بەرپرسانى وەزارەتى تەندروستى نكۆڵى لەبوونى دەستى حزب ناكەن لەناوەندە تەندروستیەكاندا
Monday, 04/06/2012, 12:00
ئەوە حزبە دەستى بەسەر هەموو كایەو جومگەكانى ئەو ووڵاتەدا گرتووە ئەوە حزبە بڕیار دەدات كام سیستەم و بەرنامەى حزبى لەدامودەزگا حكومیەكان پەیڕەو بكرێ ، ئەوە حزبە سەرلەبەرى كۆمەڵگای داگیركردوەو بەحزبى كردووەو ژیانى ئەم میللەتەی تاڵ كردوە ، سەربارى چەندین گۆڕانكارى گەورە لەناوچەكەدا ئەمانە هەر بۆ دواوە پاشەكشەیانەو ئەزموونى حزبە دیكتاتۆرەكان دووبارەو درێژە پێ ئەدەن ئەمانە بیریان چووە وەزارەتێكى خزمەتگوزارى وەك تەندروستى وەزارەتى نەخۆش و هاوڵاتیانە وەزارەتى حزب و خێڵ و بنەماڵەكان نیە ، سەندیكاكانى بوارى تەندروستیش سەندیكاو ڕێكخراوى پیشەین گروپى فشارن بۆ سەر دەسەڵات نەوەك ئۆڕگانى حزبى و كەسى و بنەماڵەیى بن ،حزب دەستى لەبینەقاقاى ئەوانیش ناوە ئەیەوێت سەندیكاو ڕێكخراوەكانیش هاوشێوەى كۆمەڵگا بەرەو داخراوى و ملكەچى بەرێ ، لەهەمووشى سەیرتر خۆیان لەلێدوان و دیمانەكاندا دان بەو ڕاستیە حاشا هەڵنەگرانەدا ئەنێن كەبەڵێ ئەوە حزبە یەخەى وەزارەتێكى خزمەتگوزارى وەك تەندروستى گرتووەو نایەوێت بەرەو پێش بچێت لەهەموو لایەكەوە كەوتۆتە گیانى ، دەمێكە ئەڵێین دوو وەزارەتى تەندروستى و سێ سیستەمى كاركردنى تەندروستى جیاواز لەهەولێرو سلێمانى و دهۆك هەیە ئێستا خۆیان دانى پێدا ئەنێن و ئەڵێن تائەم كابینەیەش دوو وەزارەتى تەندروستى هەبووەو وەزیرانى پێشووى تەندروستى لەهەولێرو دهۆك هیچ دەسەڵاتێكیان نەبووە ؟ لەهەمووشى كارەساتتر هاوشێوەى وەزارەتى ناوخۆ و پێشمەرگە لەوەزارەتى تەندروستیش سسزاى سیاسى هەبووە كەئەمە سەرلەبەرى هەیكەلى ئیدارى و وەزیفى ئەم وەزارەتە دەخاتە ژێر پرسیارەوە ؟ سەلمێنەرى ئەو ڕاستیەشە كەبەڵێ ئەوە حزبە بەئاشكرا ئەم وەزارتە هەڵئەسوڕێنێ و لەپەل و پۆی خستووە .
_ بەڵگەو دیمانەكانى خۆیان ئەدوێن بۆیە ئێمە هیچ ناڵێین ئێوەى بەڕێز بیخوێنەوە ئەوسا بڕیاربدەن بزانن وەزارەتى تەندروستى چۆن وەزارەتێكە ؟.
1 _ وەزارەتێكى خزمەتگوزارى وەك تەندروستى سسزادراوى سیاسى هەبێت بۆ گلەیى لەوەزارەتى ناوخۆو پێشمەرگە بكەین ؟ ئەوان بەئاشكرا موڵكى حزبن و دەزگاى پاراستن و زانیارى بەڕێوەى دەبەن ؟ ئەى وەزارەتى تەندروستى كێ ؟ ئێوە بڵێن ئەمە چ حكومەت و سیستەم و وەزارەتێكە ؟ ئێستا دەركەوت ئەم وەزارەتەش جیاواز نیە لەگەڵ ناوخۆو پێشمەرگە .
_ وەزیری تەندروستی بەڵێنی چارەسەرکردنی کێشەی سزادراوانی سیاسی ناو وەزارەتەکەی دەدات .
وهفدێكی فراكسیۆنهكانی ئۆپۆزسیۆن، سهردانی وهزیری تهندروستی حكومهتی ههرێمی كوردستان دهكهن و له نزیكهوه، له چهند كێشه و كهموكورتییهك دهكۆڵنهوه، کە گرنگترینیان پرسی سزادراوه سیاسییهكانه.
سهرههنگ فهرهج، ئهندامی فراکسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی کوردستان، به (سبهی) راگهیاند: ئهمڕۆ به هاوهڵی وهفدێكی فراكسیۆنهكانی ئۆپۆزسیۆن سهردانی د. رێكهوت حەمە رهشید، وهزیری تهندروستی حكومهتی ههرێمی كوردستانمان كرد و باسمان له چهند كێشه و كهموكورتییهكی ناو وهزارهتهكه كرد، ئهویش لای خۆیهوه بهڵێنی چارهسهركردنیانی پێداین.
ئاماژهی بهوهشدا، یهكێك لهو كێشانهی باسمانكرد، بریتی بو له نهخۆشخانهی (شههید شهوكهت) له شارۆچكهی سهید سادق، كه نزیكهی دو ساڵ پێش ئێستا و له سهروبهندی ههڵمهتی ههڵبژاردنهكاندا كرایهوه، بهڵام كهموكورتی زۆری تێدایه، باسمان له كهموكورتییهكانی نهخۆشخانهكانی شاری ههولێریش كرد و وهزیریش بهڵێنی چارهسهركردنی ئهو كێشانهی پێداین.
ئەو ئەندامەی فراکسیۆنی گۆڕان، ئهوهشی خستهڕو: یهكێك له كێشهكانی تر كه باسمانكرد پرسی سزادراوانی سیاسی ناو وهزارهت بو، كه فهرمانی ئهنجومهنی وهزیران ههیه بۆ ئهوهی بگهڕێنهوه شوێنی كاركردنی خۆیان، داوامان له وهزیری تهندروستی كردوه لێكۆڵینهوه لهو بارهیهوه بكات، ئهویش بڕباری پێكهێنانی لیژنهیهكی لهو بارهیهوه داوه بۆ ئهوهی بهدواداچون بۆ ئهو دۆسیهیه بكات.
2 _ دوو كابینەى بەناو 5 و 6 باى باى كردووە ، ئێستا كابینەى حەوتە بەقەولى خۆیان سێیەم كابینەى هاوبەشى پارتى و یەكێتیە كەچى تازەبەتازە دەڵێ داوامكردووە لەدهۆك و هەولێر دەسەڵاتم هەبێ واتا تا ئەم كابینەیەش دوو وەزارەتى تەندروستى هەبووە ، واتا نەك هەر وەزارەتى ناوخۆو پێشمەرگەو دارایى سەرلەبەرى حكومەتەكە هیچى یەكى نەگرتۆتەوە تەنها فریودان و چەواشەكردنى خەڵك بووە .
_ وهزیری تهندروستی: بهڵێنم پێدراوه لهههولێرو دهۆكیش دهسهڵاتم ههبێت
وهزیری تهندروستی
دیداری: عهبدوڵا گۆران:-
لهم دیدارێكی تایبهتی ئاوێنهنیوزدا، وهزیری تهندروستی كابینهی حهوتهم، د.رێكهوت حهمهرهشید*، قسه لهبارهی كارهكانی داهاتوی دهكات وهك وهزیرێكی نوێو ئاماژه بهكهموكوڕیهكانی كهرتی تهندروستی دهدات لهههرێمی كوردستان .
لهبارهی بونی دووئیدارهییشهوه لهدامودهزگاكانی حكومهت، ناوبراو ئاشكرابدهكات كه بهڵێنی لهسهرۆكایهتی حكومهت وهرگرتوه دهسهڵاتهكانی پارێزگای سلێمانی تێپهڕێنێتو بگاته ههولێرو دهۆكیش.
ئاوێنهنیوز: ئایا ترست نیه تۆش بهدهردی وهزیرهكانی كۆن ببرێیتو تهنها لهسنوری سلێمانیو گهرمیان دهسهڵاتت ههبێ؟
وهزیری تهندروستی: بهڵێنم وهرگرتوه له جهنابی سهرۆك وهزیرانو جێگرهكهی كه به یهك ئیدارهی كاربكهم، ئهو بهڵێنه دهخهمه بواری پراكتیكیهوه كه چۆن وهزیری سنوری سلێمانی بم بهههمان شێوهش وهزیری ههولێرو دهۆكیش بم.
3 _ وەزارەتێكى خزمەتگوزارى وەك تەندروستى بودجەى پڕۆژەكانى نەگاتە نیوەى بودجەى دەزگایەكى موخابەڕاتى حزبی دەبێ خەڵكى كوردستان چ ئومێدێكى بەم وەزارتە هەبێت ؟ واتا زانیارى و پاراستن پیرۆزترو گرنگترە لەوەزارەتێكى خزمەتگوزارى وەك تەندروستى .
_ 134 ملیارد دینار بۆ دهزگای زانیاری و پاراستن تهرخاندهكرێت
بهپێی ئهو زانیارییانهی له ژوری لێكۆڵینهوهی ئابوری بزوتنهوهی گۆڕانهوه دهستكهوتوه بۆ خهرجی ساڵێكی دهزگای زانیاری و پاراستن (134) ملیار دینار تهرخانكراوه.
عهلی حهمه ساڵح، بهڕێوبهری ژوری لێكۆڵینهوهی ئابوری بزوتنهوهی گۆڕان به (سبهی) راگهیاند :" له ساڵی (2012) دا بهناوی ئهنجومهنی ئاسایشی ههرێمی كوردستانهوه (134) ملیارد و (864) ملیۆن دینار تهرخانكراوه، ئهو پارهیه بۆ دهزگای زانیاری و پاراستنه، چونكه ئهنجومهنی ئاسایش پێكدێت له دهزگای ئاسایش كه دهزگای ئاسایش خۆی بهجیا لهساڵی (2012)دا (455) ملیارد و (22) ملیۆن دیناری بۆ تهرخانكراوه، بهڕێوبهرایهتی گشتی ههواڵگری سهربازیش له چوارچێوهی وهزارهتی پێشمهرگهدایه و بۆ خهرجییهكانی وهزارهتی پێشمهرگهش (950) ملیارد دینار تهرخانكراوه، ئهوهی دهمێنێتهوه دهزگای زانیاری و پاراستنه و ئهو (134) ملیارد دیناره بۆ ئهوانه".
وتیشی" ئێمه ئهم دو دهزگایه تاوهكو ئێستا به دو دهزگای حیزبی دهزانین و ئهو پارهیهشی بۆ ئهو دو دهزگایه تهرخانكراوه پێنج ئهوهندهی ههمو ئهو پارهیه كه له سالێكدا بۆ پرۆژهكانی وهزارهتی تهندروستی خهرجكراوه .
4 _ بەئاشكرا حزب و بەرپرسە ئیداریەكان دەست دەخەنە ناو كاروباریان ، لێداوانەكانى خۆیان بخوێنەوە بزانن چ كارەساتێك هەیە لەناو دامەزراوەكانى ئەم وەزارەتە لەپایتەختە بەزۆر بەدوبەیى كراوەكەى هەولێردا خۆیان دەڵێن تەنها لەپاكردنەوەى نەخۆشخانەكاندا ساڵانە بڕى دوو ملیارو نیو دینار بەهەدەردان هەبووە .
_ بهرپرسه حزبی و ئیدارییهكان كێشه دهخهنه بهردهم ستافی نوێی تهندروستیی ههولێر .
بهڕێوهبهری پلاندانانی تهندروستیی ههولێر رای دهگهیهنێ به گهرموگوڕی دهستیان كردووه به چاكسازی و نههێشتنی ههڵه و بێسهروبهرییهكانی نێو بهڕێوهبهرایهتییهكه، بهڵام بهرپرسانی حزبی و ئیداری رێگرییان لێ دهكهن، سهرباری ئهوهی لیژنهی چاكسازیی سهرۆكایهتی ههرێم بهردهوامه له كارهكانی.
سهرچاوهیهكی تهندروستیی تریش دهڵێ ساڵانه بڕی 2.5 ملیار دینار له پارهی پاككردنهوهی نهخۆشخانهكان بهههدهر چووه.
دكتۆر ههڤاڵ فارس بهڕێوهبهری بهشی پلانی بهڕێوهبهرایهتیی گشتیی تهندروستیی ههولێر بهوهكالهت له دیمانهیهكی (باس)دا رای گهیاند ....
بهرپرسی ئیداری و حزبی ههن ئێمه بهمهترسی لهسهر بهرژهوهندییهكانی خۆیان دهبینن و ترسی ئهوهیان ههیه له دوای بهدواداچوونهوهی كارهكانی ئهو بهڕێوهبهرایهتیه بهرژهوهندییه نایاساییهكانیان لهدهست بچێت، بۆیه ههموو ههوڵێك بۆ راگرتنی كارهكانی ئێمه دهدهن و ههوڵ دهدهن لهو كارانهمان بێزارمان بكهن و ساردمان بكهنهوه".
ههروهها كێشهیهكی تری كهرتی تهندروستی، نهخۆشخانه تایبهتی و ئههلیهكانه، ئهو بهڕێوهبهره دهڵێ "بهیانیان له نهخۆشخانه ئههلیهكاندا له سهعات 8هوه نهشتهرگهری ئهنجام دهدرێ، لهو كاتانهدا كارمهندانی تهندروستی نهخۆشخانه حكومیهكانیان بهجێ دێڵن و دهچنه ئهو نهخۆشخانه ئههلیانه بۆ پاره كار دهكهن، ئێمه ههوڵ دهدهین لهمهودوا لهو نهخۆشخانه ئههلیانه بهیانیان نهشتهرگهری نهكرێت، بۆ ئهوهی كارمهندانه نهخۆشخانه حكوومیهكانیان بهجێ نهیهڵن، ههروهها سزای ئهو كارمهندانهش دهدهین كه دهوامی خۆیان بهجێ دێڵن و ئهركی خۆیان جێبهجێ ناكهن .
بهڵام لهم نێوهندهدا بهرپرسی باڵای حزبی و ئیداری رێگریمان لێ دهكهن، چونكه زۆربهی ئهو بهرپرسانه پشكیان ههیه له نهخۆشخانه ئههلیهكان و بهرگری له بهرژهوهندیی خۆیان دهكهن، بهڵام ئێمه له كارهكانمان بهردهوام دهبین و ئامادهین ژیانیشمان رووبهڕووی مهترسی بكهینهوه بۆ خاتری بهرژهوهندیی گشتی و راستكردنهوهی لارییهكان".
سهرچاوهیهكیش له هۆبهی پشكنین و بهدواداچوونی سهر به بهڕێوهبهرایهتیی تهندروستیی ههولێر بۆ (باس) ئاشكرای كرد كه لیژنهی شیكردنهوهی تایبهت به نهخۆشخانهكانی سنووری پارێزگای ههولێر، له دوای لێكۆڵینهوهیاندا له كاری ئهو كۆمپانیایانهی نهخۆشخانهكان پاك دهكهنهوه و له ژمارهی ئهو كارمهندانهی بهكاریان دێنن بۆ پاككردنهوهی نهخۆشخانهكان بۆی روون بووهوه كه ژمارهیهكی زۆر ناوی كارمهندی پاككردنهوهی وههمی نووسراون.
ههروهها سهرچاوهكه گوتی لهلایهكی دیكهوه بۆ نهخۆشخانهكانی ناوهوهی شار له دوای دووباره ئهنجامدانهوهی تهندهر بهشێوهیهكی شهفافانه، بۆیان روون بووهتهوه بۆ یهك ساڵ بڕی پارهی زیادهی خهرجكراو له پاككردنهوهی نهخۆشخانهكان بریتییه له 1 ملیار و 537 ملیۆن و 200 ههزار دینار.
ئاماژهشی بهوه دا بۆ نهخۆشخانهكانی دهرهوهی شاریش تهنها بۆ ئهمساڵ بڕی ئهو پارهیهی لیژنهی پشكنین بۆ خهزێنه حكوومهتی گهڕاندووهتهوه دوای ئهوه بهشێوهیهكی شهفافانه و دوور له دهستێوهردان و گهندهڵیی دارایی بهرپرسه ئیدارییهكان كراوه، بریتییه له 662 ملیۆن و 400 ههزار دینار. به ههردووكیان دهكاته زیاتر له 2 ملیار و 500 ملیۆن دینار، كه بۆ خهزێنهی حكوومهت گهڕاوهتهوه، واته ساڵانی ڕابردوو لهژێر دهسهڵاتی ئیدارهی ئهوانهی پێشوو ساڵانه دوو ملیار دینار بهههدهر دراوه بهنێوی پاككردنهوهی نهخۆشخانهكان.
ئهو سهرچاوهیه بهداخهوه دهیگوت "ئێمه كه ههوڵی نههێشتنی گهندهڵی و كاره نایاساییهكان دهدهین له هۆبهی پشكنین و بهدواداچوون، بهرپرسانی باڵای حزبی و ئیداری لهسهر ئاستی پارێزگای ههولێر دهستێوهردان له كارهكانمان دهكهن و رێگری له ههنگاوهكانی چاكسازی دهكهن، ئهمهش شتێكه جێی داخه و دهبێ نهمێنێت".
5 _ عیماد ئەحمەدى ئێرانى دوایى بیست و یەك ساڵ قسەى زلى سواو دەكاو دەڵێ وەزارەتى تەندروستى دەبێ هاوكارى قوربانیانى چەكى كیمیاوى بكات و ڕێگە لەهاتنى دەرمانى ئێكسپایەر بگرێ ، لەوەڵامى ئەو لێدوانەیدا ئەڵێین ئەوە ئێوەن كارگەو كارخانەى دەرمانى ئێكسپایەرو ماددەى هۆشبەرتان هەیە ، ئەوە ئێوەن ئەو سیستەمەتان سەقەت و وێران كردووە ، ئەوە ئێوەن دەرمانى ئێكسپایەر دەهێن و دەرخواردى ئەو میللەتەى دەدەن ، هێنان و مامەڵەى دەرمانى ئێكسپایەرو خۆراكى ماوە بەسەرچوو بەئێوە دەكرێ بەهاوڵاتى سادەو ئاسایى ناكرێت بڕۆ ئەم قسە زلانە بۆ مەكتەب سیاسى و سەرۆكەكان بكە.
_ دوێنێ 7/5/2012، عیماد ئهحمهد جێگری سهرۆكی حكومهت سهردانی وهزارهتی تهندروستی كردو لهلایهن د.رێكهوت حهمهڕهشید وهزیری تهندروستی و بهڕێوهبهرانی گشتیی وهزارهتهوه پێشوازیی لێكراو سهبارهت بهچۆنیهتی گهشهپێدان و گۆڕانكاریی سیستمی تهندروستی و چارهسهركردنی كێشهو گرفتهكانی ئهم كهرته گفتوگۆكرا.
ئاماژهی بهوهشدا كهههرێمی كوردستان لهسهردهمی داگیركاری و بهتایبهت لهلایهن رژێمی بهعسهوه رووبهڕووی وێرانكاری و جۆرهها چهكی قهدهغهكراوی نێودهوڵهتی هاتۆتهوهو تائێستاش ئاسهوارهكانیان ماون، پێویسته لهم رووهشهوه وهزارهت بهرنامهی تایبهت دابنێت و لهگهڵ لایهنه ناوخۆیی و دهرهكییهكان ههماههنگی پێویست بكات بۆ چارهسهری نهخۆشی و پاشماوهكانی چهكی كیمیاوی و كاریگهرییه دهروونییهكانیشى .
لهتهوهرێكی تری كۆبوونهوهكهدا، جێگری سهرۆكی حكومهت رایگهیاند كهسهرۆكایهتیی ئهنجومهنی وهزیران پشتیوانی وهزارهتی تهندروستی دهكات بۆ دانانی چوارچێوهو سیستمی هێنانی دهرمان لهدهرهوه بهجۆرێك كهڕێگه بهدهرمانی خراپ و بهسهرچوو نهدرێت بێنه ناو كوردستانهوه، ههروا وهزارهتی تهندروستیشی دڵنیاكردهوه كهجهنابی سهرۆكی ههرێم و سهرۆكی حكومهت پشتیوانی تهواوی وهزارهتی تهندروستی دهبن لهڕێگرتن لههێنانی دهرمان و ئامێری پزیشكی خراپ و نهگونجاو.
6 _ خۆزگە ئەو پارەى لەمە سەرفى دەكا دەیبەخشێ بەنەخۆشخانەى هیوا یان بیست دكتۆرو بیست كارمەندى تەندروستى كوڕى فەقیر بۆ خول و ڕاهێنان دەناردە دەرەوەى ووڵات یان ستافێك دكتۆرى بیانى باشى دەهێنا تا لەقەزاو ناحیەكان خول ۆركشۆپیان بۆ كارمەندانى تەندروستى و پەرستیارە بەڕێزەكان دەكردەوە .
دڵنیاین پیرەژنى ئاخیر زەمان لەسەر حساب و بودجەو داهاتى ئەو میللەتە ئەم ئەكتەرە بانگهێشتى سلێمانى دەكا ، خۆزگە بەرنامەو كارەكانى ئەوتان دەكردە ئەولەویەتى كاروبارتان نەوەك بانگهێشتى بكەن و پارەى ئەو میللەتەى بۆ هەڵڕێژن .
((ڕێزمان بۆ ئەو ئەكتەرە بەڕێزە هەیە ئێمەش خۆشحاڵین ئەو ئەكتەرانە بێنە كوردستان و شارەزاى هونەرو كەلتورو سینەماى كوردى بن ، بەڵام كام هونەرو كام سینەما ؟ كوا چیان هێشتووە تا شانازى پێوە بكەین ؟ حزب دەستى گەیشتە ئەوێش هونەرو هۆڵى سینەمایان لەم شارە نەهێشت ؟ هەموویان كردە تەلارو باڵەخانەى بازرگانى قسەى ئێمە لەسەر ئەوەیە بۆ ئەو پیرەژنە بەو كارە هەستێ ؟ ئەگەر مەرامى حزبى و بازرگانى خۆى لەپشت نیە ؟)) .
_ دكتۆر هۆرجۆن سهردانی سلێمانی دهكات
لهسهر راسپاردهو بانگێشتی خاتوو هێرۆ ئیبراهیم ئهحمهد وا بریاره دكتۆر هۆرجۆن ئهكتهری سهرهكی زنجیره درامای دكتۆر هۆر جۆن بۆ یهكهمین جار سهردانی شاری سلێمانی بكات.
ئێوارهی دوێنێ وهفدێكی كونسوڵی گشتی كۆریاى باشور كه پێكهاتبوو له جۆ كونسوڵی گشتی كۆریا و ستافهكهی له سهردانێكیاندا بۆ لای خاتوو هێرۆ ئیبراهیم ئهحمهد لێپرسراوی مهڵبهندی (1)ی رێكخستنی سلێمانی تیشكیان خستهسهر ئهو بهرهوپێشچوونهی كوردستان بهتایبهت شاری سلێمانی كه له زۆرێك له بوارهكانی كلتوریدا بهخۆیهوه بینیوه و ههروهها مهوداكانی راگهیاندن زیاتر بهرهو جیهانی دهرهوهدا كراوهتهوه و ئاشنابوون به كلتوری یهكتر بووهته ئهركی میدیا لهم سهردهمهدا و لهم پێناوهشدا میدیایی كوردی بههۆی نزیكی له كلتوری كوردیهوه گرنگی به دراما كۆرییهكان دهدات و وهریاندهگێریته سهر زمانی كوردی.
له بهشێكی تری دیدارهكهی خاتوو هێرۆ ئیبراهیم ئهحمهد لهگهڵ كونسوڵی گشتی كۆریا و ستافهكهی باس لهو دراما كۆریانه كرا كه لهكهناڵی كوردساتهوه پهخشدهكرێت و بینهرێكی زۆری لهدهوری خۆی كۆكردبۆوه كه بوونی ئهم بینهره بێشوماره دهگهرێتهوه بۆ ئهو نزیكیهی نێوان كلتوری كۆری و كوردی، ههر بۆیه لێپرسراوی مهڵبهند بۆ یهكهمین جار لهسهر بانگێشتنامهی خۆی داوایكرد ئهكتهری سهرهكی جون كوانگ رایوڵ كه رۆڵی سهرهكی دكتۆر هۆر جۆن دهبینێت لهدراماكهدا بێته شاری سلێمانی و وهفدی میوانیش وهڵامی بانگێشت نامهكهیان له لایهن ئهكتهری ناوبراوه به لێپرسراوی مهڵبهند راگهیاند كه دكتۆر هۆر جۆرن رایگهیاندووه ئهم بانگهێشته به شانازیهوه قبوڵ دهكات و وابریاره مانگی 6ی ئهمساڵ سهردانی شاری سلێمانی بكات بۆ له نزیكهوه ئاشنابوون و تێكهڵ بوون بهو بینهری كه ئهم درامایهو ئهم كهسایهتیه توانیویهتی سهركهوتنی تێدا بهدهست بهێنێت له نزیكهوه چاوی به بینهرهكانی بكهوێت.
7 _ بەڕێزان سەیرى دیمانەى ئەم بەڕێوبەرە گشتیە بكەن ، ئاخر خۆڕا نەوتراوە ((دەشى هێشێ و دەشى خورێ)) سەرۆكى هەرێم دایناوە بەڵام زات ناكات ناوى یەك بەرپرسى بچكۆلەش بهێنێت نەوەك نەخواستە بیاندات بەدادگا ، زانیارى لەسەر هیچ نیە ؟ خۆى نازانێ چى دەڵێ و باسى چى دەكا ؟ ئێمە هیچى لێ تێنەگەیشتین ؟ چونكە خۆى لەهەموو پرسیارو بابەتەكان دزیوەتەوە ، ئەمە چاكسازى لەكەرتى تەندروستى بكات هەر دەبێت فاتیحاى بۆ بخوێنین .
_ بهڕێوهبهری گشتی تهندروستی ههولێر: ئێستا لیژنهی كأینی دهرمانمان ههیهو كهسانی پاكمان داناوه .
د.مهغدید خدر، بهرێوهبهری تهندروستی ههولێر كه له لایهن مهسعود بارزانی سهرۆكی ههرێمهوه شهش مانگ پێش ئێستا بۆ ئهو پۆسته دانراوه، دهڵێت به پشتیوانی خوای گهورهو جهنابی سهرۆك، رێگریی دهكهین له تهداخول لهكارهكانماندا.
سهبارهت به كێشهی بهكارهێنانی دهرزی ئهسنۆلینی لهكاركهوتووش لهههولێر، كه دوو مانگ پێش ئێستا ههرایهكی گهورهی نایهوه، دهڵێت ئهوان نهیانویستووه ئهو مهسهلهیه بگاته دهزگاكانو نهشیانویستووه داواكاری گشتی پێی بزانێت.
هاوڵاتی: ئهوانهی له بهرێوهبهرایهتی تهندرهستی ههولێر گۆردراون، پلهی وهزیفی باڵایان ههبووه، ئایا ههر تهنیا گۆردران یان لێكۆڵینهوهشیان لهگهڵدا دهكرێت؟
د.مهغدید خدر: داواكاری گشتیو كاروباری یاسایی ههیه دهتوانن لێكۆڵینهوه لهگهڵ ههر كهسێك بكات كه پێویستی به لێكۆڵینهوهو دادگایی كردن ههیه، بۆیه ئهو پرسه لای ئێمه نییه.
هاوڵاتی: ئهنجامی لێكۆڵینهوهكه چی بوو كه لهگهڵ بهرێوهبهری ژمێریاری و بهرێوهبهری وردبینی كراوون؟
د.مهغدید خدر: زانیاریم لهسهر نییه، بهڵام لیژنهی چاودێری داراییو لیژنهی چاكسازیی سهرۆكی ههرێم چهندین لێكۆڵینهوهیان لهگهڵ چهندین كهسدا كردووه پێش دهستبهكاربوونی منو تائێستاش بهردهوامه.
هاوڵاتی: ئهگهر زانیاریت ههبێت لێكۆڵینهوه لهگهڵ د. خالدی بهرێوهبهری گشتی كراوه؟
د.مهغدید خدر: بریاره لێكۆڵینهوهی لهگهڵ بكرێت لهسهر كرینی جیهازو كهلوپهلی پزیشكی، بهڵام ناوهرۆكی لێكۆڵینهوهكهم لانییه.
هاوڵاتی: كاتی خۆی ئهو دهزگاو پێداویستییه پزیشكیانه كرداون، ئهوهی گرنگه ئایا ئهو برهیه پارهیه كه ههشت سهد ههزار دۆلاره جیاوازی ئهو تهندهرهی پێی كردراوه لهگهڵ ئهو كهسهی تهندهری پێشكهشكردووهو تهندهریان پێنهداوه. ئهو بره پارهیه دهگهرێتهوه خهزێنهی حكومهت؟
د.مهغدید خدر: كهلوپهلهكان بایی یهك ملیۆن دۆلار بووهو به نرخی راستییهكهی دهڵێن دهگاته دووسهد ههزار دۆلار، لهسهر ئهو ههشت سهد ههزار دۆلاره لێكۆڵینهوه له ئهنجومهنی وهزیران كراوه لهگهڵ ئهو كهسانهی كه رۆڵیان ههبووه له كرینی ئهو دهزگایانهو هێشتا ههر بهردهوامهو ئهنجامی كۆتایی هێشتا دهرنهچووه كه بهرێوهبهری گشتیو ژمێریاریو پزیشكی تایبهتمهندو لیژنهی كرینی كهلوپهل.
هاوڵاتی: ئهگهر بگهرێمهوه سهر گۆرانكارییهكان، ههریهكه له یاریدهدهرانی یاساییو كاروباری فهرمانبهرانیش لادران، بهڵام هۆی لادرانهكه باسنهكراوه، بۆ لادران؟
د.مهغدید خدر: لادانی ئهوان پهیوهندییان به كرینی ئهو جیهازانهوه نهبووه، بهڵام بێگومان كاك لوقمان پهیوهندیی به ههموو پرسو گرێبهستێكی یاسای ههبووه، چونكه بهرپرسی بهشی یاساو گرێبهستهكان بوو.
هاوڵاتی: ئێوه بێئاگایی خۆتان لهم ههموو گۆرانكارییانه رادهگهیهنن، كهوایه كاری ئێوه نییه ئیش لهسهر لادانهكانو مهلهفهكانییان بكهن؟
د.مهغدید خدر: ئێمه وهك تیمێك كاردهكهینو بهرنامهمان ههیه بۆ ئهوهی چی باش بێت بۆ ههولێر بیكهین، ناڵێم هیچ نهكراوهو شتی باشیش كراوه، بهڵام ههر كهسێك بچێته پۆستێكی نوێ بیرۆكهو پلانی خۆی ههیهو لهم روانگهیهوهش به هاوكاری تیمێك كارهكانمان بهیهكهوه دهكهین.
هاوڵاتی: به گوێرهی زانیارییهكانی هاوڵاتی لیستی ناو به ئێوه دراوه بۆ ئهو گۆرانكارییانهی كردووتانهو لهمهودا دهیكهن؟
د.مهغدید خدر: نهخێر هیچ لیستێك لهسهرهوه یان سهرۆكی ههرێم به من نهدراوه .
هاوڵاتی: لهمهی باسیدهكهی وهزیری تهندروستی رۆڵی تێدا ههبووه، یان ئاگاداربووه؟
د.مهغدید خدر: بێگومان كاك تاهیر ههورامی وهزیری تهندروستی هاوكارمان بووهو وهك دۆستێك مامهڵهی لهگهڵ ئێمهدا كردووه نهك وهزیر.
هاوڵاتی: باسی ئهوه دهكرێت كه پێش ئهوهی ئێوه ببن به بهرێوهبهری گشتی تهندروستی ههولێر، كوتلهیهك ههبووهو بهیهكهوه كاریان كردووه كه ئێستا هیچیان نهماون، ئهوه راسته؟
د.مهغدید خدر: وا دهڵێن، پێشووتر ئیشو كارهكان به چهند حیسابات و كتاباتێكدا دهرۆیشت.
هاوڵاتی: ببوره كه راتدهگرم، مهبهستت چیه له حیساباتو كیتابات؟
د.مهغدید خدر: بهو مانایهی بهرێوهبهری گشتی مهركهزییهتی تهواوی نهبوو، لهگهڵ رێزم بۆ د.خالد، بهڵام بریاری كۆتایی لای ئهو نهبوو بههۆی ئهوهی تهداخولات له كارهكانیدا ههبووهو چهندین مهركهزی بریار ههبووه..
هاوڵاتی: له ماوهی كاركردنتدا تهداخول له كارهكانت كراوه، به واتایهكی تر ههوڵدراوه له رێگهی حزب یان حكومهت تهداخول له كارهكانت بكرێت؟
د.مهغدید خدر: ههوڵدرا تهداخول بكرێت و تهنانهت رێگریش بكرێت، بهڵام به پشتیوانی خوای گهورهو جهنابی سهرۆك تونیومانه رێگربین لهم تهداخوله. تهداخولهكانیش له ئاستی حزبدا ههبووه، چونكه كۆمهڵگهی ئێمه لهسهر حیساباتو كتاباتی پێشووتردا رۆیشتووهو تهداخولاتی حزبیو ئیداری دهبوو، ئێمه ههوڵمانداوه به قهناعهت پێهێنانی ههموولایهك له ئاستی حزبو حكومهتیش كه له بهرژهوهندی تهندروستی ههولێر نییه ئهو كارانه بكهین.
هاوڵاتی: تهداخولهكان زیاتر له ئاستی حزبدا بووه یان حكومهت؟
د.مهغدید خدر: ههردووكیان.
.
هاوڵاتی: دهرزی ئهنسلۆین هێندهی زانیاریم ههبێت لهسهر ئهم باسه، ئێوه بریاریتاندا كه بهرێوهبهری تهجهیزاتی دهرمان بگۆرن، دوای گۆرینی د.سالارو دانانی د.فههمی، مهسهلهی ئهنسۆلینهكه گهیشته راگهیاندن، ئایا ئهمه وایكرد كه پرسینهوه له پرسی دهرمان بكرێت؟
د.مهغدید خدر: بهڵێ، بهڵام لێكۆڵینهوهكه به شێوهیهكی شهخسی كراوهو چهند كهسانێك ههبوون دهیانویست تهگهره بخهنه بهردهم كارهكانی ئێمه، من نازانم ئهو كهسانه كێن، بهڵام بههاتنی ئێمهو گۆرانكارییهكان له بهرژهوهندی ئهوان درا.
هاوڵاتی: ئێوه وهك بهرێوهبهرایهتی تهندروستی ههولێر لێكۆڵینهوهتان لهم مهسهلهیه كرد؟
د.مهغدید خدر: مهسهلهی ئهنسۆلینهكهی ئهوهی نهدهویست بگاته راگهیاندن، ئێمه دهمانویست لهنێو دائیرهدا لێكۆڵینهوهكه بكهین و بێ ئهوهی بگاته داواكاری گشتی و ئهوان پێی بزانن. راستی مهسهلهكه ئهوهیه دهرزی ئهنسلۆینهكه ئیشدهكات یان نا! ئێمه دهمانتوانی به شێوهیهكی زانستی كارهكه چارهسهر بكهین، كه ئایا خهلهلی ئهوهی دهرزیهكه ئیش ناكات له كوێیه، چهند كهسانێك ئیشهكهیان گهورهكردو مهسهلهكهیان گهیانده راگهیاندن.
هاوڵاتی، بهرێوهبهری كارگێری پێداویستی پزیشكیو دهرمان رێگربووه له دهوامكردنی بهرێوهبهری نوێ، ئهوهبۆ؟
د.مهغدید خدر: نهخێر ئهوه وانیهو مامهڵهی بهرێوهبهری ئیداره لهگهڵ د.فههمی هیچ گومانێكی لهسهرنییه.
هاوڵاتی: ئهگهر وانییه، بۆ دواتر بهرێوهبهری ئیدارهش گۆردرا؟
د.مهغدید خدر: نا خۆی داوای لێبوردنی كردو وتی دهمێكه لهو شوێنهم دهمهوێت بگوازرێمهوه؟
هاوڵاتی: به گوێرهی زانیارییهكانی هاوڵاتی داواكاری گشتی كاتێك تهداخولی له مهسهلهی دهرزی ئهنسۆلینهكه كرد، له دوو كۆبوونهوهدا لهگهڵ وهزیری تهندروستیو لیژنهی تهندروستی پهرلهمان دوو قسهی زۆر جیاوازی كردووه؟
د.مهغدید خدر: سوهام خان نوێنهری داواكاری گشتی وهك ئهندامی لیژنهی لێكۆڵینهوه له دهرزی ئهنسۆلینهكه بوو.ئهنجامی لێكۆڵینهوهكه له دهرزی ئهنسۆلین كه لهكاتی د. ههژار كردرابوو، دهرزیهكه ئهسڵی بوو، چونكه نموونهیهك له دهرزیهكه له كۆگای دهرمانو نموونهیهك له بنكهی تهندروستی لهیلا قاسم كه تایبهته به خۆشییه درێژخایهنهكان رهوانه بهغدا كرا، ئهنجامهكه واكهوتهوه كه ئهوهی كۆگای دهرمان هیچ عهیبێكی نییه، بهڵام ئهوهی كه له بنكهی تهندروستی لهیلا قاسم، بههۆی خراپ ههڵگرتنی ئهنسۆلینهكه بوو بههۆی كوژانهوهی كارهبا بووه. بۆیه خهلهلهكه لهوه نهبوو ئهنسۆلینهكه له كۆگایی د. فههمی كردراوه.
هاوڵاتی: بهڵام بنكهی تهندروستی لهیلا قاسم نووسراوی راستهوخۆی بۆ وهزارهت كردووه، ئهمه چۆن دهبێت ئایا سزاتان داوه؟
د.مهغدید خدر: سزامان نهداونو له لێكۆڵینهوهداین، ئهوان دهڵێن رهنگه نووسراوهكه دزرابێتو گهیشتبێته داواكاری گشتیو وهزارهت.
هاوڵاتی: به گوێرهی زانیارییهكانی هاوڵاتی له ماوهی دوو مانگی دهستبهكاربوونی د. فههمی، له كرینی دهرماندا بری (380) سێ سهدو ههشتا ملیۆن دینار گهراوهتهوه خهزێنه، ئهمه چون بووه؟ لهسهر ئهم بابهته لێپرسینهوهتانكردووه؟
د.مهغدید خدر: ئهوهی راستی بێت لێكۆڵینهوه پهیوهندی به ئێمهوه نییه، بهڵام به تهئكید لێكۆڵینهوه دهكرێت.
هاوڵاتی: بهڵام بهگوێرهی زانیارییهكانی هاوڵاتی جیاوازی ئهو بره پارهیه لهوه دهركهوتووه كه د.فههمی دهرمانی لهو كۆمپانیایانه نهكریوه كه پێشووتر د.ههژارو بهرێوهبهری ئیدارهو فهرمانگهی تهندروستی ههولێر دهیانكری؟
د.مهغدید خدر: ئێستا لیژنهی كرینی دهرمانمان ههیهو به حیساباتی ئێمه كهسانی پاكمان داناوهو ئهو لیژنهیه دهرمان دهكرێت، له كرینی دهرماندا ئهوه نهما كه له فلان كۆمپانیا نهبێت نایكرین، رهنگه پێشووتر كهمتهرخهمی ههبووبێت.
هاوڵاتی: له مهسهلهی عیاده شهعبیهكاندا، كاتی خۆی بری چهند ملیۆن دۆلارێك تهرخانكرا بۆ كردنهوهی 25 عیادهی شهعبی تر، ئهم بره پارهیه خهرجنهكراوه، پارهكه ماوه؟ بهرنامهتان چییه بۆ ئهمه؟
د.مهغدید خدر: ئهم لهگهڵ جهنابی وهزیری تهندروستی و بهرێوهبهری ژمێریاری باسكردووه، ئهوان وتیان بره پارهیه كه نزیكهی بیستو سێ ملیۆن دۆلاره له ساڵی پارهوه دانراوه بۆ كردنهوهی (25) عیادهی میللی بیستو چوار كاتژمێری كه دكتۆری پسپۆرو شارهزای لێ دهوام دهكهن. هێندهی ئاگادارم بهرێوهبهرایهتی پێشووی تهندروستی ههولێر وتوویانه پێویست ناكات ئهو عیاده میللیانه بكرێنهوه، بهڵام ئێمه بهرێوهبهرایهتی تایبهتمان بۆ ئهوه كردۆتهوهو ئهوه دهكهینو پارهكهش مهوجودهو پلانمان داناوه كه دهرمانی باش دابینبكهین بۆ ئهو عیاده میللیانه كه خزمهتی باش به خهڵكی ههولێر بكهن.
هاوڵاتی: ئایا پێداچوونهوه له تهندهری پاككردنهوهی نهخۆشخانهكانیشدا ناكهن كه دهنگۆی زۆر ههیه له نهخۆشخانهكاندا كارگوزاری بن دیوار ههیه؟
د.مهغدید خدر: پێش دهرچوونی تهندهری تازه، لیژنهیهكمان بۆ ئهم مهبهسته دروستكردو لێكۆڵینهوهمان كرد كه چهند كارگوزاری پێویسته. زانیاریم لهسهر ئهوه نیه لهسهر كه پشكی كێ له زیادهی ژمارهی كارگوزارهكان ههبووه، بهڵام كارگوزاری زیاده ههبووه، بۆیه دهبینین ئێستا پارهكه كهمتر بۆتهوه.
هاوڵاتی: جیاوازییهكه له نێوان گرێبهستهكانی ئێستا كردووتانه لهگهڵ ئهوانهی پێشوو چهند بووه؟
د.مهغدید خدر: ساڵانه زیاتر لهدوو ملیارد دینار بووهو ئهو بره پارهیه ساڵانه بۆ حكومهت دهگهرێتهوه.
هاوڵاتی: هێندهی تۆ زانیاریت ههبێت ئهو گۆرانكارییانه ههموو لهسهر بهههدهردانی سامانی گشتی بووه؟ لیژنهی لێكۆڵینهوهی لهسهر پێكهێندراوه؟
د.مهغدید خدر: چهندین هۆكار ههبووه بۆ گۆرانكارییهكان، حاڵهتی تێدابووه لهسهر بهههدهردانی سامانی گشتی. چونكه بهرنامهی ئێمه گۆرینی خهڵك نییه بهڵكو چاككردنی دۆخهكهیه، بۆیه ههر كهسێك حیساباتو كتاباتی لهسهر بووه گۆریومانن.
هاوڵاتی: له نهخۆشخانهكاندا خواردن دهدرێت به نهخۆش، نهخۆش گلهیی ئهوهی ههیه كه دابهشكردنی خواردنهكه یهك بهرنامهیهو جێگیركراوهو ئارهزووی نهخۆش لهبهرچاو ناگیردرێت، جگه لهمهش گۆشتی مهسلهحه لهخواردنهكاندا بهكاردێت، ئهمهش زیاتر نهخۆشی نیگهرانكردووه، بهنیاز نین گۆرانكاری لهمهشدا بكهن؟
د.مهغدید خدر: گۆرانكاریمان له بهرێوهبهرایهتی نهخۆشخانهكان ههموویان كردووه، بهرنامهی ئێستاشمان رێكخستنی كارهكانه. له مهسهلهی خواردنیشدا، گۆرانكاریمان كردووه بهوهی خواردنی نهخۆش له ئاستی پێویست و پاك و خاوێندا بێت.
هاوڵاتی: له گرێبهستی خواردنیشدا پارهكه كهمتر بۆتهوه؟
د.مهغدید خدر: پێشووتر تهندهری خواردن لهپارێزگای ههولێر بوو، ههوڵدهدهین ئهو گرێبهستهش بێته سهر به ئێمه.
هاوڵاتی: چهنده یاساییه گرێبهستی تهندهرێكی لهمجۆره سهر به پارێزگا بێت؟
د.مهغدید خدر: خۆی دهبێت سهر به بهرێوهبهرایهتی تهندروستی ههولێر بێت، چاوهرواندهكرێت ئهو گرێبهستهش لهگهڵ گرێبهستی پاككردنهوهی نهخۆشخانهكان بگهرێتهوه بۆ بهرێوهبهرایهتی تهندروستی ههولێر.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست