ریه‌کانی خۆیان بگۆڕنه‌وه به ماڵی دنیا ، مه‌سیح ده‌ڵێت (به‌چی ده‌چێت گه‌ر هه‌موو دنیا ببه‌یته‌وه ، به‌ڵام خۆت بدۆڕێنی)، گاندی ڕابه‌ری رۆحی هیندستان که مرد له دوای خۆی هیچ سامانێکی به‌جێنه‌‌هێشت به‌ڵام گه‌وره‌ترین سه‌روه‌ری بۆ خۆی و بۆ مرۆڤایه‌تی تۆمار کرد، نلسن ماندێلای ڕابه‌ری باشوری ئه‌فه‌ریقا به یه‌کێک له مرۆڤه مه‌زنه‌کان ده‌ژمێردرێت له مێژووی نوێدا هه‌موو مرۆڤایه‌تی ڕێزی لێده‌گرێت و سومبوله بۆ ئاشتی. هه‌ی سه‌ره زله‌کانی ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵی کوردی ئێوه جگه له شه‌رمه‌زاری و شکست و سوکایه‌تی چیترتان هه‌یه به میرات بۆ گه‌له‌که‌تانی به‌جێبهێڵن جگه له ڕسوایی.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
