فەتحوولڵا گویلەن لە سیخۆڕێكی جیهانیەوە بۆ ئینكاركردنی كورد / (3)

Saturday, 12/06/2010, 12:00

رۆڵی تاقمەكەی فەتحوولڵا گویلەن لە سەر ئاستی جیهان بۆ كۆكردنەوەی زانیاری بۆ دەزگای هەواڵگری سەربازی ونشتیمانی توركیا (ژیتەم و میت) لە هەموو جیهاندا بەردەوامە، یەكێك لە خاڵە هەرە گرنگەكانی دروست بوونی (بزاڤی نوور) یا هەمان تەریقەتی گویلەن، لە لایەن دەوڵەتی نهینی توركیا كە بەدەوڵەتی شاراوی ژنەرەاڵ و چەتەكانی ئەرگەنەكۆن ناسراوە، بۆ ئەوەی بتوانن توركیا بخەنە ژێر دەسەڵاتی خۆیانەوە وكۆنترۆڵی بارودۆخەكە بكەن، لە رێگەی فەتحوولڵا گویلەنەوە دەستیان پێكردوە، فەتحوولڵا گویلەن لە ژێر فانتازیای توركیایەكی ئیسلامی پرۆژەی دروستكردنی بزاڤی (نوور)یان خستە رۆژەڤەوە،بۆ ئەوی بتوانن ئایدۆلۆژیای خۆیان لە چوارچێوەی توركیایەكی ئیسلامیدا پیادە بكەن،لە 12 ئیلولی ساڵی (1980)دا،فەتحوولڵا گویلەن رۆڵی سەرەكی دەبێنی،وەك یەكێك لە ئەندازیارانی كودتای سەربازی فاشیستەكانی توركیا، ئەوەش دەبێتە هەنگاوی یەكەم بۆ ئەوەی بتوانی خۆی لە ژنەراڵە خانەنشینكراوەكانی توركیا نزیك بكاتەوە، دوای كودەتای سەربازی و گرتن و كووشتن و ئیعدامی زۆربەی كودەتاچێەكان فەتحوولڵا گویلەن كەسی لە دەورو بەری نەما، ئەوەش بۆ هۆكاری ئەوەی كە گویلەن لە لایەن دەزگای نهینی توركیاوە قۆڵبەست بكرێت، دوای لێكۆڵینەوە دەركەوت كە فەتحوولڵا گویلەن ئەندامێكی شاراوی دەزگای نیشتیمانی توركیا (میت)ە و ئازاد كرا، ئەندامانی سەر بە شانە نهینەكانی گویلەن لە سەردەمی هێرش بۆ سەر تەڤگەری ئازادیخوازی كورد و ئەندامان و چالاكڤانانی سیڤلی كورد لە توركیا رۆڵی سەرەكیەیان بێ نیووە، بەو شێوەیەی لە هەوڵی خاپاندنی كوردەكان دابوون، فەتحوولڵا گویلەن لە سەرەتاوە دووژمنی سەرەكی كورد بووە، ئەوەش بەشێكی دەگەرێتەوە بۆ ئەوەی كە سەعید نۆرەسی كە بۆ خۆی بە رەگەز كورد بوو، نەچوولە نزیكەوە زیارەتی بكات ، ئەوەش سەرەتای دروستبوونی هەستی نەتەوە پەرەستێكی فاشیستی لە ناو فەتحوولڵا گویلەندا دروست كردوە بە پێ سەرچاوەكانی مێژوویی ژیانی فەتحوولڵا گویلەن، لە رۆانگەی فەتحوولڵا گویلەنەوە كورد هیچ كات ناتوانی كەسایەتێكی بەهێزی تیدا دروست بێ، دروستبوونی كەسایەتی بەهێز تەنیا لە ناو توركەكاندا بوونی هەیە، ئەوە هەمیشە لەسەر ئەو بیر وبۆچوونە بوو،كە هەر توركێك وەك سەربازێكی قارەمان لە داێك دەبێ، گویلەن هەمیشە كوردی وەك دووژمنی سەرەكی خۆی چاو لێدەكرد، بە تایبەت لە دوای كۆچی (سەعید نورەسی)وە.
فەتحوولڵا گویلەن كە لەسەر بنەمای ئایدۆلۆژیای سەعید نوورەسی لە هەوڵی خوڵقاندنی پرادێكمایەكی نۆی لە باوەڕی ئیسلامی سیاسی لەسەر هەمان رێباو و ئایدۆلۆژیا بوو،بەڵام بۆچوونەكانی مامۆستای گەورەی خۆی سەعید نوروسی لەسەر مەسەلەی كورد،بە پیچەوانەی بنەمای ئایدۆڵۆژیای سەعید نوروسی لەسەر مەسەلەی كورد ئاناڵیز كردوە، فەتحوولڵا گویلەن لە ئانالیزكردنی رۆانگە و بۆچوونەكانی سەعید نوورەسی لە چوارچێوەی مەسەلەی كورد دەستكاری كردوە وهەموو بەشەكانی لەسەر كورد بە دژی كورد بەكار هێناوە و لەسەر بنەمای ئیسلامی سیاسی توركیزم شرۆڤەی كێشەی نەتەوەیی كوردی كردوە لە توركیە.
فەتحوولڵا گویلەن ئەو خاڵانەی كە لەسەر مەسەلەی كوردی نووسێوە، بە پێ ڵیكدانەوەكانی بە هیچ شێوەیەك قەبوولی ناوی كوردستانی نەكردوە و وەك مردن لە ناوی كورد و كوردستان ترسی هەبووە، دەوڵەتی نەتەوە پەرستی تورك بە شێوەیەكی فەرمی بۆ ئینكار كردنی ناسنامەی نەتەوەیی كورد لە رێگەی ئەندامانی فەتحووللا گویلەنەوە دەستی پێكردوە و بەشێك لە سیاسەتی دژی نەتەوەی كورد لە رێگەی تاقمەكەی گویلەنەوە پراكتیزە دەكرا.
لەبنەمادا فەتحوولڵا گویلەن ئایدۆڵۆژیای دەوڵەتی نەتەوە پەرستی توركی لە ناو تاقمەكەی خۆیدا بلاو دەكردەوە و ئەوان بەشێك بوونە لە پرۆژەی سیاسەتەكانی توركیە لە دژی كورد لە سەرەتای سالانی 1962 هەتا دەگاتە قۆناغی ئێستا،فەتحوولڵا گویلەن هیچ كات خەباتی رزگاریخۆازی كوردی بە رەوا نەبێنیوە و هەتا بیری لەوەش نەكردوتەوە، كە رۆژێك لە خەیالی خۆشیدا وشەی كورد و كوردستان قەبوول بكات.
فەتحوولڵا گویلەن بۆ تەسفیەكردنی تەڤگەری ئازادیخۆازی كورد لە پێش دەوڵەتی توركیا بووە، لە ساڵی (1999)دا، راگەیاندنەكانی نزیك لە فەتحوولڵا گویلەن بە هەموو شێوەیەك لە دژی كورد وەشانی خۆیان دەكرد و بەشێك لەو دەزگایانەی راگەیاندنی تاقمەكەی فەتحوولڵا گویلەن كە لە لایەن دەزگای هەواڵگری نیشتیمانی توركیا (میت)وە پارەیان وەردەگرت بە پێ دۆسیێەكانی ئەرگەنەكۆن،ئەمرۆش لەسەر هەمان سیاسەتی خۆیان بەردەوامن و سیاسەتی دژە كورد و دەرخستنی رەگەزی تورك پەرستی وەك پلانی ئەساسی و سەرەكی كارەكانیانە،تاقمەكەی گویلەن هەر لەسەر ئەو بنەمایە كۆمەڵیك لە كەسایەتی سیاسی كوردیان لە باكووری كوردستان لە رێگەی پارەوە خستبۆ ژێر باندۆری خۆیان بۆ بەردەوامی سیاسەتی دژە كورد لە راگەیاندنەكانی خۆیاندا و لە رێگەی ئەو كەسانەوە ئەنتی پرۆپاگەندی كوردیان دەكرد ،ئەوانەی دژی كورد و بزوتنەوەی كورد شەڕیان دەكرد، بەردەوام لەبەرامبەر توركەكاندا وەك كەسایەتێكی تێكۆشەر و عەكید نشاندەدران و كاریان لەسەر ئەو كەسانە دەكرد لە ناوچە كوردنیشنەكاندا، ستراتێژی سەرەكی تاقمەكەی فەتحوولڵا گویلەن لە ناو كوردەكانی باكووردا بڵاوكردنەوەی ئایدۆلۆژیای ئیسلای و پاڵپشتی كردن لە پرۆژەكانی پارتی داد و گەشەپێدان بووە و پەیوەندیەكی زۆر توند و چأیان لەگەڵ ئاكەپە هەیە، بە شێوەیەك كە هەندێك جار لە میدیاكانی توركیا باسی فەتحوولڵا گویلەن دەكەن وەك كەسایەتێكی شاراوی پشت پرۆژە و بەرنامەكانی پارتی داد و گەشەپێدان لە ناوخۆی توركیا. بۆ تاقمەكەی فەتحوولڵا گویلەن تەریقەتی نۆی ئیسلامی تەنیا وەك گەمەیەكی سیاسیە و لە ئەساسدا ئامانجی سەرەكی وان بلاو كردنەوەی ئایدۆڵۆژیای كەمالیزمە لە ژێر ناوی ئیسلامەوە. ئەندامەكانی گویلەن یا هەمان پێرەوانی تەریقەتی گویلەن بۆ بلاوكردنەوەی ئەو بیرۆكەیە لە هەموو شۆنەكانی جیهاندا كار دەكەن، بۆیە لە دۆسێیەكانی ئەرگەنەكۆندا بڕە پارەیەكی زۆر لە لایەن كۆمەڵێك لە ژنەراڵە خانەنشینكراوەكانی سوپای توركیا ئاشكرا بووە كە بۆ فەتحوولڵا گویلەن و ئەندامانی لە توركیا و ئەوروپادا سەرەف كراوە.