عێراق و کوردستان و مەسەلەی خاوەنداری لێکردنی!

Tuesday, 12/11/2013, 12:00

1979 بینراوە

هیچ وڵاتێکی چواردەوری عێراق گەر زۆر لاوازیش بێت، بەڵام هێشتا وەک عێراق نیە، کە هەموو لایەک بە پێی بەرژەوەندیەکانی خۆی، بتوانێت دەستی تێوەردات و بە دوای مەرامە ئابوری و سیاسیەکانیەوە بێت.
عێراقی دوای ڕوخانی ڕژێمی بەعس، عێراقی بنیات نانەوە نیە بۆ پێکهێنانی کۆمەڵگایەکی ئارام بەخش و ئازادی هێنەر، هێندەی کراوە بە وڵاتی کاولەکاری و جێخستنی پێگەی تائیفی و مەزهەبی، کە دواجار دوای ١٠ ساڵ، هێشتا تروسکایی ئومێد بەخش بۆ ئێستا و ئایندە ناتوانرێت ببینرێت و چاوەڕوان بکرێت، ئەویش تەنها بە هۆکاری ئەوەی خودی دەسەڵات و حیزبی حاکم و ئۆپۆزیسیۆن، نەک نوێنەری بەرژەوەندیەکانی خەڵکی عێراق و کوردستان نین، بەڵکو هەر هەمویان، نوێنەری وڵاتانی چوار دەور و زلهێزانی جیهانن. گرێبەستی، هێنانی ئەم حاکمە نوێیانە، پەیوەستە بەو پرۆتۆ کۆڵە ناوچەییانەوە کە بە تایبەتیش دەوڵەتی ئێرانی ئاخوندەکان و دەوڵەتی فاشیستی ئیسلامی سونی تورکی و سعودیەی عەرەبی دەورەکەی تێدا دەگێڕن و، ئەکتەرەکان بە پێی بلانسی بەرژەوەندیە سیاسی و ئابوریەکانیان دابەش دەکەن.
دابەش کردنی پێکهاتەی گشتی خەڵکی عێراق، بەسەر شیعی بون و سونی بوندا، بۆخۆی کارێکی خۆڕسکانە نیە، بەپێچەوانەوە، قوڵ کردنەوەی ناکۆکیە مەزهەبیەکانی نێوان بەرەی شیعە و سونە، بەرنامە بۆ داڕێژراوە و لە دوای کەوتنی ڕژێمی دیکتاتۆری بەعسەوە، لەلایەن هێزە ناوچەیی و جیهانیەکانەوە کاری لەسەر دەکرێت. ئاخۆ کام وڵات هەیە گەر بە دیدێکی ناسیۆنالیستانەشەوە سەیری بکەین، هێندەی عێراق سنورەکانی کراوە بێت بۆ دەستێوەردانی دەرەکی؟ ئاخۆ شەرم نیە بۆ دەسەڵاتی ئەحزابی کوردی کە خۆیان بە نوێنەری خەڵکی کوردستان دەزانن و لە پلانی پرۆژەی بەستنی کۆنگرەی نەتەوەیدان بۆ هەر چوارپارچە، بەڵام لە ژێرەوەش، ئەوە تەنها خودی دەسەڵاتدارانی ئێران و تورکیان کە کار دەکەن کێ لە کام پۆستدا بێت و کێش دەبێت وەلا بنرێت؟ ئاخۆ گەر ئێوە پارتی ناسیۆنالیستین، چۆن قبوڵی دەکەن ئێران و تورکیا، بەپێی بەرژەوەندیە ئابوری و سیاسیەکانیان ڕێکتان بخەن؟ ئایا لێرەدا کام باس جێی دەبێتەوە، باسکردن لە نوێنەرایەتی کردنی بەرژەوەندیە گشتیەکانی خەڵکی کوردستان، یان باس کردن لە جێبەجێ کردنی ئەو پرۆژانەی کە دەوڵەتانی چواردەور پێتان دەسپێرن؟
من دڵنیام لەوەی بەهەر هەموتانەوە ناتوانن گەنجێکی کورەد زمان کە لە زینداندایە و بڕیاری لە سێدارەدانی بەسەردا دەدرێت، بتوانن ببن بەو فشارە گەورەیەی کە دەوڵەتی ئیسلامی سیاسی ئێران ناچار بکەن دەست لەو کارەی هەڵبگرێت و سزاکە پوچەڵ بکاتەوە، بەڵام بە ویستێکی دەوڵەتی ئێران یان تورکیا، ئامادەن هەموو هاوکاریەک پێشکەش بکەن؟ ئاخۆ ئەمە لە پێناو کام بەرژەوەندیدایە؟ ئاخۆ تەنها بۆ پاراستنی بەرژەوەندی بنەماڵەیی و ئەو دەسەڵاتداریەتیە نیە کە پێتان دراوە؟ ئاخۆ گەر ئاستی داڕمان نەبێت، بۆچی بەو ئەندازەیە دژیاتەی پارتێکی دیموکرات خواز و خۆ بەڕێوەبەری وەک پەیەدە دەکەن؟ ئاخۆ گەر پەیەدە بکەوتایەتە سنوری لای زۆنی سەوز و شینیشەوە هەمان دژایەتی دەکرا؟ ئاخۆ گەر بەرژەوەندی دەوڵەتانی چەوسێنەری چواردەور لەبەر چاو بگیرێت، لەوێدا گومان نابینینەوە کە ئەو دژایەتیە دەتوانێت بەردەوەام بێت و درێژە بکێشێت؟ چونکە ئاستی ئاڵوگۆڕەکان، هێندەی پەیوەستە بە خودی خواستی دەوڵەتانی چواردەور و بونی ئەو ململانێ ناڕەوایەی باڵی ناسیۆنالیستی دینی دابەشکراوی سەر مەزهەب گەرایی دەیخوازێت، دەتوانێت، دژی ئەو پارتانەش بێت کە خاوەن بەرنامەیەکی ڕزگار هێنەرن بۆ کۆی ئەو چەمکە بە کۆیلە کردنەی کە چەندین سەدەیە، نەک هەر عێراق و کوردستان، بەڵکو کۆی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ژیر دەسەڵاتی زلهێزانی سەرمایەداری جیهانی گرتۆتەوە.
لە عێراقدا، ئەوەی نمایش دەکرێت لەلایەن دەسەڵاتی حاکمەوە، خودی پەروەردەی بەکرێگیراویەتیە، کە پەیوەستە بە خودی بەرژەوەندیە ئابوری و سیاسیەکانی نێوان ئێران و دەوڵەتانی وەک تورکیا و وڵاتانی دیکەی حاکمیەتی سونە نشینی. بەڕێوە بردنی ئەو پرۆژانە و پشت کردنە کۆی خواستە ڕەواکانی خەڵکی عێراق بەگشتی، بوەتە، ئەو بازنە داخراوەی، کە چیتر جۆرری ڕیفۆرم و چاکسازی نتوانێت ببێتە دەرمانی چارەسەریەکەی، هێندەی ئەوەی کە لە عێراق و کوردستاندا، تەنها شٶڕشێکی کۆمەڵایەتی، بەدەر لە عەقڵیەتی تایفەگەری و مەزهەبی و قەومی، دەتوانێت ببێتە ئەو ئەلتەرناتیڤەی ، کۆی ناکۆکیە دروستکراوەکانی نێو کۆمەڵگای عێراق چارەسەر بکات. ئەمانی حاکمی نوێ، تەنها ئەو نوێنەرەن، کە لە دەرەوەی سنورەکانەوە دیاری کراون و سەپێنراون بەسەر کۆی خەڵکی عێراقدا، بەبێ جیاوازی لە نێوانیاندا. کۆی ئەحزابی بەرەی شیعی تەنها دەتوانن، نوێنەرایەتی ئەو ئەجێندایانە بکەن، کە خواستی دەوڵەتی کۆنەپارێزی ئیسلامی ئێرانی دیاری دەکات، لەم بەریشەوە، ئەحزابی سونی مەزهەب و قەومیەکان، تەنها جێبەجێکاری ئەو پرۆژانەن کە دەوڵەتانی سونی مەزهەب دەیخوازن. کەواتە گەمەکان ڕونە و کۆی ئەکتەرەکان و دەرهێنەرەکانیشیان دیارن. ئیتر چاووەڕوانی بۆ بنیات نانی عێراقێکی ئارام و ئاسایش گرتوو، تەنها دەکرێت وەک خەونێک ببینرێت، دیارە کوردستانیش لە نێو ئەو زۆنەدایە و ناتوانێت ئەجێندایەکی جیاوازتری هەبێت، کە بەرهەمی مەزنی پێبێت، بۆ کۆی کۆمەڵگای کوردستان! بڕوام بەوەش نیە بەرەی بزوتنەوەی گۆڕانیش ببێتە ئەو ئەلترناتیڤە واقعیەی کە بتوانێت خۆی لەو تۆڕە جاڵجاڵۆکەیەی دەوڵەتانی چواردەور وەدر بخات، چونکە هێشتا خواستی ئەلترناتیڤیەکەی لە ئاستێکدایە کە چوون یەکە لەگەڵ دەسەڵاتی حاکمدا! ئایندەش دەتوانێت بڕیاردەر بێت، کە ئاخۆ لە عێراق و کوردستاندا کام حیزب هەیە کە نوێنەرایەتی واقعی خەڵکی ئازادیخوازی عێراق و کوردستان دەکات!