میلیشیا و بودجە، دوو سەرۆك و پێشمەرگه‌ی بێ موچە

Sunday, 28/02/2010, 12:00

پێشتر گوتمان، كردن بە هەڵلا لە سەر وشەی میلیشیا لە دڵسۆزی نیە بۆ پێشمەرگە. نزیكەی 20 ساڵە پێشمەرگەی ڕاستەقینە ڕیسوا كراوە. زۆربەی هەرە زۆری خێزانی شەهیدان و پێشمەرگە كۆنەكان بە بەردەوام گلەیی و گازندەیان كردووە، كە پشتگوێ خراون. ئەوەندەی ڕێز لە كچە جوانەكان (بە ناو هونەرمەند) گیراوە، لە لایەن سەركردە و لێپرسراوی كورد، یەك لە سەر سەدی ئەوەندە ڕێز لە پێشمەرگە نەگیراوە. كچی جوان هەر كاتێك ویستبێتی گەورەترین لێپرسراوی بینیوە لە كوردستان، كەچی چەندین پێشمەرگەی كۆنم بینیوە چەندین هەوڵیان داوە ئەندام مەكتەب سیاسیەك ببینن بەڵام خۆیانیان پیشان نەداوە. یەك دانیشتنی خواردنەوە و مەساجی مەسولێك لە شیراتۆن بە قەد موچەی چەند ساڵێكی پێشمەرگەیەكی كۆنە. پێشمەرگەی كۆن (واتە پێشمەرگەی ڕاستەقینەی سەردەمی شاخ) بێ نرخترین كارێكتەرە لای پارتی و یەكێتی. خزمێكم لە ساڵی 1983 لە قەندیل لە گەڵ یەكێتی كوژرا، پارچە زەویەكیان لە ڕانیە بەخشیە خێزانەكەی، نرخەكەی 5000 دیناری عێراقی بوو. لە بەر نەبوونی زەویەكەیان فرۆشت! واتە نرخی خوێنی شەهیدێك 5000 دینار بوو. لە یەك هەفتەدا لە ساڵی 2007، گۆرانی بێژێكی كچ لە ئوروپا زیاتر لە 10 دەفتەر دولاری پێبەخشرا لە لایەن 3 تا 4 لێپرسراوی باڵای پارتی ناوەكانیشم لایە. دەیان نمونەم لەم بەراوردانە هەیە. بەڵام ئەم هەڵلایەش عومری كورتە و پەڵە هەورێكی هاوینە و، عەوڕەتی پارتی و یەكێتی بە نایلۆن داناپۆشرێ. چۆن سحرەكە بە سەر ساحیر بەتاڵ بویەوە و ڕیسوا بوو، مەسەلەی میلیشیاش زیاتر ڕیسوای ئەم دوو گروپە دەكا. چونكە هەر بە ئاسانی، تەنانەت ئەم وشەیەش زیاتر گەندەڵی سەرانی پارتی و یەكێتی دەردەخا كە لە ژێرەوەی گۆمی جەهلدا مەلەوانی دەكەن. لە وتاری پێشوودا گوتم سەرۆكی هەرێم بێ پرس و ڕا، بە ئینفعالەوە، وتار دەدا و سەرۆكایەتی هەرێم 800 ستافی هەیە بەڵام ڕاستیەكەی كۆیلەی جاهیل و ڵاڵن. سەرۆكی هەرێم و سەرجەم پارتی و یەكێتی پێش كردن بە هەڵلا، دەبوایە چاوێك بە وشەی میلیشیا بخشێنن تا بزانن مانای چیە؟ لە مێژووی گەلان بە هیچ شێوەیەك وشەی میلیشیا مانای خراپی نەبووە. لە پێش ساڵی 1774 لە ئەمریكا، میلیشیا مانای زەڕورەتێكی هەرە گرنگی كۆمەڵایەتی بوو، بۆ دابینكردنی بەرگری و ئاساییش. لە قۆناغی فیدڕاسیۆن لە ساڵی 1783-1787 میلیشیا لە سەر ئاستی سیاسی، واتای سەركەوتنی ئیفتخاری. میلیشیا لە ئەمریكا واتە سوپای بەرگری نیشتمانی و سوپای پاسەوانانی نیشتمانی. لە كەنەدا، میلیشیا سوپای یەدەگی بەریتانی بوو. لە چین، میلیشیا پەیوەندی بەو سوپایە مەزنەوە هەیە، كە ڕۆژانە لە ژێر سەركردایەتی پارتی كۆمۆنیستی بەرهەم دەهێنێتە كایەوە. لە كوبا سوپا سێ ڕێكخراوی میلیشیایە: میلیشیای خاك، میلیشیای سوپا و میلیشیای نیشتمان. لە دانمارك میلیشیا بەو خەباتكارانە دەگوترا كە دژی هێرشەكەی سوێد لە ساڵی 1659 بەرگریان لە كۆپنهاگنی پایتەختی دانمارك كرد. لە فەڕەنسا میلیشیا بەو سوپایانە گوتراوە هەمیشە بەرگریان لە فەڕەنسا كردووە، دژ بە داگیركەرانی وەك جولیۆس سیزاری ڕۆمانی و لە سەردەمی نوێشدا بەرگریكەران لە فەڕەنسا دژ بە هێتلەر. لە ئەڵمانیاش میلیشیا واتە سوپای خۆبەخش بۆ بەرگری لە خاك و نەتەوەی ئەڵمانی. فازڵ میرانی 3 ڕۆژ لەمەوبەر لە تەلەفزیۆنی كوردستان تیڤی گوتی: (لە دەستوری عێراقدا نوسراوە پێشمەرگە واتە: حەرەس وەتەنی)! مانای حەرەس وەتەنیش لە مێژووی گەلاندا مانای میلیشیا دەبەخشێ! گیر و گرفتی هەرە گەورەی سەرانی پارتی و یەكێتی جەهلە. جەهلێك وایكردووە لێپرسراوانی ئەم دوو حزبە گەندەڵە هەموو وزەكانیان بۆ شەهوەتبازی بخەنە گەڕ، بۆیە وشەیەكی ئاسانی وەك میلیشیاش دەبێتە گۆمێكی پیس بۆ ڕیسوا بوونیان، بە جوملە تێی دەكەون. ئەمجارەش ویسترا پێشمەرگەی پشتگوێ خراو، بكرێتە جاش بۆ داپۆشینی دزیەكانی سەرانی پارتی و یەكێتی لە بودجەی میللەتی ستەمدیدەی كورد. وای لە میللەتێك سەركردە و دەسەڵاتداری جاهیل و شەهوەتباز حوكمی بكات!