ئۆپۆزیسیۆن لە نێوان پاشخانی مێژوو و هەرسنەكردنی دەسەڵاتدا!
Saturday, 01/01/2011, 12:00
لەپاش جەنگی یەكەمی جیهانی و بەحوكمی گۆڕانكارییە جیهانییەكان و داگیركردن و دابەشكردنی ناوچەی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست لەلایەن دەوڵەتە كۆلۆنیالیستەكان (بەریتانیا، فەرەنسا و ئەمریكا ...)، نائارامی و سەپاندنی پێكەوەژیانی نا ئارەزوومەندانەو رژێمی دژە خەڵك و وابەست بە بەرژەوەندییە ستراتیژییە باڵاكانی زلهێزانی رۆژئاوا، دوور لە ویست و خواستی گەلان و بەرەی رزگاریخوازان، یەك لە خەسڵەتە سەرەكییەكانی ئەو قۆناخە بوو. دەرئەنجامیش قەدەخەكردن و لە قاڵبدانی ئازادییەكان و پێشێلكردنی بنەماكانی مافی مرۆڤ و گەلان و بەدەركەوتنی رووی راستی ئەو داگیركرانە سەبارەت بە ئیستغلالكردنی سەروەت و سامانی میللەتان و سیاسەتی چەواشەكارییان لەمەڕ رزگاری و سەروەری و ئازادی و دیموكراتی و مافی چارەی خۆنووسین و بنەماكانی مافی مرۆڤ ..تاد.
لە ژینگە‌یەكی وادا، باسكرددنی دیموكراتی و بنیاتنانەوەی كۆمەڵگەیەكی ئازاد و یەكسان و دەوڵەتی هاووڵاتی كاوێژكردنێكی فیكری كاتكوژی وشك و بێ مانابوو.
لەكوێ جیاوازی لەنێوان هاووڵاتیان هەبێت، مافی سیاسی و نەتەوەیی و ئایینی و مەزهەبی سنووردارو قەدەخەكراوبێت، یان لە رێگەی فرتوفێڵی دەقی گشتی دەستوورو یاسا و لەژێر گوشاری یەكێتی خاكی وڵات و هەلومەرجە نائاساییە دەرەكییەكان و مەترسی گەمارۆدان و موسادەرە شێوێندرابێ، ئەوە پێكەوەژیانی ئارەزوومەندانە و شەراكەت و دەوڵەتی هاووڵاتی و برایەتی، وشەی سەر زارەكی و زاد و ئامرازی هەڵخەڵەتاندنی دەستی دەسەڵاتدارانی دیكتاتۆر و داگیركەر و وحوكمڕانی نەتەوەی باڵادەستە، قایلبوونی نەتەوە و پێكهاتەكانی دیكە، بەم فرتوفێڵانە، جۆرێكە لەقەبوڵكردنی ژیانی كۆیلایەتی و خۆبەدەستەوەدانە بەدەسەڵاتی داگیركەر و بەشداربوونە لە پیادەكردنی نەخشەو و پیلانەكانیان. رەتكردنەوەی ئەو واقیعە و قبوڵنەكردنی سیاسەت و بۆچوونی سەپێندراوی رژێمە دیكتاتۆر و بەكرێگیراو و داگیركەرەكان، هۆكاری سەرەكی لەدایكبوونی بزاڤی رزگاریخوازی گەلانی بندەست و مافخوراو بووە.
لەو هاوكێشەیەدا كوردیش بێبەش نییە، چونكە كوردستانیش وڵاتێكی داگیر و دابەشكراوە، لەدێر زەمانەوە قوربانی بەرژەوەندی و سیاسەتی نامرۆڤانەی زلهێزەكانە بەتایبەتی بەریتانیا و ئەمریكاو، مەیدانی ململانێ و چەوسانەوەو ئینكاركردن بووە، وەك گەل و ماف و خاك، لەلایەن دەسەڵاتی نەتەوەی باڵادەستی عەرەب و تورك و فارس و هەوڵی گۆڕین و تێكدانی قەوارەی نەتەوەیی و كولتوری و داڕمانی ژێرخانی ئابووری و كۆمەڵایەتی، پرۆسەیەكی نەخشەداڕێژراوی داگیركەرانی بووە، سیستەماتیك قۆناخ لە دوای قۆناخ پیادە دەكرێت، وڵاتەكەمان لە دۆخێكی نائاسایی و ناسروشتیدا دەخولێتەوە و بووەتە ماكی سەرەكی نائارامی و تووندوتیژی و شەڕو پێكدادان و پیادەكردنی دیدو بۆچوون و بەرنامەی رەگەزپەرستی (تەعریب و تەتریك و تەفریس) و كێڵگەیەكی تاقیكردنەوەی چەك و تفاقی هەمەچەشنە بە چەكی كۆكوژیشەوە، زۆر جاریش ئیستغلالكردنی بزاڤەكەی وەك كارتی گوشار لە ئاستی ئیقلیمی و نێودەوڵەتییەوە.
واقیعی داگیركردن و دابەشكردنی نەتەوە و خاك ، بێ پەیمانی و دەستخەڕۆیی داگیركەرانی نێودەوڵەتی و هەرێمایەتی، سیاسەتی ئیحتیوا و قڕكردن، هەستی بێكەسی و بێ پشت و پەنا، گیانی بەرخۆدان و غەریزەی خۆپاراستن، وایكرد بزووتنەوەی رزگاریخوازی كورد، یەك تەرەفە و یەك سەنگەربێت، واتە كۆكردنەوەی گشت هێز و تواناكان دژ بە داگیركەر و نەخشەو پیلانەكانی، بەمەش بزاڤەكەمان، جگە لە سروشتی سەركردایەتییەكەی، زیاتر شێوە و شێوازێكی گشتگیری بەخۆیەوە گرت، بەو ئاراستەیەش تێدەكۆشێ، خۆی لە سەنگەرێك دەبینی كە سەنگەری گەل بوو، دەسەڵاتی داگیركەر و یاوەرانیان سەنگەر یان بەرەی دووژمن.
جیهانی یەكجەمسەری و جیهانگیری و پاشەكشێی بیروباوەڕ و ئامراز و بونیادی دیاردەی گشتگیری دواقۆناخی سەدەی رابردوو، (هەرەسی1975و نیمچە هەرەسەكەی 1988)، پەرت و بڵاوبوونەوەی بزاڤی رزگاریخوازی باشووری كوردستان و دابەشبوونیان بەسەر چەند حیزب و باڵ، چڕكردنەوەی سیاسەتی دووژمنكاری داگیركەران كە لووتكەكەی، تەعریب و ئەنفال و جینۆساید بوو، نەبووە مایەی گۆڕانكارییەكی نەوعی و پێگەیشتن و زاڵبوونی عەقلیەتی قەبوڵكردنی دیاردەی فرەیی و داڕشتنی بەرنامەیەكی هەمەلایەن و كراوە لەسەر بنچینە و دیدێكی رەوشەنی سیاسی یەكگرتووی شەفاف و دیموكراتیانەی نیشتمانی و نەتەوەیی، بەپێچەوانەوە ئەودەم و ئەمڕۆش بنەمای یەكدی قەبوڵكردنی لایەنە سیاسییەكانمان زیاتر پەیوەستە بەهێز و توانای چەكداری و قۆرخكردن و دابەشكردنی دەسەڵات و سامانی خەڵك و فاكتەری دەرەكی، مانەوەی زهنیەت و هەیكەلەیەتی حیزبی و حوكمڕانی لەسەر بنەمای گشتگیری و هەزمنەكردنی یەكتر. ئەگەر هەندێ گۆڕانكاری بەسەردا هاتبێ ئەوە تەنها كاتی و رووكەشە و لەخزمەتی زهنیەت و بەرژەوەندییە تایبەتییەكانە چ حیزبی یان هێما، جەوهەرەكەی (بەگشتی) دوو جەمسەری دەسەڵات و دیاردەی پەنجا بە پەنجاو ئیحتواكردن و شێواندی زۆر لە پرەنسیپەكانە. نموونه‌ی زه‌قی ئه‌م دیارده‌یه ، واقعی باشووی كوردستان و هه‌ڵسوكه‌وتی لیستی دەسەڵات (پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتمانیی كوردستان)ه واته ده‌سه‌ڵاتی فه‌رمی هه‌رێمی كوردستان.
سروشتی ئه‌م دەسەڵاته ، هێشتا بەئەستەم پرەنسیپی بوونی بەرامبەری لەلا قەبووڵە. ئەزموونی ئەم 19 ساڵە، بەڕاشكاوی ئەو راستییە دەسەلمێنێ، كە هۆكاری سەرەكی ئەزموونی پەنجا بە پەنجاو یەكگرتنەوەی بەرژەوەندییە تایبەتەكانی لووتكە بووە نەك بەرژەوەندییە باڵاكانی خەڵك ، ئەو درز و فەزا تەسكەی ئازادیش كە ماوەتەوە ، بەرهەمی پێگەیشتنی سیاسی ئەو لووتكەیە نییە بە ئەندازەی ئەوەی كە دیفاكتۆیە و گۆڕانكارییەكانی دوای 2003 و هۆشیاری شەقامی كوردستانی زامنیەتی. هه‌رسنه‌كردنی (هه‌زم نه‌كردن) ، به‌رامبه‌رله لایه‌ن ئه‌م ده‌سه‌ڵاته‌وه دەگەڕێتەوە بۆ كۆمەڵێك فاكتەر لەوانە:
1. (پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتمانی كوردستان) ، به ده‌ر له سروشتی سه‌ركردایه‌تێكه‌ی ، دوو باڵی سەرەكی بزاڤی رزگاریخوازی نەتەوەكەمان بوون و ئەوە 19 ساڵە دەسەڵاتن، هەروەك لەسەرەتاوە ئاماژەمان بۆكرد، هۆكارە سەرەكییەكانی بوون و گەشەسەندنی بزاڤی رزگاریخوازی كورد و سەرچاوەكەی، داگیركردن و دابەشكردنی كوردستان و نكۆڵی و پێشێلكردنی مافی خەڵكەكەیەتی. دەر‌ئەنجامی سەرەكی ئەمەش، بەرخۆدان و داكۆكیكردنی ئەم بزاڤەیە، لە خاك و مافی كوردستانییەكان. هۆكارو دەر‌ئەنجام واتە، (داگیركردن و بەرخۆدان)، مۆری (ئۆپۆزیسیۆن)ی بەسەر ئەم بزاڤەدا سەپاندبوو، بزاڤ و ململانێیەكەی دابەشكردبوو لەنێوان دوو بەرەدا، بەرەی خەڵك و بەرەی زەوتكەری خاك و مافەكانی خەڵك (دوژمن). ئەم هاوكێشەیە، بەدەر لە چەند هەلێكی كورتی مێژوو، هێشتا زاڵە بەسەر بیروبۆچوونی بازنەیەكی فراوانی سەركردایەتی و بنكردایەتی بزاڤەكەمان لە باشووری كوردستان، ئێستایشی لە تەكدا بێت، ئەگەرچی ئەو بازنەیە بەڕاشكاوی جەخت لەوەدەكەن كە پرسی كورد لە "عێراقی هیوا و ئاشتی" چارەسەركراوە لە هەرێمی كوردستان دەسەڵاتن و لە ناوەند شەریك!
2. ئەو خەسڵەتە:(داگیركردن و بەرخۆدان) و دابەشكردنی ململانێكە لە(دووبەرە)دا، بەرەی (خەڵك) و بەرەی (دوژمن)، مەودای لەدایكبوون و گەشەسەندنی سروشتیی (ئۆپۆزیسیۆنی ناوخۆ)ی نەدابوو، ئەگەر سەریشی هەڵدابێت یان پەراوێز و ئیحتیواكراوە یان بەتووندی سەركوت و(تەخوین) كراوە یان ناچاركراوە پەنا بەرێت بۆ بەرەی (دوژمن)، مانەوەشی لەنێو حەڵال و حەرامەكەدا، بەند بووە بە بارودۆخ و هەلەكان.(1)
3. پاش نسكۆی 1975و كارەساتەكانی 1988 و راپەڕینی بەهاری 1991 بەگشتی و قۆناخی دوای 2003 بە تایبەتی، بزاڤی رزگاریخوازی باشووری كوردستان، بە دیاریكراوی هەردوو باڵە سەرەكییەكەی (پارتی و یەكێتی) و، دواتر دەسەڵاتی فەرمیی هەرێمی كوردستان، چەندین هەلی لەباریان بۆ رەخسا، بۆ پێداچوونەوە بەو هاوكێشەیە و فەراهەمكردنی زەمینەو كەشوهەوایەكی تەندروست و گونجاو سەبارەت بە سروشتی خەبات و ململانێكان چ لە ئاستی ناوخۆی خۆیان و لەنێو باڵەكانی بزاڤەكەدا و چ لە ئاستی دەرەكی. بە پێچەوانەوە ئەو دوو باڵە (پارتی و یەكێتی)، لەبەر پاشخان و سروشتی سەركردایەتیەكانیان و، حەسمنەكردنی دەسەڵات، نەیانتوانی وەك پێویست، ئەو هەلانە بقۆزنەوەو گرفتەكانی ناوخۆیان و كێشەی دەسەڵات و مەرجەعییەت لە هەرێمی كوردستان سەردەمیانە چارەسەر بكەن، نە بەئاشتی و نە بەشەڕ. لەجیاتی ئەوە: هەردوولا سوور بوون لەسەر هەمان سیستەمی كۆنی حیزبایەتی و قووڵكردنەوەی لایەنە نێگەتیڤەكانی، بە ئیمتیازبوونە داهێنەری پرەنسیپی پەنجا بە پەنجا، وەك ئەزموونێكی حوكمڕانی شازو ناتەباو پڕ لە ناكۆكی. یەك لە دەرئەنجامە نێگەتیڤەكانی تێكەڵبوونی دەسەڵات و ئۆپۆزیسیۆن بوو، رێگە واڵابوو بۆ دیاردەی پاشكۆیی حیزب و ریكخراوە بچووكەكان، بەپاساوی یەكێتی ریزەكان و مەترسییە دەرەكییەكان و "پیرۆزی"ی و ساوایی ئەزموونەكەمان، جۆرە گردبوونەوەیەكی ناتەندروست و ناسروشتی لەدەوری هەریەك لە پارتی و یەكێتی دروستبوو. لەكاتێكدا هەر خودی یەكێتی و پارتی (چ بێت هۆ و هۆكار) رێزیان لە یەكڕیزی نەگرت و پیرۆزی و هەیبەتی ئەزموونەكەیان شكاند بە: شەڕی ناوخۆ، دوو ئیدارەیی، ناوچەگەری، زەمینەخۆشكردنی دەستتێوەردانی داگیركەرانی كوردستان (ئێران، توركیا، عێراقی سەدام) لە كاروباری ناوخۆی هەرێمی كوردستان، ئەوەی بالكێشە لەم بارەوە: دووناوەندی حوكمڕانی و بڕیار و ناوچەیی و ئەو ململانێیە ناتەندرووستە، كۆمەڵگەی كوردەواریمانی خشت دابەشكرد بەسەر دوو بەرەدا و زۆر لەو دیاردانە بەردەوامن و تەشەنەدەكەن، دابەشبوونەوكەش چەند كەسایەتی (هێما و حیزب) سیاسی بێت، ئەوەندەش ئابووری و كولتووری و دەروونییە و شۆڕبووەتەوە بۆ ئاستی زاراوە و دەزگاش.
4. ئەگەرچی هەڵبژاردنەكانی 25/7/2009 بەگشتی رەوشەكەی هەژاند، كە لایەنێكی گرنگی،رەخساندنی دەرفەتی لەدایكبوونی (ئۆپۆزیسیۆنی ناوخۆ)ی بزاڤی رزگاریخوازی باشوور بوو چ لە شێوەو شێوازی شەرعییەت و قووڵایی و پشتگیری جەماوەر و چ لە "رەنگ و دەنگ و سەنگ"ی، لە ئاستی هەرێمی كوردستان و عێراق و ناوچەكە، وەلێ ئەم دیاردەیە، هێشتا لەلایەن دەسەڵاتەوە هەروەك ئاماژەمان بۆ كرد هەزمناكرێت، ئەم هەڵوێستە لەواقعیدا رەنگدانەوەی سروشت و پاشخان و بیربۆچوونی لووتكەی ئەم دەسەڵاتەو بەرژەوەندییەكانیانە، ئەوان (پارتی و یەكێتی) ئامادەنین بەدەر لە پرەنسیپی پەنجا بە پەنجا یەكتر قەبووڵبكەن. دوورنییە بەشێك لەم قەناعەتە لە "حرس" و "سۆزی باوكسالاری" لووتكەییان بێت، تاكو ئەو رادەیە ئەم جۆرە دابەشكردن و پێكەوەبەڕێوەبردنە بە "موقەدەس" پێناسە دەكەن. پیرۆزیەكەشی لەوەدایە، ئەگەر بەم شێوەیە كە هەیە دەسەڵات و سامان و ناوچەكان دابەشنەكەن لەنێوان خۆیاندا، ئەوە نێوانیان تێكدەچێت. تێكچوونی نێوانیان نەمانی كوردە!، هەروەك بەڕێز تاڵەبانی بەڕاشكاوانە جەختی لەسەر كردووە "مەسەلەی هاوپەیمانی نێوان پارتی و یەكێتی مەسەلەیەكی حەیاتییەو ژیان و مانی میللەتی كورد و هەردوولاشی لەسەر بەندە، لەبەرئەوە بەلای منەوە هاوپەیمانییەكی موقەدەسە" (2) ، كەچی هەزاران ساڵە كورد بوونی هەیە و ماوە، بێگۆمان دوای پارتی و یەكێتیش هەر دەمێنێ. هەستكردن بە بەرپرسیارێتی و سۆزی باوكسالاری لە سستەمێكی فیۆداڵی داخراو و واقعی بێ ئۆپۆزیسیۆن و كەم گرفت و نۆرمالأ ، دوور نییە تا رادەیەك بۆ ماوەیەك تێپەڕێت، وەلێ لە دۆخی ئەمڕۆی كوردستان و گۆڕانكارییە ناخۆیی و ئیقلیمی و نیودەوڵەتییەكانی سەردەمی جیهانگەری و دیاردە نێگەتیڤە زەقەكانی سستەمی پەنجا بە پەنجای دەسەڵاتی دوو جەمسەری، ئەو بیروبۆچوون و سۆزەو بەو گشتگیری و "قودسیە" تە، بۆ شەقامی كوردستانی و ئۆپۆزیسیۆنێكی نوێی گەمارۆدراو بە گومان و ئیجرائات و تەخوین مایەی مەترسییە ، چ بۆ ئەمڕۆ یان ئایندەی پرسی كورد و پرۆسەی سیاسی هەرێمی كوردستان .
5. تاكو ئێستا، لای زۆر لە لیستی دەسەڵات، دیموكراتی ئامرازە نەك ئامانج، حیزب ئامانجە نەك ئامراز، دەسەڵات و مانەوە لە دەسەڵات، ژمارەی چەكدار و داهاتە نەك دەنگدەر، حەسم قەبارەی هێزە نەك سندوقی دەنگدان، پشت و پەنا و هێز فاكتەری دەركییە نەك خەڵك، سەروەت و سامان و داهاتی هەرێمی كوردستان میرات و رەنجی ئەوانە نەك میللەت، مانەوەیان لە دەسەڵات (وەكو هەیە) تەنها گرەنتییە بۆ ژیان و مانەوەی كورد وەك كورد نەك خودی كورد، ئۆپۆزیسیۆن (مكیاج) و پاشكۆیە بۆ سستەمی پەنجا بە پەنجا و ژمارەیەك هاوكێشە سیاسییەكەیە نەك هێزێكی سەربەخۆ و لایەنێكی گرنگی هاوكێشەكە. لە بازنەی قەناعەتێكی وەهادا، باسكردن و قەبوڵكردنی ئۆپۆزیسیۆن و ئەمدەست و ئەودەستی دەسەڵات و ئازادییەكان، بەدەر لەو چوارچێوەیە ، بە مانا سروشتی و زانستییەكەی كوتانی ئاسنی ساردە.
6. لووتكەی دەسەڵاتی پارتی و یەكێتی ئەوە 19 ساڵە بە تاك و بە كۆ دوو حیزبی فەرمانڕەوان، لە پەرلەمان زۆرینەن، سەرتاپای حكومەتیان پەنجا بە پەنجا دابەشكردووە. لە سەر هەمان پرنسیپ تەحەكوم بە سەروەت و سامانی رەشوو رووتی ئەم هەرێمە دەكەن، هەر یەك لەو دوو حیزبە خاوەن هێزی پێشمەرگە و پۆلیس وئاسایش و بەندیخانەو دەزگای سیخوڕی تایبەت بە خۆیان و لە ناوچەكانی ژێردەسەڵاتیان و بۆ گرفتە ناخۆییەكان گورز و كوتەكیانن، لەرێگەی بودجە و داهات و سامانی هەرێم و ناوەند، كۆمپانییەكانیان گشت جەمسەرە سەرەكییەكانی باری ئابووری هەرێمیان كۆنترۆڵكردووە بۆ خۆیان، لەمیانەی ئەم 19 ساڵە، میللەت تەنها لووتكەی دەسەڵاتی پارتی و یەكێتی و وەزیر و گزیر و پۆلیس وئاسایش و ناوەندەكانی سیخوڕی و هێزی چەكدار و دادگای بەندیخانەی سەر بەم دوو حیزبە دەبینن و مامەڵەیان لەگەڵ دەكرێت، كردەوە نێگەتیڤەكان و ناعەدالەتی كۆماڵایەتیان تاكو دێت زقتردەبێتەوە، بە پاساوی زۆرینە پۆستی حیزبی و ئیداری ئیستغلالدەكرێت و بووەتە سەرچاوی بە فیڕۆدانی بەشێكی زۆری قوت و داهاتی خەڵك، بەمەش زۆر لە دەسكەوت و لایەنە پۆزەتیڤەكانی ئەم ئەزموونە تەلخ و لەكەدار دەكرێت، كە دەنگی ناڕەزایی و بێزاری بەرزدەبێتەوە، لیستی دەسەڵات یان پەراوێز و گوێی لێناگیرێت یان لە رێگەی ئیراهبێكی فیكری و گوشاری ماددی، هەولی دەمكوتیان دەدات. لە واقیعی پاوەنخوازی دوو جەمسەری و سۆزی باوكسالاری، تارادەیەك دەسەڵاتی تووشی دیاردەی شیزۆفینیا كردووە، لەلایەكەوە دەسەڵاتە و لە هەمانكاتدا ئۆپۆزیسیـۆن واتە(هەم خەسم و هەم حەكەم)!
7. یەك لە خەسڵەتەكانی ئۆپۆزیسیۆنی ئەم هەرێمە لەوەدا بەرجەستە دەبێت كە بەشێوەیەكی سروشتی و لەسەر بنەمای جیاوازی ئایدیۆلۆژی، چینایەتی، رەگەزی ، ئایینی ، مەزهەبی لەدایكنەبووە، بەلكو زیاتر بەرهەمی پاوەنخوازی لووتكەو هێما و بازنەیەكی تەسكی سەركردایەتی و لاوازی ئازادی و ئاستی دیموكراتی ناوخۆی حیزبی و چڕبوونەوەی ئیمتیازات و دەسكەوتی تایبەتییە. بە رووەكەی دیكە : ئۆپۆزیسیۆن بەگشتی، لە منداڵدانی رێكخستنە سەرەكییەكانی گۆڕەپانی كوردستان لە دایكبووە (پارتی و یەكێتی و بزووتنەوەی ئیسلامی) و هەندێ لە نەخۆشییەكانی رێكخستنی (دایك)ی تێدا دەمێنێتەوە و بەدیدەكرێت و سەرەڕای گرژی و ئاڵۆزی و ئازاری پرۆسەی لەدیكبوون و جودابوونەوەكە. ئەم خەسڵەتە سێ دیاردەی زەقی پێوە دیارە، وەك هۆكارێكی دیكە بۆ هەزمنەكردنی ئۆپۆزیسیۆن لە لایەن لیستی دەسەڵاتەوە:
یەكەم: بەدەر لە هێزە ئیسلامییەكانی هەرێمی كوردستان، هەم لیستی دەسەڵات و هەم ئۆپۆزیسیۆن پابەندنین بە ئایدیۆلۆژیەتێكی دیاریكراوەوە، هەتاكو ئەوانەی ئیدعای ئایدیۆلۆژیەتێك دەكەن لە پراكتیكدا دوورن لێی یان هەر هەونین. بۆیە بەرنامە و دیدو بۆچوونیان بۆ بەشێكی گرنكی پرس و گرفتەكان ئینتیقائی و كاتییە، هەندێجار كار و كاردانەوەیە و جاری واش هەیە وەك یەك یان نزیك بە یەكن.
دووەم : هەستی برا گەورەیی و باوكسالاری رێكخستنی دایك "دەسەڵات" و "لاساری" ئۆپۆزیسیۆن بەگشتی.
سێیەم : زاڵبوونی هەست و بۆچوونی گومان و نەیار و تێكدەر و تەخوینی دەسەڵات بەرامبەر بە ئۆپۆزیسیۆن، بە هێز و رێكخستن و بەرنامە و تاكییەوە.
دیدو بۆچوونی دەسەڵات هەرچی و چۆن بێت، ئەمڕۆ لە باشووری كوردستان ئۆپۆزیسیۆن دەنگ و رەنگ و سەنگی هەیە. لە باكگراوندێكی سەقەت و منداڵدانێكی شێواو و ژینگەیەی ناتەندروستدا چەكەرەی كردووەو لە كەشوهەوایەكی ناتەباو پڕ لە گیروگرفتدا هاتووەتە مەیدان.لەگەڵ ئەوەش و بە هەموو كەموكورتی هەڵبژاردنەكان و دیاردەی دەستتێوەردان و دەستكاریی دەسەڵات، 36%ی كورسییەكانی پەرلەمانی كوردستانی مسۆگەر كردووە، خاوەن قەوارەو بەرنامەیە. لیستی دەسەڵات قەبوڵی بكات یان نا، ركابەر و ئەڵتەرناتیڤێتی. چەند دەسەڵات بوارەكانی ئازادی بەرتەسكتر بكاتەوە، ئۆپۆزیسیۆن زیاتر پەرەدەستێنێ. چەند گەندەڵی خەستتربێتەوە ئەوەندە ئۆپۆزیسیۆن گەشە دەكات. تاوەكو دەسەڵات هەبێت ئۆپۆزیسیۆنیش هەیە.
هەردوو لایەنی لیستی دەسەڵات لە قەیراندان، گێژاوی ململانێی ناوخۆی حیزبی خۆیان، یەكتربڕینی بەرژەوەندییە حیزبی و تایبەتییەكانیان، پرەنسیپی قەبوڵنەكردنی یەكتر لەسەر بنەمای زۆرینە و كەمینە، "گرێی باوكسالاری" و دەسەڵاتی یەكەم و حیزبی یەكەم و هێمای یەكەم، پەنابردن بۆ مەترسی دەرەكی بۆ كپكردنەوەی ناڕەزایی، وەسفكردنی داكۆكی ئۆپۆزیسیۆن لەمەڕ چاكسازی و فەراهەمكردنی بنەماكانی ئازادی و دادپەروەری و شەفافیەت لە داهات و خەرج بە ئاژاوەچی و تێكدەری ریزەكانی خەڵك، هەوڵێكی ناشارستانی و سەردەمییانە نییە. تەعەسوفكردنی دەسەڵات لەبەكارهێنانی یاسا و پرەنسیپی زۆرینە و چەواشەكردنی شەقامی كوردستانی بە دروشمی دیموكراسی و چاكسازی و بەربەرەكانێی گەندەڵی، بەو كەرەستە‌و مامەڵەیە كە هەیە، هەڵاتنە لە قەیرانەكان و تاوەكو ئێستا جدیەتی پێوە دیار نییە.
هەموو لایەك لەو باوەڕەدان یەك لە فاكتەرەكانی لە دایكبوونی ئۆپۆزیسیۆن و قەبارەو هێزی ئێستای، دەگەڕێتەوە بۆ دیاردەی گەندەڵی حیزبی و ئیداری هەردوو حیزبی دەسەڵات. هه‌ردوولاش ئیقراری ده‌كه‌ن وه‌لی ئیرادوه توانا وبه‌رنامه‌ی چاره‌سه‌ركردنیان نه‌ماوه . گەندەڵی ئەودەم چارەسەر دەكرێت و دەكشێتەوەو بەرەو بنبڕی دەڕوات كە دیموكراسی و ئازادی رێكخستن و چاپەمەنی و رۆژنامەگەری و بیروڕا و خۆپیشاندان و رەخنەو ژیانی پەرلەمانی ئازاد و سەربەخۆیی دادگاو سەروەری دەستوور و یاسا و پرەنسیپی هاووڵاتی یەكسان و چاودێریی خەڵك و رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی فەراهەم كرابێت بەشێوەیەكی راست و دروست، بە كردەوە نەك بە دروشم. كە كار گەیشتە ئەوەی ئیدی بوار زۆر تەسكدەبێتەوە لە بەردەم ئۆپۆزیسۆون ئەركیش دەگۆڕێت، میدیاكانی كوردستان چ ریپۆرتاژ و ئەرتیكەلی بەپێز و گرنگ بۆ رووماڵی گەندەڵی و ئاشكراكردنی گەندەڵەكان بڵاونه‌كاتەوە، ئیدی پێویست نەكات نووسەران بەناوی نهێنی بنووسن، سەرچاوەكان بە شاراوەیی زانیارییەكان بدركێنن، رۆژنامەنووس خەڵتانی خوێن یان شەهید و بزر بكرێت، دەعوای یەك ملیاری لەسەر رۆژنامە و گۆڤار و رۆژنامەنووس تۆماربكرێت به یاساكانی سه‌دامی فاشی حوكمیان بده‌ن یان سەرقالأ و ماندوو و بێزاریانكەن لەنێوان پۆلیسخانەو دادگا. لە دونیایەكی وا ئازاد و فەزایەكی وا كراوەدا، چاوسووركردنەوە و چەك سواركردن و "رۆژ كوت" و نانبڕین و تۆمەت و تەخوین (موقه‌ده‌س وته‌قدیسی) سیاسی باو و مۆدێلی نامێنێ!
هەركات دەسەڵات توانی زەمینەیەكی وا لەبار فەراهەم بكات، ئەوە لە پرۆسەی سیاسی هەرێمی كوردستاندا، ئۆپۆزیسیۆن تەواوكەری دەسەڵات دەبێت، هەریەك لەو دوو دەسەڵاتە رۆڵی سروشتی خۆیان دەبینن، وەلێ ئەمڕۆ ئێمە پێچەوانەكەی دەبینین، ئەمەش دەسەڵات رووتتردەكاتەوە لە زۆر لە دروشمەكانی و رۆڵ و ئەرك و باری ئۆپۆزیسیۆنیش گرانتر دەكات !
پەراوێز و ژێدەرەكان:
(1) : بڕوانە بابەتەكەمان (ئۆپۆزسیۆن لە نێوان بەردە ئاشی دەسەڵات و چاوەروانی خەلكدا) رۆژنامەی (رووداو) ژمارە 96 لە 1/2/2010.
(2): گۆڵان ژمارە (802) ، 18/10/2010
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
