كوردی ئازاد ناسنامەی نوێی رۆژهەڵاتی ناوینە.

Sunday, 28/02/2010, 12:00

وەرگێڕانی لە عەرەبیەوە: فەیسەڵ غازی
گفتوگۆی شارستانیەت بوون و ژیاریەكان و شیاربوون بەئاگابوون كەوتن و شەڕ و دیموكراسی لە دوورگەى (ئیمرالی) دەست پێدەكات یاریگاى سیاسەتە نەژادپەرستى و ستەمكارى جیهانییەكان . . دەمامكێك و رووگۆڕێك بۆ دیموكراسی دادەنێن .
(عەبدوڵڵا ئۆجەلان) بانگ دەكات لە پارێزنامەى ئەسینا كە بە (ناوی كوردى ئازاد , ناسنامەى نوێی رۆژهەڵاتى ناوینە) . . بۆ پێویستى رۆژهەڵاتى ناوین بە دیموكراسی وەكو پێویستى بە ئاو و هەوا وایە .
دیارە بە كردەوەى رفاندنى سەرپێچى و سووكایەتى بە یاساكانى یەكێتى ئەوروپا و پەیماننامەى مافی مرۆڤى ئەوروپا كرا . بە گوێرەى (ئانتۆنیۆس بلۆماریتیس) داواكارى گشتى " المدعى العام " بۆ دادگاى جیاكردنەوە (تەمییز) لە ئەسینا كە بە چوونى سەركردەیەكى سیاسى بۆ كۆمارى هێلینى وەكو دەستپێشخەرییەك , لەوانەیە زیان بە كەشوهەواى دۆستایەتى لەگەڵ هاوپەیمانەكانى بگەیەنێت بەتایبەت توركیا .
لە بەشی یەكەمیشى چۆنیەتى دەرچوونى بۆ ئەوروپا باس دەكات كە هۆیەكەى بێهێزى لە كردنی گۆڕەپانى نیشتمان بە هێزێكى ئازادیخواز و ئەو ئاستەنگى و كۆسپ و تەگەریانەى كە رێگەیان گرتووە , لەم بوارەدا بۆ پاراستنى بزوتنەوە كوردییەكە و پێشكەوتنى بەرەو ئاستە جیهانییەكان . . لەلایەكى تریشەوە بۆ رێگەدان بە دۆزینەوەى چارەسەرییەكى كۆتایى و ستراتیژى بۆ شەڕێك لە چیا و كێوەكان و بێسوودى سیاسەتى توندوتیژى كوێر . . ئەویش پاڵای پێوەنا هانى دا بۆ شیكردنەوە و راڤەكردنى فەلسەفەى توندوتیژى . . كە چەمكى یاخیبوونى بێمێشكانەى دەوڵەتى تورك كە PKK) (ى لێی دەناڵاند تا ئاستێك كە نەدەتوانرا كۆسپی بۆ دابنرێ و رابوەستێنرێت . . لەم راستییانەوە چارەسەرییەكى بۆ هەموو ئەم كێشە هاوچەرخانەى دۆزییەوەو ڕێگەى چارەسەریان ئەوروپایە . . بەڵام ئەو شیكردنەوانەى لە سیستەمى جیهانى دابوو بە توركیا بە هەموو رەهەندە مێژوویەكانییەوە , شاردنەوەى هێزێكى پلانگێڕ بۆ خۆی لە خۆوە دەگرێ , هەر وەك نەخشەى بۆ دانابوو , نەخشەى پلانگیڕی لە ئەسینا بە تایبەت كە ئەوروپا گرنگییەكى مێژوویى لەسەر شاندا بەرامبەر كەسێكى ئاسایی نییە . . زۆر لایەن هەن , وەكو حسابەكانى وڵاتە یەكگرتووەكانى ئەمریكا بۆ یەكێتى ئەوروپا و لە هەڵوێستەكانى هەندێ دەوڵەتى عەرەبی تا بەرژەوەندییەكانى ئیسرائیلى و تا قازانجەكانى رووسیا و زۆر هێزى سیاسی دیكە .وە هەر چۆن كە میزۆپۆتامیا بە بێشكەو لانكى ژیارى شارستانیەت دادەنرێت ,ئەوە شارستانیەتی هێلنَیش بەبێشكە و لانكی شارستانیەتی ئەوروپا دادەنێت. ئاماژەش بە پەنابردنى مرۆڤ بۆ كەسێكى گەڕۆك و ڕەوەندى دەكات .
سەبارەت بەمەش پرسیارەكانى بۆ ڕەگ و ڕیشەى ئەم كەلتوورەى كە ئەم زهنییەتە دروست دەكات : (دیاردەى وەها لە كەلتوور و فەرهەنگى رۆژهەڵات نابینین , وێڕاى هەبوون و بڵاوبوونەوەى رووداوەكانى ناپاكى و خیانەتى دیكە) (1) .
لە كۆتایشدا پارێزنامەكەى وەك (سوقرات)ێكى دیكە باس دەكات و لە شێوەى (بروماتۆس) سەرەڕای ئەوەى كە پێنجینەى ئەسیناى ئۆلگاریشى بەردەوامە بە شێوەى (زیۆس) لەسەر تاشە بەردەكانى (ئیمرالى) ژێر دەمامك و ڕووگۆری دیموكراسی و مافی مرۆڤ . . . ئەم پارێزنامەیەش گرنگییەكى زۆری هەیە لە ماوەیەكى مێژوویى بێ هاوتا و بێ هاوشێوەیە , ناوەڕۆكەكەشی لە دونیاكانى بیر و ئایدیۆلۆژیا وەرگرتوە بۆ داكۆكیكردن و پاراستنى یەك كەس نییە , بەڵكو خوێندنەوەیەكى قووڵ و بەكاریگەرە بۆ هەموو جیهانە . . . بە شێوازەكانى سیستەمى ئێستا كە هەڵواسین و بە خاچكردن و و لەسێدارەدان لەسەر تاشەبەردێك ئەكات , بە شێوەیەكى هاوتاى (بروماتوس) , (هاووێنە و وێكچووى ئەوەى لەسەردەمە كلاسیكیەكان یان سەردەمە میتۆلۆژیەكاندا نەبوو لە رووى ئەنجامى كۆتایى , چونكە تەرخانكردنى گەلان بۆ ئامانجەكانى خۆی لە دیموكراسی جیهانى بەرامبەر دەستدرێژكردنى سیستەمى سەرمایەدارى جیهانى و , گەیشتن بە رێگاى چارەسەركردنى مەسەلەى كورد , بووبوو بە شتێكى كە دەبێت) (2) .
لە هەر سێ پارێزنامەكانیدا جەخت لەوە دەكاتەوە كە ئەو پارێزنامە یاساییانە بۆ بەرگریكردن لە یەك كەس نییە كە (عبدوڵڵا ئۆجەلان) ە , بەڵكو كردی بە دادگایكردنى دیكتاتۆری و فاشیزم و ئیمپریالیزمى جیهانى , كە كە گرنگترین دەستپێشخەرییە لە جیهانى مرۆڤایەتییە . . بە ڕەنگدانەوەكانیشى مافی چارەنووسى گەل نوێنەرایەتى ئەكات لە رۆژهەڵاتى ناوێن و جیهانیش بە تەواوەتى , دیارە لە كارەساتى تراژیدى و هاوارەكانى بێ وەڵام و گەلى ستەملێكراو لەلایەن هەموو جیهانەوە و بەكوڕێكى زۆڵ و ناڕەوا دادەنرێت , لە كاتێكدا ئاشكرایە كە شارستانییەتى مرۆڤایەتى لێیە و لە بەشدارییەوە لە دامەزراندنى جیهان لە سەردەمە مێژووییەكاندا , لەو شتە دووپاتكراوەكانە كەوا ئەم سێ پارێزنامەیە سەلماندنێكە بۆ بەڕێز عەبدوڵڵا ئۆجەلان كە شایەنى بڕوانامەى دكتۆرایە لە یاسا و پاراستنى دیموكراسی و مافی مرۆڤ .
هاوارێكە لە بێدەنگى سەردەمە لەناوەند و تیشكۆی نەمانەوەى ئەوەى كە هەیە . . بەو پرسیارە قووڵانەى لە بارەى هەبوون و بەرگەكەیەتى , ئەم قیژاندن و هاوارانەیش لە كێڵگە زانیارى و مەعریفییە فراوانەكاندا هەیە گەورەیش بە گەورەی جیهانە و بە زمانى كۆتر وتووێژ دەكات دەئاخڤێت لەگەڵ ئەوانەى لە هەبووندان ؟ چارەنووسمانە لە كوێییە ؟ كێمان لەگەڵ وتوێژ ئەكات ؟ چۆن دیموكراسی جێبەجێ دەكرێت چۆن مافی دەپارێزێت ؟ ! .
(هەڵمەتى سەركەوتووی دیموكراتخوازى كورد جیاوازە بە تواناكانی كە ئامادەى دەكات بۆ ئەوەى ببێت بە هەڵمەتێكى دیموكراتخوازیی گشتگیر لە سەرجەم ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاست , كە ئیسرائیلیش لە خۆدەگرێت) (3) .
بۆ سەرەتاكانى مێژوو دەگەرێتەوە و بۆ كاتى ئێستاش . . . ئاماژە بە سەر ڕاستكردنەوەى مێژوو , دەشتوانێت ببێت بە بوارى گۆڕین و گۆڕانكارى لە ئێستا ولە داهاتووشدا) بەم زهنییەتە فراوانە كە ئامادەییە بۆ خوڵقاندن هەڵدەستێ بە وەبەرهێنانى بلیمەتییەكى كەم وێنەی (ئەنتۆنان ئارتو) . . بە لێكۆڵینەوەى بلیمەتیانەى (هولدرلین) لە شارى گەردوونەوە , چاوەڕێی خوداوەند و گەیشتنى شێتى (نیتشە) بە (زەردەشت) . . . زۆر كەسانی تریش لە فەیلەسوفەكان هەبوون , بە شرۆڤە و لێكدانەوە بەبەرەكانى جیهان تێدەپەڕێت . . بە فراوانبوونى دەركەوتە بیرى و ئایدیۆلۆژییەكانى .
(عەلى حەرب) یش ئەڵێت : (بیرمەند كەسێكى جیهانى و نێونەتەوەییە , چونكە بیر و ئایدیۆلۆژیای بەبەر و بەرهەمهێن و چەمكە نائاسایی و لە ڕادەبەدەرەكان , ڕەگەزنامە و وڵاتى نییە , ئەویش بەشدارى لە گۆڕینى واقیع لە میانەى بەواقعیبوونی ئایدیۆلۆژیای خودى خۆی , چونكە ئایدیۆلۆژیا و بیر بریتییە لە جۆرە پەیوەندییەك بە واقیع و راستییەوە) (4) .
(عەبدوڵڵا ئۆجەلان) بە بلیمەتى خۆی هەڵنوتانى مرۆڤایەتى باس دەكات و پێویستى بە گفتوگۆ و بەرەهەمهێنانە هزرییەكان و شكاندنى دیوارە نەتەوەپەرستی وتوندرەوی و ئەتنیكی و زۆردارى ئیمپریالی جیهانییە و دەڵێت (هەموو گەلان بەم ڕۆژەى ئەمڕۆمان گەیشتن , بە هەڵنوتان لەكاتى هاتنى یەكەم بەرەبەیان و شەبەقیی شارستانییەت لەسەر ئەم گۆی زەوییە لە تولەڕێ و مەتەڵەكانى شێوازەكانى كارگێڕى و داگیركارییهەمو ئاغایان،زۆردار یان چینی دەسەڵاتدار تا مۆخى ئێسكان ژان ئێش وئازارەكانى درۆییان كاوێژ دەكات , هەروەها ریا و دووڕوویی و دیماگۆجى و ئازاردان و ئەشكەنجەكردنیان ، هێشتاش " تاكەكەسی ئازاد " ,
" گەلى ئازاد " خەون و هیوا خوازێكە) (5) .
رەخنەكانى لە بیر و هۆشیاریی بەپیت وبەرى خۆیەوە دێت و كرانەوەى بەرەو گفتوگۆیە فكری و ئایدیۆلۆژیاكان .. ئاماژەش بە زۆر نمونە دەكات بۆ دیاریكردنى سادەیى گەلی كوردە : (لەوانە بە هۆی ئەم هۆكارە بێ دەوڵەت ماونەوە , لێرەشدا دەمەوێت بە ئاشكرایی بڵێم كە من هەزار جار پێم باشترە كە بەم گیان و رۆحە سادەییەوە بمێنمەوە لە كۆمەڵگەى سروشتی (مەشاعی) سەرەتایى بێ دەوڵەت , بۆ ئەوەی بەدواى ئازاییەكى كۆمەڵایە تێدا بگەڕێم !! , لەوەى ببم بە خاوەن كەلتوور و شارستانییەت و دەوڵەت كە دۆستاییەتى و هاوڕێییەتى بچەوسێتەوە و بەم شێوەیە بەكاربهێنێت , من سەربەرزم و شانازى بەوەش دەكەم كە من لەگەلێكى وەهام (6) .
ماوەى زیندان دووپات و جەخت لەسەر چارەسەر و فەلسەفەى زانستیی و كرداری دەكاتەوە . .
ئیمپریالیزمى جیهانى هەوڵدەدات و كار دەكات بۆ پەراوێزكردنى بیر و ئایدیۆلۆژیای مرۆڤایەتى بەهەموو شێوە و جۆر و رەگەز ونەتەوە و ئاینەكانى .
لێرەوەش بانگكردنى بۆ سیستەمى پێشووى كوێرى جیهانى دەبینین كە ئەوەش بانگخواز و هاندەرە بۆ هۆشیار بوون و هەڵسانەوەى مرۆڤایەتى و ڕۆشنبیرییەكان لە كوێری دەربڕینەوە بەرەو بینین و چاوكراوەیی واتا , كار لەسەر رووبەرێكى بەتاڵ ناكات , وەك كاتێك (علی حەرب) دەڵێت : (رەخنە پێچەوانەكردن و پوچكردنەوەى وتەكان نییە ، بەڵكو تواناكانى بنیاتی نوێی بیركردنەوە مەرجەكانى مەعریفى دەگۆڕیت بەگوێرەى مەجالی بیر كردنەوەى هەر كەسێك بە شێوە و رێگە جیاوازەكەى خۆی) , (بەڵكو كار كردنى لەسەر راستى روودا و ئەزمون و كردەوەكانیشە) (7) .
دیارە كە ئەم پرۆسەیە لە مافی گەلی كوردەوە بانگخوازە بۆ ئاشتى . . ڕەخنەى ئاراستەى پارتەكانى سیاسى كوردستان دەكات بۆ ئەوەى هەنگاوێك بنێن بەرەوە دیموكراسی و پێكەوە ژیانى گەلان : (بزوتنەوەى ئازادى خوازى كوردستان ئامانجى ڕووخاندنى ئەم وڵاتانەى كە كوردى تیانییە , بەڵكو هەڵوێستى بەرامبەر ئەم وڵاتانە دیاریدەكرێت بەپێی ئاستى هەستیارى دیموكراسی ئەو وڵاتانە بۆ داخوازە رەواكانێتى) (8) .
تێدەكۆشێ و هەوڵیش دەدات كە گفتوگۆ لەگەڵ جیهاندا بكات لە باری چارەنووسی گەلی كوردستان و لە ڕۆژهەڵاتى ناوین و جیهانیش بەگشتى بە دوای ئەم بینا و چاوكراوەییە دەگەڕێ بۆ مافی گەلی كوردستان . . پرسیاری چارەنووساز ئەوەى كە كاتى ئێستامان دەسەپێنێ ئەوەیە : (پەرسگاكانى ڕزگار بوون و ئازاد بوون لە ئاژاوە لە كوێن ؟ ئەوەى دەبێ بكرێت چییە ؟ بێگومان ناتوانین رابردوو بژین لە رێگاى لاساییكردنەوەی بەڵام ناتوانرێ تازەیش بنیات بنرێت و بخوڵقێنرێت بێ ئەوەى پشتبەستن بە فۆلكلۆر و كەلەپورەوە وەكو بناغەیە . بەڵام زانكۆكانی ئێستاو ناوەندەكانى زانستى و دەستگاكانى لێكۆلینەوە و توێژینەوەی جۆرا و جۆر هێشتا دوورە لە خزمەت كردنى ئەم ئامانجانە) (9)
لێرەوش بیر و ئایدیۆلۆژیای خۆی جیاوازە لەوانى دیكە . . بلیمەتى و ژیاریی خۆی تەنها وەكو بیرمەندێك بۆ كورد دەرناچێت , بەڵكو ئەو رێگا خۆش دەكات بۆ دامەزراوەییەكى نوێ بۆ دیموكراسی لە رۆژهەڵاتى ناوەراستدا و هەڵسانى بە هەڵوەشاندنەوەى (منى ناوەندى / الانا المركزییە) هانی دەدات بۆ بنیادنانى كۆمەڵگا . .
چوار جۆری لەوانەیە تایبەتمەندیدار بۆ خود هەڵدەسەنگێنێت : (ئەو خودەى كە فەرمانڕوایی دەكات و , ئەو خودەى كە دەخوێنێتەوە و , ئەو خودەى كە دەنووسێت , ئەو خودەى كە خودى خۆی دەخوێنێتەوە و مەسەلەى دۆزینەوەى ئەو تەپۆڵكە هاوبەشەى كە ئەو خودانە بەیەك دەگەن , ئەنجا پێكهێنانى یەكبونی هۆشی وێژەیى (ئەدەبی) (10) .
بیرمەند بیر و ئایدیۆلۆژیای تازە دێنێتە ئاراوە . . كێشەكەى پێش لە هەموو شتێك لەگەڵ خودی خۆی , بۆ بەرهەمهێنانى بیر و ئایدیۆلۆژیایەكى بەپیت و بەبەر . . بێ هیچ دەمارگەرى بۆ ئەتنیك و رەگەز و ئاینە جۆراوجۆرەكان , وەك ئەو بینینەى كە زۆربەى رۆشنبیرانى ووڵاتانى هاوسێ و دراوسێ بۆ كورد دەكەن لە رۆژهەڵاتى ناوین بە شێوەیەكى گشتى . . ئەویش كێشەیەكى زۆر گەورەیە لە سەر ئاستى هەبوون .
(دۆزینەوەى بیر و ئایدیۆلۆژیایەكى نوێ تایبەتە بە عەرەب هەر بۆ خۆیان و بۆ نەتەوەیەكى دیكە نییە بە خەمى خۆم نازانم , چونكە بیر و ئایدۆلۆژیا بوارێكى زۆر فراوانترە لە رووبەرە جوگرافییەكانی ووڵاتان و كۆمەڵگاكان (11) .
لێپرسینەوەیەكى قووڵ لە ناخماندا ڕەگى دادەكوتێت , گەلێك بە كوێری ناوى لێنراوە ، هاوارەكانى بۆ جیهان بەڵگەیەكە بۆ پەردە هەڵدانەوە لە بینایی . . جیهان . . گفتوگۆ دەكات . . خوێنى دەڕژێت لە پێناو گفتوگۆ كردن لێپرسین بێ هیچ وەڵامێك لەلایەن مرۆڤایەتییەوە . چۆن بەدواى ناسنامەى خۆمان بگەڕێین كورتەییەك لەبیری (عەلى حەرب) بە مشتوو مڕێك لەگەڵ بكوژانى یان خاوەن ئاینەكان یان خاوەكانى بیر و رۆشنبیری .
شیاوى باسە كە گفتوگۆكان بە شێوەیەكى فراوان دەست پێدەكات لەسەرەتاى سەدەی بیستەم . .گفتوگۆ كردنى جیهان لەگەڵ كورد لەسەر ئاستى یارییەكى سیاسی دەست پێدەكات . . هەندێ كارەسات و تراژیدیای لەناو بردن و قڕكردنی بە كۆمەڵ بووبە حاڵەتێكى مرۆڤانە .
(كێشە سەرەكییەكە لەوەدایە كە ئایە هەردوو شارستانییەت و فەرهەنگى رۆژهەڵاتى و رۆژئاوایی دەتوانن (گۆرانكارى هێلینى) جارێكى تر جێ بەجێ بكەن یان نا ؟ !) (12) .
ئەم گفتوگۆیانەش هەنگاو بەرەو دەركەوتن لەگەڵ رووناكبیرانى عەرەب بە شێوەیەكى بەرهەمدار بەرهەمێنەر تر بە شێوەیەكى زۆر لەوانەى دیكە . . هەر دوو نەتەوەى (كورد و عەرەب) بە هەر حاڵ (مەزنەكان) یان پاراست , شاعر (محمەد مەهدی جەواهری) دەڵێت:
(سلم على جبل الأشم / و عنده من ابجدیات الچحایا معجم / شعب دعائمه بجماجم و الدم / تتحگم الدنیا و لا یتحگم / بالمێگفى عنوان نهچە الأمە / یوم التخاێم باسمه یقسم) هەروەها بانگەكانى هەر دوو شەهید (فەهد و سەلام عادل) وە دەیان كەسێتى دیكە لە رۆشنبیرانى حزبی شیوعى عێراق و عەرەب لێرەوەش كوردى ئازاد دەیەوێ هەندێ پرسیارى قووڵ لەسەر ئاستى جیهانى لە شارستانیەت و فەرهەنگ و نێونەتەوەیی بوورژێنێ ئەم پرسیارانە بە بێدەنگى دەپرسرێن و بێ هیچ گفتوگۆ و مشتوو مڕ و سەردەمەكە تێدا رەنگدەداتەوە ئەو سەردەمەى بە توندكردن و لە ناوبردن و قڕكردنى كوێر لە جیاتى بینایی بۆ مافی گەلی كورد : (گەلى كورد بەشدارییە بەنرخ و بە بەهای بە مێژوو پێشكەشی كرد بوو و ڕۆڵی خۆیان گێڕا وەكو سەرچاوەیەكى دایك (نیۆلۆتیك) هەمیشە شارستانیەتى كۆمەڵگای چینى و سەردەمى سۆمەری كۆنیان پێش دەخست ئەوا ئەوان ئەمڕۆش هەوڵ دەدەن , لە هەمان شوێنیشدا بۆ پێشخستن و بەركردنەوەى لێزانین و ئەزموونەكانیان لە دیموكراسی خودى) (13) .
ئاماژە بەكارى دیموكراسی . . . بەردى ئایندە بە بیر و ئایدیۆلۆژیایەكى بە پیت و بە بەرهەم , ئەویش لە گۆڕانكارى گرنگی هزری . . . دەرچوونێك لە ژێر دەستەڵاتى گەلگامێش و ئەسكەندەر (ئەم جارە كە یەكەم پریشكەیەك بۆ تیشكى رۆشنگەرى و رەوشەن كردن لە سەرەتا كاتێ كە شەبەق هەڵهاتنى " شارستانییەتى گەلانى ئازادى خواز و ژینگە پارێز " كە تایبەتمەندییە گەردوونییەكان لە ناو دوو توێیەكانى لە خۆ دەگرێت) (14) .
گفتوگۆیەك لەلایەن توركیای ئەوروپی نابنێرێ ئەو توركیایەى كە چاوەڕوانى ئەندامێتیە لە یەكێتى ئەوروپا , (ئەویش) لە زیندانەوە بانگ بۆ گفتوگۆ و پێكەو ژیان و دیموكراسی و مرۆڤایەتى دەكات وەك ئەوەى لە یاسای ئەوروپا . . . هەوڵ دەدات گفتوگۆیەكى بە بەرو بەرهەمدار لەگەڵ جیهاندا بدۆزێتەوە
پەراوێزەكان :
(*) ئەم بابەتە لە رۆژنامەى (الادیب) ی بەغدادى , ژمارە (177) كە لە (15) ی (ئۆكتۆبەرى) تشرینى یەكەمى , (2008) لە لاپەڕە چوار و پێنج بڵاو كراوەتەوە.
1. كوردی ئازاد , ل 45 .
2. كوردی ئازاد , ل 10 .
3. كوردی ئازاد , ل 88 .
4. أوهام النخبە , ل 32.
5. الكردى الحر , ل 21 .
6. كوردی ئازاد , ل 46 .
7. الممنوع و الممتنع , ل 164 .
8. كوردی ئازاد , ل 87 .
9. كوردی ئازاد , ل 38 .
10. العمى و البێیرە , ل 77 .
11. أوهام النخبە , ل 213 .
12. كوردی ئازاد , ل 73 .
(* *) لەبەر ئەوەى ئەم دێرە شیعر بەناوبانگە و بۆ پاراستنى واتاى جوانى شیعرەكە وەرنەگێڕدرا بۆ زمانى كوردى لەم وتارەدا . وەرگێر
13. كوردى ئازاد , ل 99 .
14. كوردى ئازاد , ل 99 .
سەرچاوەكان
1. عبدوڵڵا ئۆجەلان , كوردى ئازاد ناسنامە رۆژهەڵاتى ناوینە , پاریزنامەى ئەسینا بە زمانى عەرەبی چاپخانەى سالمی , بغداد : .
2. على حرب , أوهام النخبە .
3. بولدیمان , العمى و البێیرە .
4. الممنوع و الممتنع
لە ژمارە 212 ی رۆژنامەی رۆژی وڵات لە 25-1-2009 دا بلاوبۆتەوە.