دەنگۆ هەیە، کە شەماڵ عەبدول وەفا دەبێتە پارێزگاری سلێمانی
Wednesday, 08/10/2014, 12:00
2118 بینراوە
نه‌وشیروان مسته‌فا له دوا دیداردا له‌گه‌ڵ هێرۆ و دلێری سه‌ید مه‌جید، هه‌ردووکیانی نائومێد کرد له دوورخستنه‌وه‌ی هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌کر، ئەویش بە بیانووی ئەوەی کە عومه‌ری سه‌ید عه‌لی به‌به‌رپرسی ئه‌و فایله‌یە، بۆیە پاش ئەمە هێرۆ و دلێر و دکتۆر خه‌سره‌و له کۆبونه‌وه‌یه‌کدا وتبوویان که ئه‌توانن به شه‌ماڵ عه‌بولوه‌فا عومه‌ری سه‌ید عه‌لی ئیغرا بکه‌ین، چونکه شه‌ماڵ و عومه‌ری سه‌ید عه‌لی سه‌ر و کلکی یه‌کن. به‌پێی دوا هه‌واڵ، عومه‌ری سه‌ید عه‌لی وه‌ك به‌رپرسی دۆسیه‌ی پارێزگاری سلێمانی، یه‌کسه‌ر به داواکاریی و پێشنیاره‌که‌ی هێرۆ و دلێر ڕازیبووه که دوای جه‌ژن یاسای ئه‌نجومه‌نی پارێزگاکان له پاڕله‌مانه‌وه ته‌عدیل بکرێت و شه‌ماڵ بکرێت به پارێزگاری سلێمانی، ته‌نانه‌ت هێرۆ و دلێر که شه‌ماڵیان پێشنیار کردووه بۆ پۆستی پارێزگار، به عومه‌ری سه‌ید عه‌لیان وتووه ئه‌گه‌ر شه‌ماڵ پارێزگار بێت نه‌ك چوار ساڵ به‌ڵکو هه‌شت ساڵیشی ئه‌ده‌نێ. تا ئاماده‌کردنی ئه‌م هه‌واڵه نه‌وشیروان مسته‌فاش لاری نیه به‌وه‌ی که ئه‌و ته‌دەخول له‌و مه‌سه‌له‌یه‌دا ناکات.
شایانی باسە عومه‌ری سه‌ید عه‌لی به‌درێژایی دوای ڕاپه‌ڕین تا ئه‌وکاته‌ی چووه پاڵ گۆڕان، ده‌ستی باڵای هه‌بووه له دانان و دیاریکردنی هه‌موو به‌رپرسه ئیدارییه‌کانی پارێزگای سلێمانی. یه‌کیتیه‌کان له‌هه‌موو که‌س باشتر ئاشنان به عه‌قڵیه‌تی عومه‌ری سید عەلی، هه‌ربۆیه دواجار به‌کاریان هێنا بۆ یه‌کلاییکردنه‌وه‌ی پۆستی پارێزگاری سلێمانی.
که‌واته دواجار هەر بڕیار و خواستی بنه‌ماڵه‌ی تاڵه‌بانی سەری گرت، کە پارێزگاری سلێمانیان له ڕێگه‌ی عومه‌ری سه‌ید عه‌لی و له‌سه‌ر حیسابی گۆڕان دانا. ئه‌گه‌ر مه‌سه‌له‌که به‌رژه‌وه‌ندی گشتی و بۆ ڕێگرتنه له خوێنڕشتن، ئه‌وا کاك عومه‌ر ئه‌یتوانی له جیاتی (شه‌ماڵ)ه‌که‌ی هێرۆخان و دلێری سه‌ید مه‌جید، حاکم شێخ له‌تیفیان پێشنیار بکردایه، ئه‌و کاته ڕه‌نگه نه هه‌ڤاڵ و نه ده‌نگده‌رانی گۆڕانیش توڕه نه‌بوونایه، کاك عومه‌ریش هه‌ڵوێستێکی جوامیرانه‌ی بۆ خۆیی تۆمار ئه‌کرد و گۆڕانی ڕووبه‌ڕوی ئه‌و شکسته حه‌تمیه نەدەکرده‌وه که له‌سایه‌ی شه‌ماڵدا، به‌سه‌ریدا دێت.
یه‌کێتی به‌م کاره‌ی، به‌تیرێك چه‌ندین نیشانه‌ی شکاند:
1- ماڵی تاڵه‌بانی پارێزگارێکییان به‌سه‌ر سلێماندا سه‌پاند، کە لە رێگای دەنگدانەوە نەبوو، ئیتر له‌مه‌دوا گۆڕان بۆی نییه باسی گه‌نده‌ڵییه‌کانی پارێزگای سلێمانی بکات، بۆی نییه مه‌له‌فی گه‌نده‌ڵییەکانی پارێزگای سلێمانی هه‌ڵداته‌وه ، له‌مه‌ودوا گۆڕان ئه‌بێت به‌رامبه‌ر هه‌موو ئه‌و تاوانانه بێده‌نگ بێت که 23 ساڵه یه‌کێتی و ماڵی تاڵه‌بانی به‌رامبه‌ر سلێمانی ده‌یکه‌ن ، چونکه شه‌ماڵ عه‌بدوڵ وه‌فا خۆی ده‌ستێکی باڵای له‌م گه‌نده‌ڵییه‌دا هه‌بووه، کاتێك که وه‌زیری کشتوکاڵ بووه‌و به‌ده‌یان هه‌زار دۆنم زه‌وی به‌نایاسایی به‌سه‌ر دۆست و ئه‌حباب و به‌رپرسه‌کاندا دابه‌شکردووه.
شه‌ماڵ به وه‌زیر خانه‌نشین بێت و پشکی هه‌بێت له‌گه‌ڵ کۆمپانیاکانی یه‌کێتی و له‌گه‌ڵ به‌رپرسه‌کانی یه‌کێتیدا شه‌ریك بێت و باخه‌که‌ی له‌گه‌ڵ باخه‌کانیاندا تێکه‌ڵاو بێت، ئیتر گۆران نابێت باسی گه‌نده‌ڵی و پیسخۆری بکات.
2- به‌بوونی شه‌ماڵ عه‌بدولوه‌فا به پارێزگار، جگه له‌وه‌ی قه‌یرانی پارێزگار کۆتایی دێت و یه‌کێتی ڕووسور و دیمۆکراسیانه له قه‌یرانه‌که دێته ده‌ره‌وه، ئیتر له سایه‌ی شه‌ماڵدا به‌رژه‌وندییه‌کانی بنه‌ماڵه‌ی تاڵه‌بانی و نۆکان و یه‌کێتی و به‌رپرسه‌کانیان پارێزراو و مه‌حکه‌م تریش ئه‌بێت، چونکه له‌مه‌و دوا پارێزگارێك دێت که هه‌م گوێڕایه‌ڵ و هه‌م به زۆرینه‌ی ده‌نگی سلێمانی کە دەنگیان بە بزووتنەوەکەی دا، ئیتر بێ وه‌کاله‌ت کاره‌کان به‌ڕێوه دەبات.
بیریشمان نه‌چێت: پۆستی قایمقامی مه‌رکەز، به‌ڕێوه‌به‌ری ئیداره‌ی گه‌رمیان و ڕاپه‌ڕین، سه‌رۆکی شاره‌وانی سلێمانی، به‌ڕێوه‌به‌ری تاپۆ و به‌ڕێوه‌به‌ری ئاسایش، هه‌موو مه‌له‌فه‌کانی ئاسایش، به‌ڕێوه‌به‌ری ئامار، جه‌وازات، نفوس و کۆمسیۆنی هه‌ڵبژاردن لای یه‌کێتی ئه‌مێننه‌‌وه. ئه‌وه فڕۆکه‌خانه و زانیاریی و دژه تیرۆر لای یه‌کێتی هه‌ر قابیلی موناقه‌شه نین.
3- به دانانی شه‌ماڵ عه‌بدولوه‌فا به پارێزگار، ئیراده‌ی ماڵی تاڵه‌بانی سه‌ردەکه‌وێت و نه‌یانهێشت هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌کر به 250 هه‌زار ده‌نگه‌وه پۆستی پارێزگار وه‌ربگرێت. به‌وه‌ش به خه‌ڵکی پارێزگای سلێمانی دەڵێن، که ده‌نگه‌کانتان نرخیان نه‌بوو، چونکه ده‌سه‌ڵاتی یه‌کێتی و هه‌یمه‌نه‌ی بنه‌ماڵه‌ی تاڵه‌بانی له‌ڕێگه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌وه ناگۆڕێت، به‌مه‌ش زۆر زیره‌کانه بۆ هه‌ڵبژاردنی داهاتوود گه‌وره‌ترین که‌لێن دەخەنە نێوان گۆڕان و خه‌ڵکه‌وه که هه‌موو ئاماژه و پێشبینیه‌کان به‌و ئاراسته‌یه دەڕۆن، گۆڕان توشی شکستێک ئه‌بێت که‌س حه‌سوودی پێنابات.
