کتێبی بیرەوەرییەکانی کاپیتان موحەمەد مەولودییان بە دەنگ گوێی لێبگرە (کوردبوون)


لە دیدی کوردستانپۆستەوە: ئەوەی لە کوردستان دەگوزەرێت قەیرانە یان کارەسات؟

Wednesday, 07/12/2011, 12:00



بەشێک لەو ئەرکەی کوردستانپۆست خستوویەتە سەر شانی خۆی پێناسەکردنی ئەو رووداوانەیە، کە وەک خۆی ویستوویەتی باسی لیوەبکات.
ئێمە ناتوانین بەناوی هەلومەرجی هەرێمیی و نێونەتەوەیی، تاوانێکی دەسەڵات و رابەرەکانی بکەین بە هەڵە، بەهانە بۆ خیانەتێک بهێنینەوە، تاوانی دزینی سامانی نەتەوەیی و نیشتمانی بخەینە چوارچێوەی گەندەڵیی، یان لە قورسایی کارەساتەکان کەم بکەینەوە بیانکەین بە قەیران. گۆڕینی ئەو پێناسانە بە دەستەواژەیەکی بچوک، کەمکردنەوەی ئاستی هەموو ئەو تاوانەیە، کە دەسەڵاتی بنەماڵەی سیاسیی لە کوردستاندا دەیەوێت پێناسەی بۆ بکرێت، تاوان بکرێت به‌ گه‌نده‌ڵیی و خیانەتی نه‌ته‌وه‌ییش بکرێت بە هەڵه‌ی سیاسیی. ئەوە تاوانێکی مێژوویی گەورەیە گەر ئێمە ئەو کارەساتانە بچوک بکەینەوە بۆ ئاستی قەیرانی سیاسیی.

ئەوەی لە کوردستاندا دەگوزەرێت کارەساتی سیاسیی و فیکریی و فەرهەنگییە، نەک قەیرانی سیاسیی، کارەسات کاریگەریی لە سەر ڕەگ و ڕیشەی کۆمەڵگا دادەنێت، چارەسەریش دەبێت لە ڕەگ و ڕیشەوە بکرێت. قەیران توێژاڵێکە، بە ڕووکەش چارەسەری ریشەیی بۆ ناکرێت. ئەگەر گەندەڵیی بە ریفۆرم چارەسەر بکرێت، لێ خیانەت و کارەسات بە گۆڕیین و لابردنی دەسەڵات بنبڕ دەکرێت، ئەو دەسەڵاتەی کاری خیانەتی نەتەوەیی و تاوانی گەورە ئەنجام دەدات، رەوای خۆی لە دەست دەدات، ئێمە پێمان وایە ئەمڕۆ سەیرکردنی رووکەشی دیمەنە تراژیدییەکانی کۆمەڵگای کوردیی بە هەموو ئاستەکانیەوە، هۆکارن بۆ بەردەوامی ژیانی تراژیدیای مرۆڤی کورد، کە رۆژانە لە ژێر سایەی ئەم دەسەڵاتە، کورد ژیان بەسەر دەبات.

دانانی لیژنە و بۆشایی دەستەڵات

لە هەر شێوە دەستەڵاتدارییەکی دیموکراتییدا، ئەگەر دەزگاکانی بەڕێوەبردن و ئیدارەکردن ئەکتیڤ بێت، هیچ پێویست بە پێکهێنانی لیژنە و لیژنەکاری ناکات، تا ببێتە ئەڵتەرناتیڤی دەستەڵاتی سیاسیی. دروستکردنی لیژنە پەککەوتەیی حکومەت و ئیفلیجی دەستەڵاتی دادگا و حکومەت و پارلەمانی لێدەکەوێتەوە. ئەو لیژنانەی بە فەرمانی سەرۆکی هەرێم و بە ڕەزامەندی ئۆپۆزسیۆن پێکدەهێنرێت، هیچ کام لەو لیژنانە تا ئەمڕۆ نەیانتوانیوە بگەنە ئەنجامێک، جگە لە هێشتنەوەی کارەساتە سیاسییەکان و رەخساندنی دەرفەت بۆ بیرچونەوە و تێپەڕاندنی تاوانەکانی خۆیان.

پێکهێنانی هەر یەکێک لەو لیژنانە لێکردنەوەی پارچەیەکە لە دەستەلاتەکانی حکومەت و پارلەمان و دادوەریی. دروستکردنی لیژنە، بێ متمانەییە بە توانا و لێهاتوویی و سەروەریی ئەو دەستەڵاتانە. لە هەمانکاتدا بۆ فریودانی خەڵکی کوردستانە، دەسەلاتی بنەماڵە ئەوەندەی تاوانی کردووە، ئەوەندەیش لیژنەی دروستکردووە، لەوە دەرچووە هیوایەکی لەسەر دابنرێت، هەروەک مایکل رۆبن پێشنیاری کردووە، کە بۆ دانانی لیژنەیەکی نێودەوڵەتی، ئێمەش رامان وایە، کە پێویستە پەنا بۆ دۆزینەوەی لیژنەیەکی نێونەتەوەیی لە دەرەوەی کوردستاندا ببرێت. ئەم دیاردەیەش نە لە سەروەریی یاسای ناوخۆ کەم دەکاتەوە، نە پێشنیارێکی تازەشە بە رەوشتی سیاسی کوردستان. کاتی خۆی دەستەڵاتی کوردی لە سەر کێشەی ناوچە داگیرکراوەکان، هاتنی لیژنەی نەتەوە یەکگرتووەکانی پەسەند کرد، کە لێکۆڵینەوە لەسەر بارودۆخی ئەو ناوچانە بکات و بەڵێنیشی دا، پابەندبێت بە ئەنجامی لێکۆڵینەوەکانیان، بۆیە ئێمەش لە کوردستانپۆستەوە داوادەکەین کێشەکانی شەهیدکردنی سۆرانی مامە حەمە، سەردەشت عوسمان و کوشتارەکەی 17ی شوبات و ڕۆژانی دوایی، کە لەو لیژنانەی بارزانیی پێکی هێنراون، لێیان بسەندرێتەوە بدرێتە دەست لیژنەیەکی بێلایەنی نێونەتەوەیی.

ڕووداوەکانی بادینان و هەڵوێستەکانی ئۆپۆزسیۆن

پارتەکەی بنەماڵەی بارزانی ماوەیەک لەمەوبەر ئەنجامی ڕاپرسییەکی خۆیانی بڵاوکردەوە،  ئاماژەی بە ڕێژەی جەماوەری پارتە سیاسییەکانی کوردستان کرد. بە پێی ئەو ڕاپرسییەی خۆیان لە دەڤەری بادیناندا، رێژەی جەماوەری پارتی بە پلەی یەکەم، جەماوەری یەکگرتووی ئیسلامی بە پلەی دووەم دانرابوو، ئەمەش لە سەروبەری نزیکبوونەوەی هەڵبژاردنی شارەوانییەکانی هەرێمی کوردستاندا ئەو راپرسییەیان کردبوو. هەرچەندە ئێمە پێشتر هەڵوێستی خۆمان ئاشکرا کردووە، کە بەشداریکردنی هەڵبژاردنەکان، تەنیا لە خزمەتی بنەماڵەی سیاسیی کوردستاندایە، بۆیە داوامان کردووە بایکوتی هەر هەڵبژاردنێک بکرێت، کە لە سایەی ئەو جۆرە فەرمانڕەوایەتییەدا ئەنجام دەدرێت، بەڵام ئۆپۆزسیۆن بە گشتی و یەکگرتووی ئیسلامیی، کە خۆیان کردۆتە بەشێک لە هاوکێشە سیاسییەکانی کوردستان و لە پشتی دەسەڵاتی فەرمانڕەوای بنەماڵەی سیاسیی کوردستانەوە وەستاون، بۆیە کاتێک پارتی لە زاخۆ ئەو کارەساتە دەقەومێنێت  و لەو جۆرە سینارۆیە دروست دەکات. ئەو ڕووداوانە پێشوەخت هیچ مسداقیەتێکی بۆ ئەو هەڵبژاردانە چاوەڕوان کراوانە ناهێڵێتەوە، ئەمەش سەنگی مەحەکی ڕاستیی و دروستی ئۆپۆزسیۆن بوونی ئەوان دەردەخات.  هەرچەندە ئێمە پێمان وایە دوای ئەمانە ئۆپۆزیسیۆن دێت و لەگەڵیاندا هاوبەشی هەڵبژاردن و سەرەنجامەکەی دەکەن، تا ئەو رادەیەی لە دەسەڵاتییشدا هاوبەشییان ده‌بن.  بەڵام ئێمە لە پاش 17 شوباتەوە لاوازی و بێ هەڵوێستی ئۆپۆزیسیۆنمان خستۆتە ژێر ڕەخنەی چەکوشەکەمانەوە، جەماوەریی کوردستانیش گومان و پرسیاری لەسەر بوونی ئۆپۆزیسیۆن و هەڵوێستیان به‌رامبه‌ر به‌ ده‌سه‌ڵات لا دروست بووە،  بۆیە پێمان وایە ئەو هەڵویستە دووفاقەییەی ئۆپۆزیسیۆن هۆکار بوو بۆ سەرکوتکردنی بەهاری کوردیی. لە پاش ڕووداوەکانی بادینانیش ئەوەندەی تر ئەو راستییانە لە وەڵامی ئەو پرسیارەدا ڕوون بوویه‌وه‌، کە ئایا ئۆپۆزیسیۆن بەشێکە لە خواستی ئازادیی و دادپەروەریی و سەروەریی کورد، یان بەشێکە لە پتەوکردنی دەستەڵاتی بنەماڵە؟!

مانەوە بەسەر پردی سیراتەوە

لە نێوان بڕوا و درۆدا، لە نێوان ئامانج و فەشەلدا، لە نێوان ئازادیی و ملکەچییدا، ڕووبەرێکی ترسناک هەیە، کە ئەم دوو جەمسەرە لە یەکتر جیادەکاتەوە. فەرامۆشکردنی ئەو رووبەرە، ئەگەر تاڵەمویەکیش بێت، بە واتای تێکەڵاو بوونی ڕاستی و درۆیە، وەستانە لە نێوان سەرکەوتن و دۆڕان. ئەو نێوەندەی، کە پردی سیراتی یەکلاکەرەوەی هەڵە و ڕاستییەکانە، هەمیشە پارتە کوردییەکان بۆ تێکشکاندنی کەسایەتیی کورد کاریان لە سەر کردووە، ئەمەیش بۆ ئەوەی تواناکان کۆنەبێتەوە و خۆیان نەخەنە سەر هێڵی بڕیاری چارەنووسی سیاسیی خۆیان، بۆیە دەسەلاتی کوردی، هەر وەک داگیرکەرێک مامەلە لەگەڵ دانیشتوانی کوردستاندا دەکات، هەمیشە هەوڵیداوە بەو شێوە هەڵپەستراوەیە پرسە سیاسییەکان بمێنێتەوە. هەر لەوێشەوەیە رۆژانە مرۆڤی کورد، کاتە سەخت و کارەساتەکان بەسەر دەبات، هەر ئەم جۆرە ژیانە سیاسییەیە، ناهێلێت ئیرادەیەکی سیاسیی پتەو دروست بێت. ئەوەی ئەمڕۆ لە کوردستاندا دەبینرێت، ئەو گۆرەپانە بێ ئاسمان و زەمینەیە، کە ژیانی پڕ لە ترس و دوودڵیمان بەسەردا دەسەپێنێت. پارتی سیاسیی کوردی، بە مەبەست کوردیان خستۆتە سەر ئەو پردە و وەستاندوویانە، ئەوان بۆیان هەڵبژاردووین، تا نەتوانین پێیدا بپەڕێینەوە،  نەهێڵن توانا و هەوڵەکانمان بینین و ویستی سیاسیی خۆمان ڕادیکالانە یەکلا بکه‌ینه‌وه‌. ئەو پردە، بێ جەمسەرە، پڕە لە نائومێدیی و له‌ چاوەڕوانییەکی هەمیشەیی، ژیانیان بۆ خۆیان و مەرگیان بۆ میللەت هەلبژاردووە. ئەو پردە شوێنێکە بێ جوگرافیا، پڕە لە تاریکی و بێ ئیرادەیی، تێیدا توانای بیرکردنەوە و بڕیاری دروستی تیادا نادرێت. پارتە دەسەلاتدارەکانی کورد ئەو تاریکستانە بە رەوا و بە شیاو دەزانن بۆ مرۆڤی کورد، تا هەمیشە تاکی کورد سەرکز و دووربێت لە بڕیار و بەگەڕخستنی تواناکانی خۆی، بۆ هەمیشە لە نێوان دوالیزمی مان و نەماندا، لە نێوان ئازادیی و ملکەچییدا، لە نێوان بەڵێ و نەخێردا، بوەستێت، نەتوانێت هەڵبژاردن و قسەی خۆی هەبێت.

ئۆپۆزیسیۆنی کوردی ئەمڕۆ کۆسپە، نەک فریادڕەس، ئەگەر ئەوان بیانهێشتایە لە مێژ بوو ئۆپۆزیسیۆنێک بە مانا مەجازییەکەی نا، بە راستییەکەی دەیتوانی لەسەر هێڵی راستیی خۆی بوەستێت، دەیتوانی بەرەوە رووی دەسەڵات بێتەوە، لێ ئەمان دەنگی نارازییان بردە لای خۆیان، خۆیان کردە هاوخەم و هاوبەشی دەسەڵات، دەسەڵاتیش درێژەی بەژیانی سیاسیی خۆی دا.
ئەوەی ئەمڕۆ لە کوردستاندا روو دەدات، خۆشمان دروستکەری ئەو تراژیدیایەن، وەک تاوانبارێک دەبێت خۆمان دادگایی و لێپرسینەوە لەگەڵ خۆماندا بکەین.

نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست






کۆمێنت بنووسە