كە ووشە بوو بەكاڵا، شیعر دەبێتە سوزانیی و شاعیریش دەبێتە گەواد

Tuesday, 23/07/2013, 12:00

ئەوەی چاوەڕوانی ژیانیكی جوانی رۆمانسی بێ.
دەبێ لە كاتی شۆڕشدا رومانسیەت لە بیرخۆی بباتەوە.

چۆن دەرمان و خواردنی ئیكسپایەر و مادە هوشبەركان پێویستە بسوتێنرێن، ئاواش ئەو کتێبانە كە مێشكی هەزارەها گەنجی داماو بێ هۆشدەكات پێویستە بسوتێنرێن.
ئەوەی توڕەبوون دروستدەكات. چەوسانەوە و بێدادی و كاری نا مروڤانەیە. چۆن لە جەنگدا چەند جۆر چەك پێویستە، لە نووسینیشدا بەكارهینانی ووشەی زبر و جنێو پێویستە، ئەوی ووشەی زبر و جنێوی جوان دروست دەكات كاری بێ ڕەوشیتی دەسەڵاتی سیاسیی و كاسبیکردنی میدیایە. با ئەوان بەرژەوەندی خۆیان نەخەنە سەربەرژەوەندی مرۆڤەوە. خوێنەر نە کتێبیان دەسوتینێ، نە ووشەی زبر بەرامبەریان بەكار دەهێنن.

لە پاكترین سیستەمی دیموكراسی جیهاندا نەبووە: نووسەرێك، یان سیاسییەك درۆ لەگەڵ خوێنەر و خەڵکەکەی خۆیدا بکات و بە بی سزا و سوکایەتیی و جنیودان رزگاری بووبێت.
ئەم وێنەیەی خوارەوە وێنەی وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا ئیوشكا فیشەیە. چونکە درۆی كرد، لە هۆڵێكدا ئاوا ئابڕویان برد.

دەسەڵاتی سیاسی كوردی دەسەڵاتێكی بێڕەوشتە،
ئەوەی داكوكیی لێبكات داكوكی لە بێڕەوشتی دەكات

ژمارەی كوژراو و زامدارەكانی ڕاپەڕین هێندەی ژمارەی فیشەكی چەكی چەكدارەكانی دەسەڵاتە، لێ ژمارەی كوژراوانی نووسەرانی سەر بەدەسەڵات هێندەی ژمارەی ووشەی کتێبەكانیانە.

زامی فیشەكێك ساریژ دەبێ. لێ نەخۆشخستنی میشكی تاكێكی كۆمەڵگا هەرگیز چارەسەر و سارێژ نابێت.

لە ١٧ شوباتدا چەتەكانی مەلایی و جەلالی چەند گەنجیان كوشت؟ لێ ژمارەی ئەو گەنجانەی بە ووتەكانی نووسەرانی دەربار (بەختیار علی و ئاراس و مەریوان و ئەوانی تر) دڵیان ساردبووە گۆڕەپانەكەیان جێهیشت، بە سەدەها گەنجی خیر نەدیو و بێ ئایندە بوو، ژمارەیان زیاتر بوو لە شەهیدەكانی ١٧ شوبات. ئەو نووسەرانەی ووتیان بۆیە ئەم گەنجانە ڕاپەڕیوون، چونكە (كێشەی سیكسیان هەیە).
كۆمەڵگایەكی پڕ كێشە و نەوەیەكی بێ ژیان و بێ ئایندە، ئەگەر ڕاپەڕین بكات کەچی ئەمانە ئاوا و بەو شێوەیە هەڵیبسەنگینن؟ دەبوایە لەسەر ئەو قسەیە هەرچی کتێبی بەختیارعلی و وریا و هاوبیچمەكانیان هەیە بخرایەتە ناو ئاودەستخانەوە.

من كۆمونیست نیم و نەبووم. لێ ووتەیەكی لینین هەیە زۆر جوانە، کە دەڵێت:
خیانەت و ناپاكیی ڕۆشنبیر و نووسەران زۆر ترسناكترە لە خیانەتی جەنەراڵێك.
چونكە نووسەران بۆ خیانەتەكانیان بیانوو دەهیننەوە. هەمیشە لە زیان بەخشیندا بەردەوامن و كۆمەڵگا نەخۆش دەخەن.

ئەو هەڵویستە جەوامیرانەی گەنجێكی بێ ئایندەی شاری كەلار و سوتاندنی کتێبەكانی جەمال غەمبار، هەڵوێستیكی شوڕشگێرانە و وشیارانەیە، هیوادارم لەسەر ریسواكردنی گشت نووسەر و رۆژنامەنووسە ساختەچییەكان سوربن. ئەو گەنجە هیچ كاتێك بیری لەوە نەكردۆتەوە ئەو كارەی ئەو كردویەتی دەبێ بە هوی ڕاچڵەكاندنی كۆمەڵە كەسێك و نووسینی چەندەها ووتار و وروژاندنی دەریایەک لە پرسیار.

ئەمجارە شاری كەلار دەبێتە دەروازەی ڕاپەڕین و سلیمانییش هەر سەرخۆشە.
چون تاقە گەنجیك بلیسەی جەستەی كرد بە بلێسەی شورشێك رژێمی تونسی روخاند.ئاواش هەندێک جار هەڵوێستیكی جوامیرانەی تاقە كەسیك دەبێتە هۆی هەڵگیرساندنی شورشێك، تەواو هاوكێشە سیاسییەكان دەگورێت.

من و جەمال غەمبار

هەردووكمان منداڵی كۆڵانە توزاوی وماندوەكانی گەرەكی مەڵكەندین لە سلێمانی. ئەوەی ئێمەی كرد بە هاوڕێی یەکتر، خۆشەویستی نیشتمان و شەیدای ژیانێكی ئاسودە بوو بۆ گەلێک. ئەو ساتانە جوان بوو، کە هەردووکمان پێكەوە لەسەردەمی بەعسدا بە چرپە چرپ رەخنەمان دەگرت. ئەو ساتانە جوان بوو، كە لە دیمەشقەوە بە دەنگی بەرز دەمی رەخنەمان لە دەسەڵات دەکردەوە و بیرورامان دەگۆڕییەوە. دەنگی ووشەكانی جەمال غەمبار نەک تەنها ناڕەزایی، بەڵکو دووكەڵی ئازار و غەمی لیدەباریی. ئەو پرسیارە زۆر پێویستە لە جەمال غەمبار بکرێت، کە بۆچی لە سەردەمی جەلالییەكاندا هەڵهاتیت و پاش ماوەیەك گەڕایتەوە بۆ باوەشی جەلالییەكان؟ گەرانەوەی جەمال بۆ لای دەسەڵاتی پیسی جەلالیی بۆ من وەك بیستنی كۆچی دوای هونەرمەندی برا سەڵاح باڵابەز تاساندمی. گرنگ نییە كییە ئەو كەسەی خیانەت لە نیشتمان و لە گەلەكەم دەكات. ئەوەی ئەو كارە بكات لە ژیان و لە میژووی خۆمدا دەیسڕمەوە، ئیترجەمال غەمبار هاوڕیی من نییە، یەك ووشەی ناخوێنمەوە.

فرمیسەكانی جەمال. شانۆگەریی بوو، یان ریكلامە بۆ پەرلەمان؟

جەمال غەمبار، لە هەندەرانەوە كە لە سەر شانۆكە گریا. تامی فرمیسەكانیم مژی. شادمان بووم هاوڕێیەكی رۆشنبیر و بەئەمەكی گەنجێتیم بە فرمیسكی خۆشەویستی نیشتمان دەبینێت.
جەمال بۆچی گریا؟
بۆ قوربانییەكانی ئەنفالی گەرمیان؟
بۆ بیوەژنەكانی مەڵكەندی و گەنجەكانی كوردستان؟
جەمال بۆ گریا؟
بۆ ئەو سوپا گەنجەی گرمۆڵەیەی خۆشەویستی بووە لەب یكاری و بی پارەیدا توانای سادەترین دابینكردنی ژیانیان نییە؟ یان بۆ دوعا و هاوشیوەكانی كوشتنی سوپایەک ئافرەتی عاشق. شیعر چ نرخێكی هەیە ئەگەر عاشقەكان نەلاوینیتەوە؟

جەمال بۆ شارەكەی گریا، كە كۆمەڵێک مافیا و سەرسەریی جەلالی رۆژانە ئەتكی دەكەن؟
جەمال غەمبار بۆچی گریا؟
بۆ ئەو هاوڕێیانەی، کە چەند ساڵە بەهوی پیاوكوژەكانی جەلالەوە شاری لێ قەدەغەكراوە؟
بۆ (كلارا) گریا؟
ئەو قارەمانە كێ بێت جەمالی خستە گریان؟
.گریانەكەی بۆ کتێب و دیوانەکانی خۆی بوو، یان بۆ ریكلامەی كورسییەكی پەرلەمان بوو؟

پەرلەمان تەمەڵخانە و كۆڕی دزینی پارە و ئابڕوبردنی دیموكراتییە.
 30 حوزەیران وەڵامی هەموو پرسیارە سیاسییەكانی لەمەڕ پڕۆسێسی دیموكراسی و سیاسی پەرلەمانی دایەوە. چ شەرمەزارییەکە، كەسێك دەرچوی كولیچی یاسا و شاعیر و رۆشنبیر بێ، کەچی شەرم نەكات ببێ بە ئەندامی پەرلەمانێك و سەر بە لیستێك بێت كە ئابڕوی سیاسەتیی تێدا دەبرێت.

بازاڕی رۆشنبیران لای مافییاكان بازاڕێکی گەرمە

باوكی شێركو بێكەس ناوی فائق بێكەسە: لە هەموو شیعرێكی شێرکۆی كوڕییدا، رۆحی فایەق بێکەس زوخاو و شەرمەزاریی لە ئاسمانی گردی سەیوانەوە هەڵدەمژێ.

فائق بێکەس دەنووسێ:

كورد ئەبەد ناگات بە مەقسەد نۆكەری بێگانەیە
دوو دڵن پیسن لەناو یەك بۆیە وا بێ لانەیە
میللەتێكە بۆ نەمانی یەكتر هەوڵ دەدەن
داخەكەم ورد و درشتی شێت وشەیدای عانەیە

شێرکۆی کوڕیشی درۆ دەکات و ئاوا دەنووسێ:

لەشفرۆشێك
لەسەر شەقامی گشتی. كراسەكەی هەڵدایەوە و هاواریكرد
من هەر جەستەی خۆم ئەفرۆشم
هەر خۆم و بەس
بەڵام لەسەر ئەم شەقامە ئەیانبینم
تیایاندایە جەستەی شاخ و جەستەی دەشت و جەستەی باخچە
جەستەی هەتاو و بارانی فرۆشتوە
بێ دەربەستیش لە سەر كورسی
شەرافەتی ئەم ووڵاتەش دانیشتووە

شیرۆكۆش چونكە شەیدای عانەیە
پشکی شێری بەركەوتووە

ئەو دوو دێڕە سورە، من بۆم تەواو کردووە، تا با بۆ مێژوو بنووسرێتەوە، چونکە راستییەکە لەمەیاندایە.

شێركۆ لەگەڵ یەكێك لە دزەكانی (شاخ) و (هەتاو) و (ڕوبار) و (پیترۆڵ)

كە مرۆڤ ئەو هونراویەی شێرکۆ دەخوینیتەوە ئەم وینەیەش دەبینیت تێدەكات چۆن لەو وڵاتەی ئێمەدا (ووشە بۆتە كاڵا و شیعر بۆتە قەحبە و شاعیر دەبێتە گەواد)

(نیچە) فەیلەسوفە توڕە و ڕادیكاڵە ئەڵمانییەكە دەڵێت:
ئەگەر كەسێك نەیتوانی بڵێت (نەخێر) واتا ئەو كەسە گەورە نەبووە.
ئەو گەنجەی (كەلار) نازانم تەمەنی چەند ساڵە. مادام ووتی: نا بۆ ئەم بازاڕە بێڕەوشتییەی رۆشنبیر و میدیای سیبەری دەسەڵات، ئەو گەنجە شایانی ئەوەیە ببێ بە ڕابەری ڕاپەڕینێكی نوێ دژی مافیاكانی باشور، چونكە بە سوتاندنی ئەو کتێبانە گەورەبوونی خۆی ئاشكراكرد.

قادر حەمە جان لە دیمانەیەکی رۆژنامەی میدیادا باس لەو نووسەر و روناکبیرانە دەکات، کە هاتوون و زەوییان وەرگرتووە، بەتایبەتیی بەختیار عەلی و ئاراس.. هتد. ناوی رەهەندییەکان دەهێنێت، کە بە خۆیانەوە نەوەستاون واستەیان بۆ خەڵکی تریش کردووە. ئەو لینکەی خوارەوە کلیک بکە.
http://yndk.com/Archive/medya/2007/m288/m288-11.pdf

نابێ مرۆڤ لە هیچ دۆزێكدا لە مرۆڤ بوونی خۆی داببڕێت.
ئەگەر ئەمە نەبێتە پرینسیب ئەو كەسە لە هەر دۆزیكدا بێ كویلەیە. شۆرشی دووهەمی میسر كڵپەكەی لە توڕەبوونی پینج گەنجی برسی و بێكاری قاهیرەوە بەرز بوویەوە، بە هەرپێنج گەنجەكە 25 دولاریان لە گیرفاندا نەبوو، نرخی بەرگی هەر پینجیان بای 15 دولار نەبوو، چونكە بڕوایان بە مرۆڤ بوونی خۆیان هەبوو. سەرۆكی میسر میرسی یان لابرد و گەیاندیانە داگا و بۆ زیندانیان رەوانەکرد. بەدڵنیاییەوە جاریكی تر ئیخوانەكان ناگەڕێنەوە بۆ دەسەڵات.

هێتللەر ئەو كەسە و ئەو هێزە ترسناكە بوو، کە جیهان لێی دەترسا. كەچی ئەم خوشك و برایە تەمەنیان لە سەرەتای ژیان بوو. لە هیتلەر نەترسان و بەتەنیا و بە نووسینی بەیاننامە لە زانكوی موینشن دژی هیتلەر دەجەنگان. ئیستا هەردوكیان بوونەتە قارەمانیك، نەتەوەی ئەڵمان شانازی پێوەدەکات.لە هەلبژاردنیكی تەلەفزوینی (ZDF) بۆ بەریزترین كەسایەتی ئەڵمانی لەنێوان (كارل ماركس، نیچە، ئینگلس. كانت. مارتن لوتەر، بتهوفن، كارمای. ئەنشتاین) ئەم خوشك و برایە بە بەریزترین كەسایەتی میژووی ئەڵمانیا دەستنیشان كران.

بە دریژایی 53 ساڵەی كورد لە باشوردا، نەتەوەیەک گیرۆدەی ئەوەیە وەك مرۆڤ. مرۆڤ بوونی خۆی بسەلمینێ.
ئەوە پرسیارێكی جوانە زوربەی سەرانی (كۆمەڵە) ئیستا دزە بەناوبانگەكانی باشوورن.
ئەگەرچی لە نێو گەلانی جیهاندا هەمیشە رۆحی زوربەی شۆڕشەكان توڕە بوونی ڕۆشنبیران بووە، لێ لە باشوری كوردستاندا ڕۆشنبیرە ناڕەسەنەكان هەمیشە پاشكوی دەسەڵاتی چەوسێنەر و داگیركەریی كوردستان بوون. رۆشنبیرانی ڕەسەنیش یان هەڵهاتوون یان بێدەنگ بوون.

عەولەسیس و فائق بێكەس و هەژارانی سلیمانی هاتنە بەردەركی سەرا و ڕاپەڕینیان کرد. تەفیق وهبی و ئەمین زەكی بەگیش سەربەدەسەڵات و ڕاپەرینی خەڵكیان ناشیرن كرد.
ئیستاش هەمان شێوە ڕۆشنبیرانی ناڕەسەن هەمان ڕۆڵ دەبینن.
خەباتکردن بۆ تڕۆكردنی رۆشنبیرانی سیبەری دەسەڵات سەرەتایەكە بۆ ڕووتكرنەوەی مافیای سیاسی لە دەسەڵاتی سیاسی، بۆیە سوتاندنی کتێبەكانی جەمال غەمبار و بەختیار علی و ریسواكردنی ئاوینە و هاوڵاتی و لڤین، هەنگاوێكی نوێیە بۆ شۆرشێكی نوێ.
بەڵی کتێبەكانی نووسەرانی دەربار لەتەك مادە هوشبەرەكاندا پێكەوە بسوتێنن.
چونكە هەردوكیان یەك زیان و یەك ئەركیان هەیە ئەویش بێ هوشكردن و حولكردنی گەنج و نەوەی نوێیە.

ئەگەر منیش ساتێك لە غەمی میللەتەكەم دابرام و سڵاوم لە دەسەڵاتی مافیای جەلالی و مەلایی كرد:
* کتێبەكانی منیش بسوتینن
* وتارەكانم بدڕێنن
* تف لە وینەكەم بكەنناونیشانی ئەم وتارە نە جنێوە، نە وشەیەکی ناشرین، بەڵکو ناونیشانێکی زۆر جوانە، پڕ بە پێستی ئەم وتارەیە.