هەرێم و ناوەند ... چارەسەر یان سڕكردن

Saturday, 18/05/2013, 12:00

ئاڵۆزبوونی هاوكێشە سیاسیەكانی ئێراق وای كردووە لە باشوری كوردستان كە هەنگاو بەرەو سازش بنێت لە بەرامبەر چارەسەری پرسی نەتەوەیدا و گۆڕینەوەی ئەو پرسە بەدەستكەوتی ماددی كە لە ڕێككەوتنەكەی حكومەتی هەرێم و مالكیدا هاتووە تەنانەت دانیشتن لە گەڵ مالكیدا لەم ساتەوەختەدا خۆی لەخۆیدا جێگەی پرسیارە، چونكە هێشتا دەستی سوورە بەخوێنی خۆپیشاندەرانی (حەویجە) كە زۆر بەڕبەڕیانە هێرشی كردە سەریان و كوشتارگەیەكی كەم وێنەی تۆماركرد لە سایەی دیموكراسی تائیفیدا لە ئێراق، ئیتر وەفدی كوردی بە چ جورئەتێكی سیاسیەوە توانی بچێتە بەغدا و دانیشتن لە گەڵ پاڵەوانی سەدەی بیست و یەكدا بكات؟
كاتێك وەزیر و ئەندام پەرلەمانەكانمان لە بەغدا كشانەوە ئێمەی هاوڵاتی زۆر خۆشحاڵ بووین و بەهەنگاوێكی ئەرێنیمان زانی لە سیاسەتی سەركردایەتی كوردیدا، بەڵام چونی وەفدی حكومەتی هەرێم بۆ بەغدا و بە بۆچونی من هیچ گونجاو نەبوو، چونكە ئەو بابەتانەی كە سەرۆكایەتی هەرێم پێداگری لەسەر دەكرد هیچ كامیان نەهاتبووە دی، ئەی بۆ دەبێت كورد دانیشتن بكات لە گەڵ مالكیدا. دیارە ئەمە تەنها ویستی وڵاتێكی ئیقلیمی بوو كە بەگڵۆپی سەوزی ئەمریكا لە دایك بوو.!!
گرفتی ئێمە لە باشوری كوردستان هەژاری و نەبوونی سامانی سروشتی نییە تا چۆك دادەین بۆ مەرجەكانی ناوەند، بەڵكو گرفتی ئێمە لەوەدا خۆی دەبینێتەوە كە خاوەنی ڕوئیا و داواكاری ڕوون نین بەرامبەر بە دەستەڵاتی حوكمڕانی لە بەغداد. ماوەیەك مالیكی دیكتاتۆر بوو، ماوەیەكی تر ئۆپراسیۆنەكانی دیجلە نا دەستوری بوو، ماوەیەكی تر مادەی (140) فەرامۆش كراوە و دەبێت كارا بكرێت، ماوەیەكی تر داوای شەراكەتی حەقیقیمان دەكرد، ئەم هەموو هەڵكشان و داكشانە لە داواكاریدا و بەستراتیژی نەكردنی داواكاریەكانی كورد لە پاكێجێكدا ڕۆژ لە دوای ڕۆژ پێگەی سیاسیمان لە ئێراقی دوای ئەمریكا لاوازتردەكات.!؟
بۆیە هەركات مالیكی كەوتە تەنگەژەیەكی سیاسی لە گەڵ نەیارەكانی دەست دەبات یەكێك لەو كارتی فشارانە ڕادەكێشێت و ئەو كات كورد وەكو هەموو جار دەڵێت با ئەمجارەش ئێمە هەنگاو بنێین ئەم ڕەفتارەش لە سیاسەتدا زۆر كلاسیكی و بێ‌ ئەنجامە؛ چونكە پێشتر تاقی كراوەتەوە و هیچ ئەنجامێكی نەبووە.
بۆیە دەبێت سەركردایەتی كورد وریاتر مامەڵە لە گەڵ ئەم پیاوەدا بكات لە كایە سیاسیەكانیدا، چونكە ئەو واتا مالیكی هەرگرفتێكی بۆ هاتە پێش لە گەڵ كورددا ڕاستەوخۆ ئێرانی لێ ئاگادار دەكاتەوە و ئێرانیش وەكو تاكە وڵاتی ناوچەیی كە كاریگەری ڕاستەوخۆی هەیە لە بڕیاری سیاسی ئێراقدا سەركردایەتی كورد ئاگادار دەكاتەوە كە دەبێت جوانتر یاری بكەن لە گۆڕەپانی سیاسی ئێراقدا؛ چونكە ئێمە چاكەی زۆرمان هەبووە بۆ ئێوە لە ڕۆژانی ناسۆری و میحنەتدا.!
بۆیە كورد لە باشور دەبێت ئەوە بزانێت كە هاوسەنگ ڕاگرتنی هاوكێشەی سیاسی لە ئێراقدا لە دەستەڵاتی ئەو دایە، نەك پێكهاتەیەكی تر. بۆیە دەبێت زۆر زیرەكانە وەكو (ئیسرائیل) مامەڵە بكات لە گەڵ رووداوەكاندا ئەوەتا هەمووان لە پێشبڕكێدان كە پەیوەندیەكانیان ئاسایی بكەنەوە لە گەڵیدا.
ئێستا ئێراق لە هەموو كات زیاتر بارودۆخی سیاسی ئاڵۆزە، چونكە لە شەش پارێزگای سوننەنشین ماوەی پێنج مانگە خۆپیشاندانیان دەستی پێكردووە و یەكڕیزی خۆیان پاراستووە لە چۆنیەتی داواكاریەكانیان، بۆیە هەر بەئامانجی خۆیان دەگەن، بەڵام ئێمەی كورد تەنانەت لە سەندنەوەی متمانە لە مالیكی یەك هەڵوێست نەبووین كە ئەوكات ئەمە یەكەم تاقیكردنەوە بوو بۆ كورد لە بەرامبەر پاوانخوازی دەسەڵاتی تاكڕەویانەی مالیكیدا، بەڵام مەخابن كورد سەركەوتوو نەبوو.؟
لە دوای ڕووداوەكانی حەویجە مالیكی بەیەك پەیام توانی كورد و هێزی پێشمەرگە بخاتە نێوئۆپەراسیۆنەكانی خۆی بەوەی كە پاراستنی هێڵی تەماسی نێوان كورد و سوننە بەهێزی پێشمەرگە بسپێرێت لە كاتێكدا كە كورد دەڵێت ئێمە بە پێی دەستور دەجوڵێینەوە و مالیكی دەستوری بەزاندووە، ئەی باشە ئەوەتا بێئاگا لە یاریە گڵاوەكانی مالیكی كوردیش بوو بە پارێزەری دەستكەوتەكانی مالیكی. ئەگەر بیانووی ئەوە دەهێننەوە كە گوایە ئەو ناوچانە سوپای ئێراقی داگیریان دەكات ئەوە بیانویەكی لاوازە، چونكە ئێمە دەڵێین ئێراقی دیموكراسی واتە هەروەك چۆن سەدام كاتی خۆی بەزەبری هێز لە كوەیت دەركرا ئەوا سوپای مالیكیش بەهەمان شێوە، بەڵام بەداخەوە ئێمە دەستمان سپی بووەتەوە و باوەڕمان بەخۆمان نەماوە ئەگینا ئەمن و هەواڵگری بەعس لە ڕاپەڕیندا لە لایەن جەماوەرەوە لاشەكانیان لەسەر یەك هەڵچنرا نەك هێزی سەربازی، بۆیە دەبێت ئێمە لە بڕیاری سیاسیدا پشت بەگەلی خۆمان ببەستین؛ چونكە دواتر ئەوانەی سیاسەت دەكەن دەبێت لە بەرژەوەندی گەلدا هەنگاو هەڵگرن.
بە درێژایی ئەمساڵ كە تەنگەژەی نێوان هەرێم و بەغدا هاتە ئاراوە پێداگری لەسەر ئەوە دەكرا كە كیشەی شەخسی نییە لە نێوان بەڕێز سەرۆكی هەرێم و مالیكیدا، بەڵام بەڕۆشتنی وەفدی حكومەتی هەرێم بۆ لای مالیكی دەركەوت كە پێچەوانەكەی ڕاستە و كێشەكان لە نێوان دوو كەسدایە و وەگەرنا خۆ مالیكی هیچ دەستپێشخەریێكی نەكرد بۆ كورد هەتا حكومەتی هەرێم لەسەر بەرزترین ئاستی بچێتە بەغدا، چونكە زۆربەی ئەو بڕگە دەستوریانەی كە لە لایەن ناوەندەوە پێشێل كراون بەرامبەر بەكورد هەروەكو خۆیان ماونەتەوە و لە سەروی ئەم هەموو تەنگەژەیەوە مالیكی كوردی كردووەتە قەڵغانی ناوچە جێناكۆكەكان كە هێشتا دان بە كوردبونیاندا نانێت، بۆیە من هیچ ئومێدێكم نییە بە بەڵێنەكانی ناوەند؛ چونكە چارەسەر، دەبێت زەمینەسازی بۆ بكرێت و دواتر لە لای ڕای گشتی ئاشكرا بكرێت هەروەك چارەسەری ئاشتی و دیموكراتی لە باكور ئاشكرا كرا واتە ئاشتی دەبێت بكرێتە ستراتیژ نەك تەكتیك و هەركات ناوەند ویستی سەرقاڵمان بكات بە پێوەی.!؟
لە بڕی ئەو خۆ خەریككردنە بەدیداری مالیكیەوە با ئاوڕ لە ڕۆژئاوای كوردستان بدرێتەوە لە هاوكاریكردنی پارتە خاوەن جەماوەرەكانی ئەو بەشە؛ چونكە نزیكبوونەوە و هەماهەنگی كوردان لە هەرچوار پارچەی كوردستان بناغەی یەك نەتەوەیی پتەوتر دەكات بۆ بەرەنگاربوونەوەی تەوژمی خۆ سەپاندنی زۆرینە.
خۆ پڕ چەككردنی مالیكی لە بواری سەربازیدا مایەی نیگەرانیە؛ چونكە ئێراق پێویستی بەو جبەخانەیە نییە ئەگەر مەبەست لێی خۆ پاراستنە لە هێرشی دراوسێكانی. توركیا پابەندە بە یەكێتی ئەوروپاوە، ئێران دۆستی فەرمانڕەوایانی شیعەیە لە ئێراق، سوریا بەچەند دەیەیەكی تر ناتوانێت ژێرخانی ئابوری بنیات بنێتەوە، بۆیەخۆ پڕ چەككردنی مالیكی تەنها یەك خوێندنەوە هەڵدەگرێت، ئەویش شەڕی بەدیل لە دژی كورد و نەیارانی لە سوننە لە بڕی ئێران و سوریا دەكات...!
دانیشتن لە گەڵ مالیكی لەم دۆخەدا هیچ سودێكی نییە؛ چونكە كورد داوای شەراكەت دەكات لە بڕیاردا، بەڵام بڕیاری لێدانی خۆپیشاندەران و مۆڵەت پێدانی وەزیرە كوردەكان ئەمانە نیشانەی نەبونی ڕاستگۆییە لە مامەڵەی مالیكیدا لە گەڵ كورد. بە بەدەستهێنانی بەڵێنی دارایی و خەرجكردنی پارە و چۆنیەتی دابەشكردنی داهاتی گومرگی پرسی نەتەوەیی چارەسەر ناكرێت، بەڵكو بە دیاریكردنی داخوازیە ڕەواكانی نەتەوەكەمان و سازش نەكردن لە ئاستیاندا دەگەینە ئامانج، بۆیە لە كۆتایدا دەڵێم پرسی نەتەوەكەمان لە باكور بۆیە بەزیندویەتی ماوەتەوە، چونكە بەڕێز ئوج ئالان دەڵێت:"تەنها قومێك ئاو و پارویەك نان بۆ من بەسە هەرئەوەندەی بتوانم جوڵەی فیزیكیكم بەردەوام بێت". با سیاسیەكانمان شیكاری ئەم ووتەیە بكەن ئەو كات گەورەیی ئەو كەسایەتیەیان بۆ دەردەكەوێت.