ئەگەر تالەبانی نەمردوە، بفه‌رموون به‌ڵگه‌یه‌کمان پیشان بده‌ن!
Thursday, 07/03/2013, 12:00
ئەمڕۆ زیاد له دوو مانگه، تالەبانی جەلتەی مێشک لێیداوە، بێ ئەوەی هیچ لایه‌نێکی حکومی و حیزبی، یان که‌سوکاره‌که‌ی، زانیاریی یان هه‌واڵێکی دروستیان له ده‌م هاتبێته ده‌رێ، ئه‌مه، لەکاتێکدا تاله‌بانی ژمارەیەکی گرنگە لە هاوکێشەی سیاسیی کوردستان و عێراق بەهۆی ئەو پلە سیاسیی و ئیدارییەی لەعێراق و کوردستاندا هەیەتی، بۆیە ناکرێ بەم شێوەیه، فێل بکرێت و یاری به هه‌ستیان بکرێت.
زۆرینەی بەڵگە و لیدوانەکانیش دژ بەیەکترن. هه‌رچه‌نده به هۆی ئه‌و قسه پێچ و په‌نا و هه‌واڵه ناکۆکانه‌وه، ئەوە نیشان دەدات، که تاڵەبانی ده‌بێت له ژیاندا نه‌مابێت، راستی ئەمانەش دەتوانم لەم خاڵانەی خواره‌وه‌دا چڕ بکەمەوە:
لە ئاخافتنی فوئاد مەعسوم، کە مانگێک بەر له ئێستا وتی:
تالەبانی زۆر باشە و وەرزش دەکات و بە سێ زمان قسە دەکات!
هه‌رچه‌نده ئه‌م قسانه‌ی فوئاد مه‌عسوم، جێگای پیکه‌نین بوون، له قسه‌ی که‌سێکی نوکته‌چیی و سۆحبه‌تچیی ده‌چوو، نه‌ک له قسه‌ی که‌سێکی سیاسیی، ده‌نا سێ زمانقسه‌کردن چ په‌یوه‌ندیی به راگه‌یاندنی باری ته‌ندروستییه‌وه هه‌یه؟ تۆ له کاتێکی وادا ئه‌و قسه هه‌زه‌لییه فڕێ ده‌ده‌یت! ئه‌مه گومانه‌کان زیاتر ده‌که‌ن له‌سه‌ر باری ته‌ندروستی تاله‌بانیی! کەچی ٢٥ رۆژ دوای ئەو وتەیەی فوئاد مه‌عسوم، سەعدی پیرە هات و دەڵێ:
ئەو تەنیا چاوی دەکاتەوە و خەڵک دەناسێته‌وه! بەڵام ناتوانێت قسە بکات، دکتۆرەکانیش بوار نادەن که‌س بیبینێ، بۆیە مەسعود بارزانیش نەیبینیوە!
لێره‌دا ده‌رده‌که‌وێت هه‌ردووکیان یان درۆ ده‌که‌ن و راستی ده‌شارنه‌وه، یان یه‌کێکیان راست ده‌کات، یان نایکات، به‌ڵام ئه‌وه‌ی سه‌عدی پیره زیاتر رێی تێده‌چێت! له هه‌مانکاتدا رۆژنامەی چاودیرێش هەواڵی ئەوەی بڵاوکرده‌وە، که لە ماوەیەکی نزیکدا موفاجەئەیەک بڵاودەکەنەوە لەسەر باری تەندروستی تالەبانی، هەوادارانی یەکیتیش رایان گەیاند لە 48 کاتژمێری داهاتوودا هەواڵێکی دڵخۆشکەرتان لەبارەی تەندروستی تالەبانی پێ رادەگەیەنین. که‌چی وه‌ک ده‌رکه‌وت ئه‌مه‌شیان هه‌ر درۆ ده‌رچوو.
ئه‌وه‌ی جێگای سه‌یربوو، لە دوای بڵاوبونەوەی هەواڵه‌که‌ش، له پڕ فوئاد مەعسومیش جەڵتە لێی داو یەکیتی لەرێگای کوردستانی نوێوه رونکردنەوەیەکی دا، کە مام جه‌لال ، لەگەل فوئاد مه‌عسومدا پێکه‌وه ده‌گه‌ڕێنه‌وه بۆ کوردستان.
ئیستا هه‌موو لایه‌ک بۆی ده‌رده‌که‌وێت، که ئه‌م هه‌واڵانه هیچیان به‌سه‌ر هیچه‌وه نییه، بۆیه‌خه‌ڵکی ده‌که‌وێته گومانه‌وه، ده‌پرسێ: ئه‌م هه‌موو درۆیه بۆ و له پای چیی؟ چۆن حیزبێک ئه‌و هه‌موو درۆیه ده‌کات!؟ بۆچی ده‌یشارنه‌وه، بۆ راستیی ناڵێن؟ ئه‌گه‌ر له ژیاندا ماوه و ناتوانێت قسه بکات و ئاگای له خۆی نییه، یان ماوه و نه‌مردووه، ئه‌ی بۆ به ڤیدیۆ شتێک پیشان ناده‌ن، تا هه‌موو بیبینین و بزانین چاو و ده‌ست و شوێنێکی ده‌جوڵێت یان نا؟ یان بۆچی هه‌ردوو کوڕه‌که‌ی له‌گه‌ڵ هێرۆی ژنی سه‌ردانی ناکه‌ن؟ که ده‌بوو به‌رده‌وام به ڕێگای خه‌سته‌خانه‌وه بوونایه و بچونایه سه‌ردانیان بکردایه! چونکه ئه‌مانه نزیکترین که‌سی خۆیین، یان نه‌مانبیست یه‌کێکی وه‌ک شاناز، هه‌ڵۆ... یان هاوه‌ڵزاواکانی بچن بۆ ئه‌ڵمانیا و سه‌ردانی بکه‌ن؟! ئه‌مه بچوکترین عاده‌ت و عورفی کۆمه‌ڵایه‌تییه، که‌سێک له خه‌سته‌خانه ده‌که‌وێت، نزیکترین که‌سی سه‌ردانی ده‌که‌ن و هه‌واڵی ده‌پرسن؟!
خوێنه‌ر کاتێک سەیری ته‌واویی ئەو هەواڵ و زانیاریانە دەکات، ده‌بینێت هیچی لەیەک ناچێ و هەریەکەی لەگۆشەیەکەوە درۆ و ناراستگۆیی و شاردنه‌وه‌ی تیا دەبینێتەوە.
من ناتوانم له 100% ئه‌وه پشتراست بکه‌مه‌وه، بڵێم تالەبانی له ژیاندایه، ته‌نانه‌ت ناشتوانم پێچه‌وانه‌که‌ی بشڵێم که‌وا مردووه! به‌ڵام مافی خۆمانه‌وه لێکدانه‌وه‌ی له‌سه‌ر بکه‌ین، بزانین عه‌قڵمان کامه‌یان ده‌گرێت؟ ئایا تاله‌بانی له ژیاندا ماوه؟ یان تاله‌بانی مردووه؟! له هه‌مانکاتیشدا هیچ به‌ڵگه‌یه‌ک نییه بۆ ئه‌وه‌ی بگووترێت تاله‌بانی له ژیاندا ماوه! ئه‌وانه‌ی که ده‌ڵین له ژیاندا ماوه، پاساوی ئه‌وه ده‌هێننه‌وه، که مادام له ئه‌ڵمانیایه، له‌وێ ناشارێته‌وه، ئه‌گه‌ر مردبێت، ئه‌وا هه‌واڵه‌که دزه‌ده‌کات و ده‌هاته ده‌ره‌وه! چونکه به موڕاڵی کاری خه‌سته‌خانه‌کانی ئه‌وروپا ده‌بێت راستیی بگوترێت، دیسان له‌مه‌شیاندا من پێچه‌وانه‌که‌ی ده‌خوێنمه‌وه و ده‌ڵێم: ئه‌گه‌ر بۆ مردنه‌که‌ی وا بێت، ده‌بێت بۆ ژیانه‌که‌شی هه‌ر ئاوا بێت، واته ئه‌گه‌ر له ژیاندا مابێت، ئه‌وا هه‌ر له‌و خه‌سته‌خانه‌یه‌وه، ئه‌و راستییه ده‌هاته ده‌رێ و باسی لێوه ده‌کرا، نه‌ک له ده‌می که‌سانی وه‌کو سه‌عدی پیره و دوئاد مه‌عسومه‌وه، ئه‌و قسه‌یه بکرێت!، که ئه‌وه ئه‌رکی ئه‌وان نییه، مانای واشه شتێک له ئارادایه و شاردراوه‌ته‌وه! به‌ڵکو ده‌بوو دکتۆرێکی نزیکی قه‌ره‌وێڵه‌که‌ی ئه‌مه‌ی رابگه‌یاندایه! له رۆژنامه و راگه‌یاندنێکی ئه‌وروپییدا باسی لێوه ده‌کرا! هه‌رچه‌نده من له سه‌رچاوه‌یه‌کی نا فه‌رمییه‌وه ئه‌وه‌م پێ وتراوه و ده‌نگۆی ئه‌وه هه‌یه، رێی پێده‌چێت پاره‌یه‌کی زۆر بۆ کارمه‌ندانی ئه‌و خه‌سته‌خانه‌یه دراوه، که نابێت هیچ زانیارییه‌ک ببرێته ده‌رێ، ئه‌گه‌ر مردبێتیش هه‌ر نابێت قسه بکه‌ن، ده‌بێت وا خۆیان پیشان بده‌ن رۆڵی ئه‌وه ببینن، گوایه سه‌رپه‌رستی نه‌خۆشێک ده‌که‌ن! ئه‌مه رێی پێده‌چێت! دیسان ئەگەر نەشمردبێ هاوشیوەی ئیسحاق شارۆن لە بەشی کۆمایە کە ناتوانێ قسە بکات.
به‌ڵگه و دیارده‌ی نه‌مان، یان مردنی تاله‌بانی، یان ته‌واوبوونی رۆڵی تاله‌بانی، به‌م رووداوانه‌ی خواریشه‌وه‌دا ده‌رده‌که‌وێت!
داوه‌تکردنی کۆسره‌ت و مه‌لا به‌ختیار بۆ تورکیا، ته‌جاوه‌زکردنی ده‌سه‌لاتی پارتیی بۆ ناو ده‌سه‌ڵاتی یه‌کێتیی و فرۆشتنی نه‌وت و غازی هه‌ڵه‌بجه، سه‌ردانی نێچیره‌ڤان بۆ هه‌ڵه‌بجه، له غیابی تاله‌بانییدا کوشتنی خالیدی خوله سوور، له‌لایه‌ن باڵێکی یه‌کێتییه‌وه، یان هه‌ر شوێنێکی تر بێت، هه‌موو ئه‌مانه ئه‌وه‌مان پێ ده‌ڵێت، که تاله‌بانی نه‌ماوه! یان رۆڵی نه‌ماوه و له حاڵه‌تی کۆمادایه و حسابی نه‌مای بۆ کراوه،
مردنی تاله‌بانیی، یان راگه‌یاندنی هه‌واڵی راست له‌سه‌ر مردنه‌که‌ی، په‌یوه‌سته به کاتێکی دیارییکراوه‌وه، که تا نووسینی ئه‌م بابه‌ته دیاریی نه‌کراوه! چونکه یه‌کێتیی پێویستی به‌وه هه‌یه، خۆی کۆبکه‌نه‌وه!
یەکێتی لەترسی بارودۆخی ناوخۆ، وا بڕیارداوه کە تا خۆی دەگرێتەوە و ده‌که‌وێته سه‌ر رێجکەی خۆی، به‌تایبه‌تی نزیکی هه‌ڵبژاردنه، جارێ ئه‌مه بشارنه‌وه، به‌ڵام ئایا ئه‌مه سه‌ر ده‌گرێت!؟ ئه‌مه پرسیارێکی گونجاوه و خۆشیان ناتوانن وه‌ڵامی بده‌نه‌وه و گه‌ره‌نتیش نییه، که تا چه‌ند ده‌توانن ئه‌مه بشارنه‌وه؟! هه‌ر بۆیه به‌یناو به‌ین به‌رپرس و راگه‌یاندنه‌کانی یه‌کێتیی درۆیه‌کی به به‌ینا و ته‌قه‌ڵ له درۆیه‌ک ده‌ده‌ن، تا خه‌ڵکی پێ چه‌واشه و ئه‌ندامانی خۆیانی پێ دڵخۆش بکه‌ن!، هه‌ر وا دەیهێلێنەوە ماوە ماوە بەهەوالێکی درۆزنانە شتێکی سه‌یر بلاودەکەنەوە.
جگه له‌مه، لەو ماوەیەدا میدیای ئەهلییه‌کانیشیان پێ فریو درا ، کە تالەبانی سامان و داهاتی خۆی ئاشکرا کردووە، ئه‌مه‌شیان هه‌واڵیکی گاڵته‌جاڕیانه‌ی تر بوو، باشه یه‌کێک ئاگای له خۆی نه‌بێت و جه‌ڵته لێی دابێت، ئیتر چۆن ده‌توانێت ئه‌م کاره بکات و سامان و داهاتی خۆی دیاری ده‌کات!؟ چونکه ده‌بوو باس له سه‌روه‌ت و سامانه‌که‌ی بکرێت و چه‌نده!؟ یان کردوویه‌تیی ئه‌و زانیاریانه لای کێ دانراوه؟ بۆچی ئاشکرای ده‌کات؟ مه‌به‌ست له‌وه چییه؟ هه‌موو ئه‌مانه پرسیاری وردن و راگه‌یانێک نابێت ئه‌وه‌نده ساویلکه بێت و بخه‌ڵێتێنرێت! هه‌ڵبه‌ته میدیا ئه‌هلییه‌کانیش ئه‌وه ده‌سه‌لمێنن، که پرۆفیشیناڵ نیین و زوو ده‌خه‌ڵه‌تێنرێن، که ده‌بوو پێش ئه‌وه‌ی بکه‌ونه ئه‌و داوه‌وه، ئه‌وه‌یان بپرسیایه و بیانوتایه‌ن که تاله‌بانی ئاشکرای ده‌کات، قابیله له سه‌ر کورسی، یان قه‌ره‌وێڵه‌که دانیشبێت و حاسیبه‌که‌ی ده‌رهێناوه و خه‌ریکی ژمارنی سامانه‌که‌ی بووه!؟، لەوەش گالتەجارتر تالەبانی کە لەشی ساغ بوو داهاتەکەی بەتەواویی رون نەکردبووەوه، ئیتر چۆن ده‌توانێت به‌و نه‌خۆشییه ئه‌مه بکات؟ یان بۆچی ده‌بێت بیکات؟!
راستی مردنەکەشی دەتوانین ئەوە بڵێین
دوای ئەوەی هەواڵی مردنی تالەبانی لە رۆژنامەی لیڤیگارۆی فەرەنسی بلاوکرایەوە چەندین رۆژنامەی تری جیهانی هەواڵەکەیان بڵاوکردەوە، ئیتر بە پەلە یەکێتیی لە رێگای د نەجمەدین کەریمەوە هەواڵێکیان بلاو کردەوه، گوایە نەمردوە بەلکو ڕۆژانە تەندروستی باشتر دەبێ هەر ئەو کاتیش هیڕۆ و جۆتە کوڕه‌که‌ی (قوباد و پاڤێل) لەگەل دایکیان لەنەخۆشخانە گه‌ڕانه‌وه کوردستان! پرسیار ئه‌وه‌یه بۆچی ئه‌گه‌ر تاله‌بانی له ژیاندا ماوه وا به‌جێیان هێشت؟! یان ئیتر هه‌ر ئه‌و جاره بوو، له‌وساوه نه‌چوونه‌ته‌وه بۆ لای؟
بۆیە من لێره‌دا ده‌ڵێم و هەموو ئەگەرەکان ئەوەمان پێده‌ڵێت، کە تالەبانی ئەوکات مردوە، بەلام یەکێتی دەیەوێ راگەیاندنی مردنەکەی دوابخات تا کەمێک بارودۆخی ناوخۆی خۆیان باش ده‌بێت و ره‌نگه هەڵی بگرن بۆ دوای کۆنگرە و ئەو بارودۆخەی عێراق گۆرانکاریی تیا رووبدات، چونکە بەراگەیاندنی مردنی تالەبانیش کێشەیەکی تر سەر هەلدەدات.
راستی قسه‌که‌شمان ئه‌وه‌یه، ئەگەر وەک (فوئاد مەعسوم دەڵێ بەسێ زمان قسە دەکات ، نەجمەدین کەریمیش تا ئیستا زیاتر له 10 لیدوانی زیاتری داوە کە بارودۆخی تالەبانی باشتر بووە، دیسان ده‌یڵێمه‌وه ئه‌گه‌ر وا نییه بۆچی بەلگەیەکی تازه وەک سەرۆکی ڤەنزویلا نیشان نادەن کە تالەبانی ئەوەتا ماوە؟!
ئەوەی لەهەمووی سه‌یرتره یەکێتیەکان زۆر شانازیان بەوە دەکرد، کە یەکێتی هێزیكی دیموکراتییە، بەلام سەیر بکەن، دەڵێیت هه‌ر سەرەتای شۆڕش ١٩٧٦ کە کۆبۆنەوەیەکی بەرفراوانی ئەو چەند بەرپرسەی ئەوکاتی یەکێتی کراوە لەنیوان خۆیان وتویانە تالەبانی تۆ ببە برا گەورەمان، ئیتر ئەوا لە 37 ساڵە ئەو تالەبانیە بە مردویی و بە کۆماش هەر سەرۆکە و کەس ناوێرێ بلی من دەچمە شوینەکەی.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
