برۆزه ى تواناسازى خوینكاران , هه نكاویكى ناكۆك له ده ره وه ى برۆسه ى خویندن و فیركردن كوردیى

Thursday, 24/07/2014, 12:00

2413 بینراوە

خویندن و ئاستى بیشكه وتنى خویندن ته نیا مه سه له یه كى جوكرافیاییه و بۆ هه ر قۆناغیكى ده بیت زینكه یه كى له بار و جیاوازى بۆ بره خسیت, به جۆریك كه هه ر قۆناغیكى ده بیت ته واو كه رى بازنه ى لیكدانه برواى یه كتربن. له م سالانه ى دوایدا , ئه وه ى ده كریت هه م مایه ى هه لویسته له سه ر كردن بیت له لایه ن جاودیرانى بوارى به روه رده و هه م جیكه ى ده ست خۆشیش له لاى خه لكى به كشتى, برۆزه ى توانا سازییه , كه له به رله مانى كوردستان به بریاریك یاسایه كى بۆ ده ركرا, دواى ئه وه ى له ئه نجومه نى وه زیرانه وه برۆزه یاسایه ك بۆ ئه و مه به سته به فه رمانى دكتۆر به رهه م و كابینه كه ى بیشكه شكرا. ئه وه ى بابه تى باسه كه ى منه لیره دا , له راستیدا سه رنج و ره خنه یه له برۆسه كه, نه ك خودى ده ست خۆشى كردن له برۆسه كه. به برواى ساده ى من , برۆزه ى توانا سازى, یاخود برۆسه ى به رده وامى دان به خویندن دواى قۆناغى زانكۆیى یاخود هه ر ئاستیكى تر به شیوه یه كى ئازادانه, له ئیستادا جكه له به هه ده ردانى باره و مۆدیلى باو ناكریت هیج خویندنه وه یه كى ترى بۆبكریت. جونكه, خویندن و برۆسه ى خویندن خه سله تیكى جوكرافیایى هه یه و به رده وام به دواى زینكه ى هاوبه ش و بارودۆخى تایبه تى هاوجه شندا ده كه ریت. جوكرافیاى خویدن بانتاییه كى كلۆبالى ئاسۆیى نییه , ئه كه ر هه شى بیت له ئاستیكدا , ده بیت ته نیا زینكه ى هاوشیوه و جونیه كى بۆبدۆزیریته وه, به لكو, به برواى ساده یى من, ئه و تائه ندازه یه كى زۆر خه سله تیكى ستونیى هه یه و وابه سته یه به دۆخى زینكه ى و باككرواندى ناوجه یى. به واتایه كى تر, خویندن برۆسه یه كى روكاریى نییه و له سه ر ئاستى به كۆتا كه یاندنى قۆناغى خویندن سه نته ر نه كراوه, به لكو كارى ئه و له هه ناوه وه ده ست بیده كات و هه ر له ویشدا به كۆتا دیت. واته ئه وه نده ى خویندن ره هه ندیكى جه وهه ریى و ناوه كییه , ئه وه نده ره هه ندیكى روكاریى و ده ره كیى نییه, وه ك ئه وه ى حكومه ت و هاولاتیانى لیى تیكه شتوون, له روانكه ى ئه م دواییانه ى بازار كه رمى خویندن له ولاتانى ده ره كیى , ج له سه ر ئاستى تاكه كه سیى و ج له سه ر ئاستى كشتییه كه ى . ناكریت, به و سیستمه بۆلیسییه ى به روه رده و فیركردن لیره, كه تا ئیستاش بۆنى رزیمى كۆنى عیراقى لیدیت, به م باككراونده ئه خلاقیى و كۆمه لایه تیى و ده رونییه وه مرۆفى كورد ره وانه ى ولاتانى دى بكریت. جونكه, كه وره تر له هه رشتیك , ئه وه ى بۆ تاكى كورد دیته بیش له قۆناغیكى ترى خویندن له ولاتیكى تردا, سه ره تاو كۆتایى ته نیا زینكه یه, زینكه به جه مكه فراوانه كه ى, كاتیك خویندن تیایدا به ته واوى ره هه نده ده ره كیى و ناوه كییه كانییه وه له بیكه یه كى جیۆ-سیاسیدا ته به نى ده كریت. لیره, له ناوه وه ى كوردستان, به برواى ساده ى من , هه مووشتیك جه لادى ئه وى تره, ته نیا خویندن نه بیت خۆى قوربانى . جه لاد بوون , به و واتایه ى ته واوى ئه و بیكهینه ره سه ره كیانه ى زینكه ى كۆمه لكایه تى فه راهه م ده كات یه ك بۆ یه ك بكوزى خه سله تى جه وهه رى یه ك دین : هه رله دۆخى خیزانه وه , وه ك ستراكتۆریكى ره كیزه یى زینه كه ى كۆمه لایه تیى ,بۆ ئاین و دۆخى زینه كه ى ئابوورى-كۆمه لایه تى و سیاسیى, كه ئه مه ى دواتریان فۆرم به خشیى كۆتایى برۆسه ى زینكه كۆمه لایه تیه كه یه, كه كلتور دواتر كۆیان ده كاته وه. ناكریت به م دۆخه بر قه یراناویه ى خویندن و فیركردن لیره, له زیر هه رناویك بیت, تاكى كورد بنیردریت بۆ ده ره وه به مه به ستى خویندن و له و سه ریشه وه جاوه ریى سیحرى كۆرانیكى ده رونیى , ئه خلاقیى و ئه كادیمیى به رجاوى لیبكه یت به و ماوه كورته ى خویندن له ده ره وه. جونكه قۆناغبه ندى زینكه ى خویندن و فیركردن لیره به تاوى ره هه نده كانیه وه ته واو قۆناغبه ندیه كى شیواوه و بجرینراوه و, هه ركیز ناتوانیت به م دۆخه ى ئیستایه وه هاوبه یوه ندیه كى ئاسۆیى له كه ل به روه رده ى ده ره كیدا ببه ستیت به شیوه یه كى كورت خایه ن و كارا.
برۆسه ى خویندن لیره, برۆسه یه كیى زنجیره یى ته واو كاریى نییه , وه ك ئه وه ى فه لسه فه ى به روه رده و فیركردن له زینه كه یه كى جیۆ-سیاسیى ته ندروستدا ده یخوازیت, به لكو تائه ندازه یه كى زۆر برۆسه یه كى لیكبجراوه و, بۆ هه ر قۆناغبه ندیه ك, هه میشه دابرانیك له ئاستى زینكه ى خویندن خۆى و زینكه كۆمه لایه تیه كه ى ده ره وه ى به كۆى ره هه نده كانیه وه به دى ده كریت. به واتایه كى تر, برۆسه ى برۆزه ى به روه رده و فیركردن لیره, له سه ره تایه وه بۆ كۆتایى به واتا باوه كه ى, ئه وه نده ى برۆسه یه كه بۆ به كۆتا كه یاندنى بلیكانه ى روكه شى خویندن خۆى, ئه وه نده برۆسه یه ك نییه كار له سه ر ته واو كردنى ره هه نده زینكه یه كانى ده ره وه و ناوه وه ى خویندن خۆى بكات. جونكه , به برواى ساده ى من, ناكریت برۆسه یه كى جاره نوسازى دوورو دریزى وه ك به روه رده و خویندن ته نیاو ته نیا به شیوه یه كى رووت وه ك قۆناغیك , كه تیایدا ده سبیك و كۆتا هه بیت ته ماشا بركیت, به لكو ده بیت كاركردن بیت له سه ر برۆسه یه كى ته واو كاریى یه ك بارجه یى , كه تیایدا زینكه ى خویندن به هه ر دوو ره هه ندى ده ره كیى و ناوه كییه وه ته واو كه رى بیویستى قۆناغى زه مه نیى یه كتربن. برۆسه ى برۆزه ى دوورودریزى خویندن ده بیت هه م له ئاستى زینكه ى خویندن خۆیدا برۆسه یه كى زنجیره یى ته واو كارى بیت, هه م له ئاستى زینكه كۆمه لایه تییه كه شیدا به كۆى ره هه نده كانیه وه هاوته ریبى زه مه نیى زینكه ى خویندن خۆى بیت, تا ئه و راده یه ى ده كاته ئاستیك كه بتوانیت له قۆناغیكى دواتردا تواناى دۆزینه وه ى زینكه ى هاوشیوه ى خویندنى ترى هه بیت له زینكه یه كى جیۆ-سیاسیى ده ره كى تردا.

له م روانكه یه وه , به برواى ساده ى من, ئه وه ى ئیستا بیده وتریت برۆزه ى تواناسازى و بازارى خویندنى له ناوه نده ده ره كیه كاندا كه رمكردووه به خۆیه وه , له ئیستادا ته نیا ده كریت ئه م" برۆزه"یه به واتا باوه كشتییه كه ى, وه ك ئۆركانیكى نه شاز له ده ره وه ى برۆسه ى خویندن و فیركردنى ناوه وه ى كوردستان ته ماشاى بكریت. جونكه, ئه وه ى حكومه ت و وه زاره تى خویندنى بالا كه ى ناوى لیناوه "برۆزه ى تواناسازى" له ئیستادا ته نیا كالایه كى هه نارده كراوى ریكلام به خشى لایه نیكى سیاسییه, نه ك قۆناغیكى ترى زنجیره یى ته واوكاریى بیت بۆ به خشینى ناوه رۆكیكى كاراتر بۆ ئه و برۆسه یه ى لیره بیده وتریت "برۆسه ى به روه رده و فیركردن" به ته واوى كه موو كوریه كانیه وه .