بۆ ئەوەی هەتا هەتایە رق لەكتێب بێتەوە سەردانی كتێبخانەی كەلار بكە
Sunday, 01/02/2009, 12:00
1704 بینراوە
دەمێكە ئەمەوێ شتێك لەسەر كتێبخانەی كەلار بنووسم و كۆمەڵێك شت لە بارەوە بوروژێنم، بەڵام چاوەڕێم بووم یەكێكی تر ئەو كارە بكات، كە لەنزیكەوە شارەزای ئەو كتێبخانەیە بێتو زۆر هاتووچۆی بكات تابتواێت بەوردی قسەی لەبارەوە بكات، كەچی كەس نەبوو، ئەمە لەكاتێكدایە گەر شاری كەلار بڕوخێ رۆژنامەنووس و رۆشنبیرەكانی ئەیگرێتەوە؟ یان ئەو تاقم و گروپانەی بەحسابی خۆیان قسە لەسەر گەندەڵیی فەرمانگەكانی گەرمیان دەكەن.
لە ژمارە (209) ی رۆژی 12\1\2009 لە رۆژنامەی چاودێر ریپۆرتاژێك لە سەر كتێبخانەكانی گەرمیان و كەلار بڵاوبووەتەوە.
لەو ریپۆتاژە بەرپرسی كتێبخانەی كەلار و كتێبخانەكانی گەرمیان كە پێم تائێستا بەوەكالەت گوناحی ئەو هەموو گەندەڵیی و نەبوونی كتێب و خزمەتگوزاریەی لەكتێبخانەكەدا نییە دەخەنە پاڵ وەزارەتی رۆشنبیریی و بەقسەی ئەوان وەزارەتی رۆشنبیری بەرپرسە لەو كارانە، نەك بەڕێزیان.
بەدڵنیایەوە وەزارەتی رۆشنبیریی بەشێكی زۆری ئەو كەموكوڕیانەی لە ئەستۆدایە و بەرپرسیشە لێی، بەڵام ئەمە مانای ئەوە نییە، كە ئەوانەی لەو كتێبخانەیەدان گوناحیان نییە و بێبەرین لێی. ئەوانە نەك بەشێكی گەورەی ئەو مردنەی كتێبخانەكەیان لە ئەستۆدایە، بەڵكو بەرپرسی راستەخۆن لەو كتێبخانەیە. چۆن؟
كتێخانەی كەلار و بەڕێوەبەرایەتیكه‌ی مانگانە نەسریەی تایبەتی خۆیان هەیە و بڕە پارەیەكیان لەلایەن وەزارەتی رۆشنبیریەوە بۆ تەرخان كراوە بۆ داینكراوە بۆ پڕكردنەوەی كەمو كوڕیەكانیان بەڵام بۆ وایە؟ ئێستا تێدەگەین،
لە بەرئەوەی ئەو بەڕێزانەی لەوێ كاردەكەن بەتایبەت ئەو دوو كەسەی لە رێپۆتاژەكەدا قسەیان كردووە، فڕیان بەسەر دونیای كتێب و رۆژنامەوە نییە و ئەتوانم بڵێم بەساڵێك كتێبێك ناخوێننەوە، زۆر لەو كاره بەدوورن كە دەستیان داوەتێ، ئەمە لەلایەك، لەلایەكی ترەوە ناتوانن ئەو نەسریەی هەیانە بەباشی بەكاریبهێنن. وەك من ئاگادارم بەڕێوەبەرایەتیەكە مانگی دوو ملیۆن نەسریەی هەیەو كتێبخانەی كەلاریش نزیكەی 150 هەزارێك، راستە ئەم پارەیە كەمە و بەشی زۆر لە پێویستیەكانی ناكات، بەڵام خۆ ئەتوانن نەیەڵن چەكمەچەی كتێب خواستن بەو شێوەیە بێت كە ئێستا هەیە و هی ساڵی هەشتاكانە. كە ئەڕۆی بۆ خواستنی كتێبێك بەزەیت بەو هەموو نووسەرانەدا دێنەوە كە شەوو رۆژ ئەدەنە دەم یەك تا كتێبێك ئەنووسن كەچی كە دەگاتە ناو كتێبخانەیەكی ئاوەها زۆر بێنرخ سەیر ئەكرێت.
بینای كتێبخانەی كەلار خاوەن بینایەیەكی سەردەمیانە و جوانە و چەندین هۆڵی گەورەی تێدایە، بەڵام بەداخەوە ئەم هۆڵانە لەجیاتی ئەوەی ببنە ناوەندی بوژاندنەوەی رۆشنبیریی و به‌رزکردنه‌وه‌ی ئاستی رۆشنبیریی لەكەلاردا، به پێچه‌وانه‌وه بۆتە جێگەی تاقیكردنەوەی (مۆڵەتی شۆفێری) بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی هاتوچۆی گەرمیان و چەندین بابەتی دیكەی لەو شێوەیە، ئەوە گوناحی وەزارەتی رۆشنبرییە، یان هەڵەی گەورەی ئێوەیە، كە بۆ بەرژەوەندی تایبەتی خۆتان و (پیاوەتی) خۆتان كتێبخانەی كەلارتان كردووه بەكەلاوە. منیش لەو شوێنەی ئێوە بم ئاوەها ئەڵێم، چونكە وەزارەتی رۆشنبیریی چۆن هیچ رۆڵێكی نییە لە ئاست رۆشنبیریی كوردییدا، ئاوەها هەموو دامودەزگاكانی خۆی داوەتە دەست كۆمەڵێك خەڵكی بێ مستەوا، بە ئارەزووی خۆیان مامەڵەی پێوە ئەكەن، گەر وەزارەتی رۆشنبیریی رۆژێك لە رۆژان لێپێچینەوەی بكردبایە لەگەڵتان ئێوەش واتان لەو كتێبخانەیە نەئەكرد.
گەر ئەو بەڕێزانە گلەی لە نەبوونی سەرچاوەی كتێب ئەكەن و گوناهەكەی ئەخەنە سەر لایەنی تر ئەوا بەدڵنیاییەوە جێگەی متمانە نییە، چونكە هەموو فەرمانگەیەك كاتێك بوودجەی خۆی دیاری ئەكات پێویستیەكانی خۆی لەبەرچاو ئەگرێت و ئەزانێت چی لە پێش چیەوە دێت لە رووی گرنگییەوە، ئایا ئێوە ئەمەتان نەكردووە پارەتان دانەناوە بۆ كڕینی كتێب؟ نەسریەتان نییە؟ یان نەسریەكەتان هەمووی بە ئیفاد و شتی لابەلاوە خەرج دەكەن. ئەوی باشە خۆتان بۆ هەوڵنادەن لەلایەنەكانی دیكەوە سەرچاوە دابین بكەن یان بەڕێزتان تەنها ئیشتان ئەوەیە کاتژمێر هەشت بێن و یەك بگەڕێنەوە. ئێوە كتێبخانەی كەلارتان كوشت و كردتان بەقێزەوەنترین شوێن لەكەلاردا .
بەرپرسی كتێبخانەی كەلار كە بەحسابی خۆی گەر وەزارەتی رۆشنبیری یارمەتی بدانایە حاڵیان بەم شێوەیە نەئەبوو، بەلام وانییە بەڕێزم رەفتاری تۆ لەو كتێبخانەیەدا گەر كەسێك بۆیەك جاریش هاتبێت ئەزانێت ئەوەی بەرپرسیارێتی بێت جەنابتان نییەتی. مەگەر كەسێك ناسیاو بێت یان بیناسن.
جارێكیان برادەرێكم هاتبوو بۆ ئەو كتێبخانەیە بۆ ئەوەی كتێب وەرگرێت بۆ خوێندنەوە، وتی كەچووم لە چەكمەچەی كتێبخانە بەدوای ناونیشانی كتێبەكەدا بگەڕێم چەكمەچەی داماو بەدەستەوە هات وتم كێشە نییە كەمێكی تر لەناو كتێبخانەكەدا بووە چاوشارێكی مناڵان و ڕاوڕاوێنی مناڵان یەكسەر كەوتمە گومانەوە لەخۆم (خوایە بڵێی بەهەڵە نەهاتبێتم) ئەمە كتێبخانەكەیە یان رەوزەی مناڵان. دوای تێگەیشتم نا ئەمە كتێبخانەكەیە و لە بەرئەوەی وەك بازاڕ وایە، ئەو فەرمانبەرەی كە منداڵی هەیە لەگەڵ خۆیدا ئەیهێنی بۆ ئەوێ.
وتی ئەوەشم قبوڵ كرد ئەمجار كە چووم كتێب قه‌رزبكەم یەك فەرمانبەری لێنەبوو هەموویان لە ژوورێكی تر دانیشتبوون خەریكی دەمەتەقێبوون.
ئەمە واقعی كتێبخانەی كەلارە، دەیان شتی دیكەش هەیە كە رەنگە من نەیزانم بەڵام هیوادارم كەمێك حورمەت بدرێتەوە بەو كتێبخانەیە، تا خەڵكی بزانێت هێشتا شوێنێك هەیە كتێب قەدری تێدا ماوە.
لە كۆتایدا ئەوە دەڵێم، ئەم نووسینە بۆ زراندنی ناوی كەس نییە بەقەدەر ئەوەی خستنەرووی كۆمەڵێك حەقیقەتە كە لەناو ئەو كتێبخانەیەدا هەیە. بەمافی خۆشمی ئەزانم چونكە كتێبخانە ماڵی هەموو كەسێكەو ئەبێت هەست بەو بەرپرسیارێتیشە بكەین.
چیا كەریم محمد
كەلار
