ئەگەر بزوتنەوەی گۆڕان لە هەڵبژاردندا بردیەوە کام گەرەنتی پێیە کە لەئەمانەی ئێستا نەچێت؟

Sunday, 16/06/2013, 12:00

1282 بینراوە

کۆی بزوتنەوە سیاسیەکانی تا ئێستا وا خۆیان پێناسە کردوە کە ئەوان نوێنەری گشی کۆمەڵگان و سەرکەوتنەکانیشیان تەنها لەڕێگای دەنگەکانی کۆمەڵگاوەیە، بەڵام ئاخۆ لە ڕاستیدا بەو شێوازەیە یاریەکە یان لە پشتی پەردەوە نهێنی شاراوە خۆی مەڵاس داوە؟دەمەوێت بەم پرسیارە دەست پێبکەم؛ ئاخۆ هیچ بزوتنەوەیەکی سیاسی تا ئێستا توانیویەتی بەدەر لەو پلانانەی وڵاتانی زلهێز هەیانە لە ناوچەکەدا، هەنگاوێکی جیاوازتر بنێن کە بە قازانجی ئاڵوگۆڕی ڕیشەیی بوبێت و لە خزمەت پێگە کۆمەڵایەتیەکانی کۆمەڵگاکانی ڕۆژهەڵاتدا بوبێت؟ من وەک بیرکردنەوەی خۆم، بە ڕقەوە سەیری هیچ بزوتنەوەیەکی سیاسی ناکەم، هێندەی بە چاوی خزمەت کردن و ئاستی بردنە پێشی ژیانێکی باشتر و دەستەبەر کردنی مانای ئازادی و یەکسانی نێو کۆمەڵگا، لێی دەڕوانم.
کۆی ئەحزابی سیاسی تا ئێستا هەر لە دەوڵەتی تورکیاوە تا دەگات بە وڵاتانی دیکەی ڕۆژهەڵات، بەکۆیان، هەردەم لەژێر سایەی ئەو پرۆژانەدا توانیویانە بمێننەوە کە قازانجی سەرەکیان هەبوە بۆ وڵاتانی زلهێزی سەرمایەداری، بەتایبەتیش دەوڵەتێکی سەرمایەداری چەوسێنەری وەک ئەمریکا. چونە پێشی ئەحزابە بەناو ڕیفۆرم خوازەکان لەم سەدەیەدا، تاکە پاڵپشتیان بە ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ، خودی سیاسەتی ئەمریکایان لە پشت بوە، هەر لە بزوتنوە دینیە سیاسیەکانەوە تا دەگات بە بزوتنەوە قەومیەکان.
لە ڕاپەڕینەکانی نێو وڵاتانی عەرەبیدا، ئەوەی توانی سەرکەوتن بەدەست بهێنێت و بۆ جارێکی تر کۆمەڵگا بخاتەوە نێو پشێوی و نائارامیەوە، سەرکەوتنی بزوتنەوە سیاسیەکانی ئیسلامی سیاسی بوو. خودی ئەم بزوتنەوە سیاسیە دینیانە، هەروەک کۆی ئەحزابی سیاسی قەومی وا بەستە بەدەوڵەتانی زلهێزەوە، بەرهەمی هەمان ئەو سیاسەتە چەوسێنەرانەن کە دەوڵەتی سەرمایەداری ئەمریکا و ئیسرائیل و وڵاتانی ڕۆژئاوا، هیدایەت پێدەریان بوون، نەک ئاستی ئەو کۆ خەڵکەی دەنگیان پێداون. دەنگدانەکان، تەنها کارێکی ڕوکەشی و خەڵەتاندنی ئەو زۆرینەیەن کە بەڵێنیان پێدەدەن، ژیانیان بۆ باش بکەن. چونکە لەنێو سیستەمی سەرمایەداریدا، ئاڵوگۆڕەکان دەبێت بەو ئەندازەیە بن، کە کۆمەڵانی خەڵکی هەر کۆیللە بن و نەتوانن بگەن بە ئازادیەکانی خۆیان، خۆ گەر وابوایە لەنێو ئەم سیستەمە دژە مرۆیەدا، ژیان و گوزەرانی دیموکراتی و یەکسانی بونی هەبوایە، ئەوکات چۆن دەتوانرا چینێک هەبێت، ملیاردێر و یاری بە خواست و ئامانجەکانی زۆرینەی کۆمەلگا بکەن و لەولاشەوە زۆرینە لەبێ ژیانیدا تەمەنیان تەواو بکەن. دەنگدانەکان، لە وڵاتانی ڕۆژهەڵاتدا، پەیوەستە بەو شێوە چاوشارکێیەی کە هەر چەند ساڵ جارێک، کاراکتەرەکانی لەلایەن وڵاتانی زلهێزەوە بۆ ئامادە دەکرێت و، لەنێو کۆمەڵگادا زیندوو دەکرێنەوە و، دەکرێن بە دەمڕاست و نوێنەری واقعیانەی خەڵکی ناڕازی لە هەلومەرجی باو.
بزوتنەوەی گۆڕان، ئێستا چاوی لە کورسی دەسەڵاتە و ئەوەش مافێکی سادەی خۆیەتی، بەڵام ئاخۆ چ گرەنتیەکی پێیە کە لە ئایندەی سەرکەوتنیدا، وەک ئەمی ئێستا نابێت و دەتوانێت ئاڵوگۆڕی ڕیشەی بکات لە نێو پەروەردەی سیاسی باوی تا ئێستادا؟ خودی ئەحزابی ئێستاش، دەورانی پێشو هەمان بەڵێنیان بە خەڵکی کوردستان دەدا و تا کورسی دەسەڵاتیان گرتە دەست، ئیتر، کارێکیان بەخەڵکی نەماوە و خەڵکیان نەک ڕزگار کردوە، بەڵکو خراپتر لە دوێنێ کردونیانن بە کۆیلەی ژێر هەیمەنەتی خۆیان. کاتێک دەڵێن، حکومەتی ئایندە، حکومەتی گشت خەڵکیە، دەکرێت ئەو گرەنتیەش بدەن بە کۆمەڵگا، گەر هاتوو خاوەنی بەڵێنی خۆتان نەبوون، ئەوا کۆمەڵگا بتوانێت پێش تەواو کردنی وادەی خۆتان لەسەر کارتان لابدات؟ ئاخۆ دەتوانن بچنە ژێر ئاوا بەڵێنێکەوە؟ یان دەتوانن، ئەو بزوتنەوە سیاسیە جەماوەریە بن، کە لە خزمەتی ئەو پرۆژە چەوسێنەرەدا نەبن کە لەلایەن ئەمریکاوە دانراوە بۆ نێو نەخشەی نوێی وڵاتانی ڕۆژهەڵات؟ دیارە پرۆژەکەش تێک شکاندن و بێئیرادە کردنی خواستەکانی زۆرینەی کۆمەڵگایە، بۆ گەشتنیان بەژیانێکی یەکسانیخواز و خاوەن ئیرادەی سەربەستیانەی خۆجێی، کە خودی کۆمەڵگا خۆی بڕیاری چارەنوسی خۆی بدات، نەک بەپێی بەرژەوەندیەکانی ئەوی دەرەوەی چەوسێنەر ئایندەکەی بۆ دیاری بکرێت.
ئەوەی تا ئێستا نەیتوانیوە مەقبولیەتی خۆی بەدەست بهێنێت لەنێو سیاسەتی قازانج پەرستانەی دەوڵەتی ئەمریکا لە ناوچەکەدا، تەنها بزوتنەوەی سیاسی پارتی کرێکارانی کوردستانە، چونکە ئەو پارتە خاوەن ئەلتەرناتیڤێکی تەواو پێچەوانەی سیستەمی سەرمایەداری جیهانە، ئەویش، بنیات نانی کۆمەڵگای شارستانی دیموکراتیانە، دیارە ئەم ئەلتەرناتیڤە، پێچەوانەی خواستی چینی چەوسێنەری سیستەمی سەرمایەداریە، چونکە لە کۆمەڵگایەکی خۆبەڕێوەبەردا، شوێنێک نامێنێتەوە تا ئەوەی چینێک ببێت بەملهوڕ و قازانج وەدەستهێنەر، بۆیە لای دەسەڵاتی سیاسی ئەمریکا بە بزوتنەوەیەکی تیرۆریستی ناوی هەیە. بەرژەوەندیە قازانج پەرستیەکانی وڵاتانی خاوەن پیشەسازی زلهێز، بە ئەندازەیەک دڕندانەیە، کە کۆی ژیان و گوزەرانی لەنێو ئەو کۆمەڵگایانەدا کردوە بەجەهەنم، ئەویش لەڕێگای ئەو دەستەوتاقمانەی تا ئێستا لەدەسەڵاتدان و خەریکی تێر کردنی ماشێنی قازانج خۆری ئەمریکان. کەواتە ئێوە دەتوانن سەر بەکام لای سیاسەت بن؛ سیاسەتێک کە کار لەسەر بنیاتنانەوەی کۆمەڵگا دەکات و هەنگاوەکان بەو ئاراستەیەدا دەنێت، کە کۆمەڵگا فێری ژیانی خۆبەڕێوەبردنی دیموکراتیانە و یەکسانیخوازیانە دەکات، یان دەتانەوێت هەم لەم بەریش بن و هەم لە خزمەتی پرۆژەکانی وڵاتانی زلهێزی جیهانیشدا بن؟
لەڕێگای وەگەڕ خستنی پەروەردەی تائیفیانە لە ناوچەکەدا، تادێت پشتێنەی ئیسلامی سیاسی سونی و شیعی بەهێز دەکرێت، خودی سەرهەڵدانی تەواوی بزوتنەوە ئیسلامیە سیاسیەکان، بە ناڕاستەوخۆ لەژێر پەردەی دەسەڵاتی سیاسی بەریتانیا و ئەمریکادا هاتونەتە نێو گۆڕەپانی سیاسی لە وڵاتانی ڕۆژهەڵاتدا، ئەوە ئینکاری ناکرێت، کە ئاستی پێگەی دواکەوتتوانەی کۆمەڵگا، توانیویەتی لە ڕوی کۆکردنەوەی هێزەوە، پاڵپشتیەکیان بۆ بنیات بنێت، بەڵام لە ڕاستیدا، گەمەی پشت پەردەکە، بەشێوەیەکی ترەو، هاتنیان، تەنها پەیوەستە بە خواست و بەرژەوەندیەکانی نێو هێز هاوسەنگی وڵاتانی زلهێزەوە، نەک ئەوان ئەو فریاد ڕەسە بن، کە بتوانن کۆمەڵگا ڕزگار بکەن لەو مەینەتیانەی دراوە بەسەر ژیانیاندا. بۆ هێشتنەوەی جیهانێکی نائارام و خواروخێچ، هەردەم زیندو کردنەوەی ئەو بزوتنەوە سیاسیانەی کە بەناو وادەردەکەون لە خزمەتی کۆمەڵگادان، دەهێنرێنە نێو مەیدانی سیاسی و بۆ چەند دەیەیەک، کۆمەڵگا توشی سەرگێژی و بێهودەیی دەکەن. ئەوە تاکە ئامانجی وڵاتانی زلهێزی جیهانی سەرمایەداریە، بۆئەوەی کۆمەڵگاکان نەتوانن بە ئیرادەی خۆیان کۆمەڵگا ڕێک بخەن و ژیانێکی یەکسانیخوازانە بۆخۆیان فەراهەم بکەن.
بارودۆخی سوریا، باشترین نمونەیە، گەرچی نمونەی وەک ئێراق و ئەفگانستانیشمان لەبەردەستدایە، کە خودی بەرژەوەندیەکانی زلهێزان چ جەهەنمێکیان بۆ ئەو کۆمەڵگایانە خستۆتە سەرپشت. ئاخۆ مانەوەی ڕژێمەکەی بەشار ئەسەد، هەر لەنێو ئاستی ئەو هێز هاوسەنگیەدا نیە کە دەوڵەتانی وەک روسیا و ئەمریکا لە کێبڕکێکانی خۆیاندا هەیانە بۆ ئایندەی ئەو ناوچەیە، ئەمە بێجگە لەوەی بەرژەوەندیەکانی دەوڵەتی ئیسرائیل ڕۆڵی سەرەکی دەبینن، لە مانەوەی یان ڕوخانی دەوڵەتی بەشار ئەسەددا؟ ئاخۆ باڵی ئۆپۆزیسیۆنی سوریا، هەڵگری هەمان جیهان بینی بەکرێگیراوی نین، بۆ دەوڵەتی ئەمریکا و زلهێزان لە ناوچەکە و جیهاندا؟ ئاخۆ خەڵکی سیڤیل لە سوریادا، هیچ بەهایەکیان هەیە؟ ئاخۆ گەر بەهایەکیان هەبوایە، ئەوا نەدەکرا کوشتارگا ڕۆژانەییەکان کۆتایی پێبهێنرێت؟ هێنانەوەی ئەم نمونانە، پەیوەستە بەو پرسیارەمەوە؛ کە ئەوەی بێتە سەر دەسەڵات ؛ئاخۆ دەتوانێت بەپێی بەرژەوەندیەکانی سیاسەتی ئەمریکا هەڵنەسوڕێت لە ناوچەکەدا؟ ئاخۆ باڵە ڕیفۆرمخوازەکان تا ئێستا توانیویانە کامە ئاستی باش کردن و گۆڕانی ڕیشەیی بهێننە نێو کۆمەڵگا و پەروەردەی کۆمەڵگا بەرەو ئاسۆیەکی ڕون بگۆڕن؟ سەرکەوتوو ئەو پارتەیە، کە دەتوانێت جوانی سیاسەت و بەگشتی کردنی سیاسەت بۆ نێو ئیرادەی کۆی کۆمەڵگا بنیات بنێت و سیاسەت و کاری بەڕێوە بردن تایبەت نەکات بۆ دەستە و گروپێکی تایبەت، کە لە ئەسڵدا دورن لە خواستەکانی گشتی کۆمەڵگاوە. من دڵنیام ئەوەی تا ئێستا پارتی و یەکێتی هێشتوەتەوە لە دەسەڵاتدا، خودی سیاسەتی ژێر بەژێرانەی ئەمریکایە، نەک ئاستی خۆشەویستی خەڵکی کوردستان بۆ ئەوان. چونکە تەواوی ئەو هێز و لایەنانەی لەدەسەڵاتدان یان خۆیان ئامادە کردوە بۆ ئەوەی دەسەڵات بگرنە دەست، لە چەندین لاوە گرێدراوی نێو ئامانج و خواستەکانی زلهێزانن. موقتەدا سەدر، وا خەریکە خۆی ئامادە بکات بۆ گرتنە دەستی دەسەڵات لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوی عێراقدا، بەڵام پرسیار ئەوەیە، ئاخۆ گەر ئەمریکا نەزانێت ئەو سەرکەوتنە بەقازانجی تەواو دەبێت، ڕێگا دەدات ئەو کەسە یان پارتەکەی سەرکەوتوو بێت لە دەنگدانەکاندا؟ ئاخۆ موقتەدا سەدر ئەبێت خاوەنی کامە پێگە بێت کە بتوانێت وڵاتی عێراق ڕزگار بکات لەو کاولکاریە تائیفیەی تێی کەوتوە؟ ئاخۆ هاتنەسەرکاری ڕەوتە ئیسلامیەکان، هێندەی تر کۆمەڵگای دوچاری دواکەوتووی و کۆنەپەرستی نەکردوە؟ کەواتە بزوتنەوەی گۆڕان بە پاڵپشتی ئیسلامی سیاسی لە کوردستاندا دەتوانبێت کامە گۆڕان بنیات بنێت؟ ئاخۆ دەتوانێت ئازادیەکان فەراهەم بکات بۆ گشت کۆمەڵگا و پەروەردەیی کردنی پێگە دیموکراتیەکان بچێنێت لەنێو پەروەردەی کۆمەڵگادا؟ ئەمە پرسیارێکە و دەمێنێتەوە بۆ ئەو کاتەی ئەو بزوتنەوەیە بتوانێت دەسەڵات بخاتە ژێر دەستی خۆیەوە!!!!!

تاهیر حاجی حەسەن
١٦/٦/٢٠١٣