ڕێگاجیاوازهکانی وێنهکێشان له مهنزووری شانۆیی دا - به شی سێههم وکۆتایی
Wednesday, 12/03/2014, 12:00
(3)ڕێگای ئهندازهیی بۆشێوهدان به توخمهکانی دیکۆر منڤوریانه و دابهشکردنی ڕوانینهکانی سهرهوه :
تابلۆی ژماره (9):
شێوهی "أ" دابشکردنی ڕوانین " أ ب ح د" بۆ بهشه منڤوریهکان :
ڕوانین "أ ب ج د " ، "ف ق" هێڵی ئاسۆیی . دهگهینه هێڵی زاویه بۆ بهدهست هێنانی خاڵی نیو که بڕینی هێڵی ئاسۆیی بههێڵێک بۆ گهیشتن به خاڵی " ل" .لهخاڵی "ح" تهریب به هێڵی زهمینی کهله هێڵی "ح حً" درێژ دهبێتهوه بۆ هێڵی "ل" بهردهوام دهبێت تاخاڵی " د" ههتا لهگهڵ هێڵی ئاسۆیی " ح فهتحه ح فهتحه "له خاڵی (10) یهکتر دهبڕن ، هێڵ دابهش دهکهین "ح 10" بۆ ژمارهی ئهو هێڵانه یکهدهمانهوێت له 1 بۆ 10بۆنمونه ، ئهوبهشانه دهگهینین به "ل" هێڵێکی تێپهڕ دروست دهبێت "ح د"لهخاڵی "1فهتحه - 10فهتحه" که دهگهنه هێڵی سهرهوه منڤوری داواکراو بهدهست دێت .
شێوهی "ب " ڕوانین دابهش دهبێت بۆ بهشه منڤوریهکان :
ڕوانین "أب ج د" ،"ف ق" هێڵی ئاسۆیی کهله خاڵی "ل" دا هێڵێکهدرێژ دهبێتهوه لهسهرهێڵێکی ئاسۆیی لهبهرامبهر هێڵێکی ڕوانین دابۆهێڵی "د" وهدرێژ دهبێتهوهبۆ هێڵی بهرامبهر یتێپهڕ ی هێڵی تێپهبوو درێژ کراوه لهخاڵی "ج" و6خاڵ ودابهشی دهکهین بۆ "ج6" بۆژمارهیهک 6بهشی تر وگهیشتن به وبهشانه وبۆ"ل" هێڵگهلێکی تێپهڕمان دهست دهکهوێت "ح د" لهخاڵی "1" بۆ "6" کهئهوهێڵانه دهبڕێت و دابهشکردنی منڤوری داواکراو مان دهست دهکهوێت .
شێوهی "ب" دابهشکردنی بینین بۆ بهشهکانی منڤوری "
ڕوانین بۆ "أ ب ح د"، "ف ق" هێڵی ئاسۆیی ، درێژ دهکهینهوهبۆ خاڵی "ل" ی مهوجود لهسهرهێڵی ئاسۆیی وبهرامبهرلایهنی سهرهکی ڕوانین بۆ" د" ودرێژ کردنهوهی ئهوهێڵه لهبهرامبهر هێڵی تێپهڕ کرد ودرێژ کراوهی له" ج" و خاڵی 6ودابه شکردنمان بۆ"6- ج" وژمارهیهک 6بهشی داواکراو،بهگهیشتن ی ئهوبهشانه بۆ"ل" و بهدهست هێنانی لهسهر هێڵی تێپهڕی " ح د" لهخاڵی "1"بۆ"6" و برینی ئهوهێڵانه و بهدهست هێنانی منڤوری داواکراو .
تابلۆی ژماره "10" :
شێووهی "أ" دابهشکردنی بینین بۆ "أ ب ج د" بۆ منڤور:
بینینی "أ ب ج د " و" ف ق" هێڵی ئاسۆیی ، درێژ دهکهینهوه بۆ خاڵی "د" ی تێپهڕ بوو له هێڵی ئاسۆیی پاشان دابهشکردنی بۆ ژمارهیهک بهشی یهکسان له خاڵی " ل" بۆ خاڵی ئاسۆیی و بهرکهوتنی لهگهڵ لایهنی سهرهکی " أ ح" و درێژ کردنهوهی هێڵهکان ههتا بڕینی لهگهڵ هێڵی تێپه ڕ بوو ی " ج د" له خاڵی "1 بۆ 10" بۆنمونه وبهدهست هێنانی لهسهر دابه شکردنی من ڤوری داواکراو .
شێوهی " ب" : گواستنهوهی پێوانهی منڤوری لهبینیندا:
دووهێڵ دابهشدهکهین " أ ح " ، "ب د" بۆ نیوه و بهدهست هێنانی هێڵی " گ هاو" لهههمان کتدا "گ" لهسهر هێڵی نیوه ی پێوانهی منڤوری داواکراو " گ ک" پاشان گهیاندنی به" أک" ودرێژ کردنهووهی لهبهرامبهر هێڵی "ح د" لهخاڵی "2"زاویهی تهقسیمهکه و بڕینی هێڵی سهرهوه " 2- 2" و بهدوبارهکردنهوهی ئهوکردهیه دهگهینه ئهوهی دوباره تهقیسیمی داواکراوهکه بکهینهوه .
تابلۆی ژماره "11" :
شێوهی "أ" تقسیمی جامی منڤوری لهدۆخی سهرهوهی دابۆ بهشه یهکسانهکان "
لههێڵی زاویهوه خاڵی نیوه بهدهست دههێنین بهوهرگێڕانی خاڵێک بۆ خاڵه بهدهست هێنراوهکان له دابهشکردنی منڤوری " و هاو ج ز" کهدهکهونه "گ" لهناوهڕاستدا ودوبارهکردنهوهی ئهوکردهیه و بهدهست هێنانی ئهودابهشکردنه منڤوریه لهدایکبووانه .
شێوهی " ب" : دووباره گواستنهوهی پێوانهی منڤوری ڕوانین :
ئهودرێژکردنهوه منڤوریه ی "أ ب ج د " ی دیاریکراو" هاو و" لهسهر هێڵی ئاسۆیی ،لاکانی درێژ دهکرێنهوه "ح د" ولهبهرامبهر دا لهسهر هێڵی خاڵی " ل" وخاڵی ڕوانین و بههای هێڵی ستونی دا دهگهینه دوخاڵ " هاو د" ودرێژ کردنهوهی لهبهرامبهر هێڵی ستونی لهخاڵی "ل2" وگهیشتنه " و" بهخاڵی "ل2" و بڕینی لهگهڵ ههڵاتنی له ڕوانین " ح د " لهخاڵی 1 زاویه ی دابهشکردنهکه و ئهو خاڵه دهبڕن و دابهشکردنێکی منڤوریمان دهستهکهوێت و بهدوبارهکردنهوهی ئهوکرداره گواستنهوهی پێوانهی منڤوریمان دهستدهکهوێت .
(4) دابشکردنی ڕوانینهئاسۆییه کان :
تابلۆی ژماره (12) :
شێوهی (1) دابهشکردنی سهگلی منڤوری له دۆخی ئاسۆییهوه بۆ بهشهیهکسانهکان :
هێڵی زاویه درێژ دهکهینهوه نیوهی خاڵی " هاو" بهده ست دێنین دواتر هێڵێک تێپهڕدهکهین لاپاڵیا به "أ ب " دابهشی دهکهین بۆ دووقسم " ح گ ".. دهگهینه "هاو" ههروهها بهنیوهی " أ ب " ونیوهی " ح د" لهسهر هێڵی دابهش بووی پێشوو له " و ز" داو دوبارهکردنهوهی لهخاڵی نیوهی وهرگێڕانهکهمان بۆ هێڵهکان که منڤوری بۆ دابهشکردین .
شێوهی "ب " دوبراه گواستنهوه ی چوارگۆشهیی منڤوری " بهڕێگهی قوگرهکان ی چوارگۆشه " "
ئهگهر "أ ب " له چوار گۆشهیه کدا "1 ،2" نیوهی چوارگۆشه بێت بهپێی هێڵی زاویه له 2 دا درێژی دهکهینهوه بۆ نیوهی " ج د" ودهکهوێته لای چوار گۆشهی تێپهڕهوه بۆ " س" له "3" دا وهرگرتنی هێڵێکی ئاسۆیی .. وبهدوباره کردنهوهی ئهوکردهیه چوارگۆشهی منڤوری بهدهست دێنین .
تابلۆی ژماره (13) :
شێوهی "أ ب" تۆڕێک چوارگۆشهی یهکسان و بڕینی ئاسۆیی :
بۆبهدهست هێنانی منڤورێک که سنورێکی دیاری کراوی نهبێت زایهی دهکهین له تۆڕێک چوار گۆشهی یهکسان دا بهپێی دۆخی داواکراو وناوی ئهو تۆڕه دهنێنین به "زهمین لهرزهی ئیداره" وهێڵهکانی دهرهکین " أ ب ج د".درێژی لاکانی دیاری دهکهین "أ ب" لهسهر هێڵی زهمینی و دابهشکاری هاوسهنگی بۆ دهکهین کهبهوخاڵهدا ڕهت دهبین "س" کهئامادهیه لهخاڵی ئاسۆیی دا ، وه خاڵی یهکتر بڕینی چوار گۆشهکه دیاری دهکات و دهگهینی خاڵی "أ" وبۆ خاڵی "ل45" ی ئاماده لهسهر هێڵی ئاسۆیی و دواتر دهربارهی " س" یهکسانه به مهودای "س" دهربارهی خاڵی بینین .که تۆڕێک شێوهی منڤوری بهدهست دههێنین .کهله ناوی دا وێنهی داواکراو دهکێشین بهوشێوهیهی که ئهندازهییه .
(تۆڕه ڕێکخراوهکان) :
تابلۆی ژماره (14) :
پێوانه گهورهکان ی بینین ی شانۆیی که وێنه دهکێشرێت له شوێنی وێنه کێشان کهڕێگه نادات به وێنهی هێڵکاری ئهندازهیی سهرهکی تهنها خاڵی ههڵهاتن وهردهگرێت که دوور دهکهوێتهوه لهزۆربهی دۆخهکانی روانین بهمهسافاتی گهوره بۆئهوهی هونهرمهندی دیکۆر ڕێگایهک بۆ تۆڕه ڕێکخراوهکانبهکار بهێنێت .
شێوهی "أ" : تهقسیمی منڤوری بینین سهرهوه و ێڵه لاوهکیهکانی به پێوانهی جیاواز و بهبێ بهکارهێنانی خاڵی ههڵهاتن " دهرچه" .:
ئهگهر هێڵه لاوهکیهکان " أ ب " ، " ب د' بن و تێپهڕ بن به ومهودایانهدا که زانراون ،وهههروها بهرزی هێڵی ئاسۆییهکهشی زانراوه . وهههر هێڵێک لههێڵهکان ی " أ ح " . " ب د' بۆ بهشهکانی یهکسانن و دهبنه 6 بهش ، خاڵێک دیاری دهکهن 1-2-3-4-5-6 لهگهڵ خاڵی " 1 فهتحه2 فهتحه 3فهتحه4 فهتحه5 فهتحه 6فهتحه " ڕابهرێکی منڤوریمان دهداتێ .
شێوهی " ب ، ح" : ڕێگایهکی کرداری بۆ بهدهست هێنانی بینینی منڤوری له وێنهی ئهندازهیی :
رهسمی داواکراو و تهنفیز کردنی له ناو تۆڕهڕێکخراوهکانی سهرهوهو ئاسۆیی دهربڕدراودا و وێنهی ئهندازهیی دابهش بوو بۆ ژمارهیهکی یهکسان و گواستنهوهی بۆ دابشکردنی چاو لهدولایهنهوه " أ ح" ،" ب د" له بینینی منڤوری دا بهپێی پێوانهی داواکراو پاشان یهکخستنی خاڵی دابهشکردنهکه "1 -1 فهتحه ، 2-2 فهتحه" ...هتدکۆمهڵێک هێڵمان دهستدهکهوێت کهیهک هێڵی دهرچه یان ههیه . درێژی دهکهینهوه بۆ زاویهی هێڵه تێپهڕهکان وبڕینی لههێڵهکانی سهرهوه و بهدهست هێنانی له دابهشکردنی منڤوری بینین دا و گواستنهوهی هێڵه وێنهکێشراوهکان بهپێی دابهشکردنی بهدهست هێنراوهکانی وێنهی داواکراو بهبێ پشت بهستن بهخاڵی دهرچهو مهسافه.
تابلۆی ژماره (15) :
شێوهی "أ ،ب" ڕێگایهک بۆڕهسمی بینینی منڤوری بهبێ بهبێ بهکارهێنانی بهتهنیای منڤور کهدهوێته دهرهوهی رهسم:
زهمین لهرزهی ئیداره بهکاردێنین بۆدیاری کردنی شێوهی داوا کراو لهسهر وهرهقه وووردهکاریهکانی دیاری دهکهین .هێڵێکی ئاسۆیی بهبهرزی 130 سم لههێڵی زهمینی . رهسم تهقسیم دهبێت منڤوری بۆ ژمارهیهک منڤوری هاوسهنگ بهبهکارهێنانی خاڵی دهرچه ودابهشکردنهکانی سهرهوه وه کو ڕێسایهکی گشتی چوارگۆشهکان ههمیشه لهیهک مهتر دا پێک دێن .ههمیشه وادهست بهدابهشکردن دهکهین دوای هێڵی ئاسۆیی وگهوره پێوانهکان ی وێنه ی مهوجود لهسهر وهرهقه ی ڕهسم ، بۆبهدهست هێنانی پێوانهی سروشتی له بینیراو و داواکراودا . لهبهرئهوه بینای تۆڕه ڕێکخراوهکان ڕێگهدهگرێت لهدهرچوون له سنوری بینین ووێنهی مهبهست و ئهو کاره پێویسته لهزهخرهفه ی شانۆیی دا تاتهواو بێت پێوانه گهورهکان .
تابلۆی (16) :
شێوهی " أ ب" ڕێگای رهسمی بینین ی وهرگیراو له وێنهی منڤوری تێپهڕبوو :
" ڕێگای دهست گرتن بهسهر ئیداره له دۆخی بوونی خاڵی مهسافهو خاڵی دهرچه ی دهرهوهی رهسم " .لهدۆخی رهسمی بینینی دا بینای ڕهسمی منڤر لهمنڤوری شانۆیی دا . ئامادهیه یهکهم جار و دابهشکردنی لاوکیانهی منڤوری " أ ج " بۆ ژمارهیهک بهشی ئاسۆیی یهکسان وتێپهڕ بۆخاڵی دهرچه ، بهشهکانی تری رهسمهکه دهبڕێت ، رهسمی منڤوری ئاسۆیی بهدهست دێنین لهوێ دا لهگهڵ رهسم و هێڵی منڤوری سهرهوهی وهتهرهفی بینین درێژ دهکهینهوه لهپاڵ " أ ح ' بۆزاڵی 10. هێڵێکی ئاسۆیی وهردهگرین بهپێی مهوداکانی ودرێژی دهکهینهوه بۆ "أ فهتحه" وهێڵێک بۆ د هرچه لهپاڵ لایهنی منڤوری دا "ب د" لهبهرامبهدا لهگهڵ هێڵی تێپهڕدا لر " أ فهتحهوه" بۆخاڵێ دهرچهو بۆخاڵی "م" دهگهینه ئهوخاڵهی کهبینی ئامادهیه بههێڵێکی ئاسۆیی ودرێژ کراوه له"أفهتحهوه" درێژی دهکهینهوه بۆ سهرهوه ولهزاویهی "أ" بۆ" م" و ێڵی تێپهڕ ومهودای هێڵهکان سهرهکیهکان بهدهست دههێنین بهپێی ئهودۆخهی منڤور دهیگوازێتهوه بۆبینی حهقیقی مهسافات بۆ نیسبهتی حهقیقی مهسافات بهپێی پێاونهی بینین .
(6) تهحویلی وێنه نا ڕێک لهگهڵ فهتحهی دیمهن بۆ رهسمی ڕێك :
شێوهی "أ، ب" دیمهن لهشانۆدا ههمیشه لهنێوان یهک بۆ یهک ویهک لسهر چوارهبۆ2 ونهخشهی نمونهیی لهوێ دا دهکهوێته نێوان یهک بۆ یهک ویهک لهسهر دوو.
دهگمهن نهخشه ههیه له نیسبهت وقیاساتی دا یهکسانه به فهتحه ی دیمهنهکهی کهلهوێدا نهخشه درێژیهکهی 60س.وبهرزیهکهی 50سم . فهتحهی دیمهنهکه نزیکهی 12-10 یه.
ئهگهر بمانهوێت فهتحهکهی 10 18بێت درێژی تهقسیمهکه بۆ 18 بهش دابهش دهکهین وبهرزیهکهی بۆ 10بهش . پاشان گواستنهوهی بهشهکان بۆسهر شانۆ دوای وهرگهرتنی پێوانهی داواکراو .
وهئهگر ویستمان فعلا دابهشی بکهین بۆسهر 18 بهش وهکو قاعده گشتیهکه پێویسته بهرزیهکهی 12 بهش بێت وهئهو نیسبهته تهندروست دهبێت .
(7) میل ی تهختهی شانۆ بهپێی زاویهی میلی کهعب ی بینین :
تابلۆی ژماره (18) :
ههندێک شانۆیی ههیه زهویهکهی ئاسۆییه بهتهواوی . وهههندێکی تریان لهنێوان 2،5% ، 5% دایه مهتری درێژیهکهی وهگرنگ ئهوهیه بینین بهم پێیه دۆخی مائل بێت بهنیسبهت فهتحهی دیمهن . وهئهگهر بینین "أ ب" درێژیهکهی 7م ئاسۆیی بێت درێژی دهکهینهوهبۆ "ب" وتێپهڕبوون به هێڵی دیمهن وفهتحهی دیمهن دا بهوپێوهره درێژی سهرهوه بهدهست دێنین لهسهر هێڵی یهکهم .بهپێوانهی ئهوزاویهی میله لهسهرتهختهی شانۆ .لهمهوه لهو بینینهوه میل ی ڕاستهقینهمقن دهست ده کهوێت بۆنمونه درێژی هێڵی سهرهوه ی بینین 5،30 26,5 سم .
لهم روانینهوه بۆسهرهوه ئهوه بهدهست دههێنین بهتهواوی و کاریگهر نابین به زاویه ی میلی شانۆ و هاوڕێکخستنی به تهختهی شانۆ بهماولی وهکو کۆی بینینهکان لهیهک یهکهداو جێ بهجێ کردنی لهیهک یهکهی ئهندازهیی تهندروست دا .
(8) ڕوماڵی بۆشاییه دهرکهوتووهکان له کهرت وپارچهکاندا :
تابلۆی ژماره (19) :
ئهم کردهیه تهواو دهبێت لهههمان کاتدا که کردهی دیاری کردنی پێوانهجیاوازهکان ی توخمهکانی دیکۆری شانۆیی لهفره ییدان ، ههرچهنده جهخت له بوونی بۆشایی نێوان پهردهو بینینهکان بکرێت کاریگهری دهبێت له پهیوهندی یهکهکانی زهخرهفه بهههندێکیانهوه و وهرگرتنی روئیا لهپشت دیمهن ی کهوالیس پشتهوه ولهبهر دهم بینهراندا کهلادهرن لههۆڵهکه ، وهدیکۆر ناپهیوهست دهکهن و زۆر ئاسان دیمهنهکه تێک دهدهن.
وهکهم وکوڕیهکهی دهگهڕێتهوهبۆ کۆمهڵێک هۆکار لهوانه:
تێكدانی دۆخهکه وبهشهکانی یان وهرگرتنی پیاسات بهڕێگهیهکی ههڵه یان جوڵاندنی پارچهکان لهوشوێنانهدا .وه ڕوماڵێ ئهوهی پشتی کهوالیس که دهگهڕێتهوه بۆ پارچهکانی دیکۆرهکه له شوێنێکی تردا .وهئهم شێوازه دهگهڕێتهوه بۆ شوێنهکانی بینهر له کورسی ولادهره دوورو نزیکهکان وڕوماڵی دیکۆرلهودۆخهدا .
شوێنه لادراوهکان ئهوانهن کهدهکهونه سهرهتای هۆڵهکهوه لهکورسی لادراولهبهشی یهکهم ههندێک لهو بهشانه تیشکیان بهردهکهوێت وههندێکی تریان لهگهڵ ئهوانی ترداوهکو یهک نایبینن .
(.....)"لهبهرهئهوهی تایبهت بوو به کهم وکوڕیهکان بهپێویستم نهزانی بیان کهم بهکوردی لهبهرئهوهی ئێمه پێویستمان بهشێوازهیهکه نهک کهم وکورتیهکانی.....
(9) رهسمی مفرداتی دیمهن:
تابلۆی ژماره (20) وتابلۆی ژماره (21) :
دوای ههندێک لهوانهی باسکران بۆدیاری کردنی دیمان بهپێی سی مهوداکه "درێژی ، پانی، قوڵی"و دوای ڕوماڵکردن ی بۆشاییهکان له شوێنهکانی ڕوئیای لادهر بۆپێوانهکردنی قیاساتی داواکراوو بینی . درێژی وبهرزی یهکانی ئهوبینی نانهمان دهست دهکهوێت پاشان مفرداتی جیاواز داکهلهمهشقی یهکهم دا وله تهقسیماته کاندا پێویستن . وهدیاری کردنی فهتحه گونجاوهکان و بهدوای دا تهنفیزی کاری وهرشهو دارتاش و کارگهی جل وبهرگ و مهرسهمی شانۆییهکه .
تێبینی / 1.ناوی تهواوی کتێبهکه (ڕێگا جیاوازهکانی وێنهکێشان له مهنزووری شانۆیی دا وچونهناو ڕێگاکرداریه بهراییهکان) نووسینی / د.لویز ملکیە لبنان- بیروت.
2. داوای بهخشین له خوێنهرانی بهڕێز دهکهم نهم توانی هوێنه ی پێویست بۆ نمونهکان بگوازمهوه
ئامادهکردنی / ڕێباز حهمه جهزا
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست