فاوڵەکانی سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان لە ئیتالیا

Tuesday, 17/02/2015, 12:00

سەرۆکی پەرلەمان و شاندی یاوەری لە ماوەی مانەوەیان لە ئیتالیا، لە 8 تا 15ی شوبات کۆمەلە فاولێکیان، بە خۆڕایی، کرد. نە ویستیان چاویان بە گۆڕانخوازان و بەرپرسی ئەنجومەن و نە نوێنەری ینک بکەوێت، باسی رەوەندی کوردی هەر ناکەین. 7 رۆژ لە ئیتالیا چیانکرد، بەبێ بەرنامە هاتببوون، هەر رۆژەی لە دەرگایەکیان دەدا بۆ ئەوەی بلێن فلان و فیسارمان دیوە، تەنها کەس و لایەنێک دەلیل و چاوساخی بۆ کردن نوێنەری مەکتەبی حکومەتی هەرێم بوو. کە لە دەستی پارتیدایە .
من 34 سالە لەم ولاتە دەژیم، دەیان کتاب و نامیلکەم بە زمانی ئیتالی لەسەر دۆزی کورد نووسیووە، باسی وتار و سیـینارو .... هتد ناکەم، لە دروستبوونی بزوتنەوەی گۆڕان بەشدارم، بەرپرسی ئەنجومەنی ئیالیام، ئاگاداری هاتنەکە نەبووم. رۆژانی 4 تا 6ی شوبات بەرپرسی ژوری هەلبژاردنی گۆڕان هاتە ئیتالیا لای ئیمە میوان بوون و زۆر باسی کەموکورتی رێکخراوەیی گۆڕان و ئەنجومەنەکانی دەرەوەمان کرد. رۆژی 31 /1/2015 سەرۆک کۆماری نوێی ئیتالیا هەلبژێردراو وتارەکی ئەکادیمی درێژم لەسەر نووسی و بۆ دەزگاکانی گۆڕان و سەرۆک و 4 ئەندامی فراکسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی کوردستان رەوانە کرد.
https://www.facebook.com/jasim.xoshnaw/posts/794616547285740
کەس بە یەک وشە، بە چاک و خراپ وەلامی نەدایەوە. رۆژی 9ی شوبات نامەیەکی "گلەیئ"م بۆ گردەکە رەوانە کرد، رۆژی دوایی پەیوەندم پێوەکراو، وتیان "د. یوسف ]پەیوەندی پێوەکردی؟"، لە وەلام ووتم نەخێر، چۆن نەیکردوەو داوای تەلیفۆنی جەنابتی کردوە. منیش وتم کەواتە ژمارەی تەلیفۆنەکەی سەرۆکی پەرلەمانم پێ بەدەن کە هەمان ئەو ژمارەیە لەسەر سایتی پەرلەمان نووسراوە. کورتە نامەیەکم بۆ نووسی "بەڕێز سەرۆکی پەرلەمان، د. یوسف، بە ناوی ئەنجومەنی بزوتنەوەی گۆڕان لە ئیتالیا، بە گەرمی بەخێرهاتنی جەنابتان و وەفدی هاوڕێتان ئەکەین. بۆ هەر کارو پێویستیەک لە خزمەتداین". تەنها رۆژی 14ی شوبات، سەعاتی 10:30 بەیانی سەرۆکی پەرلەمان تەلیفۆنی کردو ووتی "ئەجێندایەکی زۆر پڕمان هەبووە و کاتمان نەبوو، دەمزانی لە دەرەوەی شاری رۆمای و حەزم نەکرد ئەزیەتان بدەم ..."، منیش لە وەلام دووبارە بەخێر هاتنم کردن "وەکو برادەرانی گۆران و رەوەندی کورد بە گشتی پێمانخۆشە بتان بینین و باسی مێژو و رۆلی رەوەندی کوردی و زانیاری دروست، سەبارەت بە ئیتالیا، بخەیە بەردەستان و سودی لێ ببینن". سەرۆک وتی بەیانی ئەڕۆین بۆ سوید و نەیووت "ئيمەش پێمان خۆشە بتان بینین و فەرموون ئەمڕۆ ئیوارە، بەیانی سەردانێکمان بکەن!!!". قسەکانمان، تەنها، 3 خولەکی خایاند.
ئەمە کەی مۆڕاڵە !!!
رۆژی 28/11/2014 ئەنجومەنی بزوتنەوەی گۆڕان و نوێنەرایەتی ی. ن. ک. لە ئیتالیا یادداشتێکمان دەربارەی مەکتەبی حکومەتی هەرێم لە ئیتالیا رەوانەی کوردستانکرد.
وەک ئەنجومەنی گۆڕان لە ئیتالیا، پێشوەختە پرس و راوێژمان لەگەل ژوری رەوەندی کورد گۆڕان کردووە، بە نووسین وەلامی پۆزەتیڤ و دەستخۆشیمان بۆ هاتووە.
وەک بەلگەیەکی مێژووی بە باشی دەزانم دووبارە بلاوبکرێتەوە، بە هیوای ئەوەی سوددی هەبێت.

دەقی یاداشتەکە.

ئیتالیا، 28/11/2014
بۆ:
مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتمانی کوردستان
جڤاتی نیشتمانی بزوتنەوەی گۆڕان
فراکسیۆنی ی. ن. ک. لە پەرلەمانی کوردستان
فراکسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی کوردستان
پێشنیار بۆ ئەکتیڤکردنی مەکتەبی حکومەتی کوردستان لە ئیتالیا
رەوەندی کوردستانی، بە تایبەت هی باشور، نیو سەدەیە لە هەندەران بوونی هەیە، لە قۆناغی جیا جیا لە دەستی زۆلم و زۆرداری زێدی خۆیان بەجێهێشت و بە رێگەی هات و نەهات و ئازارێکی زۆرەوە گەیشتنە ئاوارەیی. لێرەش قۆڵ و باسکیان لێ هەلکرد و هەزاران، ژن و پیاو، کادیری پێشکەوتوی بوارەکانی ژیان، وەکو مامۆستا و ئەکادیمی زانکۆ، نوسەر و راگەیاندکار، رۆمان نووس، مۆسیقار، هونەرمەندی تەشکیلی و سینەماکار، یاساناس و سیاسەتمەدار، خاوەنکار و خاوەن بیری نوێ، لێ هەلکەوت. خۆبەخشانە، خۆنەویستان و چالاکانە بەشداری خەباتی رزگاریخوازی گەلەکەمانیان کردوە. بە بەردەوامی هەولدراوە ئازارو مەینەتی کوردستان بە رای گشتیی بناسرێن و کۆمەک و پشتیوانی بۆ کاروانی خەباتی رەوای گەلەکەمان پەیدا بکرێت. لەبەر ئەوە زۆر لە سەرکردەکان "رەوەندی کورد"یان بە "سەفیر"ی کوردستان ناوبردوە، هەندێکیتر دەلێن "ئەوانە پ.م و تەنها سەنگەرەکانیان لە وولات بۆ هەندەران گواستەوە"، هەندێکتر دەڵێن "ئەوانە دڵ و مۆتۆری ئۆپۆزیسیۆنی دیموکرات و عەدالەتخوازن".
لەم ماوە درێژە، بە تایبەت لە دوای راپەرینی 1991 و کەوتنی رژێمی سەدام نەتوانراوە یان ئارەزو و ئیرادە نەبووە، وەکو پێویست، سود لەم سەرمایە گەورەیەی "رەوەندی کورد"ی وەربگیرێت، سەرژمێریان بۆ بکرێت، ئۆرگانیزە بکرێن، سود لە ئەزمونیان وەربگیرێت، گوێ لە بیر و بۆچونەکانیان بگیرێت.
بە پێی مەزەندەو زانیاریەکان ئێستا ژمارەی، تەنها کوردستانیانی باشور، خۆی لە نیو ملیۆن کەس دەدا، بە درێژایی ئەم ماوەیە بەشداریەکی پۆزەتیڤ و کاریگەری لە خەباتی بزوتنەوەی رزگاریخوازی کردوە.
لە دوای راپەڕین، رەوەندی کورد، جوامێرانە بەشداری لە بنیاتنانەوەی ولات و کۆمەلگەیەکی هاوچەرخ کردوە، لە هەمانکاتیش رەخنەی توندی لە کەموکورتی و گەندەلیەکان گرتوە.
بوونی ئەو ژمارە زۆرەی رەوەندی کورد بە هۆکاری مێژوویی و سیاسی، گەڕان بە دوای زانست و مەعریفە و کارەساتی جەرگبڕ هاتۆتەدی، سەروەت و سامانێکی مرۆیی بەنرخە، بە پارەو پول و پلاندان دروست ناکرێت، بۆیە پێویستە گرنگی پێ بدرێت و بنرخێنرێت.
لە ناو رەوەندی کوردیش، لە تەراوگە، توێژێکی دلسۆز و خەمخۆری دیموکراسی، مافی مرۆڤ، سیستەمی پەرلەمانی مۆدێرن و .. هتد زمانزان و سەرکەوتو لە بواری زانست و ئەکادیمی و دونیای کارکردن پێگەیشتوەو جوامێرانە، خۆبەخشانە و نەترسانە و چالاکانە بەشداریان لە خەباتی رزگاری گەلەکەمان کردوە. ئەگەر چاوێک بە سیڤی ئەم توێژە بخشێنین یەکسەر بۆمان دەردەکەوێت لە چ ئاستێکی بەرزی زانست و مەعریفە و زانستە کۆمەلایەتیەکاندان.
رەوەندی کورد، بە حوکمی ئاستی رۆشنبیری و زانستی، زمانزانی، ئاشنایەتیان لەگەل پێشکەوتوترین سیستەمی سیاسی رۆژائاوا، کارکردنیان لەگەل هێزە سیاسی و نەقابیەکان و کۆمەلگەی مەدەنی شایانی ئەوەیە لە لایەن دامەزراوەکانی حکومەتی کوردستان گرنگیان پێبدرێت، پرس و را و راوێژیان دەگەل بکرێت بەلام بە داخەوە، ئەم هەمائەنگی و کاری بە دەستەجەمعی، وەکو پێویست، نەکراوە.
رەوەندی کورد لە ئیتالیا
هاتنی کورد بۆ ئیتالیا بۆ 50 سال پێش ئێستا دەگەڕێتەوە، ئەوکاتەی تاک تاکە و دەستەی بچوکی گەنج و لاوان، بۆ مەبەستی خوێندن لە زانکۆکان و بەدەست هێنانی زانست و مەعریفە، رویان لەم ولاتە کرد، لەگەل هەلگیرسانی جەنگی ئێران عێراق، لە 1980، ژمارەکی زۆرتر لە خوێندکاران گەیشتن، لە دوای راپرینی 1991 تاکو ئێستا کۆچی کوردستانیان و گیرسانەوەیان لە ئیتالیا رووی لە زیادی کردوە.
رەوەندی کورد لە ئیتالیا، سەرەڕای گیروگرفتەکان، درێغیان نەکردوە بۆ ناساندنی دۆزی رەوای گەلەکەمان و پەیداکردنی دۆست و لایەنگیر بۆ خەباتەکەی. بە پێی توانا کاریان کردوە، بە ورەیەکی بەرز و هیوایەکی گەورە شانیان داوەتە بەر ئەرکێکی دژوار. لە سالانی 1970 1990 بە سەدان کارو چالاکیان ئەنجامداوە، دەیانجار سەردانی پەرلەمان و دامەزراوە نیشتمانی و سیاسیەکانی ئیتالیایان کردوە، چەندەها پرۆژەو دۆسیەیان خستۆتە بەردەست و لە ئەنجام لە کۆمیسیۆنی پەیوەندیەکانی دەرەوە چەند جار بڕیارو پرۆژە یاسا بۆ پالپشتی و هاوکاری لە خەباتی رەوای کوردستان پەسەندکراون. بە دەیان شارو شارۆچکەی ئیتالی پەیمانی دۆستایەتی و هەمائەنگیان لەگەل شارەکانی باشوری کوردستان واژۆ کردوە، لە دوای راپاڕینی 1991 تاکو ئێستا زیاد لە هەزار مندالی کوردستان، بۆ ورەگرتنی چارەسەر، گەیندراونەتە ئیتالیا. ئەمانە و زۆریتریش هەمووی لە رێگەی رەوەندی کورد و کەسایەتیە کوردستانیەکانی ئەم ولاتە بووە، بۆ بەرژەوەندی گەل و نیشتمان چاویان لە کەموکورتی و کەمتەرخەمیەکان پۆشیەوە، رەخنەو گلەییەکی زۆریان هەیە.
لە ناو رەوەندی کورد لە ئیتالیا، ، وەکو زۆربەی ولاتانیتر، کەسانی دلسۆز، رابردو پاک، پ. م. دێرین، زیندانی سیاسی، کەس و کاری شەهیدان، دەرچووی زانکۆ و پسپۆڕ و ... تاد رۆڵی بەرچاویان هەیە.
گرنگی ئیتالیا بۆ کوردستان
1 . لە رووی مێژوویەوە ئیتالیەکان رۆلێکی بەرچاویان هەیە لە نووسینەوەو پاراستنی مێژوو و کەلەپوری کوردستان: یەکەم رێزمان کوردی ئیتالی لە سالی 1787زا چاپکراوە، یەکەم کتێب، لەسەر ئاستی جیهان، لەسەر کوردو کوردستان لە سالی 1818 لە ئیتالیا چاپکراوە، کۆنترین نەخشەی جوگرافی کە ئاماژە بە کوردستان دەکات، لە سالی 1512 لە ئیتالیا چاپکراوە. بە دەیان کتێب و دەستنووس و نامەی گەڕیدەو مسیۆنێرەکان لە ئەرشیڤەکانی ئیتالیا پارێزراون و ئەو رۆژەی دەکرێنە کوردی، بە دلنیایەوە، مێژوو و کەلەپوری کوردو کوردستان دەولەمەند دەبن.
2 . لە رووی سیاسی و ئابوری ئیتالیا ولاتێکی پیشەسازی دەولەمەندەو یەکێکە لە 7 ولاتە هەرە پێشکەوتووەکان.
ئیتالیا، بە هۆی ڤاتیکان و قەداسەتی پاپا، مەلبەند و چەقی دونیا و شارستانیەتی مەسیحیەتە، ئەمەش هەیبەت و سەنگی سیاسی و ئاینی و مۆڕالی ئەم ولاتەی بەرز کردۆتەوە.
بارەگای رێکخراوی "فاو" و "ئیفاد" لە شاری رۆمایە، کۆگای سەرەکی "یو ئێن" بۆ حالەتی کتوپڕ و ئێمێرجێنسی" و گەیاندنی کۆمەک لە ئیتالیایە.
ئیتالیا سێ "دەولەتی بچوک"ی تیایە، وەک " ڤاتیکان، سان مەرینۆ، ..".
3 . ئێستا بە دەیان و سەدان کۆمپانیا و کارخانە و "ئێن جی ئۆ"ی ئیتالی لە کوردستان کار دەکەن، ئەم ژمارەیە رۆژ بەرۆژ زیاد دەکات. چەندەها مسیۆنی زانستی و ئەرکیۆلۆژی، سەر بە زانکۆکانی ئیتالیا، لە کوردستان خەریکی گەڕان و نۆژەنکردنەوەی شوێنەوار و کەلەپوری کوردین. لە بوژاندنەوەو تۆمارکردنی قەلای هەولێر لە "میراتی جیهانی" ئیتالیەکان بەشداری و رۆلی کاریگەریان هەبووە.
4 . لە جەنگی دژە تیڕۆر (داعش) ئیتالیا رۆلێکی بەرچاوی لە کوردستان هەیە، کۆمەکی سەرباز بۆ هێزی پ. م. رەوانەکردوە، پسپۆر و شارەزای ناردوە تا راهێنان بە هێزی پ. م. بکات و هەندێ کۆرسیشی لە ئیتالی بۆ کردونەتەوە، بە هێزی ئاسمانیش بەشداری ئۆپێراسیۆنەکانی دژ بە داعش دەکات.
مەکتەبی حکومەتی هەڕێم لە ئیتالیا
بەرای ئێمە کاتی ئەوە هاتووە یاسای سالی 2006 سەبارەت بە فەرمانگەی پەیوەندیەکانی دەرەوەی حکومەتی هەرێم و مەکتەبەکانی حکومەتی هەرێم لە دەرەوە، بە مەبەستی باشتر و ئەکتیڤکردنیان، هەموار بکرێتەوە بە جۆرێک ببنە دامەزراوەی نیشتمانی و لەگەل روحی ئەم سەردەمەی کوردستان بگۆنجێن و رەنگدانەوەی واقیعی هەلومەرجی سیاسی و کۆمەلایەتی و کولتوریبن.
فەرمانگەی پەیوەندیەکانی دەرەوە کە ئێستا لە 7 بەرێوەبەرایەتی پێکهاتووە تەنها یەکێکی بەناوی "رەوەندی کوردی" نیە. ئیستا 14 مەکتەبی حکومەتی هەرێم لە دەرەوە کراوەتەوە، 11 کونسلخانە و 9 نوسینگەی ولاتانی بیانی لە هەرێمی کوردستان کراونەتەوە.
هیچ بڕیار و رێنمایی حکومەت و فەرمانگەی پەیوەندیەکان بۆ نوێنەرایەتیەکانی دەرەوە باسی رۆڵ و خەبات و ماندووبوونی رەوەندی کوردی ناکات، یان ئاماژە بە ئۆرگانیزەو ئەکتیڤکردنی ئەو رەوەندە زۆر و لێهاتوو وپسپۆڕە ناکات. ئەمەش نیشانەی ئەوپەڕی کەمتەرخەمی و نەزانین و پریمیتیڤی حکومەتەکانی کوردستان، لە دوای سالی 2005، پیشاندەدات. لەم سالەوە تاکو ئێستا ستافێک سەرپەرشتی ئەم فەرمانگەیەو نوێنەرایەتیەکان دەکات کە راستەوخۆ سەر بە سەرۆکایەتی هەرێمە، لە ژێر چاودێری راستەوخۆی حکومەت و پەرلەمان نیە. لە هەموو ولاتێکی "دیموکراسی" کۆن و نوێ، وەزارەتی دەرەوە و کارمەندەکانیان لە ژێر چاودێری و رێنمایی حکومەت و پەرلەمان هەلسوکوت دەکەن. دانانی نوێنەرو کارمەندە بالاکانی دەرەوە بە فیلتەری پەرلەمان رەت دەبن. کەچی تاکو ئێستا لە پەرلەمانی کوردستان "لیژنەی پەیوەندیەکانی دەرەوە" پێک نەهاتووە، لەم خولەی ئیستای پەرلەمان "لیژنەی کاروباری رەوەندی کوردی" دروست بووە بەلام تا ئەمڕۆ دەست بەکار نەبووە!!
مانەوەی هەر کەسێک لە "پۆست و پلەی سیاسی" بۆ ماوەیەکی درێژ رێگا بۆ گەندەلی و تەشەنەکردنی خۆش دەکات، بۆیە باشترە زوو زوو ، بە شیوەیەکی شەفاف، گۆڕانکاری بکرێت.
لە سالی 2005 بە کردەیی لە ئیتالیا "خاتو رێزان قادر"، وەک نوێنەری حکومەتی هەرێم، دەستنیشانکراوە، هەر لەم سالەوە، یاوەری سەرۆکی هەرێم و حکومەتی کوردستان دەکات لە ئیتالیا، لە 26/10/2009 بە بڕیارێکی فەرمی حکومەتی ماوە بەسەر چوی ئەو کات، بە نوێنەر لە ئیتالیا، دیاریکرا ئەوە لە کاتێک پێش ئەم ماوەیە، بە هیچ جۆرێک، رۆڵ و چالاکی و بەشداری لە ناو رەوەندی کوردی و هێزە کوردستانیەکان نەبووە.
لەم کاتە تاکو ئێستا:
1 . نوێنەر و مەکتەبی حکومەت، کەموزۆر، رۆلی لە ئۆرگانیزە و ئەکتیڤکردنی رەوەندی کوردی نەبووە، بەلکو هیچ پیوەندیەکی ئۆرگانیک لە نێوانیان نەبووە، تەنها لە دوای هێرشەکانی داعش لە لایەن رەوەندی کوردی و کەسایەتیە کوردستانیەکان هەولدرا "جۆرە پەیوەندی و هەمائەنگی"یەک درست بکرێت بەلام لەبەر نا کارایی و کەمتەرخەمی مەکتەبی حکومەت سەری نەگرت.
2 . مەکتەبی حکومەت بە تەنها نامەیەکیش رەوەندی کوردو چالاکوانەکانی، بە درێژایی ئەم ماوەیە، بەسەر نەکردۆتەوە.
3 . لە کاتی سەردانی سەرۆکی هەرێم و حکومەتی کوردستان بۆ ئیتالیا، بە هیچ شێوەیەک رەوەندی کورد ئاگادار نەکراوەتەوەو هامائەنگی نەبووە، ئەوە لە کاتێک شاندیکی رەوەندی کورد، سەرەڕای ناڕەزایەکی زۆر، وەک دەستپێشخەری سەردانی مەکتەبەکەیان لە رۆما کردوە.
4 . لە دوای سالی 2005 بە سەدان شاندی کوردستانی: پەرلەمان، زانکۆ، کۆمەلگەی مەدەنی ئێن جی ئۆ، شار و شارەوانیەکان، لاوان، سەرمایەدارو خاوەنکار و ... هتد روویان لە ئیتالیا کردووە، مەکتەبی حکومەت هیچ رۆلی لە ئاماەکردنیان نەبووە.
5 . بە سەدان مندال، بۆ چارەسەری نەخۆشیەکانیان، هاتوونە ئیتالیا، مەکتەبی حکومەت رۆلی نەبووە.
6 . لە رۆژانی سەختی خەباتی شاخ و وێرانکاری و ئەنفال (1961 - 1991) بە دەیان رۆژنامەنوس، سیاسەتمەدار و چالاکوانی سیاسی لە ئیتالیا پالپشتیان لە دۆزی کورد کردوە کەچی مەکتەبی حکومەت بە دوو وشەش رێزی لێ نەگرتوون و سوپاسی نەکردوون. ئەمەش ئاستی کولتوری و سیاسی نوێنەر و مەکتەبی حکومەت پیشان دەدات.
7 . بە پێی زانیاریەکانی بەردەستی ئێمە لەم 50 سالەی دوایدا نزیکەی 100 (سەد) تێزی زانکۆ و ماستەر و دکتۆرا لەسەر دۆزی کورد لە زانکۆکانی ئیتالیا ئەنجامدراون، بێجەگە لە سەدان توێژینەوەو ریپۆرتاژی ئەکادیمی. مەکتەبی حکومەت هیچ هەوڵێکی نەداوە بۆ کۆکردنەوەو ناسناندنیان بە خوێنەری ئیتالی و کوردستانی.
8 . سالانە لە یادەکانی نەورۆز و بۆنە نیشتمانیەکان مەکتەبی حکومەتی هەرێم هیچ رۆلی کۆردیناسیۆن و هەمائەنگی نابینێ، بۆیە یادەکان بە پەرش و بلاوی لە لایەن رەوەندی کوردی دەکرێنەوە.
9 . تاکو ئێستا نەمانبینیوەو نەمانزانیوە مەکتەبی حکومەت هەولی پارستن و گەشەپێدانی زمان و کولتوری کوردی دابێت ئەوە لە کاتێکدا رۆژ بەرۆژ رەوەندی کوردی و ژمارەی زارۆکان روو لە زیادی دەکات.
10 . ئەوەندەی ئێمە ئاگادار و هەستی پێدەکەین هیچ پلان و بەرنامەک لە لایەن مەکتەبی حکومەت، سەبارەت بە هەولدان بۆ دروستکردنی "لۆبی کورد" لە ئارادانیە و بە میزاجی رۆژ بە رۆژ کات بەسەر دەبرێت.
11 . لە 2005 نەمانزانیوە مەکتەبی حکومەت، بۆ خزمەتی رەوای گەلەکەمان، پرۆژە و دۆسیەکی خستبێتە بەردەست حکومەت و پەرلەمانی ئیتالیا، بە تایبەتی "لیژنەکانی پەیوەندی دەرەوە" ئەوە لە کاتێکدایە لەم ماوەیە بە دەیانجار پرسی کورد کەوتۆتە بەر باس و هەلوێست وەرگرتن.
12 . نەمانزانیوە و ئاگادارنین لەم ماوەیە نوێنەری حکومەت بەشداری هیچ جۆرە کۆڕ و مێزگرتیەکی گشتی و کراوەیی کردبێت کە تیایا دەرفەت هەبووبێت پرسیاری ئاراستە بکرێت و یان رەخنە لە خۆی یان سیاسەتی حکومەتی کوردستان بگیرێت. باسی ئەم کۆڕانە ناکەین کە بە پەنجەی دەست دەژمێردرێن کە تیایا وتارێکی کورتی پێشکەشکردوە و مەجالی گفتوگۆ نەبووە، بێسەرو بەریشی پێوە دیار بووە.
13 . لە تەموزی 2010 د. سەیوان بارزانی، برازای سەرۆکی هەرێم، وەکو بالوێزی عێراق، لە ئیتالیا دەست بەکار بووە، بە پێی زانیاریە زۆرەکانی بەردەست ئێمە نەک هەر هەمائەنگی و هاریکاری لە نێوان سەفیر و نوێنەر نەبووە بەلکو پەیوەندی نێوانیان زۆر خراپ بووە، ئەمە لە کاتێکدایە هەردووکیان لەسەر "پشکی پارتی" دانراون.
ئەمڕۆ بارودۆخی کوردستان، بە پۆزەتیڤ، گۆڕاوە و جۆرە "ستاتوتێکی نێودەوڵەتی" بەدەست هێناوە، بە دەیان شاندی دەولەتان روو لە کوردستان دەکەن، ئەم سەردانە زۆرانەی لە لایەن سەرۆک کۆمار، سەرۆک وەزیران، وەزیرانی دەرەوەو بەرگری و شاندە پەرلەمانیەکان و بگرە سەردانی سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان ئەنجامدراون ئاسانکاری بۆ مەکتەب و نوێنەرەکانی حکومەتی هەرێم دەکەن لەم ولاتانەی تیایا نیشتەجێ بوون. ناکرێت شاندێک حکومی، وەزاری، پەرلەمانی و دامودەزگا ئیتالیەکان بۆ کوردستان بە بێ ئاگاداری و هەمائەنگی مەکتەبی حکومەت بکرێت لەبەر ئەمە هەندێ پەیوەندی و چالاکی دەکەوەنە دەرەوەی بەرنامە و چالاکی نوێنەری حکومەت.
لە 2012 نوینەری حکومەت لە نامە و بلاوکراوە فەرمیەکان پلەکەی بەم شێوەیە ئاشکرا دەکات :
- نوێنەری "بالای" حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئیتالیا.
- لە سەرەتای 2014 دەنوسێ "نوێنەری بالای حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئیتالیا و ڤاتیکان".
پێمان باشە، رەوەندی کوردیش لە ئیتالیا پێی خۆشە، وەکو پرنسیپی شەفافیەت، بزانیت بە چ یاسا و رێنمایی، بەتایبەت کام پاساو، ئەم پلە و پۆستە بە نوێنەری حکومەت دراوە، لەبەر چالاکی و دەست کەوتەکانە؟
ئێمە لە سەرەتای ژیانمان لە ئیتالیا (1981) درێغیمان نەکردوە لە ناساندنی دۆزی رەوای گەلەکەمان بە رای گستی ئیتالیا و بەدست هێنانی کۆمەک و پشتگیری سیاسی و مەعنەوی، کەس داوای لێمان نەکردوە، بە ئەرکی سەرشانی خۆمان زانیوە خۆمان ماندوو بکەین، چاوەڕوانی پاداشت و خەلات ناکەین و پێویستمان پێی نیە بەلام ناتوانین لە کاروانی خەبات خۆمان دورخەینەوە، باوەڕمان وایە، بە تاک و کۆ، لە نێو رێکخراوێک یان لە دەرەوە بەردەوامی بە تێکۆشان بدەین تا گەل و نیشتمانەکەمان بە مەنزلگاو کەنارە ئارامەکان دەگەن.
لەم ماوەیە ئێمە بە بەردەوامی پەیوەندیمان لەگەل کاربەدەستی دامەزراوە ئیتالیەکان هەبووە، بە راستەخۆ و ناراستەوخۆ، بە زمانێکی بەڕێز و دبلۆماسی، لە وەزارەتی دەرەوە، ڤاتیکان، پەرلەمان، زانکۆ، کۆمەلگەی مەدەنی، ئێن جی ئۆیەکان، دیپلۆماتکارانی ئیتالیا لە عێراق و کوردستان و زۆر شوێنیتر پێمان وتراوە "بە داخەوە نوێنەر و مەکتەبی حکومەتی هەرێم لە ئیتالیا لە ئاست ئەرک و بەرپرسیاریەتەکان دا نین، پێمانخۆشە کەسانی لێهاتو و پسپۆڕ و کارا نوێنەرایەتی گەلی کورد بکەن لە ئیتالیا بەلام پلەو پۆست و بەرپرسیاریمان رێگەمان پێنادەن بە فەرمی هیچ لێدوانێک بدەین".
پێشنیار بۆ گۆڕانکاری ریشەیی لە مەکتەبی نوێنەرایەتی حکومەت لە ئیتالیا
لەبەر رۆشنایی زانیاریەکانی سەرەوەو راوێژکردن لەگەل زۆر چالاکوانی رەوەندی کوردستانی لە ئیتالیا و لەبەر ئەو هەلومەرجە سیاسیەی باشوری کوردستان، بە لەبەرچاوگرتنی حکومەتی نیشتمانی و بنکە فراوان پێشنیار دەکەین:
1 . یاسایەکی نوێ و هاوچەرخ بۆ گۆڕانکاری ریشەیی لە فەرمانگەی پەیوەندیەکانی دەرەوە لە پەرلەمان پەسەند بکرێت بە جۆرێک پێکهاتە و کارو ئەرکەکانی فەرمانگەو نوێنەرایەتیەکان رەنگدانەوەی واقیعی کابینەی حکومەتی ئێستا بێت. یاسایەک رێگە بداتە پەرلەمان رۆلی، پرس و راوێژ و هەلسەنگاندن بۆ دیاریکردنی نوێنەرەکان، بخاتە گەڕ، چاودێری و بەداوداچوون بۆ کارو چالاکیەکانی نوێنەرایەتیەکان بکات.
2 . نوێنەرو کارمەندی نوێ و لێهاتو و شایستە بۆ مەکتەبی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئیتالیا دیاری بکرێت.
لە ئێستاوە ئامادەگی خۆمان بۆ هاریکاری وهەمائەنگی و سەرکەوتنی کارو چالاکیەکانی ستافی نوێی مەکتەبی نوێنەرایەتی حکومەتی کوردستان لە ئیتالیا، وەک پێشنیار کراوە، خۆبەخشانە رادەگەیەنین.
د. جاسم تۆفیق خۆشناو
بەرپرسی ئەنجومەنی بزوتنەوەی گۆڕان لە ئیتالیا
سۆران یاسین ئەحمەد
نوێنەری یەکێتی نیشتمانی کوردستان لە ئیتالیا
------
وەک دیارە رەخنە لا کارو چالاکیەکانی مەکتەبی حومەتی هەرێم لە ئیتالیا گیراوەو کۆمەلێک پێشنیار و راو بۆچوون بە مەبەستی ئەکتیڤکردنی خرونەتە روو. لە ژووری رەوندی کوردی گۆڕان بۆمان نووسراوە "یاداشتەکەمان گەیاندە دەستی برادەران و شوێنت مەبەست".
سەرۆکی پەرلەمان بە دەنگی گۆڕانخوازان هگیشتۆتە پۆست و پلەکەی، ماقول نیە چەند رایأکارێکی تایبەتی خۆی سەر بە گۆڕانی نەبێت، یان کە سەفەری دەرەوە دەکات پرس و راوێژ لەگەل بزوتنەوەکەی، بە تایبەتی ژوری رەوند و دیپلۆماتی نەکات.
ئێمە داوای چالاک کردن و گۆڕینی تەواوی ستافی مەکتەبی حکومەتئ هەریێمانکرد کەچی سەرۆکی پەرلەمان هات و شەرعیەتی بە قۆرخکاری پارتی لە ئیتالیا هێنا.
گوناهو بەرپرسیاریەتەکە، بە زۆری، دەکەوێتە ئەستۆی سەرۆک پەرلەمان و ستافە تایبەتیەکەی خۆی، ئەگەر هەیبێت !! بەلام ناکرێت هی لایەنەکانیتریش فەرامۆش بکرێت. یەکێتی لەم سەردانەی شاندی پەرلەمان بالا دەستی پێوەدیارە، سەرۆکی فراکسیۆنی یەکێتی بەرێز بێگەرد تالەبانی، سەرۆکی لیژنەی "پەیوەندیەکان و کاروباری رەوەندی کوردستان" بەرێز د. زانا عەبدولرەحمان و گەورە راوێژاکاری سەرۆک بەرێز تاریق جەوهەر و .. هتد هەموویان یەکێتین. ئەم یەکێتیانەش رێگەیان نەدا یان غیرەتیان نەبوو چاویان بە برادەرانی یەکێتی لە ئیتالیا بکەوێت و لە جیاتی ئەوان قسە ناکەم بەلام ئەمە راستیە و بەلگەی "بەلگە بەویست" لە بەردەستان و بلاودەکرێنەوە.
ئێمە لە 13/12/2013 ، لە دوای بلاوبوونەوەی دەنگۆی بەشداربوونی بزوتنەوەی گۆڕان لە حکومەت پرۆژە راپۆرتێکمان بۆ ژوری رەوەند و هەموو ئەنجومەنەکانی دەرەوە رەوانەکرد، لە بەشێکی نووسراوە:
(چەند پێشنیارێک بۆ کۆنگرەی بزووتنەوەی گۆڕان، ئەگەر بەشداری لە حکومەت بکات ئەوە باشترە.
1 . دروستکردنی وەزارەتێکی نوێ بە ناوی "وەزارەتی کاروباری رەوەندی کوردستانی" و گۆڕان، خۆی، داوای ئەم وەزارەت و پۆستەیە بکات.
2 . پێکهێنانی لیژنەیەکی پەرلەمانی بەناوی "لیژنەی کاروباری رەوەندی کوردستان".
لە حالەتی دروستکردنی هەردولا باشترە بە هەمائەنگی کار بکەن بۆ:
_ دەرکردنی یاسایەک بۆ بەشداریپێکردنی رەوەندی کوردستانی لە هەلبژاردنی پەرلەمانی کوردستان.
_ سازدانی سەرژمێری وولات بە وولات.
_ کردنەوەی ئەرشیڤێکی شایستەو لێهاتو، لە کوردستان، بۆ ژیان و چالاکی و بەلگەکانی رەوەندی کوردستانی لە هەندەران بۆ ئەوەی نەوەی ئێستا و داهاتو بەم پرۆسە و مێژوە ئاشنا ببن و، بەلگەو کەرەسەکان بخرێنە بەردەست هەموو کەس و لایەنێک کە بیەوێت لێکۆلینەوەو توێژینەوە بکەن یان فیلمی دۆکومێنتاری بەرهەم بهێنن.
_ رێکخستن و ئۆرگانیزەکردن و کردنیان بە "لۆبی" یەکی کارا و سود بەخش بۆ دۆزی رەوای گەلەکەمان لە هەر شوێنێک بێت.
_ گوێگرتن لە رەخنە و داوکاری و پێشنیارەکانیان.
_ رێزلێنان و پاداشتی کەسانی شایستە.
_ کردنەوەی ئۆفیسەکی تایبەت بە "رەوەندی کوردی"، بە دەسەلات و بوجەی دیاریکراو بە یاسا، لە نوێنەرایەتیەکانی حکومەتی هەرێم لە هەندەران.
_ دەرکردنی یاسایەک بۆ پاراستن و پەرەپێدانی زمان و ئەدەب و نەریتی کوردەواری لە هەندەران.

ئەگەر گۆڕان ئەم دەستپێشخەریە بکات و ئامانجەکە بەدەست بهێنێ ئەوە لە دوو لاوە سەرکەوتن بەدەست دەهێنێ:
1 بەشێک لە مێژوی نەتەوەیی، هی رەوەندی کورد، لە فەوتان دەپارێزیت و زیندوو دەکاتەوە. رەوەندی کوردستانی لەگەل نیشتمان و دۆزی گەلەکەمان ئاشت دەکاتەوە و پرۆسەی بە "لۆبی"کردن ئاسان دەبێت و لە خەونەوە بۆ واقیع نزیک دەبێتەوە.
2 _ پالپشتی زۆربەی رەوەندی کوردی، لە روی سیاسی، بەدەست دەهێنێ و لە هەلبژاردنە سیاسیەکانی پەرلەمانی بەغدا و هەولێر زۆربەی دەنگەکان دەباتەوە،

فراکسیۆنەکانی گۆڕان
لە ئایندە پێویستە فراکسیۆنەکانی گۆڕان لە پەرلەمانی عێراق و کوردستان، ناوە ناوە، سەردانی مەیدانی رەوەندی کوردی، بە تایبەتی "ئەنجومەنەکانی گۆڕان" بکەن و گوێ لە داخوازی و پێشنیارەکانیان بگیرێت و بە راپۆرت بگەینرێتە ناو هۆلەکانی پەرلەمان.)

لە 30/8/2014 رپۆرت و پرۆژەیەکی هەمە لایەنەم سەبارەت بە رۆلی رەوەندی کوردستان بۆ رێکخەری بزوتنەوەی گۆران و جڤاتی نیشتمانی و .. هتد رەوانە کرد، ئاماژە بەوەکراوە کە "لە دوای بەشداری و شەراکەتی بزوتنەوەکەمان لە دەسەلات و ئیدارەی کوردستان سروشتی کارو چالاکیەکان دەگۆڕێن، کەواتە کاتی ئەوە هاتووە بە چاوێکی گەش و پڕ لە هیوا خوێندنەوەیەکی نوێ بۆ بوون و رۆلی رەوەندی کوردی بکرێت، لەم رێگایانەوە ئۆرگانیزەو ئەکتیڤ بکرێنەوە ....هتد.
بە داخەوە کەس گوێی لە رەخنەوە پێشنیارەکان نەگرد.
ئیستا زۆربەی رەوندی کورد، بە تایبەتی گۆڕانخوازان، روبەڕووی بێمتمانەی بوونەتەوە، زۆریان لە چالاکی کەوتوون و "لە مال دانیشتوون"، رۆژ دوای رۆژ لایەنگر و هەوادارانی گۆڕان کەمتر دەبن، لەوانەیە لە داهاتوەکی نزیک رێکخستنەکانی دەرەوە هەلبوەشێنەوە. بۆ مێژووش بەرپرسیاریەتەکە دەکەوێتە ئەستۆی سەرانی گۆران، لە پێشەوەی هەموویان رێکخەری گشتی.
ئەمەی لە ئیتالیا رویدا سوکایەتیکردن بوو بە خودی پەرلەمان و پلە و پۆستی سەرۆک، سەرۆکی فراکسیۆنەکان و ئەندامانی شاندەکە نەک رەوەندی کوردی لەم ولاتە.