ئۆکرانیا مینێکی تەوقیت کراوی ئەمریکا

Wednesday, 26/02/2014, 12:00

1854 بینراوە

سێ مانگ بەردەوام لەسەر جادەو دەربرینی نارەزایی ،تا کو گەل بریاری خۆی داو سەرۆك هەڵهات ، ئەمە ئەو تێگەیشتنەیە کەزۆر بەی خەڵك بۆ ئۆکرانیا هەیانەو هەندێكیش زیاتر تاوتێی دەکات و ئەیبەستێتەوە بە وەرزە درۆزنەکانی هەڵگەرانەوەو جولە پاڵنراوەکانی ووڵاتانی عەرەبی لە لایەن دەستی دەرەوە .
ئۆکرانیا ووڵاتیێکە بۆ ماوەیەکی زۆر و دوورو درێژ لەبن دەسەڵاتی روسیا بووە چ لە کۆندا وەك وڵاتی قەیسەری وچ وەك یەكێتی سۆڤێتات لە دوای ساڵانی ١٩٢٢ وە ،هەر ئەو ژێر دەستییەو بن چەپۆکییە کاریگەری زۆر گەورەی هەبووە لەسەر دابەشکردنی ووڵات لە ئێستادا بۆ دوو بەش کە رۆژ هەڵات و رۆژ ئاوا ئەگرێتە خۆ ،دابەشکراوە ، بەشی رۆژهەڵات لایەنگری روسیایەو بە هەموو شێوەیەك لە لایەن روسیاوە پاڵپشتی دەکرێ و بەشی رۆژئاواش بە پێچەوانەوە .بە سیاسەتەکانی رۆژئاواو ئەمەریکا سەرسامەو زۆر جار وەك کارت بەکارهێندراوون .

ئۆکرانیا بەرامبەر سوریا ،،
بەڵگە نەویستە تا چەند یەکێتی ئەورۆپا وابەستەی سیاسەت و بەرژەوەندیەکانی ئەمەریکایەو لە زۆربەی زۆری سیاسەتەکانیان یەك راو یەك پلان و یەك ئیستراتیجی بوونە ئەگەر هەندێ یەكنەگرتنەوەی بچوکیش هەبێ لە تێروانین ئەوە ناگەیەنێ ،لە هەموو لایەنەکاندا یەکناگرنەوە .کۆی ئەو ئیستراتیجیەتەی کە یەکێتی ئەوروپا لەگەڵ ئۆکرانیا گرتویەتیە بەر بریتیە لە بەرژەوەندی یەكلایەنەی یەکێتی ئەوروپاو لەدوای ئەویشەوە ئەمەریکایە ،،چونکە هاتنە ناوەوەی ئۆکرانیا بۆ ناو خێزانی گەورەی ئەوروپا واتای ئەوە ئەگەیەنێ کە روسیا دەروازەیەکی گەورەی لەدەست ئەچێ و بەوەش بازار و رێگایەكی ئامادەکراوی ئاسانی لەدەست ئەچێ و لەوەش گرنگ تر دەرگایەکی هەردەم کراوەی لێ دائەخرێ . کە واتە ئۆکرانیا کە دوای ئاوابوونی سۆڤێتات سێهەم توانای ئەتۆمی بوو لە تەواوی جیهان لەو پاشماوەیەیی کە بۆی مابوەوە لە مێراتی بلۆکی سۆزیالیزم ، گرنگی زۆری هەیە لە هەموو روەکانەوە بۆ روسیا ، هەر بۆیە ئەمەریکا لە رێی یەکێتی ئەوروپاوە ئەو زلەیە لە رووی روسیا دەتەوە کە روسیا کێشابویە رووی ئەمەریکا لەسەر کێشەی سوریا و پەیامێکی روون و ئاشکرای دایەدەست ، ئەمە ئاکامی بەگژاچونەوەو رێگری پلانەکانی ئەمەریکایە .بۆ ئەوەی کەس مێشکی بۆ ئەوە نەچێ کە ئەمە پلانێکی ئەمەریکییە ،،کەسێکی بەناوی ئەدوارد سنۆدن دروست کرد و هەندێ کێشەی بچوکی پێ دروست کردو زۆرێکی تریشی پێچارەسەر کردوە . یەکێ لەو کێشانەی کە دروستی کرد نێوان ئەمەریکاو ئەڵمانیا بوو کە گوایە ،، NSA، ئاسایشی نەتەوەی ئەمەریکا گۆبیستی تەلەفۆنی ، ئەنگیلا مێرکل کردوە ،؟بەوەش کەس بروا ناکات کە ئەمەریکاو ئەڵمانیا هاوپەیمانی یەکترن .ئەڵمانیا لە ماوەی چوار انگدا لە مانگی دەی 2013 وە تا مانگی دووی 2014 بە دوو جار بەبری دووملیار ونیو ئیرۆ چەکی بە سعودیا فرۆشتوە کە سور ئەزانێ ئەو چەکانە بەرو سوریا ئەرۆن و لەوانەشە بکەونە دەستی ئیسلامیە ئیرهابیەکانەیشەوە .

لە پاڵەوانی بۆکسێنەوە بۆ پاڵەوانی مەیدان
فلادیمێر کلیتچکۆ خۆی براکەی ڤیتالی کلیتچکۆ ، پاڵەوانی جیهانی بۆکسێن ، لە ووڵاتی ئەڵمانیا پەروەدەیان وەرگرتوە ولەوێش زۆربەی پاڵەوانێتیەکانی جیهانیان هێناوە وهەر لەوێش پەروەردەیەکی تایبەتیان وەرگرتوە و ئامادەکراون بۆ گۆرەپانی سیاسەت ،فلادیمێر ، تا ئێستا بەرامبەر کەس شکستی نەهێناوە ،، ئەمە ئەو پەیامەبوو کە لەماوەی چەندین ساڵە ئامادەی دەکەن بۆ خەڵکی ئۆکرانیا وجیهان ، ئێستاش لە مەیدان بەرامبەر سەرۆك یانۆکۆڤیچ ئەستەمە شکست بهێنێ ،، فلادیمێری گۆشکراوو بە سیاسەتی ئەڵمانی و بەهشتە دورستکراوەکەی یەکێتی ئەوروپا وەك فریادرەسێك سەیر دەکرێ لە ئۆکرانیا ئەو پاڵەوانە و کێشە ئابوری و کێشە سیاسیەکانی ئۆکرانیاش تەنها بە پاڵەوانێکی وەك ئەو چارەسەر دەکرێ .پێش چوار رۆژ سێ هەفتەیەك لە هەڵهاتنی یانۆکۆڤیچ چاوی بە وەزیری دەرەوەیئەمەریکی کێری و ئەنجێلا مێرکل کەوت وبە چوارسەت وبیست ملێۆن ئیرۆیەك گەرایەوە کێیڤ .

بۆ ئەمەریکا ؟،
ئەو پلانە تۆکمانەی ئەمەریکا کە سەرتا سەری جیهانی گرتۆتەوە ،پەنجەی تومەتی بۆ رائەکێشێ ، هەر کەسێكیش بۆئەوەی دڵنیابێت لەوەی ئەمە پلانێکی ئەمەریکییە دەبێ بپرسێ بۆ ئەو خۆپیشاندرانە کە دەچونە سەر جادە ٢٥ دۆلاری ئەمەریکیان وەردەگرت ؟؟؟؟

کێشیکانی ئۆکرانیا ،،
ئایە ئۆکرانیا کێشەی هەیە یان نا ، ئەمە پرسیارێکی سادەیە و لەوانەیە ووڵێمی زۆر لە کێشەکان بداتەوە ، ئۆکرانیا لە دوای هەڵوەشاندنەوەی بلۆکی بەناو سۆزیالیزم ، دووهەم توانای سەربازی ئەورۆپی بوو ،، سێهەم ووڵات بوو کە ترەسانەی ئەتۆمی لەسەر خاکەکەی بوو ، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا خاوەن ئابوریەکی سست و بێتوانابوو ،کێشمەکێش وگرژی نێوان دوو بەرەی جیاواز هێندە کەسێتی بوو ،ئەوەندە بنەمایەکی کۆمەڵایەتی و ئابوری تیۆری نەبوو ، هەر وەك چۆن هەرێمی کوردستان ئێستا کێشمەکێشەکان تەنها ەسەر ناوە ،فڵێن کەس بەرامبەر فڵان کەس و فیسارە کەس ئەو پرۆژەیەی بەرمبەر پرۆژەی فیسارە کەس بەرز کردەوە ، واتا کێشیکە یان خاڵی راستەقینە پرۆژەکە نیە بەڵکۆ کەسەکەیە ،یان بۆ زەق کردن ق پەمب دانی کەسەکەیە ،بۆیە حاڵی کوردستان لە شوێنی خۆیدایەو چەقی بەستوە ، بەرەوپێشچونی کۆمەڵایەتی دروست نابێ ، بەڵکو دابران و ماوەیەی تێنەگەیشتنەکان زیاتر دەبێ . کێشەکانی ئۆکرانیا بەرەبەرە زەق تر دەبوەوە تا وای لێهات زۆر سازشبەرێت و بکەوێتە سەرقەرزێکی زۆرەوە کە دەبوە کۆتێکی تر بۆ بەستنەوەی بەروسیاوە ،، دواهەمین قەرز بەتەمابوو روسیا بیدا بە ئۆکرانیا دووسێ رۆژ پێش هەڵهاتنی یانۆکوڤیچ بوو ،،کاتێ روسیا زیاتر هەنگاوی بۆ دادۆشینی ئۆکرانیا دەدا چکەرەی پیرێکی نوێ و بەلاشکاندنی ئۆکرانیا بەلایەکی تردا چرۆی دەکرد و پلانەكەش ئامادەکرابوو ، بەڵێم ئەمانە هەمووی بەلایەك و تۆرەبوونی خەڵکی و پربونی کاسەی خەڵکی لە دەسەڵاتدارەکان بەلایەکی تر ،، هەندێ میدیای جیهانی کاتێ ئەچوونە ناو خۆپیشانداران ئەو پەیامەیان ئەگواستەوە کە گرنگ نییە ئۆکرانیا بچێتە یەکێتی ئەوروپا یان نا گرنگ ئەوەیە لە دیکتارۆیەت رزگاریان بێت .

لە سەرۆکی ووڵاتەوە بۆ مەنفا
کێ هەیە بزانێ یانۆکۆڤیچ بۆ کۆ چوو هەر کەسەو چیرۆکێ ئەگێرێتەوە ، هەندێ ئەڵێن چوە بۆ روسیا و هەندێ دەڵێن لەسەر سنور لەگەڵ خۆشەویستەکەی لە خانویەکدا دەژین ، هەدێكی تر ووتیان چوە بۆ کنیسەیەکی دەوروبەری سنور ، هەندێكیش لە زاری شۆفێرێکی تەکسیەوە ئەیسەلمێنن کە لە دوبەیەوە سەری هەڵداوە ،بەڵام لە هەر کۆیەك بێت و لەهەر کۆیەکیش ژیان بەرێتە سەر دواجار ناچار دەبێ شوێن لەگەڵ ژنە سەرۆك وەزیرانی پێشوو یولیا تیموشکینو بگۆرێتەوە کە لەسەر تومەتی گەندەڵی و بۆ ماوەی دووساڵ ونیو لەزینداندا ژیانی بەسەردەبرد .