(بەختیار عەلی) شپرزەی كامە باوكێتی، (ئەمیتر) یا (ئەویتر)؟ (بەشی یەكەم)

Tuesday, 29/01/2013, 12:00

پێم باش بوو بە بێ ئەملاو ئەولا وەها بچمە سەر باسی وەڵامدانەوە بە نووسینی : (باوكێك بە جەستەوە / باوكێك بێ جەستە)ى (بەختیار عەلى) كە لە ژمارەكانی (357 ، 358 ، 359 ، 360)ى (ئاوێنە)دا بە زنجیرە بڵاوكراوەتەوە، چونكە وەك كوردێك من ئەو باسەم نەپێ قبوڵە و نەڕازیشم كە (بەختیار) دەستە چەورى نەخۆشی یە دەروونییەكانی خۆى وەها (تەعمیم) بكاتەوە و بە ئاسانی بەسەرى ئێمە و مانانیشدا بسوێ و هەموو كەس وەك خۆى سەیر بكات و بڵێ: ئەها هەمووتان بە دەردی منن و ساغتان بۆ دەرمان تێدا نییە . لەبەر ئەوە لەم كۆمەڵگایەى لەلایەن جەنابی (بەختیار عەلی)یەوە بە نەخۆش تاوانبار كراوە، من لای خۆمەوە دێمە قسە و بە ڕووی وەها تۆمەتێكی كۆن و بێ مانا و بەسەرچوودا هەڵ ئەشاخێمەوە و تێى ئەگەیەنم ئەو بە تەنها بۆی هەیە بە ناوی خۆیەوە بدوێ و خۆى نەكاتە كوێخاى كەسی تر، لەوەش تێبگات كە مرۆڤەكان هەموو چوون یەك نین و هەموو وەك یەكتر ناژین و هەر مرۆڤەی بە جۆرێك گیرۆدەیە و هەر ئەوە بەس نییە كە ناوی مرۆڤیان بەسەردا دابڕاوە بەڵكو لە ڕووی پێكهاتەى كۆمەڵایەتی و نەتەوەیی و ڕەگەزییەوە هەر یەكە یان هەر دەستە و كۆمەڵەیان لەوانی تر جوێ و جیاوازن و بە یەكدی ناچن، تەنانەت بەهۆى سەردەستی و بن دەستی و چەوساوەیی و چەوسێنەریشەوە هەر لە یەكتر جودان، بۆیە هەر زماندرێژیەك بەناوی تێكڕای كۆمەڵگاوە یان بە ناوی سەرجەم مرۆڤایەتییەوە بكرێت بە دەسدرێژی بۆ سەر كەرامەت و حەیسیەتی خەڵكی تر سەیر ئەكرێ و لە بەرامبەردا قبوڵ ناكرێت و كاردانەوەى وەك خۆى ئەبێت. هەموو ئەمانە بونە هۆى ئەوەى من وەك خۆم و وەك ئەوەش كە كوردم و چەشنی خەڵكی تریش مرۆڤم و ناتوانم وەك بەردی بن گۆم خۆم كەڕ بكەم و گوێی نەدەمێ، چی و چی ئەگوزەرێت. ئەمەش من ئەیكەم تەنها ناوی قسەكردن و قسە لەسەر كردنەوەیە، ناچێتە خانەى هیچ ناوێكی ترەوە و هیواشم وایە هەر لەو سنوورەدا بێت و ئەملاو ئەولای پێ نەكرێت، ئەمیش لەبەر ئەوەى ئەو نووسین و شتانەى تا ئێستا لە (بەختیار) بینراوە هەر لە سنوورى قسەكردندایە و هیچی تر .
حەز ئەكەم شتێكی تریش هەیە من بە بێ لە ڕوودامان و شتی وا، ئاماژەى پێ بكەم و خوێنەرى لێ ئاگادار بكەمەوە، ئەویش ئەوەیە كە ئەم قسەكردن و قسە لەسەر كردنەوەیە خۆى لە خۆیدا لە نێوان دوو كەسی جنێو فرۆشدایە. یەكێكیان منم كە بە زۆر جنێوفرۆشم ناو ئەبەن، ئەوەكەی تریشیان (بەختیار)ە كە دڵنیاتان ئەكەمەوە لە من جنێوفرۆشترە، ئەوی ڕاستی بێت جنێو فرۆشی من لە سنورى عەیبەدایە و خەڵك تەنها بە جنێوەكانم ئەڵێن ئەوە عەیبە. بەڵام هی (بەختیار) لە ڕادەی تەوهین و مرۆڤ شكاندن و عەیبداركردنی خەڵكی دایە. ئەمە ڕاستی یەكە و هەیە بە پێویستم زانی پەنجەی لەسەر دابنێم، بۆیە هەر لە ئێستاوە ئومێد ئەكەم هەرچییەك بكرێ و بوترێ لە سنووری حورمەتی قسە كردندا بێت و نەگاتە ئاستی شتێك كە چاوەڕوان ئەكرێ یان ناكرێ. لە ڕاستیدا من بەو نیازە هاتوومە كایەكەوە و ئەشمەوێت تا بۆم ئەكرێت خۆپارێزی تیادا بكەم و خۆم لە شتی لاوەكی بە دوور بگرم.

وەك وتم ئەمەوێ بە بێ ئەملاو ئەولا بچمە باسەكەوە ئەویش لەو دەرگایەوە ئەچینە ژوور كە (بەختیار) بە لەخۆ ڕابین و سووربوونەوە لەسەر هەموو كەسێكی كۆمەڵگاى كوردی بە تایبەتی ده‌رگای خستووەتە سەر پشت و یەكسەر ئەڵێ : (كۆمەڵگاى كوردی تا سەر ئێسقان كۆمەڵگایەكی ئۆدیبی یە، كە لەسەر پارادۆكسی (كینە و پەشیمانی) دامەزراوە) ئاوێنە / ژمارە (357) / پیاو لە ڕیزبوونی ئەم وشە ڕقاویانەدا هەست بە دانە جیڕە ئەكات، بە تایبەتی (تا سەر ئێسقان) ئەوپەڕى ڕق ئەستوورى دەرئەخات لە خاوەنی قسەكانەوە بەرامبەر بە كۆمەڵگایەك لەم سەریەوە تا ئەو سەرى، لەسەریەوە تا بنی بنەوە بە بێ جیاوازی یەك كەس لە كەسێكی تر.
لەبەر ئەوە پێویستە لەم دەرگایەدا بوەستین و ئەوەى خوازیارى ئێمەیە ڕوونی بكەینەوە و بزانین ئەمە تا چەند ڕاستە و تا چەندیش قسەیەكی ڕێ پێنەدراوە. ڕەنگە لای خەڵكی ئاسایی ئەم جۆرە قسانە بابن و بەلای گوێیدا گوزەر بكات، بەڵام لاى خەڵكی خۆى ئەم قسانە گوللەی ژەهراوین بە مەبەست و بێ مەبەست ئەنرێت بە خەڵكەوە تەنانەت یەك كۆمەڵگای (گەورە و گرانی)یشی پێ هیچە بۆ خۆ ساردكردنەوە و مەحف بوونەوە. هەر ئەمەش وا ئەكات بپرسین (ئۆدیب كێ یە؟) ئەخورێ یا تف ئەكرێتە؟ بۆچی مرۆڤیش ئەبێتە ئۆدیبی؟.. ئیتر لەم جۆرە پرسیارانە یەك لەدوای یەك ڕیز ئەبن و داوای ساغكردنەوە ئەكەن تا كۆمەڵگا تێبگات بە ڕاستی وەهایە، ئەو شتە هەیە یا نا؟
جارێ بەر لەوەی لەسەر ڕوونكردنەوە و ساغكردنەوەی ئەو شتە گریمانەیە بڕۆین و درێژەی پێ بدەین، بە جێی خۆى ئەزانم هەندێك باس لەسەر (بەختیار) و شێوەی كاركردنی نووسینەكانی بكەم چونكە ئەویش بە دەورى خۆى بۆ ئەو ڕوونكردنەوەیە پێویستە و لایەكە لە كێشەكە . ئەوی ڕاستی بێت (بەختیار عەلی) نووسینەكانی خۆى بە زەبری پارە ئەنووسیت، وشەیەكی خۆى بە هیچ ڕۆژنامە و گۆڤارێك بە بێ پارە نادات. كاتێك (هاوڵاتی) كە لەلایەن (مەڵبەندی تەبەشیرى مەسیحیەكانی هۆڵەندا) وە پارەى بۆ تەرخان كرا (بەختیار) یەكێك بوو لەو نووسەرانەى گرێبەستی هەفتانەى تیایدا هەبوو ، لە كاتێكدا (هاوڵاتی نووسینەكان) لەسەر پارە تێكچوون و (ئاوێنە)ى لێ جیابووەوە (بەختیار) ماوەیەك نووسینەكانی بردە ئەوێ ئیتر ناوە بە ناوە لەوێندەرێ مایەوە بە تایبەتی لەم یەك-دوو ساڵى دوایییەدا درێژەى بە بەردەوامییەكەی داوە و هەفتانە خۆى لەوێدا ئەبینێتەوە. ئەم كاسبیكردن بە نووسینەوە وای لەو كردووە زۆر قسە بكات و لە زۆر دەرگای سەیریش بدات، كە ئیشی ئەو نىیە یا لەوانەیە (بەختیار) خۆى بە خاوەنی هەموو شت بزانێ بۆیە پێناسەیەكی دیار و ئاشكراى نییە، خۆى بۆ هەموو شت تەرخان كردووە، گوایە دەستی بەسەر: (ڕۆمان، شیعر، فەلسەفە، سیاسەت، فیكر) و هەزار و یەك شتی تردا گرتووە، تەنها ماوە ئاواز و مۆسیقا و گۆرانییش بڵێ، كە ڕەنگە ڕۆژێك لە پڕ لەوەشدا دەركەوێت. ئەم پەرژ و بڵاوییە لە هیچ كات و سەردەمێكدا ڕاست نەبووە و ڕاستیش نییە بە تایبەتی لەم ڕۆژگاری عەولەمەیەدا، كە بوارە تایبەتمەندیەكانیش تیادا ڕائەكەن و فریای هیچ ناكەون. ئەمە حاڵ و وەزعی كەسێكە كە بە (بەختیار عەلی) ناسراوە و خەریكی هەموو بوارێكی نووسینە، ئەو زۆر وتنانەشی بۆى بووەتە (بەڵا) چونكە هەر كەس زۆرى وت چاكیش ئەڵێ و خراپیش ئەڵێ، ڕەنگە گەلێ جار خراپی زۆرتر بێت. هۆكەشی ئەگەڕێتەوە بۆ ئەوەى (بەختیار) كاسبی بە نووسینەوە ئەكات. ئەشێ نەزانێ، كە هەر ئەو شێوازی كاسبیكردنە پیرۆزیی نووسین لە دەست ئەدات و ناشیرین و بێ پێزی ئەكات و ناوی خۆى و خاوەنەكەشی ئەزڕێنێ. تۆ وەك خوێنەر كە نووسینە هەمەڕەنگەكانی (بەختیار) ئەخوێنیتەوە هەست ئەكەیت:
1/ پەلەپڕوزێ و
2/ زۆر لە خۆ كردن و
3/ قسە بڵاویی و
4/ قووڵ نەبوونەوە و
5/ شپرزەییان
پێوە دیارە، ئەیەوێ وا خۆى دەربخا هەموو شت ئەزانێ و هەموو شت بۆ ئەو ئاسانە و ئاوی تیادا خواردووەتەوە. هەر لەبەر ئەوە نازانین بە ڕاستی (بەختیار عەلی) كام شتەیە: ڕۆماننووسە یان شاعیر؟ فەیلەسوفە یان توێژەری كۆمەڵایەتی؟ سیاسەتمەدارە یان ڕەخنەگر؟ بیرمەندە یان چیترە؟. ئەم خۆساغ نەكردنەوەیە لەسەر بابەتێك بە تەواویی بۆ ئەو بووەتە هۆى ئەوەى نەتوانرێت پێناسەیەكی دیاریكراوى بۆ بەكار بهێنرێت، هەروەها ئاستی نووسینەكانیشی بەو جۆرە بێت كە ئاماژەى پێكرا. حەتمەن ئەم نووسینەشی كە ئێمەى هێناوەتە قسە بابەتێكە لەو بابەتە پڕ هەڵیت و پڵیتانەى (بەختیار) ى خستووەتە قوڕى شپرزەیییەوە.

بۆیە لەمەوبەدوا وردە وردە لەسەر ئەو زماندرێژیانەى ئەم نووسینەى ئەو ئەڕۆم ڕاستی و ناڕاستییەكانی ئەخەمە ڕوو.

سەرنجێكی پێویست:
هەر خوێنەرێكی بەڕێز حەزی بە خوێندنەوەى ئەم نووسینە هەیە من جگە لەوەى لەم گۆڤارەدا بڵاوی ئەكەمەوە لە (كوردستان پۆست) و فەیس بووكی خۆمدا بە ناونیشانی (حسێن بەفرین)ەوە دووبارە بڵاو ئەكەمەوە تكایە ئاگادار بن . جگە لەمانەش هەر كەس و شوێنی تر وەری ئەگرێت لاى منەوە ئازادە و بۆى هەیە بڵاوی بكاتەوە، لەگەڵ سوپاس و ڕێزم بۆ هەموو لایەك.