شه‌هیدان بێرتان و ڤیان، سمبووڵی سه‌رکه‌وتنی هێڵی شۆڕشگێڕی و شکاندی هێڵی خیانه‌تن
Tuesday, 03/02/2009, 12:00
2344 بینراوە
به‌شی یه‌که‌م:
گه‌ر مرۆڤ تێکۆشینی ژنان به‌رچاو بگرێت، له سه‌ره‌تایی مرۆڤایه‌تی تا ڕۆژگاری ئه‌مڕۆ، له هه‌ر قۆناغێکی دیرۆکیدا خاوه‌ن ڕۆڵی به‌رچاو بوون له وه‌رچه‌رخانی کۆمه‌ڵگدا، له بواری سیاسی و کۆمه‌ڵایه‌تی فه‌رهه‌نگی فه‌لسه‌فی و ژیانیدا، له ناو هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ک سه‌رکێشی گۆڕانکاری بوون، ئه‌وه‌ی زیاتر ڕوو به ڕووی زۆری و زه‌حمه‌تیش بۆته‌وه ژن بووه، له کۆمه‌ڵگای کوردیشدا بێگومان ژن له هه‌ر که‌س زیاتر بوونه‌ته قوربانی ئه‌قڵیه‌تی باوکسالاری، زیهنیه‌ت و سیسته‌می فیودالیزم به‌رده‌وام ژنی له‌ناو ماڵدا زیندان کردووه، ته‌نها وه‌ک ئاڕاژێکی منداڵ دروستکردن و خزمه‌تکردن هه‌ڵسوکه‌وتی له‌گه‌ڵ کراوه، فیوداڵیزم ڕه‌گێکی قوڵی له هه‌موو بواره‌کاندا داکوتاوه‌و ئاستی بیرکردنه‌وه‌ی سنووردار کردووه یاساو ڕێساکانی کۆمه‌ڵگا به پێی پێوه‌ره‌کانی خۆی داڕشتووه. هه‌رچه‌نده ژن شان به‌شانی ڕه‌گه‌زیی به‌رامبه‌ری له کار و تێکۆشان جێگایی خۆی گرتووه، به‌ڵام کاتێک هاتۆته سه‌ر ڕاستینه تێکۆشانی ژن، په‌ڕاوێز و ئینکار کراوه، ئه‌و ژنانه‌شی ڕۆڵی به‌رچاویان هه‌بووه له بواری سیاسی و کۆمه‌ڵایه‌تی و هونه‌ریدا به‌رده‌وام کۆمه‌ڵگا به چاوی سوک سه‌یری کردون و به که‌سایه‌تی ناشیاو ناوی بردوون. به‌ڵام هه‌موو نه‌هامه‌تی و بچووک بوونه‌وه‌ی که‌سایه‌تی ژن له چاره‌که سه‌ده‌ی کۆتای سه‌ده‌ی بیسته‌م گۆڕانی به‌سه‌رداهات، سه‌رله‌نوێ ژیانه‌وه‌ی خوداوه‌ندی دایک له ئۆرفاوه خوڵقێندرایه‌وه و له‌سه‌ر چیا سه‌رکه‌شانی کوردستان ڕێچکه‌ی ئازادی گرته‌وه‌به‌ر، سه‌ره‌تای هه‌نگاوێکی مێژووی هه‌ڵێناو سه‌رله‌نوێ مێژووی خۆی نووسی و دیواره پۆڵاینه‌کانی شکاند و ده‌روازه‌یه‌ک و ژیانێکی نوێی کرده‌وه. به درووشمی ئازادی ژن ئازادی مرۆڤایه‌تیه. ژن له ناو تێکۆشانی ته‌ڤگه‌ری ئازادی کوردستان به پێشه‌نگی هزر و فه‌لسه‌فه‌ی ڕێبه‌ر ئاپۆ توانی هه‌نگاوی به‌رچاو و چاوه‌ڕوان نه‌کرواو هه‌ڵبێنێت، توانی سه‌رله‌نوێ به ئایدۆلۆژی ئازادی ژن ئاشنا بێته‌وه، که ڕیبه‌ر ئاپۆ هه‌موو تواناکانی بۆ سه‌رله‌نۆ رێکخستن بوونه‌وه‌ی ژن ڕه‌خساند و ئایدۆلۆژی ئازادی ژنی خولقاند، که ژن توانیان وه‌ک که‌سایه‌تی خۆیان و به هزر و ڕامانی ژن بوون خۆیان، پێناسه‌ی هه‌بوون خۆیان بکه‌ن، گه‌ڕانه‌وه‌ی ژن بۆ ناو گۆڕه‌پانی سیاسی و نه‌ته‌وه‌ی و کۆمه‌ڵایه‌تی سه‌ربازای و ڕێکخستنی و هونه‌ری و هه‌موو بواره‌کانی تر، چاوگی ژیانیکی نوێی ئافراند که هه‌موو دابوونه‌ریتێک و پێوه‌ند و پیوانه‌کانی کۆمه‌ڵگای فیوداڵی هه‌ره‌س پێهێنا، سه‌رله‌نوێ نووسینه‌وه‌ی ئایدۆلۆژی ژن به پێی تایبه‌تمه‌ندیه‌کانی ژن، بووه نه‌خشه‌ی ڕێگای چاره‌سه‌ری هه‌موو کێشه‌کانی کۆمه‌ڵگا، ئه‌ویش له‌سه‌ر تایبه‌تمه‌ندیه، هزر و بیلۆژی و سایکۆلۆژی سروشتی بوونی ژن، که هێڵی ئازادی کۆمه‌ڵگا و هاوسه‌نگی ڕه‌گه‌زی، ژینگه‌پارێز و هاوسه‌نگی تاک و کۆمه‌ڵگا له خۆی ده‌گریت، هه‌موو بوونه‌وه‌ر و هه‌بوونێک خاوه‌ن مافه که هه‌بوونی پاریزراو بێت. ئه‌م هه‌نگاوه پێچه‌وانه‌ی کۆمه‌ڵگای کوردی بوو، بێگومان له مێژووی ئێمه‌دا و له‌ناو هه‌ر ڕێکخراو پارتی و ده‌سه‌لاتی دامووده‌زگای کۆمه‌ڵگای ئێمه‌دا ژن پاشکۆ بووه و له بن ناوی ئازادی ڕه‌گه‌زی ژندا بانگه‌شه‌یان بۆ کردووه، ئێستاشی له‌گه‌ڵ بێت، به‌ڵام ژن ته‌نیا وه‌ک سمبووڵ، یان به ئه‌قڵیه‌تی پیاو بوون و پاشکۆی پیاو و هێزی دووه‌م و خزمه‌تکار، له گۆڕه‌پانی سیاسی و ڕێکخستنی و کۆمه‌ڵایه‌تی به‌شداری کۆڕ و کۆبوونه‌وه‌ی ڕیکخستن و به‌ڕیوبه‌رایه‌تییه‌کان کراون به‌کارهێنراون، یان بۆ هه‌وه‌سبازی دامرکاندنه‌وه‌ی ئاره‌زووکانی خۆیان، یان وه‌ک گوڵێکی ناو فنجانی ناو هۆڵ و ژووره‌کانیان به‌کارهێنراون، هیچ مافی بریار و ڕاده‌ربرینیان نه‌بووه، که گوزارشت له هزر و ڕامانیان بکات، گه‌ر پرسیان پێبکرا بێت که مومکین نییه، به‌ڵام دواهه‌مین بریار هی پیاوه و گه‌ر قسه‌شی کردبێت، ده‌ڵێن تۆ ژنی چ له سیاسه‌ت و به‌ڕێوبه‌رایه‌تی و چاره‌سه‌ری ده‌زانی تاکو قسه‌یان له‌سه‌ر بکه‌یت، بێگومان ئه‌مه‌ش له‌خۆیدا شکاندی ئیراده‌ی ئازادی ژن و باوه‌ر نه‌کردن بووه به که‌سایه‌تی ژن، نه‌ک ڕێزگرتن بێت له ڕاستینه‌ی گه‌وهه‌ری ژن و خوێندنه‌وه‌یه‌کی دیموکراتی و ئازادی ڕه‌گه‌زی هه‌بێت بۆ ژن، به‌ڵکو ئه‌مه له‌خۆیدا بۆ ئه‌وه‌ی بتوانین له ژێر باری هاژووهوژی سلۆگان و شیعاره‌ته‌‌کانیان که به‌رزیان کردته‌وه ڕزگار بن، بۆ ئه‌مه‌ش سه‌دان ڕێوڕێبازیان پیاده و فۆرمیله کردووه، زۆر به ڕوون و ئاشکرا له ناو بانگه‌شه‌ی هه‌موو پارت و ڕێکخراوه‌کاندا ده‌بینراو هه‌تا ئێستاش به هه‌مان زهنیه‌ت به‌رده‌وامی پێده‌ده‌ن، ئه‌مانه له ناو زهنیه‌تی خۆیاندا گۆڕێکی نوێ، به شکڵێکی نوێ بۆ ژنان هه‌ڵکه‌ندووه و ده‌یانه‌وێت به‌رده‌وام ژن له‌ناو تاریکای ژیاندا بمێنیته‌وه و ده‌سه‌ڵاتی پاوه‌نخوازی باوکسالاری خۆیان درێژه پێبده‌ن. هه‌رکه‌سێک خویندنه‌وه‌یه‌کی ئاقڵانی و ڕاستی هه‌بێت زۆر زوو ده‌توانێت ده‌رک به‌و ڕاستیه بکات. به‌ڵام له‌ناو بزوتنه‌وه‌ی ئازادیخوازی گه‌لی کوردا به پێشه‌نگایه‌تی pkk، خویندنه‌وه‌یه‌کی ته‌واو جیاواز له‌سه‌ر کێشه‌ی ژن هه‌یه، به‌ڵکو ده‌توانین بڵێین ناتوانین به‌راوردیش له‌گه‌ڵ پارت و ڕێکخراوه‌کانی تر بکه‌ین، چونکه ده‌بێته ناڕه‌واییه‌کی گه‌وره دژ به ژنان و بزوتنه‌وه‌ی ئازادیخوازی گه‌لی کوردیش به پێشه‌نگایه‌تی ڕێبه‌ر ئاپۆ. فه‌لسه‌فه و ئایدۆلۆژی ژنی ئازاد، توانی وه‌ک سیسته‌میک بنگه‌ی خۆی داڕێژێت، هزر و ڕامانی تێز ئازادی ژن، توانی تێئوری ڕیاڵیته‌ی خۆی بئافرینێت و خۆی به ڕێکخستن بکات و ڕۆڵی پراتیکی له گۆڕه‌پانی سیاسی، کۆمه‌ڵایه‌تی، نه‌ته‌وه‌ی، کلتوری و چاندی بگێڕێت. له بواری پراتیکیش بگاته ئاستی بڵند و تێئوری ئازادی خۆی پراکتیزه‌ی بکات. وه به هه‌زاران ژن توانیان له تێکۆشانی ئازادیدا مۆرکی خۆیان له مێژوو بده‌ن و بگه‌نه ئاستی خۆناسین و به ڕه‌گه‌زی به‌رامبه‌ری بده‌نه قبووڵ کردن که ژنیش ده‌توانیت له هه‌ر قادێکی تێکۆشان ڕۆڵی خۆی بگێڕێت و بتوانیت ناسنامه‌ی خۆی بپارێزیت و بۆ وه‌رچه‌رخانی کۆمه‌ڵگاش ڕۆڵی سه‌ره‌کی بگێڕیت، تایبه‌ت له کێشه‌ی نه‌ته‌وه‌یشدا ژنان توانیان ئه‌رکی خۆیان زیاتر له پیاو به‌جێ بێنن. ئه‌گه‌ر پیاو ته‌نها هه‌ستی ئازاد بوونی خۆی له ناسنامه‌ی نه‌ته‌وه‌ی ده‌دیت، به‌ڵام ژن توانی راستینه‌ی ئازادی کۆمه‌ڵایه‌تی و نه‌ته‌وه‌ی مرۆڤایه‌تی له که‌سایه‌تی خۆیدا به‌رجه‌سته بکات و تێکۆشانی له پیناودا بکات له هه‌موو قادیکی تێکوشیندا ئه‌مڕۆ ده‌بینین ژنان پێشه‌نگن و هه‌ر ڕۆژ به فکرو ڕامانی ئازادی خۆیان له ئازادی و ڕۆژی ئازادی نزیک ده‌بنه‌وه. هه‌موو هه‌ست و سۆز و ئه‌قڵیان یه‌کخستووه و وه‌ک ئاگری بورکانێک ده‌ماخه ژه‌نگرتووه‌کان و پیسی و بۆگه‌نه‌کان ده‌سووتێن، به ڕووناکی ئاگری جه‌سته‌یان بونه‌ته مه‌شخه‌ڵێک ڕێچکه و ڕێگای ئازادی ڕووناک ده‌که‌نه‌وه و تاریکای هه‌زاران ساڵ ده‌ڕه‌وێنن و هاوار و ده‌نگیان سۆزیان ناخی مرۆڤه مردۆکان ده‌هه‌ژێنن.
ژن توانی له که‌سایه‌تی خۆیدا مێژوو پێچه‌وانه بکاته‌وه، ئه‌گه‌ر له مێژوودا ژن بۆ ڕاوکردن ده‌سته‌مۆکردنی که‌سانی شۆرشگێڕیان به‌کارهیناوه و تێکۆشانی ئازادی گه‌لانیان پێ پاکتاوکردووه، به‌ڵام ئه‌مڕۆ له بزوتنه‌وه‌ی ئازادیخوازی گه‌لی کوردا به پێچه‌وانه‌ی مێژوو، ژن توانی هێڵی خیانه‌ت بشکینێت و خه‌تی شۆڕشگێڕی به‌رجه‌سته بکات، بۆ ئه‌مه‌ش گیانی خۆیان کرده قوربانی، ئه‌وه‌ی توانی ڕۆڵێکی به‌رچاو بگێڕیت له ناو شۆڕشی ئازادیدا ژن بوون، چه‌ند هێڵی سه‌ره‌کیان له تێکۆشان نه‌خشاند و به‌رجه‌سته کرد، که هیچ کاتێک پیاو نه‌یتوانیوه ئه‌نجامی بدات، مرۆڤ ناتوانێت تێکۆشانی هه‌موویان له‌م بابه‌ته‌دا ده‌ستنیشان بکات، چونکه‌وه ئه‌وه مێژوویه‌کی شکۆدار و ئافرێنه‌ره و به سه‌دان رۆمان و نووسین ناتوانێت ڕاستی ئه‌و تێکۆشان گوزارشت بکات، ڕاستیه‌نه‌ی عه‌شق و خۆشه‌وویستی، گرێدان به سۆز و بڕیاری تا سه‌رکه‌وتن، کوشتنی کلتور و ڕۆحی خیانه‌ت، که‌سایه‌تی میلتانی و شۆڕشگێڕ، ناسنامه‌ی ئیراده‌ی ئازاد و ئافراندنی ژیانێکی ئازاد له هه‌ر جێگایه‌ک بێت، له گۆشه‌کانی زیندان تاکو زۆری و زه‌حمه‌تی سه‌ر چیاکان.
منیش لێره ده‌مه‌وێت به کورتیش بێت ژیانی دوو سه‌رکرده‌ی ژن وه‌ک سمبووڵی ئازادی، له دوو شه‌رتی جیادا باسبکه‌م و هه‌ندیک کورتیش بێت هاڵسه‌نگاندنیان له‌سه‌ربکه‌م، تایبه‌ت له به‌رامبه‌ر به زیهنیه‌تی خیانه‌ت و ته‌سلمیکاران، هه‌ردووکیان به دوو به‌رخودانی جیا، به‌لام له‌به‌رامبه‌ر به زهنیه‌تی خیانه‌تچی و ته‌سلیمکار، چ ده‌سکه‌و‌تێکیان بۆ ئازادی به‌ده‌ست هێناو چ ژیانێکیان ئافراند؟ بێگومان ناسنامه‌ی ئیراده‌ی ئازاد و شکۆمه‌ند ئافراند، هه‌ر دوو شه‌هیدی سه‌رکرده بێرتان و ڤیان جاف.
