چاوە دێران دەڵێن ...... چارەسەریەک لە ژنێودا ،هیوایەک لە بنبەستی ئاسۆدا

Sunday, 10/11/2013, 12:00

1999 بینراوە

ئەو رۆژانە چالاکانی سیاسی ورەخنەگەر لە دەسەلاتدارانی ئێران لە هەڵسوکەوتەکانی حەسەن رۆحانی لە گوماندان .لەلایەک بارودۆخی سیاسی ناوخۆیی وڵات دەبینن کە تەنیا لەسەردەمی ئەحمەدی نیژاد وە ئاڵوگۆڕی جیدی بەسەر ناهاتوە بەڵکەم لە زۆر بواردا خراپتریش بووە. هەڵسوکەوت لەگەڵ کەمینەکانی ئایینی نەتەوەجیاکانی دی زیاتر بووە شەپۆلی ئیعدام وترۆر دووبارە دەستی پێکردووە ! کۆنترٶڵکردنی چاپەمەنیش بەردەوامە . زیندانیەکان بەرپرسان و....هەروا لە گەمارۆدان بەڕێوەبەران وسەرپەرستی ناواندەکانی سیاسی و فەرهەنگی لە دەوڵەتی تازەدا بە گشتی دراوە بە کەسانێک کە پێشینەی سیاسی وفەرهەنگی ئەو تۆیان نییە کە دانی بەسەر دانێن .
بە کورتی نامەی کاری سیاسی وفەرهەنگی ١٠٠ رۆژی سەرەتا دەگەڵ دەوڵەتی حەسەن روحانی خاڵی دەرەوشاوەو بەر چاوی تێدا بەدی ناکرێ .(ج : هەتا ئاخر هەروادەبێ) .بەڵام لەلایەکی دیکەوە کار کردی روحانی لەدوو پێگەی ئابوری وسیاسی دەرەوەیی سەرجەم دەکرێ هەتا رادەیەک جێگای رەزامەندی بێ . هەر ئەو لاوازی باڵانسە لە کردەوەکاندا بۆتە هۆی ئەوەی کە دژبەرانی دەسەڵات بە گومان و شک دەڕواننە کارەکانی روحانی .سەرەکیترین نیگەرانی وان ئەوەیە کە نەکا دەوڵەتی رۆحانی دوای سازان لە گرفتی هەستەیی وکەمبونەوەی فشارەکانی نێونەتەوەیی ، کێشەکانی ناوخۆیی لە بیر بکرێن وکۆمەڵگای ناونەتەوەییش بارودۆخی مافی مرۆو وئەزادیە سیاسیەکان وفەرهەنگیەکان و........ لە ئێران بکرێنە قوربانی سازانی هەستەیی . (ج: هەرواش دەبێ !)
ئەو گومانە بۆتە هۆی شێوەیەک لە دابڕان لە ناو دژبەراندا ، هەتا ئە جێگایە لە وتو وێژەکانی چەند رۆژی دوایی لە / ژنێو / کە شاهیدی گرینگترین وتووێژی ، ٥٠ ساڵی ، رابوردووی ئێرانە کە ئوپۆ زیسیونی ئێرانی حکومەت ، شاهیدی کەم ڕەنگ بوونەوەی ئەو ئاڵوگٶڕانەیە. بەڵام هۆی نەبونی باڵانس لە سیاسەتی روحانی دا چییە؟ گومان دەکرێ ئەو بارودۆخە هەڵقوڵاوی لێک دانەوەیەکە کە روحانی لە پێگەی خۆی لە چوارچێوەی هێزەکان لە ئێران دا کە جۆراوجۆرە بەو واتایە کە ئەگەر بیانهەوێ دەتوانن سەرۆککۆمار کە باڵاترین دەسەڵاتی هەڵبژاردەی خەڵکە ، بێ هێز بکەن ! وسەرۆککۆمارێکی بێهێز بەڕواڵەت دەسەڵاتی دووهەمی وڵاتە بەڵام هێزی بەڕێوە بەردن و بەجێگەیاندنی باوەڕەکان کاتی لەکاتی خۆیدا نییە .
بێ هێز کردنی سەرۆککۆمار تەنیا بڕیارێک نییە بەڵکەم لە بڕیار زیاترە یانی حەوجێی بە سەرەتایەکە کە هەڵسوکەوتێک لە زەمان وکات . ئەو سازوکارانەی لە ڕێگای بڵاوکردنەوەی سیستم و بونیادەکانی سیاسی ومەدەنی هاوپشتی سەرۆککۆمارە لە ڕێگای هێزی دادوەری (قەزایی) دەزگای ئەمنییەتی هەروەها پچڕانی پەیوەندی سەرۆککۆمار لە خەڵک و جەستەی کۆمەڵگا ولایانگرانی لە رێگای کۆنترۆڵکردنی راگەیاندنەکان هێڕشی پڕوپاگەندە لەسەری پێک دێ بە چوک کردنەوەی دەسەڵاتی یاسایی سەرۆککۆمار لە رێگای بنکەکەکانی دیکە ی دەسەڵات ، ئەو دەسەڵاتەی سەرۆککۆمار کۆتایی پێ دێ .
خاتەمی لەساڵی ٧٩بۆ٨٤ هەتاوی و ئەحمەدی نیژاد لەساڵی ٨٩بۆ ٩٢ هەتاوی نمونەگەلێکن لەمەڕ سەرۆککۆمارێکی بێ دەسەڵات .! وبێهێز . کام کات ناوەندی هێز بۆ لاواز کردنی دەسەڵاتی سەرۆککۆماربڕیاردەدا کەهەر کاتێک هەست پێ بکەن دەسەڵات و هێزی دی لە چوارچێوەی کۆنتڕۆڵی بێ ئەملاو ئەو لای هێزی حاکمدا خەریکە دەردەچێ .روحانی لەهەمووکەس باشتر دەزانێ چەندە هاسانە کە لەوانەیە لەچوارچێوەی هێز لە ئێراندا / بێ هێز / بکرێ !ئەوباش دەزانێ کە ئەو سیاسەتە لەرۆژی یەکەمی سەرەۆککۆماریدا دەستی پێکردووە .ئەو بۆ ئەوەی ئەو رێکارە راوەستێ حەوجێی بە / وەدەست هێنانی کورت خایەنی هەنووکەییە . (زوو یا خێرایی) .
ئەوبەرهەموو بەدەست هێنانەی خێرایە تەنانەت ئەگەر کاریگەری لەسەر باروودۆخی وڵاتیش نەبێ ، بەڵام پێگەی سیاسی وی پەیوەندیەکانی لەگەڵ خەڵکانێک کە دەنگیان داوەتێ بۆ ماوەیەک جێگیر دەکا .ئەوە دەست مایەیەکی باشە کەروحانی بەتوندی نیازی پێ هەیە . ئەو خاوەنی سەرمایە سیاسی نییە کە لە سیستمو رێکخراوەکانی پشتیوانی ئەو یا سازمانەکانی بە کاریگەر کە لایانگری ئەون .هەر وەکو کە خاتەمی و هاشمی هەیانبووە . هەروەها نەبونی کەسایەتی شەخسی (وەکو کە خاتەمی بۆ هێندێک ئەحمەدی بۆ کەسانێکی دیکە هەیان بوو) دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی دەسەڵاتی وی . روحانی لاوازترین سەرککۆماری ٢٠ساڵی رابوردووی ئێرانە وبێ هێز کردنی سەرۆککۆمارێکی ئاواش کارێکی هاسانەو دژوار نێیە ،!
ئەوشتانەی کە ئەوڕۆ لەرۆژگارەدا لەئێران روودەدا نیشان دەدا کە روحانی چارەسەرکردنی کێشەی ئەتۆمی لەوتووێژەکاندا دەبینێ پێگەیەک کەهەم توانای شەخسی خۆی تێدا بەدی دەکا وهەم گرینگی پڕۆژەی ئابوری دەدا. بەڕواڵەت ئەو لەسەر ئەو باوەڕەیە کە سەرەتا وزەی خۆی بۆ سیاسەتی ناوخۆیی بەکار نەهێنێ کە ببێتە هەستیاری دەسەڵاتی رەهای حاکمییەت . دەخوازێ بەسەرکەوتنێکی خێرا لە وتووێژەکانی هەستەییدا رێگایەک بۆ دەسەڵاتی بە هێز لەناو خۆدا بدۆزێتەوە .روحانی باش دەزانێ کە پێگەی وی لە نێوان د ەنگدەرانی دۆینێو خواستەویستەکانی ئەوڕۆ ، زۆر لاوازە و تەسکە ، بۆیە بۆ گەیشتن بە چارەسەرییەکی نێونەتەوەیی بەپەلەیە! ئاسەواری ئەوگەمارۆنێودەوڵتیە ش کە دەوڵەتی ئیفلیج کردووە بار گرانیەکی دیکەیە.
ئەگەر روحانی بتوانێ ئەو بارودۆخە خێرایە کەلەدەرەوە دەیکا دەدەست بێنێ ئەوجار قورسایی سیاسی خۆی لە ناوەوە زێدە دەکا وباشتر دەتوانێ لە رێڕەوی سیاسیەتی ناخۆیی هەڵسوکەوت باکا. هەڵبەت ئەوەش کردنەوەلەسەر ئەو گومانەیە کەروحانی دەزانێ ، ئەگەر بخوازێ بۆ هەشت ساڵی داهاتوو سەرۆککۆمارێکی بەهێز بێ حەوجێی بە رێکخستن و سازمانی سیاسی و هێزی چەکدار هێزی کۆمەڵگاو ..... هەیەبۆ ئەم کارەش تەنیا نزیکبونەوە لە رفۆڕمییستەکانە (ج : وشترو گێرە !) ،ئەو گومانەش بۆ چۆنێکە کە راستیەکان وەریدەگرن ، گوتنی ئەم دواییە / میر حوسێن موسەوی / کەدەبێ پشتیوانی لە دەوڵەتی مومکینی تازە بکەین !
سەرجەم وادەبیندرێ کەروحانی دەستی داوەتە قومارێکی سیاسی ، ئەوتەواوی هێزی سیاسی خۆی لە رێگای دەنگ وباوەرێی خەڵک وەدەست هێناوە .لە وتووێژەکانی هەستەییدا سەرمایەگوزاری کردووە ، تەنانەت حازر بووە بۆ راکێشانی پشتیوانی رێبەری (خامنەیی) لەو چوارچێوەیەدا هێڵە سورەکانی رێبەری لە داربەستی سیاسەتی ناوخۆیی ڕەچاو بکا .ئەگەر ئەو قومارە بەئاکام بگا ولەو وتووێژانە سەربڵیند د ەرکەوێ ئەوکات بەدەستی پڕ تر دێتە ناوەندی دژواری سیاسەتی ناوخۆیی . بەڵام ئەگەر بدۆڕێنێ بە کردەوە روحانی یەکەم سەرۆککۆمار دەبێ کەهەمان ساڵی یەکەمی، سەرۆککۆماریدا خوداحافیزی لە سەدەڵات بکا ! (ئاخوند بون زۆر هاسانە ، ئینسانبون فرە گرانە) چون هەم قورسایی وی لە دەسەڵات و هەم قورسایی وی لەناو کۆمەڵگادا لەدەست دەچێ . سەرڕای ئەوەانە دەبێ چاوەڕوان بین کە ئایا بیرکردنەوە لە / ژنێو/ هومێدی کردنەوەی دەرگای گاڵە دراوی بەرەو ئاسۆ دەکاتەوە دەبێتە چاواڕوانی ؟
لە نوسینی : نیما نامداری ، شڕۆوەگەری سیاسی .

وەرگێڕانەوە بۆ هەنگوین زمانی کوردی ، جەعفەر کەریمی .
لەرووپەڕی بی، بی، سی ، بۆ / رووپەڕی کوردوستان پۆست . ١٠/ ١١/ ٢٠١٣