زۆر دەمێكە ئێمە نەخشەی گۆڕانمان داڕشتوە

Wednesday, 17/06/2009, 12:00

1939 بینراوە

داخوازی كۆمەڵگا بۆ هەڵبژاردن، یانی داخوازیی بۆ گۆڕینی دەسەڵات. پێوەری سەركەوتنی هەڵبژاردن به‌ئەنجامی هەڵبژاردن نییه‌، به‌ڵكو سه‌رکه‌وتن بریتییه‌ له‌ خودی پڕۆسێسی هەڵبژاردنه‌که‌.
لە ئەنجامی سەر ژمیری دەنگی هەر سنودقیكدا، دۆڕاو و براوە نییە, بەڵكو تەنیا براوە هەیە. لێ جیاوازی لە نێوان دەنگەكاندا تەنیا دەستنیشانكردنی كاتی دەسەڵاتی خاوەن دەنگی زۆرە.دەنگی زۆر ئەگەر دەسەڵات پێكبهینێ ئەوە هەر سندوقی دەنگە دەسەڵاتیكی تر بۆ دەسەڵاتی حكومەت دروست دەكات كە پێی دەڵین دەسەڵاتی(ئۆپۆزیسوین). ئەمە خویندنەوەیەكی فەلسەفیانەیە بۆ پڕۆسێسی هەڵبژاردن. كەواتە خاوەن دەنگی كەم (ئۆپۆزیسوین) نەدۆڕاوە، بەڵكو دیكتاتۆر‌ دۆڕاوە، كە چارەنووسی دەكەوێتە ژیر پرسیار و فشاری ئۆپۆزیسوینەوە و دەسەڵاتی ڕەهای نامینێ. كەواتە پێش ئەوەی سندوقەكان ئەنجامی دەنگەكانمان بۆ ئاشكرا بكات. ئێمە دڵخۆشین بەوەی كە دەسەڵاتیكی ساوای ئۆپۆزیسون دروست بووە. بەدەسەڵاتی ڕەها دەڵی پیویستە (تۆ) بگۆڕدرێت. بوونی دەنگی ئۆپۆزیسوین لە نێوكۆمەڵگا نا دیموكراسیەكاندا وەك بوونی درختێكی ساوا وایە. گرنگی درختی ساوا ئایندەیە. دارسێوێك لە تەمەنی لاویدا بەرچنەیەك سێو ناگرێت. گرنگ ئەوەیە ئەو دارسێوە پەروەردە بكرێت بۆ ئایندە. تا تەمەنی دارسیوەكە باڵا و قەدی بەهێز و بەرهەمی فردەبێت. لە بیابانی ووشك وتینو و بێ ئەدمۆسفیری دیموكراسی لە نیشتمانیكی كاولكراو و ئەنفالكراو فۆدیال سیستەمی وەك باشوری كوردستاندا دارسێوێكی ساوای ئۆپۆزیسوین دروست ببێ دڵخۆشیە، که‌ دەسەڵاتی فودیالی پریمتیفی كوردی چاك ئەم ڕٍاستیە دەزانن، بۆیە بیر لە چارەی ڕەشی خۆیان دەكەنەوە. گەر بەراورد لە نێوان هێزی ئابوریی و سەربازیی و ژمارەی دەرویشەكانی مەسعود و لە چاو هێزی بەڕێز دكتور كمال میراودەلییدا بكەین. ئازایەتیی و خۆراپسكاندنێك لە گەروی كەسێكی ڕۆشنبیر و میژووپاك و ئەكادیمی ده‌بینین، كە نیوەی تەمەنی لەكۆنترین ووڵاتی دیموكراسی وەك بەریتانیا بە سەربردبی، هیوایەك بە نەوەكانی داهاتوو دەبەخشێ ئەو گەرەكیتی قەڵای سەختی دیكتاتۆریت و خێزانە پیرۆزكراوە مۆتەكەكانی باشوری كوردستان لە ئاست ویستی مرۆڤ و ڕەوتی گوراندا بگۆردری. ئەمە خەبات و شۆڕشێكی جوانە بۆیە گشت هزرە جوانەكانی ئەم دونیایە پیشوازی لە گۆڕانی دیموكراسیانەی دەسەڵات دەكەن. ئەمە سەركەوتنە. بەدڵنیاوە دەنگی سەرجەمی ڕەوتی گۆڕان وەك ئەو دارسێوە وایە لە نیو زەمینەی داخوازییەكانی گەلدا نەك ووشكناكات بەڵكو زۆر دەمێكە ئێمە نەخشەی گۆڕانمان داڕشتوە تەمەنی پڕ بەرهەم دەبێ ریچكەی گۆڕان بەڕیوەیە، چونكە ویستی ڕۆژو پیوستی مرۆڤە بۆیە ئەو دەسەڵاتەی گەرەكی بێ ببێتە لەمپەر دەسەڵاتیكی پریمتیفە. دكتور كمال میراودەلی و ئەو هیژایانەی تری ڕەوتی گۆڕان هەر ئەنجامیك بەدەست بهینێنن سەركەوتون, چونكە لە ڕوخانی دیواری پاستیلەكەی پاریس و شورا نەعلەتیكەی بەرلیندا. ڕۆڵی یەكەم چەكوش كاریگەربوو بە دوای یەكەم چەكوشدا هەزاران چەكوش دێن و باستیلی دەسەڵاتی كوردی دەڕمێنن. چەكوشەكەی دەستی دكتوركمال دەنگی بڕوا و هیوا وعەزمیكە دیواری ترس و ڕۆحی لاوازی مرۆڤە ترساوەكانی دەوری دەسەڵات بە ئاگا دەهانیتەوە. ڕەوتی گوڕان لە هەر بوار و شوینیكدا بێت ریچكەیەكە كە پابەندە بە ڕەوتی گۆرینی سەرجەم گۆرانەكانی جیهان ئێمەی كوردیش بەشێكین لە جیهان بۆیە دەبێت بەشێكیش بین لە ڕەوتی گۆڕانی جیهان. ئەمە یاسای گۆرینی مادە و دیالیكیتی كۆمەلایەتی و ئابوری پیویستی ڕۆژە. بۆیە دەبینی لە نیوكۆمەڵگاكانی دونیادا هەمیشە گۆرانەكان لە ئاستی ویستی مرۆڤەكاندا دیتە بوون. دوای 18 ساڵ لە دەسەڵاتی پریمتیفی سیاسی شاخ هیشتا حكومەتەكەیان(بالق) نەبووە ساوایە. دارسێوێك لە 18 ساڵدا سێویك نەگرێ چ كەڵكێكی بۆ كۆمەڵ هەیە. لە سێبەر زیانتر بۆ قەدی خۆی؟18ساڵە پڕیمتیفی كوردی خزمەتی خێزان و خێڵ دەكات دوای 18 ساڵ مەلا بەختیار بڕیاریدا بیرێكی ئاوبۆدێی (كۆتەڵ) لێبدا *(تەلەفزوینی كوردسات شەوی (03-06-2009) ئەی لە 18 ساڵدا چەند بیری پیتڕۆڵتان بۆ دزینی سامانی نەوەكانی داهاتوی كورد لێداوە؟ كەواتە گۆڕان پیویستە.
ئیمڕۆ دیموكراسیخوازەكانی دونیا دەڕواننە هەموو پرۆسێسێكی هەڵبژاردن. دوا هەڵبژاردن لە لوبنان دا دەسەڵاتی میلشیاكانی حزب اللەی خستە ژیر پرسیارێكەوە كە زۆربەی دانیشتوانی لوبنان بەداخوازی ئەوروپییەكان دڵشاد بوون دەبێ حزب اللە (حزبیكی سیاسی بێ نەك چەكدار). هەڵبژاردنی ئەحمەدی نەژاد و تیروانییە رادیكالەكانی ئاژاوەیەكی لێكەوتۆتەوە لە دوای ڕمانی حەمەرەزا شاوە تا ئیستا لە هیچ بوونێكدا هیندەی ساتی دوای هەڵبژاردن ئاژاوە ڕووی شەقامەكانی تارانی نەگرتووە. بەوەی دەبێ ئەحمەدی نەجات یان دەبێ سیاسەتی خۆی بگوڕێ یان دەبێ لە قۆزاغەیكی تەسكدا سیاسەت بكات. هەڵبژاردنی فەلەستینیەكان (فتح وحماس) لە یەك جیاكردەوە.
سەردەمی ملهوڕی و دەسەڵاتی خیزان و دیكتاتۆرێت نەماوە. داوای دادگایكردنی عومەر به‌شیری سەرۆكی سودان لەبەر تاوانەكانی دافول. دەبێ جەلال و مەسعود ئەوە بزانن ئەو سەردەمە بەسەرچوو بەشەری گەوجیان مرۆڤی كورد بكوژن.
كە جەماوەر توڕە بوو سامانی دزراویان نابیتە قەڵغان بۆیان. شا و سەدام چۆن تڕۆ بوون. كەجەماوەر توڕەبوو هیچ هیزێ ناتوانی بەری لێبگرێت. تۆڵەی جەماوەر هیچ دادگایەك ناتوانی سزای بدا, چونكە توڕەبوونی جەماوەر شرعیتیكی مرۆی هەیە. لێ دزین و دیكتاتوری و گەندەڵیی سزای یاسایی و سزای جەماوەری هەیە، كە ئیستا هەردوو خیزانی مافیای كوردی چاوەڕوانێتی.
جێخۆیەتی پیش ئەنجامی هەڵبژاردن پیرۆزبای لەو نووسەر و ئەكادیمەوە بكەین، كە لە ژیانیدا نە پەپولەیه‌كی ئازار داوە. نەدۆلاریكی ئەنفالكراوەكانی دزیوە. لەو رۆژەوەی زمانی پژاوە لە ناخیدا بۆ نەتەوەكەی دەگری مرۆڤی كورد بە و ئیستاتیكای ژیان ئاشنادەكات.
كەواتە پێش هەڵبژاردن با پیرۆزبای لە بەڕێز دكتور كمال و گشت ئەو مرۆڤە مەزنانە بكەین كە دەڵین ئێمە گۆڕانمان دەوێ.

فڕانكفۆڕت 16-06-2009
[email protected]