دۆخی هه رێم و ناوه ند

Thursday, 08/11/2012, 12:00

بار و دۆخی سیاسی هه رێم ناجێگیره، چ له سه ر ئاستی په یه وه ندی هه ردو پارتی ده سه ڵاتدار که په یوه ندی ستراتیژی به یه که وه ده یانبه ستێته وه، وه چ له سه ر ئاستی په یه وه ندی سیاسی هه ردوکیان له گه ڵ پارته سیاسیه کانی که له به ره ی ئپۆزسیۆن خۆیان ده بینه وه. بێگومان ئه و جۆره ناته بای و ناجێگیریه له په یه وه ندیه سیاسیه کان ،ره نگدانه وه ی ده بێ له سه ر راو بۆچونه کان چ له سه ر ئاستی میلله تو شه قامی کوردی وه چ له سه ر ئاستی په رله مانی کوردستان، وه مه ترسی و ئه گه ری ئه وه هه یه که له سه ر ئاستی په رله مانی کوردستان هاو په یمانیه ک دروستبێت له کۆی ده نگدان له سه ر ئه و مه سه له سیاسیانه ی که لێپرسراوه ده سه ڵاتداره کانی هه رێم له به رژه وه ندی خۆیان نایبین و لێی ناره حه تن، وه له سه ر ئاستی جه ماوه ر و شه قامیش ترسێکی زۆریان هه یه که هه ڵچونێکی جه ماوه ری دروست بێت له هه رێم له کاتێکدا زه مینه سازی ناره زایه کان هه یه له ناو میلله ت که به ئاسانی هه ستیپێده کرێ بۆ دروستبونی ئه و هه ڵچونه.
نا راستگۆی لێپرسراوه ده سه ڵاتداره کانی هه رێم له شاردنه وی راستی ناکۆکیه کانی نێوان هه رێم و ناوه ند، له یه کنه چونی لێدوانی لێپرسراوه ده سه ڵاتداره کانی هه رێم و به غدا له سه ر ئه و کێشه و گرفتانه، رانه گه یاندنی شکه ستهێنانی دانوساندنه کانو گه ڕانه وه ی دو شاندی حکومی و حزبی به ده سه تبه تاڵی له به غدا له کۆتای مانگی رابردو، بۆته هۆی دروست بونی بی متمانه ی له نێوان میلله تو ده سه ڵات.
له سه رئاستی هێزه سیاسیه کانی عیراق بونی ده نگوبۆی رێکه وتنی نوری مالیکی، سەرۆک وەزیرانی عێراق لەگەڵ ھەندێ لە سەرکردەکانی لیستی ئه‌لعێراقییە بۆ بەشداری کردنیان بە یەك لیست لە ھەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکانی عێراق. ئه م جۆره نزیک بونه ویه له سه ر ئاستی هه ڵبژاردنی پارێزگاکان مه ترسی زۆری هه یه به تایبه تی له ناوچه چێناکۆکه کانو شاری که رکوک، وه ئه گه ر ئه و نزیک بنه وه یه به رده وام بێت بۆ هه ڵبژاردنه کانی په رله مانی عیراقو ته شکیلکردنی حکومه تی ئاینده ئه وا بێگومان له به رژه وه ندی کوتله ی کوردی نیه له به غدا. سه ره رای گرفتو ناکۆکیه کانی نێوان ئه و دو لایه نه، ئه مه ئاماژه یه که بۆ ئه گه ری نزیکبونه وه ی کوتله ی شیعه و سونه و یه کگرتنیان بۆ دژایه تی کردنی پرسی کورد له عیراق.
هه وڵه کانی لێپرسراوه ده سه ڵاتداره کانی هه رێم شکه ستی هێنا بۆ کۆ کردنه وه ی دۆست و لایه نگر و واژو بۆ لابردنی مالکی، ئه مه ش خۆی له خۆیدا شکه ستێکی سیاسی بو وه خاڵیکی تری لاوازی ده سه ڵاتداره کورده کانی به غداو هه ریم بو، چونکه ئه و شکه ستهێنانه چه ند رویه کی ترسناکی که ی هه یه ، یه ک/ سێبه ری هه ڵوێستی زلهێزه کانی تیا ده بینرێ، دو/ کوتله ی شیعه سه ره رای ناکۆکیه ناوه خۆیه کانیان یه ک هه ڵوێستیاننواند به رامبه ر به کوتله ی کوردی چ له سه ر ئاستی په رله مانی عیراق وه چ له سه ر ئاستی جه ماوه ری شیعه له عیراق، سێ /لاوازی کوتله ی کوردی له به غداو نه بونی یه ک هه ڵوێستی هێزه سیاسیه کانی هه رێم و دابه ش بونیان له نێوان کوتله ی شێعه و سونه و بێلایه ن، چوار/ نه بونی پشتیوانی له ناو میلله تانی هه رێم بۆ ناگه شه کانی سه ڕۆکی هه رێم. ئه مه ش خۆی له خۆیدا دۆڕاندنێکی سیاسی تره.
هێزی سه ربازی و له شکری ناوه ند رۆژ به رۆژ به ره و به هێزبون ده چێ، چ له روی کڕینی چه کو ته قه مه نی پێشکه وتو وه چ له روی گه رانه وه ی کۆمانداره سه ربازه کۆنه کانی به عس بۆناو له شکری سه ربازی ،وا ئێستاش حکومه تی ناوه ند بانگه شه ی گه رانه وه ی حورمه تی خزمه تی سه ربازی ده کا، وه له روی ئابوری و خه رجی بۆ ئه و هێزه حکومه تی ناوه ند هیچ ئیشکالێکی نیه، له روی ده ستوری و یاسایه وه ش مافی خۆیه تی که ئه مانه هه موی ئه نجامبدا و سوپای عیراقی مافی خۆیه تی له سنوری چوار چێوه ی عیراقی فیدراڵه جوڵه بکا که ده مێکه لێپرسراوه ده سه ڵاتداره کانی کورد له ناوه ند و هه رێم کۆک بون له گه ڵ به غدا له سه ر به هێزکردنی سوپای عیراقی و کۆکردنه وه ی عیراقی له یه کترترازاوی دوای سه دام، شان به شانی ئه وه ش پێکهێنانی ئۆپەراسیۆنی دیجلە. ئه مانه هه موی له به رژه وه ندی حکومه تی ناوه نده به پێچه وانه بۆ حکومه تی هه رێم. ئه زمون سه لماندویه تی که له و جۆره سیسته مه سیا سیانه ینه ی رۆژهه ڵاتی ناوه راست سوپاو هێزی چه کدرای تاکو ئێستاش ده وری سه ره کی ده بینێ له حه سم کردنی کێشه و گرفته سیاسیه کان وه ڵیپرسراوه ده سه ڵاتداره کان بۆ چاو سورکردنه وه به کاری ده ‌هێنن له کاتی ته نگه ژه سیاسیه کانی ناوه خۆ و ده ره کی.
له سه ر ئاستی ناوچه که ش ئه زمونی خه باتی میلله تی کورد له مێژودا ئه وه ی سه لماندوه که ده وڵه تانی ئیقلیم سه ره رای ناکۆکیه کانی نێوانیان هه مو کاتێ یه کگرتو بونه له سه ر دژایه تی کردنی دۆزی کورد، بۆ یه ش ئه گه ری رێکه وتنی مالکی له گه ڵ تورکیا دور نابیندرێ به گوێره ی میدایاکان ئاماژه یان پێده کرد له چه ند مانگی رابردو ئه ردوگان چه ند جارێک بانگێشتی مالکی کردوه بۆ تورکیا.
هه ڵچونێک هه یه له رۆژهه ڵاتی ناوه راست به تایبه تی ئه وهه ڵچونه جه ماوه ریه یه کگرتوه ی که له باکوری وڵاتدا سه ری هه ڵداوه ، بێگومان له به رژه وه ندیاکانی لێپرسراوه ده سه ڵاتداره کانی به غداو هه رێم نیه ، به غدا له وه نیگه رانه له وه ی که ئه و جوڵانه وه یه ی له باکوری کوردستان هه یه ده وری و ته ئسیری هه بێ له داوا و خواسته کانی میلله تی کورد له هه رێم و نزیکبونه وه ی کورد له باشوری وڵات له گه ڵ رۆژ ئاواو و باکورو دروستبونی یه که تیه ک له نێوانیان که له به رژه وه ندی عیراقی یه کگرتو نیه، ئه مه ئه گه ری ئه و ه دروست ده کا حکومه تی ناوه ند سوپای عیراقی به ره و هه رێم و سنوره کانی بجوڵێنێ له کاتێکدا هه رێم چه ند جارێک بێ ده نگینواندوه به رامبه ر هێرشه سه ربازیه کانی ئێران و تورکیا وه بونی چه ند بنکه یه کی سه ربازی تورکیا له ناو ئه رزی سنوری هه رێم ئه مانه بیانوی داوه ته ده ست حکومه تی ناوه ند بۆ ئه نجامدانی ئه وکاره.
له ده ر ئه نجامدا هه مو ئاماژه کان وا پێشانده ده ن که پێگه ی ناوه ند له کێشکان به به راورد کردن له گه ڵ پێگه ی هه رێم له هاوکێشه سیاسیه هه نوکه یه کانی سه ر شانۆی عیراقو ناوچه که به هێز تره، بۆ یه ئێستا کاتی ئه وه هاتوه بیر بکرێته وه چی بکرێ باشه ،بۆ ئه و ه ی ئه نجامی رایه ڵه کردنی سیاسه تی چه وتی ساڵانی رابردوی ده سه ڵاتدارانی کوردی هه رێم و به غدا چاکبکرێته وه و هه مو شته کان بخرێنه سه ر ره وره وه یه کی راست ئارسته بکرێ به و لایه ی که له به رژه وه ده ستکه وته نیشتامانی و نه ته وه یه کان بێت له باشوری وڵات؟